close
Αρχική
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
    • Ιδιωτική Ασφάλιση
    • Κοινωνική Ασφάλιση
    • Επαγγελματικά Ταμεία
  • ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
    • Υγεία
    • Αυτοκίνητο
    • Οικονομία
    • Τράπεζες
    • Πολιτική
    • Κοινωνία
    • Bancassurance
    • Διεθνή
    • Πολιτισμός
    • Τεχνολογία
    • Καταναλωτικά Νέα
    • Αθλητικά
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΗΣ
    • Διαμεσολάβηση
    • Ασφαλιστικά Γραφεία
    • Πωλήσεις
    • Εκπαίδευση
    • Γυναίκα και Ασφάλιση
    • Αγγελίες
    • Λεξικό
  • ΠΡΟΪΟΝΤΑ
    • Σύνταξη
    • Υγεία
    • Περιουσία
    • Αυτοκίνητο
    • Bancassurance
    • Τραπεζικά
    • Λοιποί Κλάδοι
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡA
    • Ασφαλιστικές Εταιρείες
    • Θεσμικοί Φορείς
      • Ενώσεις - Σύλλογοι - Οργανισμοί - Διεύθυνση Εποπτείας
      • Διεθνείς Οργανισμοί
    • Φορείς Υγείας
    • Νομοθεσία
    • Μελέτες / Στατιστικά
    • Οικονομικά Αποτελέσματα
    • Άλλοι φορείς
      • Επιμελητήρια
      • ΕΦΚΑ - Ασφαλιστικά Ταμεία
      • Εφορίες
      • ΟΤΑ
      • Υπουργεία
  • ΑΠΟΨΕΙΣ
    • Άρθρα
    • Αρθρογράφοι
    • Βήμα Αναγνωστών
    • Ψηφοφορίες
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
  • Πολιτισμός

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ηλίας Προβόπουλος: Ο Άγιος που ελευθερώνει
Ηλίας Προβόπουλος
Ηλίας Προβόπουλος,
15/12/2023 - 09:05
  • facebook
  • twitter
  • linkedin

Ηλίας Προβόπουλος: Ο Άγιος που ελευθερώνει

Ηλίας Προβόπουλος, 15/12/2023
  • facebook
  • twitter
  • linkedin

Του Αγίου Ελευθερίου σήμερα και ανάμεσα στους μεγάλους ναούς που είναι αφιερωμένοι στον Άγιο (Αχαρνών, Γκύζη), εορτάζει και το μικρό εκκλησάκι της Παναγίας Γοργοεπικόου δίπλα στην Μητρόπολη των Αθηνών το οποίο συνδέει με μοναδικό τρόπο την αρχαία, βυζαντινή και σύγχρονη ιστορία της.

Είναι ένα κομψό κτίσμα, που σώζεται στην αρχική του μορφή και η ακριβής του χρονολόγηση είναι δύσκολη. Είναι ημισύνθετος τετρακίονος σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο αθηναϊκού τύπου ναός, ο οποίος στις εξωτερικές του μαρμάρινες επιφάνειες φέρει εντοιχισμένες ανάγλυφες πλάκες διαφορετικών εποχών (αρχαϊκών, ρωμαϊκών, πρωτοχριστιανικών χρόνων). Κατά μια μερίδα ιστορικών η κατασκευή του σχετίζεται με τον μητροπολίτη Αθηνών (1182-1204 μ.Χ.) Μιχαήλ Χωνιάτη, που ως φορέας της κλασσικής παιδείας αγαπούσε ιδιαίτερα το αρχαίο παρελθόν της πόλης.

Σήμερα αποτελεί παρεκκλήσι της Μητροπόλεως Αθηνών και χρησιμοποιείται για τέλεση μυστηρίων και προσκύνηση σορών επισήμων προς πάνδημο ασπασμό. Ο ναός πανηγυρίζει στις 15 Δεκεμβρίου (εορτή του Αγίου Ελευθερίου και της μητέρας του Ανθίας), ενώ παλαιότερα εόρταζε στις 15 Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου).
Αρχικά η εκκλησία ήταν αφιερωμένη στην Παναγία τη Γοργοεπήκοο, το Γοργοπήκο του Αθηναϊκού λαού, δηλαδή τη Θεοτόκο που γρήγορα και αποτελεσματικά ακούει τις προσευχές των πιστών.

Ο ναός πιθανολογείται ότι έχει κτισθεί πάνω στα ερείπια ενός αρχαίου ναού, που ήταν αφιερωμένος στη Θεά του τοκετού Ειλειθυία. Πάντως σε οποιαδήποτε περίπτωση ο κτήτορας του ναού ένιωθε θαυμασμό για τις αισθητικές αξίες του αρχαίου κόσμου και συγκέντρωσε όσα γλυπτά μπορούσε προκειμένου να τα αναδείξει σε ένα είδος υπαίθριου μουσείου εντοιχισμένου στις πλευρές της εκκλησίας.

Κατά την βυζαντινή εποχή συνήθιζαν να ενταφιάζουν τους κεκοιμημένους τους στα προαύλια των ενοριών τους. Ο συγκεκριμένος ναός δεν αποτέλεσε εξαίρεση, με αποτέλεσμα πολλές ταφόπλακες (κάποιες εξ αυτών της γνωστής Αθηναϊκής οικογενείας των Μπενιζέλων και δη της Αγίας Φιλοθέης) να έχουν βρεθεί στο προαύλιο χώρο του ναού. Οι ταφόπλακες αυτές απομακρύνθηκαν οριστικά από το χώρο στα τέλη του 19ου αιώνος μ.Χ..

Κατά την διάρκεια της τουρκοκρατίας έχουμε γραπτές αναφορές, ότι η εκκλησία υπήρξε ενοριακός ναός. Παρά τα κατά καιρούς λεγόμενα, δεν υπήρξε ποτέ Μητροπολιτικός ναός. Η σύγχυση προκλήθηκε από το γεγονός ότι αποτέλεσε εντευκτήριο οίκο του εκάστοτε μητροπολίτη (τόπος προσευχής) της πόλεως των Αθηνών. Άλλωστε μέχρι τον καταστροφικό σεισμό του 1651 μ.Χ. η Μητρόπολη των Αθηνών βρισκόταν στον Άρειο Πάγο. Για άγνωστους λόγους προτιμήθηκε η μεταφορά της στον χώρο δίπλα στον Άγιο Ελευθέριο (δεν πρόκειται για τη σημερινή Μητρόπολη Αθηνών βέβαια) με την ανοικοδόμηση νέου ναού.

Οι κίονες που στήριζαν τον τρούλο του Αγίου Ελευθερίου, αντικαταστάθηκαν το 1833 μ.Χ. από κτιστούς πεσσούς, λόγω φθορών, που υπέστησαν ανά τους αιώνες. Επίσης σύμφωνα με αναφορές στη δυτική όψη του ναού είχε προστεθεί κωδωνοστάσιο , το οποίο όμως κατεδαφίσθηκε το 1836 μ.Χ.. Κατά την δημιουργία του πρώτου ελληνικού ανεξάρτητου κράτους, η έλλειψη δημόσιων κτιρίων, οδήγησε τους Βαυαρούς στην βάρβαρη απόφαση να χρησιμοποιήσουν αρκετές εκκλησίες, που ευρίσκοντο τότε σε καλή κατάσταση για κρατικές ανάγκες. Έτσι ο μικρός αυτός ναός από το 1834 έως το 1839 μ.Χ. χρησιμοποιήθηκε ως αποθήκη αρχαιοτήτων, ενώ από το 1839 έως το 1862 μ.Χ. μετετράπη σε Δημόσια Βιβλιοθήκη.

Κατά το 1842 μ.Χ. και εντεύθεν που γίνεται η θεμελίωση του σημερινού Μητροπολιτικού Ναού της Αθήνας (περατώθηκε μετά από 20 χρόνια), πλήθος αρχιτεκτόνων, τεχνιτών και κτιστών που επισκέφτηκαν το χώρο, αναγνώρισαν την σπουδαία ιστορική και αρχιτεκτονική αξία του ναού με συνέπεια να επιμεληθούν την συντήρησή του.

Το 1863 μ.Χ., ο ναός αφιερώνεται στον Άγιο Ελευθέριο με αφορμή την έξωση του Όθωνα και την λήξη της Βαυαροκρατίας στην Ελλάδα. Η σύνδεση του Αγίου Ελευθερίου με την ιστορία της Αθήνας είναι διττή. Αφενός συνδέεται με την απελευθέρωση της πόλεως από τους Τούρκους - Βαυαρούς και αφετέρου συνδέεται με την αρχαία Ελλάδα, καθότι ο Βυζαντινός Ναός του Αγίου Ελευθερίου και προστάτου των εγκύων γυναικών οικοδομήθηκε στα θεμέλια του αρχαιϊκού ναού της θεότητας του τοκετού Ειλειθυίας.

Εσωτερικά ελάχιστα σπαράγματα τοιχογραφιών σώζονται, τόσο αποσπασματικά, που ούτε να ταυτιστούν ούτε να χρονολογηθούν μπορούν, ενώ το τέμπλο είναι σύγχρονο.

Οι εργασίες συντήρησης της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας πραγματοποιήθηκαν της διετία 2002-2004 μ.Χ..

Το 1860 μ.Χ. μετατρέπεται σε παρεκκλήσι του μητροπολιτικού ναού των Αθηνών. Από τότε χρησιμοποιείται η ειρωνική - πειρακτική φράση για τα ζευγάρια με μεγάλη υψομετρική διαφορά ότι ομοιάζουν με την Μητρόπολη και τον Άγιο Ελευθέριο.

Το 1861 μ.Χ., η Εκκλησία, έπειτα από την αποτυχημένη δολοφονική απόπειρα κατά του βασιλέως Όθωνα το βράδυ της 6ης Σεπτεμβρίου (κατά τον εσπερινό του Αγίου Σώζωντος) και προτάσει της βασίλισσας Αμαλίας, μετονομάζεται σε Άγιο Σώζωντα.


Ο Άγιος Ελευθέριος

Ο Άγιος Ελευθέριος γεννήθηκε τον 2o αιώνα στην Ελλάδα (πολλοί λένε στην Ρώμη) από πλούσιους γονείς, επί αυτοκρατόρων Κόμμοδου και Σεπτίμιου Σεβήρου. Μεγάλωσε χωρίς πατέρα και ανατράφηκε από την ευσεβή και φιλάνθρωπο μητέρα του, Ανθία η οποία ασπάστηκε τον Χριστιανισμό ακούοντας κήρυγμα από μαθητές του Αποστόλου Παύλου.

Ο Ελευθέριος ηλικία 15 ετών χειροτονήθηκε από τον επίσκοπο Ρώμης Ανίκητο, διάκονος και έπειτα από τρία χρόνια ιερέας. Σε ηλικία 20 ετών έγινε επίσκοπος Ιλλυρικού, σημερινής Αλβανίας με έδρα την Αυλώνα. Λέγεται ότι η φήμη της αρετής του Αγίου Ελευθερίου ήταν τόσο μεγάλη που έφτασε μέχρι τη Βρετανία. Ο βασιλιάς της, Λούκιος, έγραψε επιστολή στον Ελευθέριο και του δήλωνε ότι αυτός και ο λαός του επιθυμούσαν να γίνουν χριστιανοί. Ο Ελευθέριος δύο ιεραπόστολους, που κατήχησαν και βάπτισαν χριστιανούς τον Λούκιο και το λαό του.

Όταν ο αυτοκράτορας Σεπτίμιος Σεβήρος πληροφορήθηκε τη δράση του Ελευθερίου διέταξε την σύλληψή του. Έπειτα από πολλά βασανιστήρια ο Ελευθέριος οδηγήθηκε στην αρένα της Ρώμης. Τα άγρια ζώα όμως δεν τον άγγιξαν, γι’ αυτό και αποκεφαλίσθηκε μαζί με την μητέρα του. Ο Άγιος Ελευθέριος θεωρείται βοηθός των εγκύων. Τους δίνει «καλή λευτεριά». Στη Θράκη οι έγκυες τιμούν ιδιαιτέρως τον Άγιο Ελευθέριο. Στην Θεσσαλονίκη και τις Σέρρες λένε: «Αϊ Λευτέρη μ’ λευτερώσει την, Αϊ μου Αύκουλα αυκόλυνέ την».

Στη Λέσβο πάλι, δεν είναι μόνο οι έγκυες που τάζουν άρτους στον Άγιο, αλλά και οι μαμές, για να τους «βγαίνουν καλά οι γέννες». Σε περίπτωση δύσκολου τοκετού, οι μέλλουσες μητέρες τάζουν το παιδί τους στον Άγιο και του δίνουν το όνομά του. Επίσης, ο Άγιος Ελευθέριος, θεωρείται ευεργέτης και προστάτης των φυλακισμένων.

ΥΓ. Τα στοιχεία από διάφορες δικτυακές σελίδες και κυρίως από την http://www.byzantineathens.com

Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .

ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ...

  • Μιγκέλ ντε Θερβάντες: Η γέννηση ενός παγκόσμιου συγγραφέα
    Ηλίας Προβόπουλος, 29/09/2025 - 09:06

    Μιγκέλ ντε Θερβάντες: Η γέννηση ενός παγκόσμιου συγγραφέα

  • Διεθνής Ημέρα Ενημέρωσης για την Απώλεια και τη Σπατάλη του Φαγητού
    Ηλίας Προβόπουλος, 29/09/2025 - 08:40

    Διεθνής Ημέρα Ενημέρωσης για την Απώλεια και τη Σπατάλη του Φαγητού

  • 5ο Ημερήσιο Ηπειρωτικό Πανηγύρι στο Πεδίον του Άρεως
    Ηλίας Προβόπουλος, 26/09/2025 - 10:25

    5ο Ημερήσιο Ηπειρωτικό Πανηγύρι στο Πεδίον του Άρεως

  • Τ. Σ. Έλιοτ, ο μέγας ποιητής
    Ηλίας Προβόπουλος, 26/09/2025 - 09:07

    Τ. Σ. Έλιοτ, ο μέγας ποιητής

  • Γιορτή Ψαριού στο Αιτωλικό

    Γιορτή Ψαριού στο Αιτωλικό

    Ο Δήμος Ιερής Πόλης Μεσολογγίου και ο Σύλλογος Τριτέκνων Αιτωλικού και Περιχώρων προσκαλούν όλους τους φίλους της καλής παρέας και...
    Ηλίας Προβόπουλος, 26/09/2025 - 08:52
  • Έκθεση τεκμηρίων για τον ήρωα της Επανάστασης Γεώργιο Καραϊσκάκη στην Αμφιλοχία

    Έκθεση τεκμηρίων για τον ήρωα της Επανάστασης Γεώργιο Καραϊσκάκη στην Αμφιλοχία

    Τεκμήρια για τον ήρωα της Επανάστασης Γεώργιο Καραϊσκάκη από τη συλλογή του καθηγητή Νικόλαου Κ. Ψημένου, φιλοξενεί από τις 24...
    Ηλίας Προβόπουλος, 26/09/2025 - 08:49
  • Το Εργαστήρι «ΠΑΝΑΓΙΑ ΕΛΕΟΥΣΑ» συμμετείχε σε δράση καθαρισμού στην Τουρλίδα και την Αγία Τριάδα

    Το Εργαστήρι «ΠΑΝΑΓΙΑ ΕΛΕΟΥΣΑ» συμμετείχε σε δράση καθαρισμού στην Τουρλίδα και την Αγία Τριάδα

    Το Εργαστήρι «ΠΑΝΑΓΙΑ ΕΛΕΟΥΣΑ», Νομού Αιτωλ/νίας, Μεσολόγγι-Αγρίνιο, για άτομα με νοητική αναπηρία, την Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου 2025, συμμετείχε σε μια...
    Ηλίας Προβόπουλος, 26/09/2025 - 08:44
  • Την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2025 ο 1ος Αγώνας δρόμου «Amfilochios Run»

    Την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2025 ο 1ος Αγώνας δρόμου «Amfilochios Run»

    Ο Δήμος Αμφιλοχίας διοργανώνει την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2025 Αγώνα δρόμου (1ος Αγώνας δρόμου «Amfilochios Run»), για την ανάδειξη των...
    Ηλίας Προβόπουλος, 26/09/2025 - 08:40
  • Παγκόσμια Ημέρα Φαρμακοποιών

    Παγκόσμια Ημέρα Φαρμακοποιών

    Η 25η Σεπτεμβρίου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Φαρμακοποιών, με πρωτοβουλία της Διεθνούς Φαρμακευτικής Ομοσπονδίας (FIP). Η 25η Σεπτεμβρίου έχει οριστεί...
    Ηλίας Προβόπουλος, 25/09/2025 - 09:02
  • Ημερίδα για την παραδοσιακή αρχιτεκτονική

    Ημερίδα για την παραδοσιακή αρχιτεκτονική

    Το Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού στο πλαίσιο του εορτασμού των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2025 διοργανώνει σε συνεργασία με το...
    Ηλίας Προβόπουλος, 25/09/2025 - 08:56

Σελίδες

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • …
  • ΕΠΟΜΕΝΗ
  • τελευταία »

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Α. Γεωργιάδης στο 24th HealthWorld Conference: «Δεν είμαι ευχαριστημένος με το 70% που δηλώνει ικανοποιημένο από τις υπηρεσίες του ΕΣΥ»
15:00 Α. Γεωργιάδης στο 24th HealthWorld Conference: «Δεν είμαι ευχαριστημένος με το 70% που δηλώνει ικανοποιημένο από τις υπηρεσίες του ΕΣΥ»
  • 14:33 Κ. Πιερρακάκης: «Φέρνουμε τρεις σημαντικές αλλαγές με στόχο να ανοίξουν και άλλα κλειστά ακίνητα»
  • 13:13 H Mastercard εγκαινιάζει τη νέα εποχή ψηφιακών συναλλαγών με AI agents
  • 13:06 Το Audi Q3 Best-seller και σημείο αναφοράς στην Ελλάδα
  • 12:48 Σε αχαρτογράφητα νερά οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, εθνικό μέτωπο απέναντι στις προκλήσεις Ερντογάν
  • 11:38 Στις 7 Δεκεμβρίου η δράση REBRAIN GREECE στη Νέα Υόρκη - Προπαρασκευαστική συνάντηση ΥΠΕΚΑ Ν. Κεραμέως με εκπροσώπους εταιρειών
  • 11:09 Η KPMG στηρίζει για 5η χρονιά το Συμβολικό Αγώνα Δρόμου και Περιπάτου Greece Race for the Cure®
  • 10:55 Η Carglass® Ελλάδος συμμετείχε στο Spirit of Belron® Challenge 2025, στηρίζοντας το έργο του Afrika Tikkun
  • 10:50 Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών Χανίων - Νέος Πρόεδρος ο Δημήτρης Μουντάκης
  • 10:42 Περίπτωση Μπισμπίκη: Το ασφαλιστικό σκέλος και τι προβλέπει ο ΚΟΚ και ο νόμος για εγκατάλειψη τόπου ατυχήματος
  • 10:25 Interasco: Εξαγορές και ανάπτυξη με στόχο τα 80 εκατ. ευρώ παραγωγή με την στήριξη του Ομίλου Harel (video)
  • 09:44 INTERLIFE: «Γύρισμα» σε κερδοφορία και αύξηση παραγωγής στο εξάμηνο»
  • 09:31 Γιάννης Στουρνάρας στο ΣΒΕ: «Η Βόρεια Ελλάδα ως μοχλός ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία»
  • 09:18 Νέα κοινή δράση της ΕΕ για τη βελτίωση των ολοκληρωμένων και βιώσιμων στρατηγικών αποθεμάτων ιατρικών αντιμέτρων που χρησιμοποιούνται σε περιόδους κρίσης
  • 09:09 Τα ηφαίστεια της Σαντορίνης, μια ωρολογιακή βόμβα στην καρδιά του Αιγαίου!
  • 09:06 Μιγκέλ ντε Θερβάντες: Η γέννηση ενός παγκόσμιου συγγραφέα
  • 09:03 Έχουν οι Έλληνες οικονομική δυνατότητα ν΄ ασφαλιστούν; Τι δείχνουν τα νούμερα
  • 09:00 Ραντεβού Μητσοτάκη με…10 τρισ. δολ. και το ραντεβού με το εβραϊκό λόμπι, προς ιστορικό ρεκόρ τα μερίσματα στο Χ.Α και οι υψηλές επιδόσεις της CrediaBank
  • 08:47 Ο «χάρτης» των πληρωμών από e-ΕΦΚΑ, ΔΥΠΑ για την περίοδο 29 Σεπτεμβρίου έως 3 Οκτωβρίου
  • 08:44 Αυτόνομα & συνδεδεμένα οχήματα: Νέα ρίσκα κυβερνοασφάλειας για τις ασφαλιστικές εταιρείες
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

  1. 23/9 Όμιλος ΑΣΠΙΣ: Οι ασφαλιστές χρωστάνε ακόμα 80 εκ. - Τα ακίνητα εκποιούνται…
  2. 29/9 Περίπτωση Μπισμπίκη: Το ασφαλιστικό σκέλος και τι προβλέπει ο ΚΟΚ και ο νόμος για εγκατάλειψη τόπου ατυχήματος
  3. 26/9 Το κουμπί που κοστίζει σε ατυχήματα
  4. 25/9 INTERASCO: Στρατηγικό όραμα, επενδύσεις στην καινοτομία και έμφαση στον ανθρώπινο παράγοντα
  5. 26/9 5ο Ημερήσιο Ηπειρωτικό Πανηγύρι στο Πεδίον του Άρεως
  6. 24/9 Χρήστος Μεγάλου (Πειραιώς): Η εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής θα συμπληρώσει το εύρος των προϊόντων μας
  7. 23/9 Στρατηγική συνεργασία για Howden Hellas και ΠΟΞ

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΣΧΟΛΙΑ

Config Page Gr

Διεύθυνση: Φιλελλήνων 3, 10557
Σύνταγμα, Αθήνα
Τηλέφωνο: 210 3229394 Fax: 210 3257074 Email: [email protected]

NEWSLETTER

Λάβετε τα καλύτερα του Nextdeal στα εισερχόμενά σας, κάθε μέρα.

FOLLOW US

  • Facebook
  • Instagram
  • Linkedin
  • YouTube

QUICK LINKS

  • ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΜΑΣ
  • ΕΚΔΟΣΕΙΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

© 2018 Nextdeal.gr

  • Όροι Χρήσης
  • Πολιτική Απορρήτου
  • Newsletter
  • Like Us on
    Facebook

  • Follow Us on
    Twitter

  • Follow Us on
    Instagram

  • Follow Us on
    LinkedIn

  • Subscribe on
    YouYube