Η πανδημία του COVID-19 ανέδειξε τον επιτελικό ρόλο της δημόσιας υγείας και την ανάγκη για άμεση αναδιοργάνωση και ενίσχυση του ΕΣΥ για την αντιμετώπιση και διαχείριση χρόνιων προβλημάτων υγείας, καθώς και καταστάσεων κρίσης.

Κομβικό σημείο για τη μεταρρύθμιση του ΕΣΥ αποτελεί η αναδιοργάνωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) και η ομαλή μετάβαση σε ένα βιώσιμο λειτουργικό και αποτελεσματικό μοντέλο, που να ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες κοινωνικές ανάγκες της χώρας. Ένα τέτοιο μοντέλο ΠΦΥ, για να είναι αποτελεσματικό, πρέπει να συνυπολογίζει τις δημογραφικές αλλαγές, τη γήρανση του πληθυσμού, τη μεταβολή του επιδημιολογικού φάσματος από χρόνιες λοιμώξεις σε νεοπλάσματα και καρδιαγγειακές παθήσεις, καθώς και τις εξελίξεις στο χώρο της Ιατρικής (γονιδιωματική ανάλυση στην αντιμετώπιση καρκίνου...). Επιπρόσθετα, πρέπει να συνεκτιμηθούν οι ιδιαίτερες ανάγκες και συνθήκες που επικρατούν σε κάθε γεωγραφικό διαμέρισμα της χώρας (ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα), η σύνθεση του πληθυσμού, η επαγγελματική ενασχόληση, ο μετασχηματισμός στην αγορά εργασίας λόγω τεχνολογίας κ.τ.λ. Όλες αυτές οι αλλαγές μεταβάλλουν το είδος και το χαρακτήρα των αναγκών των πολιτών και κατ’ επέκταση το βαθμό χρήσης και έντασης των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας.

Από την ίδρυσή του, το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) είχε νοσοκομειοκεντρικό και ιατροκεντρικό χαρακτήρα που δεν επέτρεπε την ανάπτυξη της ΠΦΥ, ειδικά στα αστικά κέντρα. Έτσι συχνά οι υπηρεσίες ΠΦΥ περιορίζονται στην αντιμετώπιση συμπτωμάτων όταν αυτά γίνονται αντιληπτά από το ίδιο το άτομο, στη διαχείριση οξέων καταστάσεων, στη διενέργεια εργαστηριακών εξετάσεων στο πλαίσιο διαγνωστικών ελέγχων ρουτίνας και στη συνταγογράφηση. Απουσιάζει πλήρως η συστηματική διαχείριση θεμάτων υγείας και η υιοθέτηση συμπεριφορών που να ρυθμίζουν χρόνια νοσήματα και να περιορίζουν την κατανάλωση φαρμάκων (πολυφαρμακεία).

Η ποιότητα ζωής για τον άνθρωπο συνδέεται άμεσα με τη σωματική, ψυχολογική και κοινωνική λειτουργικότητά του. Η τριαξονική αυτή θεώρηση ισχύει και για τους υγιείς, στους οποίους θα πρέπει να παρεμβαίνουμε και προληπτικά. Η έλλειψη κατάλληλων υπηρεσιών υγείας και η αδυναμία αποτελεσματικών παρεμβάσεων και διαγνωστικών δοκιμασιών οδηγούν σε απώλεια ζωής και υποβάθμιση της ποιότητας ζωής. Όσο για τη νοσοκομειακή περίθαλψη, εκχωρήθηκε σε μεγάλο βαθμό στον ιδιωτικό τομέα. Σήμερα με την ολιγοπωλιακή συγκέντρωση της αγοράς στο χώρο της ιδιωτικής νοσηλείας, τα κόστη έχουν εκτοξευτεί και δημιουργούνται ασφυκτικές καταστάσεις για τους πολίτες, τις ασφαλιστικές εταιρείες και εν γένει για την οικονομία. Οι άμεσες ιδιωτικές δαπάνες των νοικοκυριών για υπηρεσίες υγείας είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη και αποτελούν το 35,2% των συνολικών δαπανών υγείας, όταν ο μέσος όρος των χωρών της Ευρώπης είναι στο 15,4%.

Με αφορμή την πανδημία αναδείχθηκε η σημασία του δημόσιου συστήματος υγείας και προωθήθηκαν σχέδια εξασφάλισης πόρων μέσω του μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ε.Ε. Οι βασικοί τομείς που θα επωφεληθούν από στρατηγικές επενδύσεις αφορούν την πρωτοβάθμια φροντίδα και τις νοσοκομειακές υποδομές, τα προγράμματα πρόληψης και προαγωγής υγείας, καθώς και τον ψηφιακό μετασχηματισμό των υπηρεσιών υγείας.

Σημασία έχει οι πόροι αυτοί να αξιοποιηθούν προς τη σωστή κατεύθυνση και να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ΠΦΥ που να καθορίζει το είδος και το εύρος των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.

Η ΠΦΥ δεν ακολουθεί ιατρικά πρωτόκολλα που να έχουν καθοριστεί από ιατρικές επιστημονικές επιτροπές και δεν υπάρχει διασύνδεση με τη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια υγεία.

Θεωρώ εν κατακλείδι ότι σε ένα σύγχρονο σύστημα ΠΦΥ είναι απαραίτητες η εξασφάλιση της συνέχειας και της συνέπειας στη φροντίδα, η ανεμπόδιστη προσπέλαση όλων των πολιτών στις παρεχόμενες υπηρεσίας υγείας με δυνατότητα χρήσης όλο το 24ώρο, καθώς και η διάθεση των αναγκαίων διαγνωστικών και θεραπευτικών μέσων.

Η μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ θα πρέπει να στοχεύει:

• Στη δημιουργία πολυδύναμων Κέντρων Υγείας σε κάθε νομό που θα αποτελούν σημεία αναφοράς. Θα πρέπει να είναι πλήρως στελεχωμένα με ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και εφοδιασμένα με τον αναγκαίο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό.

• Στην υιοθέτηση ενός ενιαίου διοικητικού μοντέλου σε όλα τα Κέντρα Υγείας με μετρήσιμους στόχους.

• Στην καθολική εφαρμογή του οικογενειακού γιατρού και την άμεση διασύνδεση της ΠΦΥ με τη δευτεροβάθμια και την τριτοβάθμια υγεία.

• Στην ορθολογική διαχείριση των πόρων και κατανομή αυτών βάσει γεωγραφικών κριτηρίων και υγειονομικών αναγκών.

• Στη δημιουργία ηλεκτρονικού φακέλου για κάθε πολίτη.

• Στην εκπαίδευση και επαγγελματική εξειδίκευση ιατρικού, νοσηλευτικού και άλλων ειδικοτήτων προσωπικού για την επάνδρωση των Κέντρων Υγείας.

Η ανάπτυξη της ΠΦΥ σε περιφερειακή και τοπική κοινωνία έχει ως στόχο της προαγωγή της υγείας και την πρόληψη χρόνιων νοσημάτων, εξασφαλίζοντας ποιότητα ζωής στους πολίτες της.

Η ΠΦΥ αποτελεί όχι μόνο μοχλό ανάπτυξης, αλλά και ρυθμιστικό παράγοντα για το σύνολο του υγειονομικού τομέα. Η μεταφορά πόρων από τον νοσοκομειακό τομέα στην ΠΦΥ θα αποσυμφορήσει τα νοσοκομεία, θα οδηγήσει στην καλύτερη διαχείριση των περιστατικών υγείας, στον περιορισμό της ταλαιπωρίας του ασθενούς και της σπατάλης πόρων από άσκοπες μετακινήσεις και εισαγωγές ασθενών και εν τέλει στην καλύτερη ποιότητα ζωής.

Ποια είναι η Λίζα Βαρδακάρη

Η Λίζα Βαρδακάρη έχει 25χρονη επαγγελματική πορεία στο χώρο της ιδιωτικής ασφάλισης σε θέσεις ευθύνης στον τομέα σχεδιασμού και ανάπτυξης ασφαλιστικών - επενδυτικών προϊόντων και υπηρεσιών υγείας, ανάπτυξη - εκπαίδευση δικτύων, στρατηγική ανάπτυξης και επικοινωνίας μεγάλων ασφαλιστικών ιδιωτικών ομίλων. Τα τελευταία χρόνια ίδρυσε μεσιτική ασφαλιστική εταιρεία με αντικείμενο την ασφάλιση μεγάλων corporate κινδύνων. Στο παρελθόν έχει διατελέσει διευθύνουσα σύμβουλος σε θυγατρική μεγάλου τραπεζικού οργανισμού της χώρας για ανάπτυξη τραπεζοασφαλιστικών υπηρεσιών και σύμβουλος Στρατηγικής-Επιχειρηματικής Ανάπτυξης σε ιδιωτικά νοσηλευτικά ιδρύματα. Επίσης, έχει διατελέσει σύμβουλος στο υπουργείο Υγείας. Αποφοίτησε από τη Μαράσλειο Πρότυπο Σχολή και είναι κάτοχος πτυχίου Οικονομικών Σπουδών, από το Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Πειραιά. Κατέχει τίτλο μεταπτυχιακών σπουδών σε Επιχειρησιακό Σχεδιασμό και Στρατηγική από την École des Hautes Études en Sciences Sociales (Grande École) στο Παρίσι.

Διαβάστε το άρθρο όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα NextDeal τεύχος 519 που κυκλοφορεί σήμερα στα περίπτερα όλης της χώρας