Για την ανάγκη που ώθησε στη δημιουργία μιας σημαντικής τεχνολογικής οργάνωσης με την ονομασία GIVMED μας μιλά η διευθύντρια του οργανισμού Ιωάννα Δημητρακοπούλου Κουταβά, εξηγώντας μας ότι ο στόχος είναι ένας, η πρόσβαση όλων των ευπαθών ομάδων της κοινωνίας μας στη θεραπεία. 

• Ποια ήταν η ιδέα πίσω από τη δημιουργία του GIVMED;

Το 2016, ο Θανάσης Βράτιμος, ιδρυτής του GIVMED, έχασε τον παππού του. Βρέθηκαν έτσι στη διάθεσή του πολλά κουτιά φαρμάκων μεγάλης αξίας. Συνειδητοποίησε τότε, εν μέσω οικονομικής κρίσης, πως δεν υπήρχε ένας ασφαλής, διαφανής και απλός τρόπος να δωρίσει τα φάρμακα αυτά, που ήταν απαραίτητα σε ευπαθή άτομα. Έχοντας τεχνολογικό background, δημιούργησε το GIVMED, μία τεχνολογική, ανθρωπιστική οργάνωση, με όραμα την εξασφάλιση της πρόσβασης στο φάρμακο για τις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες, διευκολύνοντας, μεταξύ άλλων, τη δωρεά φαρμάκων.

• Τι όγκος φαρμάκων, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχετε, πετιούνται στα σκουπίδια κάθε χρόνο στη χώρα μας;

Σύμφωνα με τεχνική έκθεση του ΙΦΕΤ (2019), εκτιμάται πως κάθε χρόνο καταλήγουν στα σκουπίδια φάρμακα αξίας ενός δισεκατομμυρίου ευρώ. Γνωρίζουμε, επίσης, από έρευνα που διεξήγαγε το GIVMED σε συνεργασία με τους Φαρμακοποιούς του Κόσμου (2017) πως το 28% των συμπολιτών μας δώρισε φάρμακα στο διάστημα των 12 τελευταίων μηνών. 

Τα φάρμακα που λήγουν στα σπίτια όλων μας, εκτός του ότι θα μπορούσαν, πριν λήξουν, να έχουν δωρηθεί σε άτομα που τα έχουν ανάγκη, μολύνουν το περιβάλλον και χάνουν την οικονομική τους αξία. Το πρόβλημα των περισσευούμενων φαρμάκων έχει συνεπώς πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις, σε περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.

Το θετικό, από την άλλη, είναι πως όταν οι άνθρωποι στην Ελλάδα ενημερώνονται πως μπορούν να δωρίσουν φάρμακα, υπάρχει μεγάλη θετική ανταπόκριση και περισσότερες δωρεές φαρμάκων!

• Πώς μπορεί να βοηθήσει ο πολίτης να μη γίνεται σπατάλη και να «πιάσουν» τόπο τα σκευάσματα που έχει σπίτι του;

Είναι απλό! Αρκεί να επισκεφθεί το κοντινότερο σημείο δωρεάς φαρμάκων κοντά του/της και να δωρίσει τα φάρμακα που δεν χρειάζεται πια. Το GIVMED παρέχει σχετική καθοδήγηση και πληροφορίες μέσω του givmed.org και τηλεφωνικά στο 210 3007222.

Σε συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες, το GIVMED διοργανώνει επίσης δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, μέσω των οποίων, συλλογικά, οι εργαζόμενοι δωρίζουν τα φάρμακα που δεν χρειάζονται πια, ενώ ενημερώνονται, και μέσω μιας διαδραστικής παρουσίασης, σε σχέση με το ζήτημα της πρόσβασης στο φάρμακο.

Εκτός από φάρμακα, μέσω του GIVMED όλοι μπορούμε να δωρίσουμε και προϊόντα υγείας, όπως ορθοπαιδικά είδη και βοηθήματα βάδισης, παραφάρμακα, υγειονομικό υλικό, ιατρικές συσκευές και άλλα αναλώσιμα.

Σε κάθε περίπτωση, όταν ένας ιδιώτης δωρίσει φάρμακα, τα δωρηθέντα παραλαμβάνονται και ελέγχονται από τους υπεύθυνους φαρμακοποιούς των κοινωφελών φορέων στα οποία δωρίζονται. Κάποια φάρμακα, όπως παραδείγματος χάρη τα ληγμένα, αλλοιωμένα φάρμακα ή φάρμακα ψυγείου, δεν δωρίζονται. Λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά είναι διαθέσιμες στο givmed.org.

• Πού ακριβώς συμβάλλει το GIVMED;

To GIVMED συμβάλλει στη λύση του προβλήματος της πρόσβασης στο φάρμακο ολιστικά. Πρώτα και κύρια, το GIVMED έχει δημιουργήσει και συντονίζει ένα ψηφιακό δίκτυο δωρεάς φαρμάκων, στο οποίο συμμετέχουν 175 κοινωφελείς φορείς από όλη την Ελλάδα, όπως κοινωνικά φαρμακεία, γηροκομεία, δομές για παιδιά, ΑμεΑ, πρόσφυγες και μετανάστες. Οι φορείς αυτοί έχουν δωρεάν πρόσβαση στις τεχνολογίες του GIVMED, μέσω των οποίων μπορούν να καταγράφουν τις ανάγκες και το περίσσευμά τους σε φάρμακα, να δωρίζουν φάρμακα σε άλλους φορείς και να παραλαμβάνουν δωρεές. Πολύ σημαντική είναι η συμβολή της ACS Courier, που παρέχει δωρεάν μεταφορές των δωρηθέντων, από φορέα σε φορέα.

Επίσης, το GIVMED σχεδιάζει και υλοποιεί προγράμματα και καμπάνιες, ώστε να ενημερώνει και να ευαισθητοποιεί το ευρύ κοινό σχετικά με το ζήτημα της πρόσβασης στο φάρμακο και τη δωρεά φαρμάκου. Επίσης, παρέχει εκπαιδεύσεις σε επαγγελματίες υγείας και ευπαθείς ομάδες σχετικά με το φάρμακο. Τέλος, υλοποιεί δράσεις για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου σχετικά με την πρόσβαση στο φάρμακο, ώστε οι κοινωνικά ευπαθείς ομάδες να αποκτήσουν πρόσβαση στα φάρμακα που χρειάζονται. 

Στόχος μας, λοιπόν, είναι η πρόσβαση στο φάρμακο να καταστεί δεδομένη για όλες τις ευπαθείς ομάδες, χωρίς να είναι απαραίτητη η διαμεσολάβηση του GIVMED.

• Ποιοι άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση στα φάρμακα που χρειάζονται;

Παρά τις σχετικές κοινωνικές πολιτικές, οι κοινωνικά ευπαθείς ομάδες συνεχίζουν να μην έχουν πλήρη πρόσβαση στο φάρμακο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., o πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό στην Ελλάδα ανέρχεται σε 2.971.200 άτομα. Σε συνδυασμό με την ενεργειακή κρίση, το ζήτημα του προσφυγικού και τον πόλεμο στην Ουκρανία, ακόμα περισσότερα άτομα που διαμένουν στην Ελλάδα δυσκολεύονται να καλύψουν τις ανάγκες τους σε φάρμακα.

Παραδείγματος χάρη, οι ηλικιωμένοι με πολύ χαμηλό ή μηδενικό εισόδημα και προβλήματα υγείας συχνά αδυνατούν να ανταποκριθούν στη δαπάνη συμμετοχής, αλλά και σε αναγκαία υλικά που δεν καλύπτονται (υλικά κατακλίσεων, καθετήρες κ.λπ.). Επίσης, μονογονεϊκές οικογένειες με ιδιαίτερο νόσημα του παιδιού, που απαιτεί τη λήψη σκευασμάτων μη συνταγογραφούμενων, όπως οι βιταμίνες, ή τη χρήση υλικών, όπως πεταλούδες, που έχουν σοβαρό οικονομικό βάρος.

• Με ποιους κοινωνικούς φορείς συνεργάζεται το GIVMED;

Το GIVMED συνεργάζεται με 175 κοινωφελείς φορείς από όλη την Ελλάδα, με τη συνεργασία των οποίων συντονίζει δωρεές φαρμάκων για ευπαθείς ομάδες. Ανάμεσα στους φορείς αυτούς υπάρχουν 75 κοινωνικά φαρμακεία, αλλά και γηροκομεία, δομές για παιδιά, πρόσφυγες ή μετανάστες, φορείς που υποστηρίζουν ΑμεΑ, ψυχικά ασθενείς ή απόρους. Παραδείγματα φορέων που συμμετέχουν στο δίκτυο του GIVMED είναι το Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων, τα Κοινωνικά Φαρμακεία Ζωγράφου και Κέρκυρας, ο Ερυθρός Σταυρός, αλλά και το CMA, οργάνωση που ωφελεί μετανάστες και πρόσφυγες στη Λέσβο. 

Μέσα από το GIVMED, δωρίζονται φάρμακα και σε δημόσιες δομές, όπως νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας. Τέλος, το GIVMED συντονίζει δωρεές φαρμάκων και για έκτακτες ανάγκες ή φυσικές καταστροφές, όπως παραδείγματος χάρη σε θύματα του πολέμου στην Ουκρανία ή στο παρελθόν όταν έχουν υπάρξει ανάγκες λόγω πυρκαγιών στην Ελλάδα. Αυτή την περίοδο, παρακολουθώντας τα τρομακτικά συμβάντα στην Τουρκία και τη Συρία, είμαστε στη διαδικασία διερεύνησης τρόπων να δωρίσουμε φάρμακα σε δομές στην περιοχή, με τη βοήθεια και άλλων κοινωνικών φορέων.

• Οι φαρμακευτικές εταιρείες πώς συμβάλλουν στον αγώνα σας;

Μέχρι τώρα, 34 φαρμακευτικές εταιρείες, όπως η FarmaSyn S.A., αλλά και εταιρείες προϊόντων υγείας όπως η APIVITA, έχουν δωρίσει φάρμακα και προϊόντα υγείας, από το περίσσευμά τους, μέσω του GIVMED. Η συμβολή των φαρμακευτικών εταιρειών έχει μεγάλη βαρύτητα, καθώς με τις δωρεές τους καλύπτονται ανάγκες χιλιάδες ωφελουμένων ετησίως. Επίσης εγκαθιδρύουν τη δωρεά φαρμάκων ως μία καλή πρακτική στο πεδίο της Υγείας σε μακροπρόθεσμη βάση, πράγμα πολύ καίριο, δεδομένου των μεγάλων αναγκών που υπάρχουν και σε φάρμακα και σε προϊόντα υγείας. 

• Τι ανάγκες υπάρχουν τις οποίες προσπαθεί να καλύψει το GIVMED;

Δυστυχώς, οι ανάγκες παραμένουν τεράστιες και σε φάρμακα, αλλά και σε προϊόντα υγείας. Από τα δεδομένα που συλλέγουμε υπολογίζουμε πως μόνο στους κοινωφελείς φορείς του δικτύου του GIVMED, οι ετήσιες ανάγκες ανέρχονται σε εκατοντάδες χιλιάδες κουτιών φαρμάκων. Παρά τις μεγάλες δυσκολίες, η ανταπόκριση φαρμακευτικών και άλλων εταιρειών, ιδιωτών, αλλά και η συνεργασία των κοινωφελών φορέων μάς κάνουν αισιόδοξους για το μέλλον. 

Σας ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη αυτή, μέσα από την οποία ελπίζουμε και οι αναγνώστες/ριες του «Health Next Generation» να γίνουν φίλοι/ες του GIVMED, δωρίζοντας τα φάρμακα που δεν χρειάζονται πια! 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Η Ιωάννα Δημητρακοπούλου-Κουταβά ανέλαβε τη διεύθυνση του GIVMED τον Μάρτιο του 2022. Στο παρελθόν, έχει εργαστεί μεταξύ των ετών 2014-2020 στο CERN, στην Ελβετία, κυρίως σε θέματα διαφορετικότητας και συμπερίληψης στο χώρο εργασίας και επικοινωνίας. Μετά την αποφοίτησή της στη Διοίκηση Επιχειρήσεων από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, καλλιέργησε το ενδιαφέρον της για τις κοινωνικές επιστήμες, παρακολουθώντας σχετικές επαγγελματικές εκπαιδεύσεις. Επίσης, έχει εργαστεί εθελοντικά σε πολλαπλές πολιτιστικές και ανθρωπιστικές οργανώσεις. 

Social media του GIVMED

● facebook.com/givmed 

● instagram.com/givmed_share_medicine

● linkedin.com/company/givmed

● twitter.com/GIVMED1

& website: givmed.org

• Δείτε το όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Health NextGeneration