Η νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία IDD, που θα ισχύσει και στη χώρα μας από τον Οκτώβριο του 2018, εισάγει μια νέα, πιο προχωρημένη διάσταση στην έννοια “Προστασία Καταναλωτή”. Ταυτόχρονα, απαιτεί ένα αναβαθμισμένο ρόλο ασφαλιστικής διαμεσολάβησης αφού δεν εστιάζει απλά στη μέχρι τώρα γενική απαίτηση για παροχή “κατάλληλων” υπηρεσιών αλλά εισάγει και την έννοια της παροχής “επαρκώς κατανοητών” υπηρεσιών. Προς τούτο, επιβάλλει αυστηρούς κανόνες διαφάνειας σε ότι αφορά στην παρουσίαση και διανομή των διαφόρων ασφαλιστικών προϊόντων με αναβαθμισμένες ασφαλιστικές υπηρεσίες.   

Η εγχώρια πρακτική Ασφαλιστικής Διαμεσολάβησης

Το Σύστημα Ασφαλιστικής Διαμεσολάβησης περιλαμβάνει σήμερα διάφορες κατηγορίες Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών (Ασφαλιστικός Πράκτορας,  Μεσίτης Ασφαλίσεων, Ασφαλιστικός Σύμβουλος, Συντονιστής Ασφαλιστικών Συμβούλων, Συνδεδεμένος Ασφαλιστικός Διαμεσολαβητής και Υπάλληλος Ασφαλιστικής Επιχείρησης) χωρίς να  υπάρχουν σαφείς τυποποιημένοι διαχωρισμοί στα θέματα συμβάσεων με τις Ασφαλιστικές Εταιρείες. Αποτέλεσμα να λειτουργεί, θα έλεγε κανείς, “χαοτικά”. 

Ένα σοβαρό θέμα που σύμφωνα με το νόμο αφορά όλες τις  παραπάνω κατηγορίες ασφαλιστικών διαμεσολαβητών είναι η υποχρεωτική Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης για τυχόν λάθη ή παραλείψεις που μπορεί να ζημιώσουν τον εκάστοτε Ασφαλισμένο Καταναλωτή. Και εδώ, με δεδομένη την “ασάφεια” στα θέματα ευθύνης των προαναφερθέντων κατηγοριών ασφαλιστικής διαμεσολάβησης η αγορά λειτούργησε με δικούς της κανόνες που υποβάθμισαν τελικά το συγκεκριμένο μέτρο προστασίας  του Ασφαλισμένου Καταναλωτή.

Εξορθολογισμός μέσω της Οδηγίας IDD

Όπως και σε κάθε παραγωγικό κλάδο της οικονομίας, ο κλάδος της Ιδιωτικής Ασφάλισης χρειάζεται εκσυγχρονισμό σύμφωνα με τα ισχύοντα δοκιμασμένα ευρωπαϊκά πρότυπα. Στη βάση αυτή, ένα ορθολογικό νομοθετικό πλαίσιο γύρω από την ασφαλιστική διαμεσολάβηση, είναι βέβαιο πως θα συμβάλει στη σταδιακή εξυγίανση της ασφαλιστικής αγοράς προς όφελος όχι μόνο των Ασφαλισμένων - Καταναλωτών αλλά και των ίδιων των Ασφαλιστικών Εταιρειών και των Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών που θα ενστερνισθούν τις αλλαγές και θα αναζητήσουν το συμφέρον τους στις επερχόμενες εξελίξεις, αναβαθμίζοντας το επίπεδο των υπηρεσιών τους.

Ο θεσμός της Ιδιωτικής ακολουθεί θεμελιώδεις κανόνες τους οποίους θα πρέπει να προσεγγίσουμε και να εμπεδώσουμε, αν πράγματι θέλουμε αναβάθμιση - ανάπτυξη της ασφαλιστικής αγοράς. Προς τούτο, θα πρέπει να υπάρξει προσαρμογή στο κλασικό μοντέλο ασφαλιστικής διαμεσολάβησης των προηγμένων χωρών της ΕΕ που κατά βάση, περιλαμβάνει τους:

- Πράκτορες Ασφαλίσεων οι οποίοι προτείνουν ασφαλιστικά προϊόντα στο όνομα και για λογαριασμό  συγκεκριμένης Ασφαλιστικής Εταιρείας ή και κάποιας άλλης εταιρείας για προϊόντα που δεν διαθέτει ή δεν είναι ανταγωνιστικά μεταξύ τους.
- Μεσίτες Ασφαλίσεων οι οποίοι λειτουργούν χωρίς εξάρτηση από Ασφαλιστικές Εταιρείες και προτείνουν κατάλληλα ασφαλιστικά προϊόντα για τις ανάγκες του Ασφαλισμένου.

Αναγκαίο συστατικό στο συγκεκριμένο βασικό δίπολο ασφαλιστικής διαμεσολάβησης Πράκτορα και Μεσίτη Ασφαλίσεων είναι οι, πολλαπλάσιοι στον αριθμό, Ασφαλιστικοί Σύμβουλοι (Φυσικά Πρόσωπα / μικρά Ασφαλιστικά Γραφεία), οι οποίοι είναι κατάλληλα πιστοποιημένοι και βάσει σύμβασης αποκλειστικής συνεργασίας λειτουργούν συνήθως για λογαριασμό κάποιου οργανωμένου Πρακτορείου Ασφαλίσεων ή κάποιου Γραφείου / Εταιρείας Μεσίτη Ασφαλίσεων.

To σχετικό σχέδιο νόμου για την προσαρμογή της Οδηγίας στο εγχώριο δίκαιο, το οποίο έχει τεθεί σε διαβούλευση, από τις υπάρχουσες κατηγορίες ασφαλιστικών διαμεσολαβητών διατηρεί αυτές του Πράκτορα, του Μεσίτη και του Συντονιστή τον οποίο μάλιστα αναφέρει ως Συντονιστή Ασφαλιστικών Πρακτόρων (άρθρο 3). Εκφράζεται η άποψη πως είναι μάλλον ατυχής η κατάργηση του βασικού μηχανισμού ασφαλιστικής διαμεσολάβησης που είναι ο κατηγορία των Συμβούλων Ασφαλίσεων και η αναγκαστική ενσωμάτωσή τους  στην κατηγορία των Πρακτόρων Ασφαλίσεων (άρθρο 47) αποδυναμώνοντας ταυτόχρονα αυτή των Μεσιτών Ασφαλίσεων. Είναι ατυχής η καθιέρωση του Συντονιστή Ασφαλιστικών Πρακτόρων ως φορέα ασφαλιστικής διαμεσολάβησης,  αφού όπως και ο τίτλος - ορισμός του υποδηλώνει, είναι έμπειρος επαγγελματίας με ειδικά προσόντα που παρέχει υπηρεσίες επιλογής, παρακολούθησης (management) Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών για λογαριασμό Ασφαλιστικής Εταιρείας. Κατά συνέπεια, δεν έχει κάποια επαγγελματική ευθύνη έναντι Ασφαλισμένου Καταναλωτή όπως ο Πράκτορας ή ο Μεσίτης Ασφαλίσεων και δεν μπορεί να θεωρηθεί Ασφαλιστικός Διαμεσολαβητής.

Προοπτικές

Την επιθυμητή ανάπτυξη της ασφαλιστικής συνείδησης στη χώρα μας δεν θα την κάνουν απλά και μόνο οι λίγες Ασφαλιστικές Εταιρείες οι οποίες υπό το βάρος των απαιτήσεων συμμόρφωσης με το σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας τους  (Solvency II, Κανονισμός GDPR, Οδηγία IDD)  αναγκαστικά θα λιγοστέψουν. Την ανάπτυξη θα πρέπει να την αναμένουμε, κυρίως, από τους χιλιάδες Ασφαλιστικούς Διαμεσολαβητές οι οποίοι αφουγκράζονται καλύτερα, από κοντά τις ανάγκες και τα προβλήματα των Καταναλωτών. Φαίνονται πολλοί αλλά αντικειμενικά θα πρέπει να γίνουν περισσότεροι, καλύτερα ενημερωμένοι και ποιοτικότεροι.

Όσον αφορά στην ασφαλιστική διαμεσολάβηση, η ουσία του θέματος δεν εντοπίζεται στους 200 - 300 Μεσίτες ή στους 2-3.000 Πράκτορες, αλλά στον μεγαλύτερο αριθμό των 10-15.000 Ασφαλιστικών Συμβούλων που θα πρέπει να καθιερωθούν θεσμικά ως παραγωγικός μηχανισμός που θα λειτουργεί για λογαριασμό κάποιου οργανωμένου Πρακτορείου Ασφαλίσεων ή κάποιου Γραφείου / Εταιρείας Μεσίτη Ασφαλίσεων. 

Όλοι οι Ασφαλιστικοί Διαμεσολαβητές που τιμούν το επάγγελμα αντιμετωπίζοντάς το σαν μόνιμη παραγωγική απασχόληση και οι οποίοι πιστεύουν πως ο ασφαλιστικός κλάδος έχει σημαντικό μέλλον στη χώρα μας, θα πρέπει να καταλάβουν πως το βασικό μήνυμα των σύγχρονων εξελίξεων όπως εκφράζονται και από τη νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία IDD, είναι εκσυγχρονισμός και πραγματική μεταρρύθμιση της ασφαλιστικής αγοράς. 

 Από Γιώργο ΚΟΥΤΙΝΑ, Εμπειρογνώμονα Ασφαλίσεων, Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΚΟΥΤΙΝΑΣ ΑΕ - Insurance Brokers, Ανταποκριτές Lloyd's (www.gkoutinas.gr, info@gkoutinas.gr)