Αναδημοσίευση από το περιοδικό Health Next Generation (Τεύχος 27) που κυκλοφορεί

Γεώργιος Χαραλάμπους, MD, MSc, PhD, γενικός χειρουργός με εξειδίκευση στην Επείγουσα Ιατρική, πρόεδρος Δ.Σ. ΕΚΑΒ

Συνέντευξη στην Ανθή Αγγελοπούλου

Κέντρα Τραύματος, προνοσοκομειακή φροντίδα, Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, αναβάθμιση του ΕΚΑΒ και διασύνδεση των φορέων επείγουσας φροντίδας είναι μερικά από τα σοβαρά θέματα που μας αναλύει ο Γιώργος Χαραλάμπους, πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ) και γενικός χειρουργός Επείγουσας Ιατρικής. Στόχος, όπως λέει, η καλύτερη και αποτελεσματικότερη παροχή υπηρεσιών υγείας στον πολίτη-ασθενή!

Ο κ. Γεώργιος Χαραλάμπους

• Κύριε πρόεδρε, λόγω του ότι διανύουμε ήδη την τουριστική περίοδο στη χώρα μας, θα ξεκινήσω με το βασικό ερώτημα που έρχεται στα χείλη όλων μας, το ΕΚΑΒ είναι σε ετοιμότητα για να αντιμετωπίσει κάθε πρόβλημα;

Ο επιχειρησιακός του σχεδιασμός του ΕΚΑΒ είναι σε θέση αυτήν τη στιγμή να καλύψει πλήρως όλη τη νησιωτική και ηπειρωτική χώρα. Ακόμα και περιοχές που μέχρι σήμερα έμεναν ακάλυπτες, ειδικά παράκτιες, όπως η Χαλκιδική, που αναμένεται να δεχτούν μεγάλο όγκο τουριστών, έχουν φέτος επικουρικό προσωπικό και ασθενοφόρα.

• Συνεπώς δεν έχουμε ελλείψεις προσωπικού ή στον στόλο του ΕΚΑΒ;

Ελλείψεις δεν μπορώ να πω ότι δεν υπάρχουν. Ήδη ολοκληρώθηκε μια προκήρυξη ΑΣΕΠ με 226 άτομα για πληρώματα ασθενοφόρων, τα οποία αναμένονται στις επόμενες μέρες να κληθούν για διορισμό, και ακολουθεί μία νέα προκήρυξη 506 ατόμων. Υπάρχει μια κινητικότητα από πλευράς Πολιτείας και ειδικότερα από το υπουργείο Υγείας για την αναβάθμιση, για τη στελέχωση, αλλά και την ποιοτική παροχή φροντίδας υγείας από πλευράς ΕΚΑΒ.

Όμως φέτος καταφέραμε με το άνοιγμα του προσοντολογίου να έχουν το δικαίωμα και διασώστες που προέρχονται από ιδιωτικές σχολές διασωστών να συνεισφέρουν στο έργο του ΕΚΑΒ. Έτσι είχαμε πολύ μεγάλο όγκο αιτήσεων, με αποτέλεσμα το υπουργείο να δώσει στο ΕΚΑΒ τη δυνατότητα πιστώσεων για να απορροφήσει περισσότερο προσωπικό. Βέβαια, έχουν ενισχυθεί οι περιοχές που θα δεχθούν μεγάλο όγκο τουρισμού και με μετακινήσεις προσωπικού, οι οποίες γίνονται κατόπιν αιτήματος των ίδιων των διασωστών να στελεχώσουν περιοχές στις οποίες έχουν εντοπιότητα και δεν χρειάζεται να βρεθούν καταλύματα. Επιπλέον, έχουμε δημιουργήσει και νέους τομείς κάλυψης που δεν υπήρχαν στο παρελθόν.

Όσον αφορά στον στόλο, έχουμε αρκετά ασθενοφόρα, αλλά συνεχώς είμαστε και στη διαδικασία να επιδιορθώνονται όσα είχαν πρόβλημα. Όλο και περισσότερα τίθενται σε λειτουργία, ενώ έχουμε στείλει και μηχανές άμεσης ανταπόκρισης σε πολλές περιοχές της χώρας.

Επίσης, έχουμε ενισχυθεί και με εναέρια μέσα, όπως το ελικόπτερο του Βελεντζείου Ιδρύματος που εδρεύει στην Πάρο και έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις ανάγκες των Κυκλάδων σε περίπτωση που δεν μπορούν να σηκωθούν εναέρια μέσα της Αεροπορίας μας.

Σε γενικές γραμμές, από πλωτά, εναέρια και οδικά μέσα βρισκόμαστε σε πλήρη ανάπτυξη και επιχειρησιακή ετοιμότητα, ώστε τη φετινή καλοκαιρινή περίοδο να μην υπάρξουν κενά και προβλήματα αργοπορίας στην ανταπόκριση του ΕΚΑΒ, σε όποια περίπτωση καταστεί αναγκαίο.

Να σημειωθεί ότι το ΕΚΑΒ διαθέτει αυτήν τη στιγμή 769 ασθενοφόρα, 127 κινητές μονάδες και 115 μηχανές. Επίσης, 3 αεροπλάνα King Air Beechcraft και 2 ελικόπτερα A109 Trekker, ενώ με τη συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων μπορεί να φέρει εις πέρας αποστολές με C27 αεροσκάφος και Super Puma ελικόπτερο. Ακόμη, στη βάση της Ρόδου μπορεί να έχει από τις Ένοπλες Δυνάμεις βοήθεια με Chinook & Super Puma και στη βάση της Σύρου με NH 90 & Super Puma. Επιπλέον, στη σύμβαση που έχει με το Βελέντζειο Ίδρυμα και τη Sky Hope έχει στη διάθεσή του ελικόπτερο Airbus EC135 για 3 χρόνια. Τέλος, επίκειται σύμβαση με την Εθνική Τράπεζα για δωρεά ελικοπτέρου.

• Μου αναφέρατε προηγουμένως ότι έχετε δημιουργήσει και νέους τομείς κάλυψης στη χώρα. Τι ακριβώς εννοείτε;

Εν όψει της θερινής περιόδου και με βάση αιτήματα των τοπικών κοινωνιών, μελετήθηκαν οι ανάγκες τους και στήθηκαν από το ΕΚΑΒ νέοι τομείς επανδρωμένοι με προσωπικό και ασθενοφόρο, όπως για παράδειγμα η περιοχή Αλεξάνδρεια Ημαθίας και το Κολυμπάρι στην Κρήτη. Είναι δύο νέοι τομείς αυτοί και συνεχώς βρισκόμαστε στην επεξεργασία και νέων αιτημάτων, προκειμένου να δημιουργήσουμε τομείς όπου έχουν ζητηθεί, για να δημιουργήσουμε αυτήν την απαραίτητη ασφάλεια και εμπιστοσύνη της τοπικής κοινωνίας ότι πάντοτε υπάρχει το ΕΚΑΒ δίπλα τους να μπορέσει, αν και εφόσον χρειαστούν βοήθεια, να τους συνδράμει με την άμεση διακομιδή τους στο κοντινότερο νοσοκομειακό σχηματισμό. Οπότε είναι στρατηγικά σημεία που καλύπτουν μεγάλες περιοχές και που έχουν πολύ μακριά ΕΚΑΒ.

• Κύριε Χαραλάμπους, πρόσφατα είχαμε το νομοσχέδιο τραύματος, το οποίο είναι από τις λίγες φορές που έγινε αναβάθμισή του. Τι προβλέπει το νομοσχέδιο για το ΕΚΑΒ, δεδομένου ότι στην Ελλάδα έχουμε πάρα πολλά ατυχήματα;

Το ΕΚΑΒ, όπως ξέρετε, δεν είναι απλώς μεταφορέας. Είναι το κέντρο επιχειρήσεων υγείας, το οποίο λαμβάνει σήματα ανά πάσα στιγμή από όλη την Ελλάδα όταν και εφόσον υπάρχει «τροχαία σύγκρουση». Και το λέω «τροχαία σύγκρουση» γιατί είναι ο καινούργιος όρος που θέλουμε να χρησιμοποιούμε σε ό,τι αφορά τα τροχαία ατυχήματα όπως μέχρι τώρα ονομαζόντουσαν. Αυτό είναι ένα αίτημα των συγγενών, των θανόντων σε τροχαία σύγκρουση, ώστε να μη θεωρείται ότι είναι θέμα τύχης.

Είναι πάρα πολλοί παράγοντες. Σε αυτό συμμετείχαμε και στην ολοκλήρωση του σχεδίου του υπουργείου Μεταφορών προκειμένου να αυστηροποιηθούν τα μέτρα πρόληψης των τροχαίων συγκρούσεων. Εμείς ζητάμε οπωσδήποτε να γίνει αλλαγή της κουλτούρας και ειδικότερα της εκπαίδευσης από πολύ μικρή ηλικία των Ελλήνων οδηγών, για να μας γίνει πάνω απ’ όλα ξεκάθαρο ότι η οδήγηση πρέπει να είναι ασφαλής και μέσα σε ένα πνεύμα καλών προϋποθέσεων. Αποχή από τα κινητά τηλέφωνα κατά τη διάρκεια της οδήγησης, της κατανάλωσης αλκοόλ και πολλών άλλων κριτηρίων, τα οποία έχουμε θέσει. 

Τώρα, αναφορικά με τα Κέντρα Τραύματος, θα έρθουν προκειμένου να καλύψουν ένα μεγάλο κενό στην ολιστική διαχείριση του πολυτραυματία. Είναι ευχής έργον να δημιουργηθούν στην Ελλάδα αυτά τα Κέντρα Τραύματος και ειδικότερα στο Λεκανοπέδιο Αττικής, όπου εμφανίζονται πολύ συχνά, ακόμα και στον εντός του οικιστικού ιστού, πάρα πολλά τροχαία, παρασύρσεις πεζών λόγω της ταχύτητας κ.λπ. Τα Κέντρα Τραύματος θα είναι μονάδες ξεχωριστές στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, όπου εκεί με συγκεκριμένο στελεχιακό προσωπικό, ιατρικό, νευροχειρουργό, ορθοπαιδικό, αναισθησιολόγο, θα μπορούν να διαχειρίζονται με αμεσότητα τον πολυτραυματία ο οποίος προσέρχεται, με αποτέλεσμα να γίνονται η μεγαλύτερη δυνατή προσπάθεια και η στοχευμένη αντιμετώπιση αυτών για να σώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες ζωές. 

Στην Ελλάδα είναι η 3η αιτία θανάτου στη χώρα μας τα τροχαία. Το κόστος αυτών των απωλειών είναι πολύ μεγάλο για την ελληνική κοινωνία, διότι αφορά ηλικίες παραγωγικές μεταξύ 24 και 45 ετών, για την οικογένεια, αλλά και για το σύστημα υγείας.

Παρ’ όλα αυτά, το σύστημα υγείας αρχίζει δειλά -δειλά να βγαίνει από την «Εντατική» και γίνονται σοβαρές δράσεις, ειδικά στην επείγουσα φροντίδα υγείας, για να ενισχυθεί και να φτάσει όσο το δυνατό συντομότερα, αλλά και με μεγαλύτερο θετικό αντίκτυπο στον ίδιο τον πολίτη. Και όπως παλαιότερα έλεγα, ως διευθυντής Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών, ότι το εκάστοτε Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών είναι η είσοδος του ασθενούς στο σύστημα υγείας και ειδικότερα στο νοσοκομείο, τώρα λέω ότι το ΕΚΑΒ είναι η είσοδος του ασθενούς στο σύστημα υγείας. Διότι από εκεί θα ξεκινήσει, από την κλήση την οποία κάνει στο συντονιστικό κέντρο. Πρέπει να σας πω ότι σε αυτό το σημείο έχω δώσει σαφείς οδηγίες για την επικοινωνία με τον πάσχοντα πολίτη, ότι πρέπει να γίνεται με ήθος και με καλή συμπεριφορά, διότι ο ασθενής, μέσα από την επικοινωνία που έχει με το τηλεφωνικό κέντρο του ΕΚΑΒ, ήδη κερδίζει την εμπιστοσύνη μας, νιώθει ασφαλής και μπορούμε κατά ένα μεγάλο ποσοστό να εγγυηθούμε και τη θετική έκβασή του στην πορεία στο νοσοκομείο.

Όλα αυτά, λοιπόν, μαζί είναι σχεδιασμοί με τους οποίους πρέπει να διαχειριζόμαστε σήμερα το επείγον και θέλω να ελαχιστοποιήσω τα παράπονα του πολίτη για κακή συμπεριφορά, για αργοπορία του ΕΚΑΒ, διότι είναι μεμονωμένες περιπτώσεις που μπορεί να συμβούν, αλλά δυστυχώς στο φως της δημοσιότητας αυτά είναι που προβάλλονται. Το ΕΚΑΒ είναι πάντοτε δίπλα στον πολίτη, είναι με αξιοπρέπεια που διαχειρίζεται το κάθε περιστατικό ξεχωριστά. Πρέπει να σας πω ότι λαμβάνω σχεδόν καθημερινά ευχαριστήριες επιστολές για την καλή και άμεση συμπεριφορά που είχε το πλήρωμα στη διακομιδή ενός ασθενούς και αυτό με ευχαριστεί ιδιαιτέρως. Με πληγώνει, όμως, ταυτόχρονα όταν λαμβάνω παράπονα από τον οποιονδήποτε για κακή αντιμετώπιση του περιστατικού. Αυτό θέλω να διορθωθεί και να εξαλειφθεί, γιατί απώτερος στόχος του ΕΚΑΒ είναι η άμεση ανταπόκρισή του στην ανάγκη του κάθε ενός από εμάς. 

• Σας βοήθησε η εμπειρία σας, κύριε πρόεδρε, ως υπεύθυνος στα ΤΕΠ για αυτήν τη θέση;

Εννοείται, γιατί είναι μία συνέχεια η προνοσοκομειακή φροντίδα και αυτή που παρέχεται στα Επείγοντα Περιστατικά εντός του νοσοκομείου, είναι αλληλένδετες, είναι μία αλυσίδα, και εμείς είμαστε δύο κρίκοι οι οποίοι είμαστε η συνέχεια του ενός του άλλου. 

Και επειδή τυγχάνει να είμαι και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Επείγουσας Ιατρικής, αυτό πραγματικά με έχει βοηθήσει πάρα πολύ, καθώς και από την πρότερή μου εμπειρία ως μέλος της Διαρκούς Επιτροπής του υπουργείου Υγείας για την οργάνωση και λειτουργία του ΤΕΠ και της Επείγουσας Φροντίδας. Τώρα, από τη θέση του προέδρου του ΕΚΑΒ, έχω μία ολιστική και πλήρη εικόνα της εφαρμογής της Επείγουσας Φροντίδας, ξεκινώντας από την προνοσοκομειακή και ολοκληρώνοντας μέχρι ακόμα πολλές φορές και από τη δευτερογενή διακομιδή του ασθενούς από το νοσοκομείο προς το σπίτι του.

Άρα αυτό ήταν για μένα ένα εγχείρημα το οποίο δεν με δυσκόλεψε καθόλου. Ίσα ίσα που ήρθε να προστεθεί στις δικές μου γνώσεις και προτεραιότητες για να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε αυτήν την προτεραιότητα που έθεσε το υπουργείο Υγείας, ώστε να γίνει μια ολοκληρωμένη υπηρεσία στην Επείγουσα Φροντίδα Υγείας στον τόπο μας, που παρουσίαζε μέχρι τώρα μία υστέρηση. 

Γίνονται βήματα συντονισμένα και πιστεύω ότι πολύ σύντομα θα έχουμε μια πλήρη εικόνα, την οποία θα αντιληφθεί ο καθένας από εμάς.

• Με δεδομένου ότι ένας μεγάλος αριθμός, ίσως και η πλειοψηφία των τροχαίων συγκρούσεων που έχουμε, αφορά νέους, θα βοηθούσε να ξεκινήσει η εκπαίδευση από τα σχολεία;

Εννοείται, και αυτό θα βοηθήσει να αλλάξει η νοοτροπία, ο τρόπος με τον οποίο σκεπτόμαστε. Παλαιότερα υπήρχε μια θεωρία ότι κάποιος ενηλικιώνεται με το κάπνισμα. Σήμερα αυτό γίνεται με το αυτοκίνητο και πολλοί γονείς κάνουμε το σφάλμα να δίνουμε στο παιδί μας το τιμόνι, χωρίς όμως να μας απασχολούν σοβαρά θέματα, όπως να το συμβουλεύσουμε να μη μιλά στο κινητό όταν οδηγεί, να μην καταναλώνει αλκοόλ κ.λπ.

Δεν μπαίνουμε σε αυτού του είδους την εκπαίδευση και δυστυχώς η εκπαίδευση θα πρέπει να ξεκινάει και από το σπίτι. Η αγωγή της καλής συμπεριφοράς του οδηγού και η τήρηση των κανόνων οδικής κυκλοφορίας θα πρέπει να ξεκινά από το σπίτι και κατ’ επέκταση από το σχολείο, από τους δασκάλους, για να μην πω ότι θα πρέπει να ενταχθεί και ως μάθημα.

Γι’ αυτό σκεφτόμαστε ότι θα μπορούσε να βοηθήσει το ΕΚΑΒ. Ήδη προσπαθούμε συνεχώς να κάνουμε μαθήματα της καρδιοναπνευστικής αναζωογόνησης και σε οργανωμένες ομάδες, και ειδικότερα σε σχολεία, και μέσα από την εκπαίδευση αυτήν κάνουμε ιδιαίτερη μνεία στους κανόνες καλής οδικής συμπεριφοράς, επισημαίνοντας σφάλματα που πολλές φορές οδηγούν σε αυτά τα μοιραία ατυχήματα. Ωστόσο, δεν είναι αρκετό μόνο από εμάς.

Θα βοηθήσει ίσως και το νέο νομοσχέδιο αυστηροποίησης των μέτρων και των ποινών, αλλά το μεγαλύτερο βήμα και ίσως το πιο θετικό θα είναι εάν και το υπουργείο Παιδείας εντάξει ως μάθημα την οδική κυκλοφορία και την τήρηση των καλών πρακτικών για μια ασφαλή οδήγηση, ώστε να βοηθήσουμε τα νέα παιδιά να αλλάξουν τον τρόπο συμπεριφοράς τους. Είναι κρίμα να θρηνούμε νέα παιδιά. 

• Κύριε πρόεδρε, αναφέρατε σε πρότερη συζήτησή μας ότι θέλετε να αναβαθμίσετε τη Σχολή του ΕΚΑΒ. Τι ακριβώς έχετε στο μυαλό σας;

Ξέρετε, το ΕΚΑΒ είναι ένας οργανισμός που φέτος κλείνει 40 χρόνια προσφοράς, εντούτοις είναι ένας οργανισμός ο οποίος διέπεται από κανόνες, οι οποίοι έχουν μείνει κατά τη διάρκεια της ιδρύσεώς του, και θεωρώ ότι πρέπει οπωσδήποτε να αναδιοργανωθεί η κεντρική υπηρεσία και κατ’ επέκταση ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί το ΕΚΑΒ σε ό,τι αφορά τη διοικητική του δομή.

Άρα μέλημά μου είναι άμεσα να επεξεργαστούμε τον νέο οργανισμό του ΕΚΑΒ, που θα δίνει περισσότερες δυνατότητες εξέλιξης, αλλά και τη δημιουργία νέων τομέων λειτουργίας, και μία εξ αυτών είναι και η αναβάθμιση ενδεχομένως της Σχολής σε επίπεδο πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Σε άλλες χώρες υπάρχει ο θεσμός του Paramedics, οι οποίοι είναι διασώστες με ανώτερο επίπεδο εκπαίδευσης, έχοντας και περισσότερες δυνατότητες στην άσκηση των καθηκόντων τους. Στην Ελλάδα, παρόλο που είναι μία ανώτερη σχολή, εντούτοις είναι διετούς φοίτησης με περιορισμένες δράσεις.

Αυτό λοιπόν ευελπιστούμε με έναν καινούργιο οδηγό σπουδών, που μπορεί να ενταχθεί και σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας, να μπορέσουμε να το αναβαθμίσουμε και να παράγουμε διασώστες οι οποίοι να έχουν μία πληρέστερη εκπαίδευση και σίγουρα και τα αποτελέσματα θα είναι πολύ πιο αποδοτικά για το ΕΚΑΒ. 

Το ΕΚΑΒ επίσης ευελπιστεί να στελεχωθεί και να δημιουργήσει στην ολότητά του και το Ειδικό Τμήμα Ιατρικής Καταστροφών. Είναι ένα άλλο κομμάτι το οποίο έχει στους κόλπους του το ΕΚΑΒ και ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι η χώρα μας μπορεί να είναι ένας ευλογημένος τόπος, αλλά δυστυχώς βρίσκεται και σε ένα σταυροδρόμι όπου τέμνονται και τα ενδεχόμενα σεισμού και τρομοκρατικών επιθέσεων και πλημμυρών και των άλλων φυσικών φαινομένων. Άρα πρέπει το Ειδικό Τμήμα Ιατρικής Καταστροφών να είναι ένα τμήμα εύρωστο, που θα μπορεί να ανταποκρίνεται ανά πάσα στιγμή άμεσα σε οποιαδήποτε ανάγκη βρεθεί ο τόπος. Γίνονται προσπάθειες με εκπαίδευση, με στελεχιακό προσωπικό αλλά και με εξοπλισμό να τη διανθίσουμε, να δώσουμε περισσότερη έμφαση στην συγκεκριμένη αυτή δομή για να μπορεί να παρέχει το έργο της καλύτερα. 

Ένας άλλος στόχος, επίσης, τον οποίο έχω θέσει, είναι η ηλεκτρονική διασύνδεση του ασθενοφόρου με το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) μέσω της τηλεματικής. Δηλαδή να μπορεί το ασθενοφόρο να στέλνει ζωτικά σημεία του ασθενούς που πρόκειται να παραληφθεί από το ΤΕΠ, για να μπορεί να προετοιμάζεται για το τι θα παραλάβει, ή ακόμα το ΤΕΠ να δίνει οδηγίες προς το ασθενοφόρο μέχρι να φτάσει στο νοσοκομείο. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας και θεωρώ ότι με αυτόν τον τρόπο θα μπορούμε να έχουμε καλύτερη έκβαση των περιστατικών που προσέρχονται.

Ένα άλλο, επίσης, είναι η διαλογή να επεκταθεί πέρα από τα ΤΕΠ, μέσω της Τεχνητής Νοημοσύνης και εντός του ασθενοφόρου. Να μπορεί να κατηγοριοποιείται ο ασθενής με την παραλαβή του και να καθορίζεται προς το ασθενοφόρο ποιο είναι αυτό το νοσοκομείο ή το ΤΕΠ που πληροί τις προϋποθέσεις να υποδεχτεί τον συγκεκριμένο ασθενή, προκειμένου να έχει μια ολιστική αντιμετώπιση και όχι αποσπασματική, που ενδεχομένως μέχρι τώρα γίνεται.

Διαβάστε παρακάτω την συνέντευξη από το περιοδικό Health Next Generation (Τεύχος 27) που κυκλοφορεί και σε ηλεκτρονική μορφή σελ. 20-21 (πατήστε κάτω δεξιά για μεγέθυνση)

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Ο Γεώργιος Κ. Χαραλάμπους, MD, MSc, PhD, είναι πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ), πρώην διευθυντής Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών στο «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο Αθηνών. Είναι χειρουργός με εξειδίκευση στην Επείγουσα Ιατρική, Διδάκτωρ Ιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών στη Χειρουργική Ανατομική και στη Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας. Έλαβε ειδική εκπαίδευση για τη Διαχείριση Κρίσεων Μαζικών Καταστροφών με τίτλο «Hospital-Based Management of Mass Casualty Incidents» του Bureau of Diplomatic Security, U.S. Department of State. Διετέλεσε καθηγητής στη Νοσηλευτική Σχολή του ΑΤΕΙ Αθήνας, διδάσκοντας τα μαθήματα Ανατομικής του Ανθρώπου και Πρώτες Βοήθειες, καθώς και σε μεταπτυχιακά προγράμματα με γνωστικό αντικείμενο «Συστήματα και Πολιτική Υγείας» και «Επείγουσα Θεραπευτική».

Διδάσκει στην ειδικότητα της Γενικής Ιατρικής «Χειρουργική» και στην Παθολογική Νοσηλευτική Ειδικότητα τις «Επείγουσες Νοσηλευτικές Διαδικασίες». Κατέχει 5ετή επαγγελματική εμπειρία στον τομέα της Διοίκησης Υπηρεσιών και Μονάδων Υγείας από τη θητεία του ως στελέχους της Α΄ Διοίκησης Περιφερειακού Συστήματος Υγείας-Πρόνοιας Αττικής, με αντικείμενο τη διαχείριση της Παροχής Κλινικών Υπηρεσιών (Clinical Management) σε 17 κύρια νοσοκομεία της Αττικής.

Διαθέτει πλούσιο ερευνητικό και συγγραφικό έργο σε eλληνικά και ξενόγλωσσα περιοδικά της ειδικότηταςε όπως και πλούσια συμμετοχή και παρουσιάσεις σε συνέδρια υψηλού κύρους τόσο στην ημεδαπή όσο και στην αλλοδαπή, ως προσκεκλημένος ομιλητής σε ημερίδες, συνέδρια και μετεκπαιδευτικά σεμινάρια με θεματολογία την Επείγουσα και Προ-νοσοκομειακή Φροντίδα. Έχει εθνική και διεθνή διδακτική εμπειρία σε μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών Διοίκησης Υπηρεσιών και Μονάδων Υγείας και Επείγουσας Ιατρικής. Συμμετέχει σε Εθνικές Επιτροπές του υπουργείου Υγείας ως ειδικός εμπειρογνώμονας για θέματα Επείγουσας Φροντίδας.

Έχει εκπονήσει τη μελέτη για την Οργάνωση και Λειτουργία του ΤΕΠ, η οποία υιοθετήθηκε από το υπουργείο Υγείας, βάσει της οποίας σήμερα εκσυγχρονίζονται τα ΤΕΠ της χώρας, καθώς και μελέτη για την αναδιοργάνωση της Επείγουσας Φροντίδας Υγείας στην Ελλάδα. Μετεκπαιδεύτηκε στην Επείγουσα Ιατρική στο Πανεπιστημιακό Τμήμα Επείγουσας Ιατρικής Inselspital, Bern University Hospital, Notfall Zentrum στη Βέρνη Ελβετίας. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αποτέλεσε στέλεχος του γραφείου Στρατηγικού Σχεδιασμού του διοικητή της Α΄ ΥΠΕ Αττικής, αναλαμβάνοντας την οργάνωση των νοσοκομείων, καθώς και τη συνεργασία των Νοσοκομείων «Ερρίκος Ντυνάν» και ΝΙΜΤΣ με το ΕΣΥ. Είναι καθηγητής Πολιτική Υγείας Επείγουσας Φροντίδας στο Πανεπιστήμιο Frederick Κύπρος. Έχει λάβει αρκετές επιστημονικές διακρίσεις και βραβεύσεις για το επιστημονικό-ερευνητικό του έργο, με σημαντικότερη την απονομή Εύφημου Μνείας από την UNESCO.