Κλείσαμε σχεδόν έναν χρόνο με την επιδημία να απειλεί όλη την κοινωνία και φυσικά με διάφορα μέτρα που στοχεύουν στον περιορισμό της εξάπλωσής της και την προστασία του κόσμου ενώ κανείς δεν γνωρίζει πότε και πώς θα νιώσουμε ασφάλεια και θα μπορέσουμε να ξαναβρούμε τον παλιό ρυθμό μας ή έστω να πλησιάσουμε κάπως αυτά που γνωρίζαμε.
Είναι πολλά αυτά που χάσαμε όλο αυτό το διάστημα και ο καθένας το αντιμετωπίζει με τον τρόπο του αλλά αυτό που νοιώθουν όλοι και χαρακτηρίζει μια εποχή μετάβασης με άγνωστες τις συνέπειες, είναι ότι περιορίστηκε και η ψυχή μας ή καλύτερα η σχέση μας με την πολιτιστική παράδοση γενικώς και πιο πολύ την θρησκευτική. Ήδη δεν γιορτάστηκαν πέρσι όλες οι μεγάλες γιορτές, ο Ευαγγελισμός, το Πάσχα, ο Δεκαπενταύγουστος, τα Μεγαλόγιορτα και βεβαίως όλες οι μικρότερες και ακυρώθηκαν τα πανηγύρια σε όλη την Ελλάδα. Ο περιορισμός των θρησκευτικών και των συνεπακόλουθων εκδηλώσεων είναι ένα θέμα που μοιάζει να μην συζητιέται επί του παρόντος εξαιτίας της τελευταίας έξαρσης της επιδημίας αλλά το θέμα σίγουρα σιγοκαίει κάτω από την σιωπή που επικρατεί...
Τα λέω αυτά, σήμερα που ξημερώνει η γιορτή του Αγίου Χαραλάμπους, πολιούχου αρκετών πόλεων και προστάτη του κόσμου από τις λοιμώξεις σαν αυτή που ταλαιπωρεί σήμερα όλον τον πλανήτη. Οι παλιότεροι που είχαν νωπές τις εμπειρίες από μικρές ή μεγάλες επιδημίες τιμούσαν ιδιαίτερα τον Άγιο η κάρα του οποίου βρίσκεται στο μοναστήρι του Αγίου Πρωτομάρτυρος Στεφάνου στα Μετέωρα και στην οποία αποδίδονται πολλά θαύματα. Στην επιδημία που χτύπησε την Ήπειρο το 1812 μεταφέρθηκε εκεί και αμέσως σταμάτησε το κακό. Σε θαύμα πάλι αποδίδεται ο αφανισμός χιλιάδων Τούρκων στη Θεσσαλία το 1897 στη διάρκεια του σύντομου Ελληνοτουρκικού πολέμου. Στην φήμη του ως προστάτη από τις επιδημίες, σε πολλά χωριά έχουν κτίσει εκκλησίες στο όνομά του ενώ την εικόνα του βρίσκουμε σε πάρα πολλά εικονίσματα σε δρόμους και γύρω από τα χωριά.
Ένα από τα χωριά που τιμούν ιδιαίτερα τον Άγιο Χαράλαμπο είναι το Λεοντίτο της Καρδίτσας, στην καρδιά των Αγράφων και της Αργιθέας. Το ορεινό Λεοντίτο είναι χωριό με μακρά ιστορία και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’70 είχε πολύ κόσμο. Οι περισσότεροι ασχολούνταν με την κτηνοτροφία αλλά και την γεωργία και μάλιστα ήταν πολλοί εκείνοι που παρά τους δριμείς χειμώνες δεν το εγκατέλειπαν τον χειμώνα. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν τότε που έκαναν μια λαμπρή εορτή στην πολύ όμορφη εκκλησία του που είναι στην κορυφή του χωριού μέσα στα έλατα και φυσικά γλεντούσαν με την ψυχή τους στα μαγαζιά και τα σπίτια. Πολλές φορές η μέρα του Αγίου και όλο το χωριό ήταν πνιγμένο και αποκλεισμένο από τα χιόνια αλλ’ αυτό ούτε καν επηρέαζε την διάθεσή τους. Όλοι πήγαιναν στην εκκλησία να τιμήσουν τον Άγιο και ευχηθούν χρόνια πολλά στους εορτάζοντες που δεν ήταν και λίγοι.
Το Λεοντίτο, όπως και όλα τα ορεινά χωριά άδειασε κι αυτό και κάποια χρόνια, μέχρι να γίνει ο δρόμος και κυρίως να διατηρείται αυτός ανοιχτός από πέτρες και χιόνια, η γιορτή του Αγίου Χαραλάμπους άρχισε να φθίνει. Η επιστροφή όμως των αποδήμων από την Αθήνα και τον θεσσαλικό κάμπο και το ενδιαφέρον που έδειξαν για την εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους η οποία ανακαινίστηκε υποδειγματικά, όπως και το αρχονταρίκι και η συμμετοχή τους στη ζωή του χωριού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες υποστήριξε τους λίγους εναπομείναντες και αυτοί κράτησαν ανοιχτό το χωριό όλον το χρόνο. Σε αυτό συνετέλεσε πολύ και παπά Χρήστος Αποστόλου που κράτησε ανοιχτό το μαγαζί στην πλατεία με τον μεγάλο πλάτανο και εξυπηρετούσε επισκέπτες και κυρίως ορειβάτες.
Για την εορτή του Αγίου Χαραλάμπους στο Λεοντίτο βρέθηκα το 2008 προσκεκλημένος από τους καλούς φίλους Λάμπο Τσιβόλα ο οποίος διετέλεσε και δήμαρχος Αργιθέας κατόπιν για μια τετραετία και τον Δημήτρη Γρίβα που τόσο απρόοπτα χάσαμε πριν λίγους μήνες. Παρά το βαρύ χιόνι που είχε πέσει στην Οξιά, ο δρόμος ήταν ανοιχτός και προχωρήσαμε χωρίς δυσκολία προς το Λεοντίτο. Την παραμονή μετρήθηκαν στο χωριό, πάνω από 150 άτομα και όλοι συγκεντρώθηκαν στο μαγαζί για το μεγάλο γλέντι. Για το φαγητό και τους μεζέδες είχαν φροντίσει όλες οι γυναίκες του χωριού και το τσίπουρο ήταν καλό και ντόπιο. Στην ορχήστρα, στα δυο βιολιά ήταν ο ονομαστός Κώστας Καλλιακούδας+, ο γιός του Μιλτιάδης, στο σαντούρι ο Αντώνης Βασιλακάκος και τιμητικά πήρε θέση ο βετεράνος στο ντέφι (χειροποίητο μάλιστα) Σπύρος Δήμου ο οποίος μαζί με τη γυναίκα του Αγορίτσα είναι οι μοναδικοί κάτοικοι που μένουν όλο το χρόνο στο διπλανό Κουμπουριανά.
Το γλέντι κράτησε μέχρι αργά τη νύχτα, αλλά όλοι το πρωί σηκώθηκαμε και περπάτησαμε το νέο χιονάκι που είχε πέσει τη νύχτα για να πάμε στο ανακαινισμένο υποδειγματικά μοναστηράκι του Αγίου Χαραλάμπους για τη λειτουργία την οποία τέλεσαν ο παπα Κώστας Αποστόλου φυσικά, ο παπά Βασίλης Γυφτογιάννης ιερέας του διπλανού χωριού Σπυρέλο (Πετροχώρι) και ο σεβάσμιος παπά Ηλίας Νασιώκας. Μετά το τέλος της λειτουργίας, τα καλωσορίσματα στους καινούργιους επισκέπτες και τα χρόνια πολλά στους εορτάζοντες, όσοι έμειναν κάθισαν σε τραπέζι και μετά το φαγητό, αποχαιρετήθηκαν και έδωσαν ραντεβού για την επόμενη χρονιά, ανεξαρτήτως του καιρού που θα επικρατούσε.
Ξαναπήγα, για την ίδια εορτή το 2018 και στο προσκλητήριο για το πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους σημειώθηκαν πολλές απουσίες. Πολλοί απ’ όσους είχα γνωρίσει την πρώτη φορά μας έβλεπαν πια από τους ουρανούς των Αγράφων ενώ από τους νεώτερους, αρκετοί ήταν εκείνοι που η κακοκαιρία τους κράτησε μακριά από το Λεοντίτο κι έτσι το γλέντι της παραμονής έμεινε στα όνειρά μας. Πάραυτα η λειτουργία έγινε όπως πάντα με ιδιαίτερη λαμπρότητα και ευλάβεια και μετά το κόψιμο της πίτας του Συλλόγου οι περισσότεροι φύγαμε γιατί ο καιρός άρχισε να βαραίνει. Ελάχιστοι έμειναν το βράδυ στο σιωπηλό χωριό κι αυτοί ετοιμάζονταν να το εγκαταλείψουν την επόμενη ημέρα γιατί πια δεν μπορούσαν να μετρηθούν με τον χειμώνα και πιο πολύ την μοναξιά που πλάκωσε όλα τα Άγραφα.
Φέτος είναι βέβαιο πως ελάχιστοι θα βρίσκονται σήμερα στο Λεοντίτο, να τιμήσουν τον Άγιο Χαράλαμπο και θα ζωντανέψουν για λίγες ώρες το έρημο χωριό. Η επιδημία είναι μια δικαιολογία αλλά όλοι πιστεύουμε πως του χρόνου θα είμαστε περισσότεροι εκεί, ανεξάρτητα τι καιρό θα έχουν τα Άγραφα για να κρατήσουμε την παράδοση και να προσκαλέσουμε και πολύ κόσμο να έρθει να γιορτάσει μαζί μας την ημέρα του Αγίου.
Ο Ηλίας Γ. Προβόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μεγάλη Κάψη της Δυτικής Φθιώτιδας. Έγινε δημοσιογράφος και εργάστηκε επί πολλά χρόνια και αποκλειστικά στις εφημερίδες, κυρίως στην «Ελευθεροτυπία» από τις στήλες της οποίας οργάνωσε και προέβαλλε μια ειδική αρθρογραφία με τον τίτλο «Μικρές Πατρίδες» για την ελληνική περιφέρεια και τους ανθρώπους της καθώς και για την Αθήνα, τα τελευταία χρόνια. Συνεχίζει να γράφει και να δημοσιεύει φωτογραφίες με την ίδια θεματογραφία στο actimon.blogspot.com ενώ εκδίδει και βιβλία που έχουν σχέση με την τοπική ιστορία.
*Αραρίσκω = Συνάπτω, συνδέω, προσαρμόζω
