Με την βράβευση 15 απογόνων σημαντικών Φιλελλήνων που βοήθησαν την Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, 4 καθηγητών Πανεπιστημίου από Ισπανία, Πολωνία και Ηνωμένο Βασίλειο και ενός διπλωμάτη από το Βέλγιο πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του Μουσείου Φιλελληνισμού που δημιούργησε η Εταιρία για τον Ελληνισμό και Φιλελληνισμό.

Στην τελετή εγκαινίων παρέστησαν ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Δένδιας (το ΥΠΕΞ έχει θέσει τις δράσεις της ΕΕΦ υπό την αιγίδα του), η Υπουργός Πολιτισμού κα Μενδώνη, ο Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Βλάσης, ο  Υφυπουργός Εθνικής Αμύνης Στρατηγός Στεφανής, ο Περιφερειάρχης Αττικής κ. Πατούλης, ο Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών κ. Ζερεφός, οι πρέσβεις των ΗΠΑ, Ηνωμένου Βασιλείου, Γαλλίας, Γερμανίας, Ελβετίας, Ιταλίας, Βελγίου, Ισπανίας και Πολωνίας, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κλπ.

Παρακολουθήστε την τελετή εγκαινίων:

Στον διαδικτυακό χαιρετισμό του ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας δήλωσε:

«Σας ευχαριστώ πολύ.
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, κυρίες και κύριοι,

Είναι μεγάλη χαρά για εμένα να τιμήσω απόψε μαζί σας το διεθνές κίνημα του Φιλελληνισμού κατά την διάρκεια του ελληνικού Αγώνα για την Ανεξαρτησία. Και λυπάμαι πολύ επειδή, λόγω προληπτικών μέτρων, δεν μπόρεσα να είμαι παρών.

Η συγκυρία δεν μπορούσε να είναι ιδανικότερη. Πριν δύο ημέρες επισκέφθηκα το Μουσείο της Φιλικής Εταιρείας στην Οδησσό, τόπο ιστορικής σημασίας για την Επανάσταση του 1821.

Το Μουσείο που εγκαινιάζεται απόψε αποτελεί εξαιρετική πρωτοβουλία που έπρεπε να είχε υλοποιηθεί προ πολλού. Πραγματοποιήθηκε χάρη στις ακούραστες προσπάθειες της Εταιρείας για τον Ελληνισμό και τον Φιλελληνισμό. Είμαστε ευγνώμονες για τη συμβολή της στην καταγραφή της ιστορίας της Ελληνικής Επανάστασης.

Ο Φιλελληνισμός αποτελεί σημαντικό τμήμα της ιστορίας μας, που δεν πρέπει να λησμονηθεί ποτέ. Απόψε έχουμε την ευκαιρία να τιμήσουμε κάποιους από τους σημαντικότερους Φιλέλληνες, μέσω των απογόνων τους που βρίσκονται μαζί μας.

Η Ελληνική Πολιτεία και ο ελληνικός λαός με ταπεινότητα και βαθιά ευγνωμοσύνη αποτίουν φόρο τιμής σε όσους έφθασαν εδώ από ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τα τότε γερμανικά κρατίδια, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ελβετία, αλλά και από τόπους πολύ απομακρυσμένους από την Ευρώπη, όπως οι νεαρές Ηνωμένες Πολιτείες και η Αϊτή.

Αυτοί οι Φιλέλληνες, εμπνεόμενοι από την αγάπη τους για τον ελληνικό πολιτισμό, πίστευαν στο δικαίωμα της Ελλάδας να απελευθερωθεί από την οθωμανική καταπίεση. Πίστευαν στο δικαίωμα όλων των ανθρώπων να απελευθερωθούν από την καταπίεση. Πολέμησαν με τον ίδιο τρόπο που θα πολεμούσαν για την δική τους πατρίδα, για την δική τους ελευθερία. Θεωρούσαν τον ελληνικό Αγώνα για την Ανεξαρτησία ως αγώνα που αφορούσε όλες τις πολιτισμένες χώρες, όλους τους πολιτισμένους ανθρώπους.

Επίσης δεν μπορούμε να λησμονήσουμε εκείνους οι οποίοι συνέλεξαν και απέστειλαν οικονομική βοήθεια και εφόδια για τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Αυτό έγινε κυρίως μέσω των Φιλελληνικών Επιτροπών. Από τη Γενεύη μέχρι το Παρίσι και από το Λονδίνο μέχρι τη Νέα Υόρκη, οι Επιτροπές αυτές βοήθησαν τον ελληνικό αγώνα με όποιον τρόπο μπορούσαν.

Όπως φαίνεται από έγγραφα που φυλάσσονται στο Διπλωματικό Αρχείο του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, η Επιτροπή της Γενεύης έφθασε μέχρι του σημείου να αναλάβει την ανατροφή και εκπαίδευση νεαρών Ελλήνων που υπέφεραν κατά τη διάρκεια του Αγώνα.

Επίσης υπήρξαν εκείνοι που προσέφεραν μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Συγγραφείς και ζωγράφοι που με το έργο τους συνέβαλαν στη διάδοση του μηνύματος του Ελληνικού Αγώνα. Από καλλιτεχνική άποψη, προσέφεραν κάποια από τα πιο ενδιαφέροντα και εμπνευσμένα παραδείγματα του Ρομαντισμού. Τέχνη και ζωή συμβάδιζαν. Επηρέασαν την κοινή γνώμη των χωρών τους, ενέπνευσαν φιλελληνικά αισθήματα σε ευρεία ακροατήρια. Επηρέασαν τους πολιτικούς ιθύνοντες. Η ναυμαχία του Ναβαρίνου το 1827 δεν θα είχε συμβεί αν ο Λόρδος Βύρων δεν είχε πεθάνει στο Μεσολόγγι το 1824.  

Η σχέση της Ελλάδας με τους Φιλέλληνες δεν εξαλείφθηκε με την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Ένας αριθμός Φιλελλήνων παρέμεινε στην Ελλάδα. Κατατάχθηκαν στον ελληνικό στρατό και εισήλθαν στη δημόσια διοίκηση. Υπήρξαν ακόμη περιπτώσεις Φιλελλήνων που τοποθετήθηκαν Πρόξενοι της Ελλάδας στις πόλεις καταγωγής τους στο εξωτερικό.

Απόψε τιμούμε τις θυσίες και το πάθος όλων αυτών των ανθρώπων που μας βοήθησαν να κερδίσουμε την ελευθερία μας.

Ο εορτασμός των διακοσίων χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης είναι μια ακόμη ευκαιρία να απευθύνουμε ένα «ευχαριστώ» σε όλους τους Φιλέλληνες. Η πρόοδος και τα επιτεύγματα της Ελλάδας κατά την διάρκεια αυτών των 200 χρόνων αποτελούν αδιάσειστη απόδειξη ότι οι θυσίες τους δεν υπήρξαν μάταιες.

Σας ευχαριστώ».

Στην καθοριστική συνεισφορά του διεθνούς κινήματος φιλελληνισμού στην ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, καθώς και στον ρόλο του νέου Μουσείου Φιλελληνισμού ως πυλώνα ανάδειξης του, αναφέρθηκε στον χαιρετισμό της η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, η οποία απένειμε συμβολικά το δίπλωμα και μετάλλιο στον Γάλλο Πρέσβη, κ. Patrick Maisonnave, τιμώντας τους Charles Nicolas Fabvier, Pasquale Gambini, Jean-François Maxime Raybaud και Olivier Voutier.

Στον χαιρετισμό της η κα Μενδώνη σημείωσε:

«Με αίσθημα μεγάλης χαράς και ικανοποίησης, αλλά πρωτίστως εξαιρετικής τιμής, βρίσκομαι σήμερα εδώ μαζί σας, καθώς οι υγειονομικές συνθήκες επιτρέπουν πλέον –έστω και με κάποιους περιορισμούς ακόμη– την κοινή φυσική μας παρουσία και συμμετοχή στην εκδήλωση αυτή επ’ αφορμή των επίσημων εγκαινίων του Μουσείου Φιλελληνισμού.

Εκτιμώ ότι το ευρύτερο κοινό, πληροφορούμενο τους τελευταίους μήνες από τα μέσα ενημέρωσης την είδηση της ίδρυσης του Μουσείου στην Αθήνα, θα εξεπλάγη ενδεχομένως από το γεγονός ότι η Ελλάδα ανάμεσα στα τόσα μουσεία της δεν διέθετε έως τώρα κάποιο αφιερωμένο σε αυτό εξαιρετικά σημαντικό για τη νεότερη ιστορία του Έθνους διεθνές κίνημα. Ένα κίνημα που συνέβαλε καθοριστικά στην ευόδωση του απελευθερωτικού αγώνα και στην ίδρυση του ανεξάρτητου Ελληνικού Κράτους.

Σε κάθε περίπτωση, το κενό αυτό έρχεται να καλύψει σήμερα με άρτιο επιστημονικά τρόπο, με ιδιαίτερη καλαισθησία, και ταυτόχρονα με πλήρη σεβασμό προς τη μεγάλη ιστορική και καλλιτεχνική αξία των αντικειμένων που κοσμούν τις συλλογές του το Μουσείο Φιλελληνισμού, ένα δημιούργημα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Πρωτοβουλίας που ανέλαβε και υλοποίησε με τη συνδρομή της Περιφέρειας Αττικής η Εταιρεία για τον Ελληνισμό και Φιλελληνισμό, πρωτοστατούντος του κ. Κωνσταντίνου Βελέντζα, ο οποίος συνεισέφερε τα μέγιστα για τη συγκέντρωση περισσότερων από 2000 σπάνιων αντικειμένων τέχνης και τεκμηρίων, που καταγράφουν τη γέννηση και την εξέλιξη του φιλελληνικού κινήματος και τον ρόλο που αυτό διαδραμάτισε στον αγώνα για την εθνική ανεξαρτησία.

Με την ίδρυση, την ολοκλήρωση της συγκρότησής του στο σύγχρονο αυτό κτήριο, και την έναρξη της λειτουργίας του, που παρά την πανδημία πραγματοποιήθηκε εγκαίρως ενόψει της κορύφωσης των εορτασμών για τη διακοσιοστή επέτειο από την έναρξη της Επανάστασης, το Μουσείο Φιλελληνισμού πραγματοποιεί μια δυναμική είσοδο στο μουσειακό τοπίο και στην πνευματική πολιτιστική, και κοινωνική ζωή της χώρας.

Αναλαμβάνει αφενός να υπηρετεί τους σκοπούς της επιστημονικής τεκμηρίωσης και της παιδευτικής ανάδειξης του φιλελληνικού κινήματος από την Αναγέννηση έως σήμερα, αφετέρου δε -στο πρόσωπο των διάσημων και εμβληματικών, αλλά και των λιγότερο επιφανών φιλελλήνων του 18ου και 19ου αιώνα, που συνέδραμαν καθοριστικά στον απελευθερωτικό αγώνα- να αποτίνει τον οφειλόμενο φόρο τιμής προς τους απανταχού φιλέλληνες όλων των εποχών, εκπληρώνοντας ένα διαρκές ηθικό χρέος του Ελληνισμού. Ένα ηθικό χρέος ανάλογο με εκείνο που αποτέλεσε το κέντρο αναφοράς της πεποίθησης και της αποφασιστικότητας των φιλελλήνων στο δίκαιο του σκοπού που τάχθηκαν να υπηρετήσουν, καταβάλλοντας συχνά γι’ αυτό το υπέρτατο τίμημα, ανεξάρτητα από το αν το αρχικό τους κίνητρο ήταν η συμπάθεια προς έναν χριστιανικό λαό δυναστευόμενο από μια αλλόθρησκη εξουσία, ο θαυμασμός προς την πολιτιστική κληρονομιά της αρχαίας Ελλάδας ή η ρομαντική και ιδεαλιστική υποστήριξη της φιλελεύθερης ιδέας της αυτοδιάθεσης των λαών.

Η Εταιρεία για τον Ελληνισμό και Φιλελληνισμό και το Μουσείο Φιλελληνισμού έχουν θέσει, ωστόσο, και έναν ακόμη υψηλό στόχο, αυτόν της ανάδειξης και ενίσχυσης του φιλελληνισμού ως πάγιας και διαρκούς αξίας και «αρετής», υπό την έννοια της προσήλωσης στα παγκόσμια και διαχρονικά πνευματικά επιτεύγματα και ιδεώδη του ελληνικού πολιτισμού.

Την ανώτερη και ευγενή αυτή επιδίωξη υπηρετεί ακριβώς η θέσπιση του ετήσιου σχετικού Βραβείου, που απονέμεται στο όνομα του Λόρδου Βύρωνα, της εμβληματικότερης ίσως μορφής του φιλελληνισμού, σε σημαντικές διεθνείς προσωπικότητες, ο βίος και η πολιτεία των οποίων διαπνέονται από αυτά ακριβώς τα ιδεώδη. Στο ίδιο πνεύμα εντάσσεται και το μετάλλιο «Λόρδος Βύρων», που αποδίδεται τιμής ένεκεν σε απογόνους σημαντικών Φιλελλήνων του παρελθόντος, αλλά και σε όσους συμβάλλουν στην προώθηση του Ελληνισμού και των Ελληνικών σπουδών και των σκοπών της Εταιρείας για τον Ελληνισμό και Φιλελληνισμό. Κατά την αποψινή εκδήλωση θα έχουμε την ξεχωριστή χαρά να συμμετάσχουμε όλοι στην τελετή απονομής αυτού του μεταλλίου σε ένδειξη τιμής και αναγνώρισης, έστω και μέσω διαδικτύου λόγω των ειδικών περιστάσεων.

Κλείνοντας, επιτρέψτε μου να συγχαρώ θερμά και να ευχαριστήσω από καρδιάς τα μέλη της Εταιρείας για τον Ελληνισμό και Φιλελληνισμό και όλους όσους συνέδραμαν τη μεγάλη και κοπιώδη προσπάθεια που απαιτήθηκε προκειμένου να επιτευχθεί αυτό το εξαιρετικό αποτέλεσμα, πρωτίστως όμως εκείνους, που αποτελούν το κέντρο αναφοράς της προσπάθειας αυτής, τους απανταχού φιλέλληνες».

Στη φωτογραφία, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη και ο πρόεδρος της Εταιρείας για τον Ελληνισμό και τον Φιλελληνισμό και του Μουσείου Φιλελληνισμού, Κωνσταντίνος Βελέντζας