Κάτω από μια συγκεκριμένη γωνία του φωτός και εφ’ όσον υπάρχει μια επιφάνεια πίσω, μπροστά ή δίπλα να μη χυθεί στο έδαφος, φανερώνεται συνήθως ο πιο πιστός και ακούραστος συνοδοιπόρος της ζωής όλων -η σκιά μας- η οποία παίρνοντας διάφορα σχήματα μας ακολουθεί σιωπηλά και ακούραστα μέχρι να περάσει η μέρα τα σύνορα με τη νύχτα όπου και αποσύρεται και σβήνει μαζί μας στο σκοτάδι ή την ανυπαρξία...
Οι σκιές είναι τόσες, όσες και οι άνθρωποι που περπατούν πάνω στη γη. Τις κουβαλάμε παντού μαζί μας, όπως και να έχει η ημέρα και άλλοτε προπορεύεται του σώματος κι άλλοτε ακολουθεί. Όταν είναι μπροστά μας, την βλέπουμε, προσπαθούμε και να την πατήσουμε καμιά φορά αλλά αυτό είναι αδύνατον, φεύγει νωρίτερα από το σώμα μας κι αν κοντοσταθούμε μας προσπερνάει και μόλις πάμε να τη φτάσουμε, κάνει ένα βήμα πιο μπροστά και αν συνεχιστεί αυτό, μπορεί να πεθάνουμε χωρίς να την προλάβουμε ποτέ.
Όταν μας ακολουθεί, δεν ξέρουμε καν πως είναι και μόνο κάποιος άλλος μπορεί να μας ενημερώσει πως τη βλέπει. Και στις δυο περιπτώσεις πάντως, η σκιά μας παίρνει ότι σχήμα της δώσει το φως και η γωνία που αυτό πέφτει. Η σκιά μας είναι διαφορετική κάθε εποχή και αυτό οφείλεται στον ήλιο. Το καλοκαίρι που είναι ψηλά η σκιά μας μικραίνει ενώ τον χειμώνα που βρίσκεται χαμηλά, μεγαλώνει με υπερβολικό βαθμό. Το ίδιο συμβαίνει και στις διάφορες ώρες της ημέρας, αλλιώς είναι το πρωί, αλλιώς το μεσημέρι και το απόγευμα. Ακόμα και φωτισμένους χώρους, η σκιά μας παίρνει σχήμα και όγκο ανάλογα με το ποιο σημείο βρίσκεται η πηγή του φωτός και σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να εξουδετερωθεί με τη χρήση πολλών φωτιστικών, όπως συμβαίνει και στον κινηματογράφο.
Με τη σκιά γίνονται πολλά ευχάριστα ή και δυσάρεστα παιχνίδια, έχουν ειπωθεί και έχουν γραφτεί άπειρα πράματα πιστεύεται δε πως τα σώματα των ανθρώπων στον κάτω κόσμο, είναι σκιές και ανάλογα με τα όσα έχουν πράξει, άλλες περνούν ευχάριστα και άλλες διαρκώς τυραννιούνται. Στην καθημερινότητα πάλι, πολλές είναι οι εκφράσεις που συνδέονται με την σκιά. Όπως για κάποιον που έχει αδυνατίσει πολύ, είτε από φτώχια, είτε από ανέχεια, λένε πως έγινε σκιά του εαυτού του. Για την περίπτωση πάλι που κάποια πράγματα δεν είναι ξεκάθαρα, λέμε ότι έχουν σκιές ενώ από την άλλη, όταν έχεις στο νου σου κάποιο άτομο, για διάφορους λόγους λέμε πως αυτός έγινε σκιά του ή πάλι τον έχει υπό την σκιάν του, όταν πρόκειται για ξεχωριστή προσοχή και προστασία. Όταν μιλάμε για κάποιον άνθρωπο νευρικό ή που η κοινωνικότητά του είναι προβληματική, λέμε ότι αυτός δεν αντέχει ούτε τη σκιά του και τούτο συνήθως εκλαμβάνεται ως διακριτική παρατήρηση ενώ συχνά, η ματαιότητα ορισμένων εκδηλώσεων των ανθρώπων, όπως οι επιπόλαιες και ανούσιες διαμάχες, χαρακτηρίζονται από την εποχή του Αισώπου, ως όνου σκιάς ζητήματα.
Σε γενικές γραμμές η σκιά μας, αυτό το άπιαστο, χωρίς ουσία και θερμοκρασία οπτικό φαινόμενο, παίζει τέτοιο ρόλο στη ζωή μας που δεν τον φανταζόμαστε. Το ίδιο εξάλλου συμβαίνει και στον κόσμο των πραγμάτων και αναλόγως με τις συνέπειες που δημιουργεί η σκιά κρίνουμε: Λέμε ότι η σκιά ορισμένων δέντρων είναι βλαβερή για άλλα φυτά, ξέρουμε πως η σκιά ενός βράχου είναι όαση μέσα στο λιοπύρι, γνωρίζουμε πως η θερμοκρασία δεν μετριέται με το θερμόμετρο κατάφατσα στον ήλιο αλλά υπό σκιάν και καμιά φορά υπερβάλουμε, λέγοντας πως καταλαβαίνουμε και την σκιά των αστεριών τη νύχτα!
Όπως και να’χει το πράγμα, όταν η σκιά πίσω από έναν άνθρωπο μοιάζει με την καρικατούρα του μαυροφορεμένου χάρου, σε καιρούς σαν αυτόν που ζούμε, στη σκιά των επιδημιών και των συνεπειών τους, μπορεί να το πάρουμε σαν σήμα: Να προσέχουμε που και πως περπατάμε, γιατί η σκιά που μας ακολουθεί δεν είναι πάντα η δική μας αλλά αυτού που θα μας οδηγήσει στην ώρας μας ή και παράκαιρα, στον κόσμο των σκιών για πάντα.
Ο Ηλίας Γ. Προβόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μεγάλη Κάψη της Δυτικής Φθιώτιδας. Έγινε δημοσιογράφος και εργάστηκε επί πολλά χρόνια και αποκλειστικά στις εφημερίδες, κυρίως στην «Ελευθεροτυπία» από τις στήλες της οποίας οργάνωσε και προέβαλλε μια ειδική αρθρογραφία με τον τίτλο «Μικρές Πατρίδες» για την ελληνική περιφέρεια και τους ανθρώπους της καθώς και για την Αθήνα, τα τελευταία χρόνια. Συνεχίζει να γράφει και να δημοσιεύει φωτογραφίες με την ίδια θεματογραφία στο actimon.blogspot.com ενώ εκδίδει και βιβλία που έχουν σχέση με την τοπική ιστορία.
*Αραρίσκω = Συνάπτω, συνδέω, προσαρμόζω
