Το κορυφαίο κοινωνικό θέμα της 1ης κατοικίας προκαλεί μέχρι σήμερα έντονη πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ Κυβέρνησης και Αντιπολίτευσης. Σε καθημερινή βάση καταγράφεται ένα σκληρό μπρα ντε φερ μεταξύ στελεχών των δύο πλευρών, κάνοντας άπαντες έναν άτυπο διαγωνισμό κοινωνικής ευαισθησίας.
Όμως, η πραγματικότητα σχετικά με τις διατάξεις του επίμαχου σχεδίου νόμου είναι η ακόλουθη:
1ον. Αποτελεί ένα μόνιμο πρόγραμμα, χωρίς προθεσμία λήξης. Η προστασία της 1ης κατοικίας θεσμοθετείται πλέον ως μια πάγια πολιτική κοινωνικής προστασίας των ευάλωτων νοικοκυριών.
2ον. Παρέχει συνολική λύση στο πρόβλημα της υπερχρέωσης των νοικοκυριών. Θεσμοθετείται, πλέον, εξωδικαστικός μηχανισμός με αποπληρωμή σε έως 240 δόσεις, για χρέη προς τράπεζες, διαχειριστές δανείων και Δημόσιο. Έτσι, παρέχεται μια ευνοϊκή, μακροχρόνια και βιώσιμη ρύθμιση οφειλών σε φυσικά και νομικά πρόσωπα. Συνεπώς, ο οφειλέτης, εφόσον αποπληρώσει τα χρέη του σε έως 20 έτη, διασώζει ολόκληρη την περιουσία του (και όχι μόνο την 1η κατοικία του) και προστατεύει τους τραπεζικούς λογαριασμούς, τον μισθό, τη σύνταξη, τα εισοδήματά του.
3ον. Παρέχει κρατική επιδότηση των δανείων 1ης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών για 5 χρόνια. Στηρίζονται οι οικονομικά αδύναμοι προκειμένου να ανταπεξέλθουν στη συνολική ρύθμιση χρεών και να διασώσει ολόκληρη την περιουσία τους.
4ον. Προβλέπει την πλήρη διαγραφή όλων των χρεών σε φυσικά και νομικά πρόσωπα που αδυνατούν να αποπληρώσουν τις οφειλές τους, δηλαδή που έχουν πλήρη οικονομική αδυναμία ή το χρέος τους είναι μη βιώσιμο. Σε αυτή την περίπτωση, δίνεται η δυνατότητα δεύτερης ευκαιρίας, με ταχείες διαδικασίες, με τη διαγραφή χρεών, κατόπιν ρευστοποίησης του συνόλου της περιουσίας.
5ον. Ειδικά για την προστασία της 1ης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών με ισχυρή ή πλήρη οικονομική αδυναμία, προβλέπεται η ίδρυση ενός ιδιωτικού Φορέα, ο οποίος θα λειτουργεί με τις προδιαγραφές του Νόμου, θα αγοράζει την 1η κατοικία όσων αδυνατούν να ανταποκριθούν και στη συνέχεια υποχρεούται να τους τη μισθώνει. Το Κράτος μάλιστα θα στηρίζει έμπρακτα τους αδύναμους αυτούς πολίτες, παρέχοντάς τους επίδομα ενοικίου. Επίσης, ο Φορέας υποχρεούται να πωλήσει το ακίνητο, σε τιμές αγοράς, στο νοικοκυριό από το οποίο το αγόρασε εφόσον αυτό ανακάμψει οικονομικά, εντός 12 ετών.
6ον. Η διαγραφή όλων των οφειλών επέρχεται σε 1 έτος μετά την έκδοση δικαστικής απόφασης, εφόσον ο οφειλέτης απώλεσε περιουσία. Εάν ο οφειλέτης δεν απώλεσε περιουσία, τότε η απαλλαγή των οφειλών επέρχεται σε 3 έτη μετά την έκδοση δικαστικής απόφασης και επιπρόσθετα καλείται να πληρώνει το ποσό που περισσεύει μετά την κάλυψη των εύλογων δαπανών διαβίωσης, όπως καθορίζονται από την ΕΛΣΤΑΤ.
