Ο Παναγιώτης Παππάς.MD. MSc, Διευθυντής Χειρουργικής Μαστού Βιοκλινική Αθηνών απαντά σε ερωτήσεις που αφορούν όλες τις γυναίκες. 

1. Πόσο συχνά πρέπει να γίνεται η αυτοεξέταση των μαστών;

Οι κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν αυτοεξέταση των μαστών από τις γυναίκες μια φορά τον μήνα. Καλό είναι να γίνεται μπροστά από καθρέπτη και η ψηλάφηση να γίνεται με τη χρήση τριών ή τεσσάρων δακτύλων ενωμένων μεταξύ τους χρησιμοποιώντας την επιφάνεια τους και όχι τις άκρες τους. Κατά την εξέταση θα πρέπει να παρατηρείτε για ορατές αλλαγές του δέρματος και των θηλών καθώς και για αλλαγές στο μέγεθος του μαστού ή οποιαδήποτε ψηλαφητή μάζα. Η επιπέδωση ή η εισολκή στις θηλές, η ερυθρότητα και η απολέπιση στο δέρμα του μαστού, η εκροή υγρού από τις θηλές απαιτούν την περαιτέρω εκτίμηση από ειδικό χειρουργό μαστού. 

2. Ποιες ημέρες πρέπει να πραγματοποιείται η αυτοεξέταση;

Καλύτερα είναι να γίνεται μετά την  εβδομή - δέκατη ημέρα του κύκλου καθώς οι μαστοί είναι λιγότερο οιδηματώδεις, επώδυνοι και οζώδεις και η ψηλάφηση καθίσταται ευκολότερη. 

Οι γυναίκες δίχως έμμηνο κύκλο μπορούν να επιλέξουν να πραγματοποιούν τον έλεγχο την ίδια ημέρα του μήνα όπως την πρώτη ή την τελευταία. 

3. Πόσο συχνά απαιτείται εξέταση από τον ιατρό μου;

Σε περιπτώσεις που δεν συντρέχουν άλλοι λόγοι και δεν έχετε συμπτώματα ή επίπλέον ενδείξεις, ο ετήσιος έλεγχος είναι αρκετός. Αναλόγως της ηλικίας σας, ο ιατρός θα σας καθοδηγήσει σχετικά με τον απεικονιστικό έλεγχο με Μαστογραφία και Υπερηχογράφημα μαστών.

4. Το Οικογενειακό Ιστορικό με Καρκίνο του Μαστού εκθέτει μια γυναίκα σε υψηλότερο κίνδυνο;

Αν και οι γυναίκες που έχουν ισχυρό οικογενειακό ιστορικό με καρκίνο του μαστού ενδέχεται να βρίσκονται σε ομάδα αυξημένο κινδύνου, εντούτοις οι περισσότερες με διαγνωσμένο καρκίνο ΔΕΝ έχουν θετικό οικογενειακό ιστορικό. Μόνο το 5-10 % των ασθενών με κακοήθεια στον μαστό έχουν οικογενειακό ιστορικό της νόσου. Αν σας απασχολεί το ιστορικό της οικογένειας σας, απευθυνθείτε στον θεράποντα χειρουργό σας για να σας κατευθύνει αν απαιτείται περαιτέρω έλεγχος.

5. Μπορεί η φυσική άσκηση να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού;

Η τακτική άσκηση ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα και ταυτόχρονα συμβάλλει στη διατήρηση του φυσιολογικού σωματικού βάρους. Μισή ώρα καθημερινής ή 3 ώρες συνολικής εβδομαδιαίας ήπιας άσκησης (πχ. περπάτημα, τρέξιμο) είναι ικανοποιητικός  χρόνος για την διατήρηση μιας καλής φυσικής κατάστασης και μείωση του κινδύνου.

6. Μπορεί η υγιεινή διατροφή να εμποδίσει τον καρκίνο του μαστού;

Η υγιεινή διατροφή πλούσια σε πρωτεΐνες, τα φρούτα και τα λαχανικά και η χαμηλή κατανάλωση λιπαρών (λιγότερο από 30 γραμμάρια την ημέρα), συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου όχι μόνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού αλλά και πολλών παθήσεων ιδιαίτερα του καρδιαγγειακού συστήματος. Η υπερβολική κατανάλωση λιπαρών τροφών αυξάνει την παραγωγή οιστρογόνων, των ορμονών δηλαδή που ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη δημιουργία των καρκινικών όγκων στον μαστό.

7. Ποιός είναι ο ρόλος του καπνίσματος;

Το κάπνισμα έχει αποδειχθεί πως αποτελεί παράγοντα κινδύνου εμφάνισης αρκετών καρκινικών όγκων, μεταξύ αυτών και του καρκίνου του μαστού. Στην ομάδα αυξημένου κινδύνου υπάγονται και οι παθητικοί καπνιστές. Με τη διακοπή του καπνίσματος, επέρχεται ταχεία αποκατάσταση των φυσιολογικών λειτουργιών του οργανισμού ενώ κάθε εβδομάδα που περνάει αυξάνονται και τα οφέλη για την υγεία.

8. Υπάρχει σύνδεση μεταξύ Αντισυλληπτικών και Καρκίνου του Μαστού;

Υπάρχουν ορισμένες μελέτες που δείχνουν πως η παρατεταμένη χρήση αντισυλληπτικών και ιδιαίτερα σε νεαρότερες ηλικίες (20-30 ετών) ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Παρότι τα νεότερης γενιάς αντισυλληπτικά δισκία περιέχουν μικρές ποσότητες ορμονών, υπάρχει σύσταση για χρήση τους για διάστημα μικρότερο των πέντε ετών και ιδιαίτερα σε γυναίκες με ισχυρό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου.

9. Σχετίζεται η Ορμονική Θεραπεία Αποκατάστασης (HRT) με τον Καρκίνο του Μαστού?

Ορισμένα σχήματα θεραπειών με ορμόνες που λαμβάνουν οι γυναίκες ώστε να αποφευχθούν τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και παθήσεις όπως η οστεοπόρωση ενδέχεται να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του Μαστού. Τα σκευάσματα με συνδυασμό ορισμένων ορμονών αυξάνουν περισσότερο τον κίνδυνο, ενώ αυτά που βασίζονται σε μονοθεραπεία με οιστρογόνα έχουν μικρότερο κίνδυνο. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται συμβουλή από τον θεράποντα γυναικολόγο και το χειρουργό σας καθώς η θεραπεία αποκατάστασης θα πρέπει να χορηγείται επί συμπτωματολογίας και για περιορισμένο χρονικό διάστημα.

10. Πως επηρεάζει ο Έμμηνος Κύκλος και το ιστορικό Αναπαραγωγής τον κίνδυνο εμφάνισης Καρκίνου Μαστού;

Οι γυναίκες με έναρξη του Έμμηνου κύκλου πριν την ηλικία των 12 ετών, δίχως τεκνοποίηση ή απόκτηση του πρώτου παιδιού μετά την ηλικία των 30 και με Εμμηνόπαυση μετά τα 55 έτη παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο. 

11. Ο θηλασμός μειώνει τον κίνδυνο;

Ο θηλασμός και ιδιαίτερα σε ηλικίες μικρότερες των 30 ετών, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Εννέα με 12 μήνες θηλασμού είναι ένα ικανοποιητικό χρονικό διάστημα που παρέχει οφέλη τόσο στη μητέρα όσο και στο παιδί. 

12. Μπορεί ένας τραυματισμός του μαστού να εξελιχθεί σε καρκίνο;

Οι τραυματισμοί στους μαστούς ΔΕΝ προκαλούν καρκίνο . Σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να  δημιουργηθεί αιμάτωμα και σπανιότερα ένας καλοήθης όγκος που ονομάζεται Λιπώδης Νέκρωση και δεν είναι επικίνδυνος. 

13. Η Μαστογραφία είναι επώδυνη;

Η Μαστογραφία αποτελεί μέχρι σήμερα την σημαντικότερη απεικονιστική εξέταση του μαστού. Κατά την πραγματοποίηση της οι μαστοί συμπιέζονται σε δύο κατευθύνσεις (οριζόντια και πλάγια) και αυτό μπορεί να προκαλέσει ήπια ενόχληση ή και άλγος ιδιαίτερα σε γυναίκες με ευαίσθητους μαστούς. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνιστάται να γίνεται μετά την δέκατη ημέρα του κύκλου όπου οι μαστοί είναι λιγότερο ευαίσθητοι και οιδηματώδεις ενώ καλό είναι την τελευταία εβδομάδα πριν από την εξέταση να αποφεύγεται η αυξημένη κατανάλωση καφέ.

14. Μπορεί να γίνει μόνο Υπερηχογράφημα αντί της Μαστογραφίας;

Κάθε απεικονιστική εξέταση έχει συγκεκριμένες ενδείξεις και ιδιαίτερο ρόλο. Το Υπερηχογράφημα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη Μαστογραφία, καθώς ενδείκνυται για απεικόνιση και μέτρηση όγκων κυρίως,αλλά δεν μπορεί να εντοπίσει και να αξιολογήσει βλάβες όπως περιοχές με μικροαποτιτανώσεις που απεικονίζονται μόνο στην Μαστογραφία. Συνεπώς οι απεικονιστικές εξετάσεις δρουν συνδυαστικά και επικουρικά και όχι ως ξεχωριστά διαγνωστικά εργαλεία. 

15. Πόσο διαρκεί μια χειρουργική επέμβαση στον Μαστό;

Υπάρχει μεγάλο εύρος χειρουργικών επεμβάσεων του Μαστού. Μια απλή ογκεκτομή, δηλαδή αφαίρεση μόνο τμήματος του μαστού διαρκεί συνήθως 30 λεπτά, ενώ μεγαλύτερες επεμβάσεις όπως η Μαστεκτομή με Λεμφαδενικό καθαρισμό της μασχάλης και Αποκατάσταση μπορεί να διαρκέσει 2-3 ώρες.

16. Ποιος είναι ο χρόνος νοσηλείας μετά από μια χειρουργική επέμβαση στο Μαστό;

Συνήθως οι ασθενείς παίρνουν εξιτήριο την ίδια ημέρα μετά από μικρές επεμβάσεις, ενώ μετά από μεγάλες και πολυπλοκότερες συνήθως χρειάζεται να παραμείνουν για μια ημέρα στην κλινική. 

17. Είναι επώδυνες οι επεμβάσεις του Μαστού;

Οι σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές, από ομάδα εξειδικευμένη στην αντιμετώπιση παθήσεων του μαστού, καθιστουν τις επεμβάσεις πιο ανώδυνες. Οι ασθενείς εξέρχονται από την κλινική πολύ σύντομα και με ήπιο μετεγχειρητικό άλγος που απαιτεί μόνο απλή παυσίπονη αγωγή. Μπορούν να επιστρέψουν σύντομα στις καθημερινές τους δραστηριότητες σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντα χειρουργού τους.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Δρ.Παναγιώτης Παππάς.MD, MSc  αποφοίτησε από την Ιατρική σχολή Charles University της Πράγας. Ακολούθησε την ειδικότητα της Γενικής Χειρουργικής στην Α' Πανεπιστημιακή Κλινική του Λαϊκού   Νοσοκομείο Αθηνών, τον τίτλο της οποίας έλαβε το 2011. Εξειδικεύθηκε στη Χειρουργική Μαστού (Ογκολογική Χειρουργική, Ογκοπλαστική Χειρουργική & Χειρουργική Αποκατάστασης Μαστού)σε κορυφαία  νοσοκομεία στο Λονδίνο της Μ. Βρετανίας.Η εξειδίκευσή του πραγματοποιήθηκε στα μεγαλύτερα και καλύτερα Κέντρα Χειρουργικής Μαστού όπου

Διετέλεσε:

• Senior Clinical Fellow  Μονάδας  Χειρουργικής Μαστού στο Royal Marsden Hospital NHS Trust στο Λονδίνο 2011-2012.
• Senior Clinical Fellow Μονάδας  Χειρουργικής Μαστού στο Barts Hospital NHS Trust 2012-2013
• Senior Clinical Fellow Μονάδας  Χειρουργικής Μαστού στο Royal Free Hospital NHS Trust 2013-2015 και Honorary Lecturer του Πανεπιστημίου UCL του Λονδίνου.
• Locum Oncoplastic & Reconstructive  Breast Surgeon Royal Free NHS Trust και

Επιστημονικός Συνεργάτης του Barnet Hospital  NHS – Royal Free Hospital NHS Trust του Λονδίνου εώς και σήμερα.

Το 2014 πιστοποιήθηκε από το Βασιλικό Κολλέγιο Χειρουργών της Αγγλίας(Royal College of Surgeons of England) ως specialist in Advanced Specialty Skills in Breast Surgery.

Από το 2015 διατηρεί  ιδιωτικό ιατρείο ενώ έχει διατελέσει και επιστημονικός συνεργάτης σε ιδιωτικά νοσοκομεία και κλινικές των Αθηνών.

Έχει εξειδικευθεί πλήρως  στην Ογκολογική Χειρουργική Μαστού και στην Χειρουργική Αποκατάστασης του Μαστού. Πραγματοποιεί όλο το εύρος των ογκοπλαστικών τεχνικών διατήρησης του μαστού καθώς και των  τεχνικών αποκατάστασης με αυτόλογους ιστούς ή με ενθέματα σιλικόνης και χρήση συνθετικών μοσχευμάτων.

Κατά την πολύχρονη παραμονή του στην Μεγάλη Βρετανία έχει λάβει μέρος σε συνέδρια και σεμινάρια χειρουργικής Μαστού και έχει εκπαιδευθεί σε καινοτόμες και σύγχρονες τεχνικές αντιμετώπισης του Καρκίνου του Μαστού.

Έχει πιστοποιηθεί για την χρήση της Διεγχειρητικής Ακτινοθεραπείας (TARGIT- Academy) καθώς και για την χρήση της μεθόδου OSNA ως διεγχειρητική εξέταση του Φρουρού Λεμφαδένα.

Είναι πιστοποιημένος για την χρήση της Διεγχειρητικής Ηλεκτροχημειοθεραπείας (Electrochemotherapy) μιας καινοτόμου τεχνικής αντιμετώπισης των Δερματικών Μεταστάσεων του Μαστού.

Συμμετέχει ενεργά σε ερευνητικά πρωτόκολλα και έχει υπάρξει ομιλητής σε πανευρωπαϊκά συνέδρια.

Είναι σε συνεχή και στενή συνεργασία με συναδέλφους εξειδικευμένους και πλήρως καταρτισμένους στην ογκολογία, ακτινολογία , ακτινοθεραπεία, παθολογοανατομία και γυναικολογία. Η ομάδα αυτή συγκαλείται να συναποφασίζει στα ογκολογικά συμβούλια, όπως αυτό επιβάλλεται από την ιατρική δεοντολογία και σύμφωνα πάντα  με τις σύγχρονες  κατευθυντήριες οδηγίες.