Διευκρινίσεις παρέχει με εγκύκλιο του ο Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων κ. Γεώργιος Πιτσιλής σχετικά με τις απαλλαγές από τον φόρο ασφαλίστρων.

Μεταξύ αυτών που απαλλάσσονται από φόρο είναι και τα ασφάλιστρα για τα ασφαλιστήρια συμβόλαια πλοίων και αεροσκαφών του άρθρου 3 του ν.δ. 551/1970, τα ασφάλιστρα ζωής εφόσον τα συναπτόμενα ασφαλιστήρια συμβόλαια είναι διάρκειας τουλάχιστον 10 ετών (άρθρο 29 παρ. 2 τελευταίο εδάφιο ν. 3492/2006) και τα ασφαλιστήρια συμβόλαια που συνάπτονται από αλλοδαπές και ημεδαπές ναυτιλιακές επιχειρήσεις που διέπονται από το ν. 27/1975, καθώς συνιστούν υποκειμενικές απαλλαγές που χορηγήθηκαν με τις διατάξεις των άρθρων 25 και 26 του νόμου αυτού στα συγκεκριμένα πρόσωπα (ν.π.ι.δ.) και δεν δύναται να καταργηθούν με μεταγενέστερη γενική διάταξη νόμου.

Προκειμένου να παραμείνει σε ισχύ η τελευταία ρύθμιση, παρενέβησαν τόσο ο Σύνδεσμος Συνεργαζόμενων με Μεσίτες Lloyd's και ειδικά ο πρόεδρός του Μάνος Λορέντζος και το μέλος του Συνδέσμου, Θεοφάνης Παπανικήτας.

Ειδικότερα η εγκύκλιος αναφέρει:

Α. Απαλλαγές από τον φόρο ασφαλίστρων

Σε συνέχεια της ΠΟΛ 1158/2015 με την οποία κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις των περιπτώσεων α’ και β’ της παραγράφου 3 του άρθρου 1 του ν. 4334/2015 (80 Α΄), και κατόπιν υποβολής σχετικών ερωτημάτων, παρέχονται οι ακόλουθες διευκρινίσεις:

1. O φόρος ασφαλίστρων θεσπίστηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 29 του ν. 3429/2006 (210 Α΄) καταργώντας, από 1.11.2006, τον φόρο κύκλου εργασιών που επιβαλλόταν μέχρι τότε στις πράξεις
ασφάλισης.

Με την παράγραφο 5 του ίδιου άρθρου προβλέφθηκε ότι όσες απαλλαγές είχαν χορηγηθεί έως τότε σε πράξεις ασφάλισης ως απαλλαγές από φόρο κύκλου εργασιών, θα εξακολουθούσαν να εφαρμόζονται εφεξής και ως απαλλαγές από τον φόρο ασφαλίστρων.

Με την εγκύκλιο ΠΟΛ 1126/2006 δόθηκαν διευκρινίσεις για την εφαρμογή του άρθρου 29 του ν. 3429/2006 ενώ ειδικότερα σε σχέση με την παράγραφο 5 συμπεριελήφθη «Παράρτημα Απαλλακτικών Διατάξεων για την εφαρμογή του φόρου ασφαλίστρων».

Οι απαλλακτικές διατάξεις που περιελήφθησαν στο Παράρτημα ήταν οι εξής:

• Ασφάλιστρα κλάδου μεταφορών τα οποία αφορούν ασφαλίσεις σκαφών και αεροσκαφών καθώς και εμπορευμάτων που εισάγονται στην ημεδαπή ή εξάγονται στην αλλοδαπή (άρθρο 14 παρ. 4 ν. 1620/1951 σε συνδυασμό με το άρθρο 15 παρ. 7 ν.δ. 2561/1953).
• Ασφάλιστρα κλάδου πλοίων και αεροσκαφών καθώς και των ασφαλίσεων των πληρωμάτων αυτών (συνδυασμένες διατάξεις του άρθρο 3β του ν.δ. 551/1970 σε συνδυασμό με το άρθρο 32 παρ. 4 ν. 1041/1980).
• Ασφάλιστρα ζωής, εφόσον τα συναπτόμενα ασφαλιστήρια συμβόλαια είναι διάρκειας τουλάχιστον 10 ετών (άρθρο 52 παρ. 1 ν.δ. 400/1970).
• Ασφάλιστρα για την ασφάλιση ορισμένων κινδύνων επιχειρήσεων που υπάγονται στις διατάξεις του ν.δ. 2687/1953 «περί επενδύσεως και προστασίας κεφαλαίων εξωτερικού» (άρθρο 64 ν. 542/1977), και
• Ασφάλιστρα επί φύλλων καπνού (άρθρο 6 παρ. 3 ν. 2281/1952 (297 Α΄).

2. Με τις διατάξεις της περ. β’ της παραγράφου 3 του άρθρου 1 του ν. 4334/2015 (80 Α΄/16.7.2015) καταργήθηκε η παράγραφος 5 του άρθρου 29 του ν. 3429/2006, με την οποία είχε προβλεφθεί ότι θα είχαν εφαρμογή και για τον φόρο ασφαλίστρων, οι ίδιες απαλλαγές που ίσχυαν ως τότε επί ασφαλιστικών πράξεων, από τον φόρο κύκλου εργασιών.

3. Με την περ. α’ της παραγράφου 2 του άρθρου 278 του ν. 4364/2016 (13 Α΄/5.2.2016), ορίσθηκαν ως καταργούμενες από 1.1.2016, μόνο οι διατάξεις των άρθρων 2, 4, 5 και 6 του ν. 551/1970.

Επιπλέον, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του άρθρου αυτού προβλέφθηκε ότι, «διατηρούνται σε ισχύ τα άρθρα 1, 3 και 3α, περί του αντικειμένου της ασφάλισης και περί του συνεταιρισμού θαλάσσιας ασφάλισης, τα οποία δεν καλύπτονται από τις διατάξεις του νόμου».

4. Από τον συνδυασμό των διατάξεων της παραγράφου 1 του άρθρου 29 του ν. 3429/2006, της παραγράφου 3 του άρθρου 1 του ν. 4334/2015 και της παραγράφου 2 του άρθρου 278 του ν. 4364/2016 συνάγεται ότι οι εν λόγω διατάξεις 1 και 3 του ν. 551/1970 έχουν διατηρηθεί σε ισχύ.

Συνεπώς υφίστανται οι ακόλουθες απαλλαγές από τον φόρο ασφαλίστρων:

• Τα ασφαλιστήρια συμβόλαια πλοίων και αεροσκαφών του άρθρου 3 του ν.δ. 551/1970.
• Τα ασφάλιστρα ζωής εφόσον τα συναπτόμενα ασφαλιστήρια συμβόλαια είναι διάρκειας τουλάχιστον 10 ετών (άρθρο 29 παρ. 2 τελευταίο εδάφιο ν. 3492/2006).
• Τα ασφαλιστήρια συμβόλαια που συνάπτονται από αλλοδαπές και ημεδαπές ναυτιλιακές επιχειρήσεις που διέπονται από το ν. 27/1975, καθώς συνιστούν υποκειμενικές απαλλαγές που χορηγήθηκαν με τις διατάξεις των άρθρων 25 και 26 του νόμου αυτού στα συγκεκριμένα πρόσωπα (ν.π.ι.δ.) και δεν δύναται να καταργηθούν με μεταγενέστερη γενική διάταξη νόμου.
• Οι απαλλαγές που αποτελέσαν αντικείμενο Συμβάσεων οι οποίες στη συνέχεια κυρώθηκαν με νόμο, καθότι δεν δύναται να καταργηθούν με μεταγενέστερη γενική διάταξη νόμου. Για την κατάργηση οποιασδήποτε τέτοιας απαλλαγής απαιτείται τροποποίηση της αρχικής Σύμβασης.
• Τα αντασφάλιστρα. Κατά πάγια διοικητική πρακτική και δικαστηριακή νομολογία τα αντασφάλιστρα δεν υπόκεινταν σε φόρο κύκλου εργασιών κατά την έννοια των καταργηθεισών διατάξεων του άρθρου 14 του α.ν.1524/1950, ο οποίος κυρώθηκε με τις διατάξεις του άρθρου πρώτου του ν.1620/1951 (Α΄ 2) και συνεπώς δεν υπόκεινται σε φόρο ασφαλίστρων και δεν περιλαμβάνονται στα απαιτητά ασφάλιστρα (Εγκύκλιος με αρ. πρωτ. Π.21327/Αρ. Εγκ. 181/1950, ΝΣΚ 876/1937, ΔΕφΑθ 829/1962).

Β. Λοιπά θέματα

Επί των λοιπών θεμάτων για τα οποία έχουν τεθεί ερωτήματα στην υπηρεσία μας, δίδονται οι κάτωθι οδηγίες:

i. Ασφάλιστρα επί καπνών σε φύλλα:

Στα ασφάλιστρα για την κάλυψη κινδύνου πυρκαγιάς επί καπνών σε φύλλα, διατηρείται και εξακολουθεί να εφαρμόζεται συντελεστής 15% (Υπ΄ αριθμ. 1093733/704/Τ&ΕΦ/ΠΟΛ 1126/2006).

ii. Ακύρωση ασφαλιστηρίων συμβολαίων:

Κατά την περίπτωση ακύρωσης ασφαλιστηρίων συμβολαίων, δεν συντρέχουν λόγοι επιστροφής του φόρου ασφαλίστρων ως αχρεωστήτως καταβληθέντος, καθόσον το αχρεώστητο θα πρέπει να υπάρχει κατά το χρόνο απόδοσης του φόρου και δεν παρέχεται η δυνατότητα επιστροφής του φόρου αυτού, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.