Ξεκάθαρα μηνύματα, τα οποία πρέπει να αξιολογηθούν σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, στέλνουν οι Ευρωπαίοι πολίτες μέσα από το τελευταίο ευρωβαρόμετρο, το πρώτο που διεξήχθη μετά από την εκλογική διαδικασία του Ιουνίου. Τα ζητήματα που άπτονται της καθημερινότητας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος για τις τοπικές κοινωνίες σε ολόκληρη την Ενωμένη Ευρώπη, ενώ οι γεωπολιτικές εξελίξεις και το μεταναστευτικό επηρεάζουν αδιαμφισβήτητα την εκλογική επιρροή, όπως φάνηκε και από την αντισυμβατική ψήφο εκατομμυρίων Ευρωπαίων στην πλειοψηφία των κρατών-μελών. Σε γενικές γραμμές, η κοινή γνώμη δείχνει ένα αυξημένο ενδιαφέρον για τα όσα διαδραματίζονται στις Βρυξέλλες, τα οποία αδιαμφισβήτητα επηρεάζουν κάθετα κυρίως τη μεσαία τάξη και τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Σε μία περίοδο μεγάλων προκλήσεων και διεθνών αναταράξεων, οι Ευρωπαίοι δείχνουν κατά πλειοψηφία τους εμπιστοσύνη στο ευρωπαϊκό εγχείρημα, αναμένοντας ταυτόχρονα ακόμα πιο αποφασιστικά βήματα στην κατεύθυνση της βελτίωσης των συνθηκών ζωής για τους πολλούς, τη δημιουργία νέων ευκαιριών και τη θωράκιση της Ευρώπης απέναντι στο λαϊκισμό και κάθε είδους εχθρούς που χτίζουν ακόμα και πολιτικές καριέρες, πουλώντας αντιευρωπαϊσμό και βολική αμφισβήτηση. Αυτό δεν σημαίνει πως η ευρωπαϊκή πολιτική είναι μια στατική διαδικασία, χρειάζεται αλλαγές και προσαρμογές το συντομότερο δυνατό στα νέα δεδομένα, ώστε να αυξήσει με τον καλύτερο τρόπο την ανθεκτικότητα της και να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα της σε ένα μέλλον που εύλογα προκαλεί ανησυχίες ακόμα και στον πιο αισιόδοξο πολίτη. Από τα ποιοτικά στοιχεία της εν λόγω έρευνας αξίζει κανείς να σταθεί στα παρακάτω:
- Η προσέλευση στις πρόσφατες ευρωεκλογές ήταν η μεγαλύτερη τα τελευταία τριάντα χρόνια και έφτασε το 50,74% κατά μέσο όρο. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλά περιθώρια βελτίωσης της συμμετοχής σε μία διαδικασία που αφορά κάθε Ευρωπαίο και κάθε Ευρωπαία. Στην κατεύθυνση αυτή κομβικό ρόλο χρειάζεται να διαδραματίσουν όχι μόνο οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, αλλά και όλοι οι stakeholders που συνδέονται με την πολιτική πραγματικότητα σε εθνικό επίπεδο.
- Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (56%) πιστεύει ότι η γνώμη του μετράει στα κέντρα λήψης των αποφάσεων. Αντίθετα, στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό κατρακυλά στο 28%, εξέλιξη που πρέπει να τεθεί σε συζήτηση κατά κύριο λόγο στο εσωτερικό της χώρας.
- Αν και η πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κοινωνιών αντιμετωπίζει σημαντικές οικονομικές δυσκολίες, εντούτοις οι πολίτες δείχνουν αισιοδοξία για το μέλλον της Ε.Ε και αυτό συνιστά σίγουρα ένα θετικό στοιχείο για τους διαμορφωτές της κοινής πολιτικής. Παράλληλα, σχεδόν επτά στους δέκα Ευρωπαίους θεωρούν ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί σημαντικά από τη συμμετοχή της στην ευρωπαϊκή οικογένεια, ποιοτικό στοιχείο που καταδεικνύει το βασικό λόγο, για τον οποίο πολλά κράτη παραμένουν στον προθάλαμο της Ε.Ε, αναμένοντας το πράσινο φως για την επανεκκίνηση της διαδικασίας διεύρυνσης (Δυτικά Βαλκάνια, Ουκρανία, Μολδαβία, Γεωργία). Υπάρχουν τέσσερις βασικοί λόγοι που δημιουργούν αυτό το θετικό κλίμα ανάμεσα στην κοινή γνώμη, όπως η αυξημένη συνεργασία των κρατών-μελών (36%), η διασφάλιση της ειρήνης και η ενίσχυση της ασφάλειας (32%), η συμβολή της Ε.Ε στην οικονομική ανάπτυξη (28%) και η δημιουργία νέων ευκαιριών εργασίας (24%).
Στο μεταξύ, καμπανάκι κρούει η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων και των Ελληνίδων για την αύξηση των τιμών και του κόστους ζωής, αλλά και εν γένει για την οικονομική κατάσταση που βιώνουν, καθώς τα ποσοστά είναι αισθητά μεγαλύτερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Oι πολίτες θέτουν σε υψηλή προτεραιότητα τα ζητήματα κοινωνικής προστασίας, πρόνοιας και πρόσβασης σε υγειονομική περίθαλψη, τα οποία τους ώθησαν να ψηφίσουν και κατ’ επέκταση επηρέασαν και σε ένα βαθμό τις επιλογές τους.
Κοντολογίς, τα ευρήματα της συγκεκριμένης έρευνας συνιστούν μια καλή ευκαιρία για εμβάθυνση στη σημερινή πραγματικότητα και την υιοθέτηση πολιτικών με περισσότερο ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα. Εκτός των άλλων, τα αποτελέσματα έρχονται να δικαιώσουν εκείνους που τάσσονται αναφανδόν υπέρ της στρατηγικής αυτονομίας της Ε.Ε, όχι αποκλειστικά για θέματα άμυνας και ασφάλειας.
