H βροχή που άρχισε να πέφτει αργά χθες το βράδυ δηλώνει και τυπικά τον ερχομό του φθινόπωρου και από την άλλη, κλείνει τον κύκλο της καρποφορίας των κάστανων καθώς θα ρίξει τις τελευταίες ζίνες (το αγκάθινο καβούκι που περικλείει τους καρπούς) και ως το απόγευμα, αν προλάβουμε τα αγριογούρουνα θα μαζέψουμε τα τελευταία…
Η βροχή άργησε πολύ και είναι πια αργά για τις καστανιές που την περίμεναν πως και πως όλο το καλοκαίρι και στην ξηρασία που επικράτησε οφείλεται και μια μεγάλη μείωση της παραγωγής στην περιοχή του Ανατολικού Τυμφρηστού. Ένα άλλο ποσοστό, αρκετά μεγάλο της μειωμένης παραγωγής οφείλεται σε μια άλλη βροχή που έπεσε περί τα μέσα του Αυγούστου και εξαιτίας της αναπτύχθηκε ένας μύκητας που επέφερε την καταστροφή. Έτσι υπολογίζουμε φέτος μια μείωση της παραγωγής γύρω στα 80% πράγμα που αν συνέβαινε σε άλλες εποχές, όσοι ασχολούνταν αποκλειστικά με τα κάστανα θα πεινούσαν.
Αρκετοί από τους χωριανούς μου μέχρι πριν από τριάντα περίπου χρόνια στήριζαν το εισόδημά τους στις καστανιές. Οι καστανιές αυτές έβγαζαν τα λεγόμενα «κρητικά» κάστανα, μια ποικιλία που προήλθε όπως έλεγαν από τον εμβολιασμό των άγριων καστανιών που ευδοκιμούσαν στην περιοχή πριν από πολλούς αιώνες από κάποιον καλόγερο που έφερε μπόλια από την Κρήτη και ως φαίνεται βρήκαν τον τόπο τους. Υπήρχαν μέσα στο χωριό και σε μέρη που είχαν νερό μεγάλες καστανιές, ύψους 15 και 20 μέτρων ακόμη ενώ και οι άγριες ήταν επίσης τεράστια και εντυπωσιακά δέντρα.
Οι περισσότερες όμως απ’ αυτές ξεράθηκαν από μια αρρώστια που τις χτύπησε κι έμειναν ελάχιστες να τις θυμίζουν. Οι χωριανοί τις αντικατέστησαν με δεντρύλλια άλλων ποικιλιών που πήραν από τα φυτώρια τα οποία μεγάλωσαν και απέδωσαν γρήγορα, ορισμένα έφτασαν τα 6 - 7 μέτρα αλλά εκεί καθηλώθηκαν και άρχισε να μειώνεται τόσο σε ποσότητα αλλά και σε ποιότητα η παραγωγή τους. Αρκετά απ’ αυτά ξεράθηκαν ενώ πριν από δυο χρόνια τα χτύπησε η σφήκα και πολλά απ’ αυτά μαράζωσαν. Φέτος που φάνηκε πως πέρασε η σφήκα, έδειξαν πως συνέρχονται αλλά από τα μέσα του Αυγούστου και κατόπιν οι ζίνες τους έπαψαν να μεγαλώνουν και τελευταία στέγνωσαν πάνω στα κλαδιά. Όταν έφτασε η ώρα να αρχίσουν να πέφτουν τα κάστανα διαπιστώσαμε πως ήταν πολύ μικρά, άνοστα και τα μισά απ’ αυτά σάπια! Το γεγονός αποδόθηκε στον μύκητα που εμφανίστηκε τον Αύγουστο και όσοι ασχολούνται με τα κάστανα, ανησυχούν τώρα μήπως το κακό επαναληφθεί τον επόμενο χρόνο.
Αντιθέτως, οι άλλες καστανιές, με τα «κρητικά» παρά την έλλειψη νερού έδειξαν μια ιδιαίτερη αντοχή και παρά του ότι πέρασαν ένα δύσκολο κύκλο καρποφορίας έκαναν έναν καλό καρπό. Αντοχή έδειξαν επίσης και στον μύκητα που χτύπησε τις άλλες κι έτσι κράτησαν την παραγωγή τους σε ικανοποιητικό ποσοστό και μέγεθος. Έτσι αυτές πήραν πάνω τους την τιμή της φετινής παραγωγής και το γεγονός σχολιάστηκε έντονα. Πολλοί πήραν την απόφαση να κόψουν τις καστανιές με τις άλλες ποικιλίες και να φυτέψουν ντόπιες και να μετά να τις μπολιάσουν με «κρητικά» πράγμα που πιστεύουν πως θα πετύχει και σε κάποια χρόνια θα έχουμε αρκετά περιβόλια με τέτοια παραγωγικά δέντρα.
ΥΓ. Τα «κρητικά» κάστανα έχουν καφέ ξανθό περίβλημα, λεπτή υπόλευκη εσωτερική μεμβράνη και είναι γλυκά, είτε χλωρά, είτε διατηρημένα στο ψυγείο. Ακόμη πιο εύγεστα γίνονται όταν ξεραθούν.
