Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σήμερα το «Σχέδιο Ηρακλής», το οποίο θα συμβάλλει στη δραστική μείωση των κόκκινων δανείων των ελληνικών τραπεζών.

Ειδικότερα, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι, στο πλαίσιο του καθεστώτος προστασίας περιουσιακών στοιχείων (το οποίο έχει την ονομασία «Ηρακλής»), το ελληνικό Δημόσιο θα αμείβεται σύμφωνα με τους όρους της αγοράς για τον κίνδυνο που αναλαμβάνει όταν παρέχει εγγύηση για τιτλοποιημένα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Εάν ένα κράτος μέλος παρεμβαίνει ως ιδιώτης επενδυτής και αμείβεται για τον κίνδυνο που αναλαμβάνει όπως θα έπραττε ένας ιδιώτης επενδυτής, οι παρεμβάσεις αυτές δεν συνιστούν κρατική ενίσχυση. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το μέτρο που θέσπισε η Ελλάδα δεν ενέχει κρατική ενίσχυση κατά την έννοια των κανόνων της ΕΕ.

Η Επίτροπος Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε σχετικά: «Εκφράζω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι, από κοινού με την ελληνική κυβέρνηση, καταλήξαμε σε λύση συμβατή με την αγορά για την αντιμετώπιση του συνόλου των μη εξυπηρετούμενων δανείων που βαρύνουν τους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών.Το σχέδιο που εγκρίναμε σήμερα είναι ένα ακόμη καλό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο τα κράτη μέλη μπορούν να βοηθούν τις τράπεζες να εκκαθαρίζουν τους ισολογισμούς τους χωρίς να τους χορηγούνται ενισχύσεις ή να στρεβλώνεται ο ανταγωνισμός.»

Το σχέδιο «Ηρακλής» επιδιώκει να διευκολύνει τις τράπεζες να τιτλοποιούν και να αφαιρούν μη εξυπηρετούμενα δάνεια από τους ισολογισμούς τους. Στο πλαίσιο του σχεδίου αυτού, ένας μεμονωμένης διαχείρισης φορέας τιτλοποίησης θα αγοράζει μη εξυπηρετούμενα δάνεια από την τράπεζα και θα πωλεί τίτλους σε επενδυτές. Το κράτος θα παρέχει την εγγύηση του Δημοσίου για τους τίτλους υψηλής εξασφάλισης του φορέα τιτλοποίησης, οι οποίοι είναι χαμηλότερου κινδύνου. Σε αντάλλαγμα, το Δημόσιο θα λαμβάνει αμοιβή σύμφωνη με τους όρους της αγοράς. Στόχος είναι η προσέλκυση ευρέος φάσματος επενδυτών και η στήριξη των τραπεζών στις συνεχιζόμενες προσπάθειές τους να μειώσουν το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς τους.

 Από την αξιολόγηση της Επιτροπής προέκυψε ότι οι κρατικές εγγυήσεις θα παρέχονται έναντι αμοιβής με όρους της αγοράς ανάλογα με τον κίνδυνο που αναλαμβάνεται, δηλ. όπως θα ήταν αποδεκτό για έναν ιδιώτη επιχειρηματία υπό τους όρους της αγοράς Αυτό εξασφαλίζεται ιδίως με βάση τα ακόλουθα στοιχεία:

•  Πρώτον, ο κίνδυνος για το κράτος θα είναι περιορισμένος, δεδομένου ότι η κρατική εγγύηση ισχύει μόνο για το τμήμα ανώτερης εξασφάλισης των τίτλων που πωλεί ο φορέας τιτλοποίησης. Ένας εγκεκριμένος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανεξάρτητος οργανισμός αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας θα καθορίζει τη διαβάθμιση του τμήματος ανώτερης εξασφάλισης.
• Δεύτερον, η κρατική εγγύηση για το τμήμα ανώτερης εξασφάλισης θα τίθεται σε ισχύ μόνον εάν το ήμισυ και πλέον των μη εγγυημένων επισφαλών τμημάτων έχει πωληθεί επιτυχώς σε ιδιώτες συμμετέχοντες στην αγορά. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλίζεται ότι η κατανομή των κινδύνων των διαφόρων τμημάτων θα δοκιμάζεται και θα επιβεβαιώνεται από την αγορά προτού το Δημόσιο αναλάβει οποιονδήποτε κίνδυνο.
• Τρίτον, η αμοιβή του Δημοσίου για τον κίνδυνο που αναλαμβάνει θα είναι σύμφωνη με τους όρους της αγοράς.  Το τέλος εγγύησης θα βασίζεται σε δείκτη αναφοράς της αγοράς και θα αντιστοιχεί στο επίπεδο και τη διάρκεια του κινδύνου που αναλαμβάνει το Δημόσιο όταν χορηγεί την εγγύηση. Τούτο σημαίνει ότι το καταβαλλόμενο τέλος εγγύησης αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου ανάλογα με τη διάρκεια του ανοίγματος του κράτους. Η εν λόγω διάρθρωση των τελών, καθώς και ο διορισμός εξωτερικού διαχειριστή, αποσκοπούν στην αύξηση της αποτελεσματικότητας της ρύθμισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και της πιθανότητας ανάκτησής τους.

 Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το μέτρο δεν περιέχει στοιχεία κρατικής ενίσχυσης κατά την έννοια των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.

Το υπουργείο Οικονομικών σχολιάζοντας την απόφαση της Επιτροπής προέβη στην εξής ανακοίνωση:

"Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σήμερα, ύστερα από πρόταση της Ελληνικής Κυβέρνησης, το «Σχέδιο Ηρακλής», το οποίο θα συμβάλλει στη δραστική μείωση των κόκκινων δανείων των ελληνικών τραπεζών. Η έγκριση του σχεδίου σε χρόνο ρεκόρ, λιγότερο από τρεις μήνες, αποτελεί επιτυχία της σημερινής κυβέρνησης, η οποία στηρίχθηκε στη συνεργασία όλων των παραγόντων του τραπεζικού συστήματος, της Τράπεζας της Ελλάδος, των τραπεζών, του ΤΧΣ και έτυχε της υποστήριξης των Ευρωπαϊκών θεσμών.

Το σχέδιο αποτελεί μία συστημική λύση εμβέλειας για τη ριζική αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων που θα μειώσει τον όγκο τους, ο οποίος στερούσε τη ρευστότητα από την αγορά. Είναι μία λύση που στηρίζεται στην αγορά γιατί αντλεί τα κεφάλαια από τους επενδυτές και δεν επιβαρύνει τον Έλληνα φορολογούμενο και τον κρατικό προϋπολογισμό. Το σχέδιο Ηρακλής έγινε δυνατό χάρη στην κυβερνητική αλλαγή, η οποία δημιούργησε τις ευνοϊκές  συνθήκες φθηνού δανεισμού με χαμηλά έως αρνητικά επιτόκια, όπως έδειξε η χθεσινή έκδοση των τρίμηνων εντόκων γραμματίων του δημοσίου. Είναι ελκυστικό για τους επενδυτές, γιατί προσφέρει ομόλογα με θετικές αποδόσεις σε μία εποχή αρνητικών επιτοκίων. Προσφέρει ένα καινοτόμο μηχανισμό, καθώς για πρώτη φορά στην Ευρωζώνη μία χώρα που δεν διαθέτει επενδυτική βαθμίδα, θα έχει πρόσβαση στις αγορές για να μπορέσει να εξαλείψει το πρόβλημα των κόκκινων δανείων. Αποτελεί το πρώτο μέρος της ευρύτερης κυβερνητικής στρατηγικής για την ανάπτυξη και τη δημιουργία καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας.

Χάρη στο σχέδιο αυτό, οι τράπεζες θα μπορέσουν να εξυγιάνουν γρήγορα τους ισολογισμούς τους και να στραφούν στον πραγματικό τους ρόλο, που είναι η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Η υλοποίηση του σχεδίου θα επιτρέψει στους πολίτες, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση στο φθηνό τραπεζικό δανεισμό. Επιπλέον το «σχέδιο Ηρακλής» θα βοηθήσει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα και θα συμβάλλει στην προσέλκυση επενδύσεων."