Nextdeal newsroom, 9/5/2011 - 14:06 facebook twitter linkedin Πώς δικάζουν τα ευρωπαϊκά δικαστήρια την ηθική βλάβη και την ψυχική οδύνη από τροχαίο ατύχημα Nextdeal newsroom, 9/5/2011 facebook twitter linkedin Με αφορμή την πρόταση που έχει καταθέσει η ασφαλιστική αγορά για την αντικειμενικοποίηση των αποζημιώσεων λόγω ηθικής βλάβης (του παθόντος) ή λόγω ψυχικής οδύνης (των μελών της οικογένειας του θύματος σε περίπτωση θανάτου του τελευταίου), από τροχαίο ατύχημα, το www.nextdeal.gr παρουσιάζει τι συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το θέμα αφορά ειδικά στις αποζημιώσεις που δίδονται σε δικαιούχους αποζημίωσης σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος όχι για την κάλυψη συγκεκριμένων ζημιών οικονομικά μετρήσιμων (όπως είναι το κόστος του νοσοκομείου, η διατροφή στα εξαρτώμενα μέλη της οικογενείας του θανόντος, η απώλεια εισοδήματος, το κόστος για την αποκατάσταση της υγείας του θύματος, το κόστος μετατροπής της κατοικίας ή του οχήματος του ζημιωθέντος λόγω αναπηρίας κ.ά.), αλλά σ΄ αυτές που δίδονται για την κάλυψη «ζημιών» μη οικονομικής φύσης, δηλαδή για την αντιμετώπιση του πόνου και της ψυχικής συντριβής που υφίσταται είτε ο ίδιος ο ζημιωθείς είτε τα μέλη της οικογενείας του. Η αποζημίωση σ΄ αυτές τις περιπτώσεις χαρακτηρίζεται ως χρηματική ικανοποίηση ηθικής βλάβης (του παθόντος) ή λόγω ψυχικής οδύνης (των μελών της οικογένειας του θύματος σε περίπτωση θανάτου του τελευταίου). Ο προβληματισμός για τον υπολογισμό των χρηματικών ικανοποιήσεων και η ανάγκη καθιέρωσης σε εθνικό επίπεδο συστήματος που επιτρέπει τον αντικειμενικό προσδιορισμό των οφειλομένων αποζημιώσεων λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης δεν αποτελεί ελληνική ιδιαιτερότητα. Το ζήτημα αυτό έχει ήδη απασχολήσει πολλά άλλα κράτη μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας, τα οποία βρίσκουν σήμερα λύσεις στην υιοθέτηση διαφόρων μεθόδων αντικειμενικού προσδιορισμού των μη οικονομικής φύσεως ζημιών, όπως είναι ο αυστηρός καθορισμός κλιμάκων, πινάκων ή ποσών αποζημίωσης που εφαρμόζονται υποχρεωτικά εκ του νόμου, ή η διαμόρφωση / δημοσίευση κριτηρίων κοινά αποδεκτών και συστηματικά εφαρμοζομένων, ως κατευθυντήριες οδηγίες, από τους εθνικούς δικαστές. Κατωτέρω αναφέρουμε ενδεικτικά, ορισμένες από τις πλέον χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Ισπανία: Η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της Ισπανίας, η οποία έχει διαμορφώσει και υιοθετήσει με νόμο ένα πλήρες σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού των αποζημιώσεων για σωματικές βλάβες και θάνατο σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος, μέσω του οποίου καθορίζονται τόσο τα πρόσωπα που δικαιούνται αποζημίωσης, όσο και τα ποσά που δίδονται ως αποζημιώσεις σωρευτικά τόσο για τις οικονομικής φύσεως ζημίες (όπως είναι π.χ. η απώλεια εισοδήματος και η διατροφή), όσο και για τις μη οικονομικής φύσεως ζημίες (όπως είναι η χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης). Πρόκειται για νομικό σύστημα με καθολική δεσμευτική ισχύ, το οποίο περιελήφθη υπό μορφή παραρτήματος στο βασικό νομοθετικό κορμό περί ασφαλίσεως αυτοκινήτου και επικυρώθηκε με νόμο το 1995, εφαρμόζεται δε εφεξής υποχρεωτικά από τα Ισπανικά Δικαστήρια. Εν περιλήψει, στο ισχύον παράρτημα περιλαμβάνεται πίνακας με όλες τις δυνατές περιπτώσεις μόνιμων σωματικών κακώσεων, οι οποίες έχουν περαιτέρω διαβαθμιστεί και αντιστοιχούν σε συγκεκριμένους πόντους. Το άθροισμα των πόντων μετατρέπεται σε ποσό σε ευρώ, το οποίο τελεί σε συνάρτηση με την ηλικία του παθόντος και συνιστά τη συνολική αποζημίωση που δικαιούται ο παθών για όλα τα είδη ζημιών που υπέστη (ήτοι για τις οικονομικής και μη οικονομικής φύσεως ζημίες). Στις περιπτώσεις πρόσκαιρης ανικανότητας του θύματος, προβλέπεται ως αποζημίωση (στην οποία συμπεριλαμβάνεται πάντα και η χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη) η καταβολή ενός ημερησίου επιδόματος, το οποίο διακρίνεται σε νοσοκομειακό και μη νοσοκομειακό. Όσον αφορά τέλος στις περιπτώσεις θανάτου προβλέπεται επίσης πίνακας, ο οποίος προσδιορίζει τον κύκλο των δικαιούχων αποζημίωσης προσώπων και αποκωδικοποιεί σε χρηματική αξία την αποζημίωση που τα πρόσωπα αυτά δικαιούνται (η υπολογιζόμενη αποζημίωση αφορά σωρευτικά τις οικονομικής και μη οικονομικής φύσεως ζημίες), λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των δικαιούχων, τη σχέση τους με το θύμα και την ηλικία του θύματος κατά το χρόνο που έλαβε χώρα το ατύχημα. Δέον να επισημανθεί ότι σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις αποζημιώσεων, η Ισπανική Νομοθεσία (ισχύον παράρτημα) προβλέπει δυνατότητα αυξομειώσεων του ποσού αποζημίωσης που υπολογίζεται βάσει των ανωτέρω πινάκων με την εφαρμογή προκαθορισμένων, κατά περίπτωση, διορθωτικών συντελεστών, που σχετίζονται με εξατομικευμένα χαρακτηριστικά στοιχεία του παθόντος, όπως είναι π.χ. το ετήσιο εισόδημά του. Σημειώνεται επίσης ότι για τις ανάγκες εφαρμογής του συστήματος έχει συσταθεί ειδικό διοικητικό όργανο αποτελούμενο από ιατρούς πραγματογνώμονες, οι οποίοι συνδράμουν στην ορθή αποτύπωση της σωματικής βλάβης σε πόντους. Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι εκτός ρυθμιστικού πεδίου του συστήματος βρίσκονται τα ιατρονοσοκομειακά έξοδα, καθώς και τα έξοδα κηδείας, τα οποία αποζημιώνονται επιπροσθέτως και σε εύλογα πλαίσια. NEWSLETTER Λάβετε τα καλύτερα του Nextdeal στα εισερχόμενά σας, κάθε μέρα. Γαλλία: Στη Γαλλία δικαίωμα χρηματικής ικανοποίησης λόγω ψυχικής οδύνης έχουν μόνο, όπως έχει νομολογιακά διαπλασθεί, ο σύζυγος και οι συγγενείς πρώτου βαθμού του θανατωθέντος, δηλαδή οι γονείς και τα τέκνα και όχι άλλα πρόσωπα. Το επιδικαζόμενο κάθε φορά ποσό καθορίζεται κατά την κρίση του δικαστηρίου για κάθε δικαιούχο αναλόγως με την ένταση του δεσμού που διατηρούσε με τον θανατωθέντα. Όσον αφορά στον υπολογισμό της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, το Γαλλικό Δίκαιο προβλέπει την κατηγοριοποίηση των σωματικών βλαβών σε 7 βαθμίδες - κλίμακες, ανάλογα με τη σοβαρότητά τους και στη συνέχεια υπαγάγει την κάθε συγκεκριμένη περίπτωση σωματικής βλάβης στην αντίστοιχη βαθμίδα, η οποία με βάση «πόντους» και πολλαπλασιαστή καταλήγει σε συγκεκριμένο ποσό χρηματικής ικανοποίησης. Έτσι, ως προς την απαίτηση αυτή προβλέπεται συγκεκριμένο σύστημα αντικειμενικοποίησης. Δέον να σημειωθεί ότι αποφασιστικό ρόλο στην εκτίμηση της σοβαρότητας ή μη, και του βαθμού της σωματικής βλάβης, και κατ’ επέκταση στον υπολογισμό του ποσού της χρηματικής ικανοποίησης διαδραματίζει ο εξειδικευμένος ιατρός (ιατρικός σύμβουλος – πραγματογνώμονας), ο οποίος αποφαίνεται συνολικά για τις συνέπειες που επέρχονται στο θύμα και με βάση την έκθεσή του γίνεται η υπαγωγή του περιστατικού σε μία από τις ανωτέρω 7 βαθμίδες – κλίμακες. Γερμανία: Σε περίπτωση θανάτου από τροχαίο ατύχημα, η Γερμανική νομοθεσία δεν αναγνωρίζει δικαίωμα χρηματικής ικανοποίησης λόγω ψυχικής οδύνης στους συγγενείς ή στην οικογένεια του θανόντος. Κατ’ εξαίρεση μόνον αναγνωρίζεται τέτοιο δικαίωμα και δύναται να επιδικασθεί μικρή χρηματική ικανοποίηση (περίπου 2.500 ευρώ) σε στενό συγγενή του θανόντος, ο οποίος αποδεδειγμένα υπέστη έντονο ψυχικό κλονισμό με την είδηση του θανάτου που απαιτεί ειδική φαρμακευτική αγωγή ή νοσηλεία σε νοσοκομείο. Αντιθέτως, σε περίπτωση σωματικών βλαβών, το Γερμανικό Δίκαιο προβλέπει δικαίωμα χρηματικής ικανοποίησης του παθόντος λόγω ηθικής βλάβης. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθετική ρύθμιση, δύναται να αξιωθεί και να επιδικασθεί υπέρ του παθόντος εύλογη αποζημίωση, το ποσό της οποίας καθορίζεται κατά την κρίση του δικαστηρίου ή και εξωδίκως μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ του τρίτου ζημιωθέντος και του ασφαλιστή του ζημιογόνου οχήματος. Στην πράξη ωστόσο (και όχι μέσω ρητής νομικής πρόβλεψης) έχει εδραιωθεί ένα σύστημα αντικειμενικόποιησης των ποσών που επιδικάζονται λόγω ηθικής βλάβης, το οποίο βασίζεται στη χρησιμοποίηση από τα δικαστήρια αλλά και εξωδίκως αναλυτικών πινάκων που περιλαμβάνονται σε βιβλίο της ADAC (αναγνωρισμένη γερμανική λέσχη αυτοκινήτου), με τους οποίους επιχειρείται η συστηματοποιημένη καταγραφή της σχετικής νομολογίας στον χώρο των αποζημιώσεων ατυχημάτων αυτοκινήτου. Στο βιβλίο αυτό της ADAC περιέχονται πίνακες με όλα τα είδη των σωματικών κακώσεων και τα αντιστοιχούντα ποσά ηθικής βλάβης ανάλογα με την ηλικία, το επάγγελμα του παθόντος & τις ιδιαίτερες περιστάσεις του ατυχήματος. Ολλανδία: Το Ολλανδικό δίκαιο, όπως και το Γερμανικό, δεν προβλέπει χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης υπέρ της οικογενείας του αποβιώσαντος. Επισημαίνεται ότι τον Ιανουάριο του 2003 είχε υπάρξει νομοθετική πρωτοβουλία για την καθιέρωση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ψυχικής οδύνης περιοριζόμενη στο ποσό των 10.000 ευρώ ανά δικαιούχο, χωρίς όμως η εν λόγω προωθούμενη μεταβολή να τεθεί εν τέλει σε ισχύ. Προβλέπεται όμως νομοθετικά η χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης του παθόντος, η οποία υπολογίζεται βάσει σταθερής νομολογίας, η οποία αποτυπώνεται κατά τρόπο συστηματικό. Η νομολογία αυτή συλλέγεται σε ένα ημιεπίσημο βιβλίο (“Smartengeld gids”), το οποίο αναθεωρείται κάθε τρία (3) χρόνια, ώστε να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η λειτουργία ενός προσαρμοσμένου στα εκάστοτε οικονομικά δεδομένα μηχανισμού αντικειμενικοποίησης των ποσών της ηθικής βλάβης, στο οποίο προσφεύγουν κατά κόρον όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, με αποτέλεσμα το 90% των περιπτώσεων σωματικών βλαβών να διακανονίζεται εξώδικα (στοιχεία Ολλανδικής ασφαλιστικής αγοράς). Αγγλία: Το Αγγλικό Δίκαιο αναγνωρίζει, σε περίπτωση θανάτου, δικαίωμα χρηματικής ικανοποίησης λόγω ψυχικής οδύνης μόνο στο σύζυγο και στους γονείς ανήλικου – άγαμου θανατωθέντος τέκνου. Το ποσό της αποζημίωσης καθορίζεται με νόμο και αναπροσαρμόζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Το ανωτέρω καθοριζόμενο με νόμο ποσό αποζημίωσης διανέμεται μεταξύ των τυχόν περισσοτέρων δικαιούχων και μπορεί να μειώνεται αναλόγως προς το βαθμό συνυπαιτιότητας του θανατωθέντος. Αντίθετα, το ποσό της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης δεν καθορίζεται με νόμο, αλλά εκδίδονται τακτικά οι λεγόμενοι Πίνακες Δικαστικών Μελετών (Judicial Studies Board) που αποτελούν μια ημιεπίσημη έκδοση της πάγιας νομολογίας, η οποία εφαρμόζεται στην πράξη, ως κατευθυντήριες οδηγίες, από όλους τους εμπλεκόμενους (Δικαστήρια, δικηγόροι, ασφαλιστές, παθόντες). Στους Πίνακες αυτούς περιλαμβάνονται όλες οι περιπτώσεις σωματικών κακώσεων με προσωρινή ή μόνιμη ανικανότητα, όλων των ηλικιών θυμάτων, με προσδιορισμό του ακριβούς αντικειμενικού ποσού που δίδεται ως ηθική βλάβη, το οποίο γίνεται, κατά κανόνα, αποδεκτό (ή σε μέγιστη προσέγγιση) από τα δύο μέρη. Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .
Nextdeal newsroom, 25/4/2024 Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο: Η αντίστροφη μέτρηση για την ILA Berlin 2024 έχει ξεκινήσει - 5 έως 9 Ιουνίου η φετινή διοργάνωση!
Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών: Πρώτο και πάλι στην Ευρώπη το αεροδρόμιο της Αθήνας στα βραβεία Routes Europe 2024! Κεντρική φωτογραφία: Η νικήτρια ομάδα του αεροδρομίου της Αθήνας! Από αριστερά: Λεωνίδας Ραυτόπουλος, Ελπινίκη Πέτρου, Τζένη Βαλλιάνου, Ιωάννα Παπαδοπούλου, Γιάννης Νόβας Στην... Nextdeal newsroom, 25/04/2024 - 12:46 25/4/2024
Πλαγίως: Τα likes βγάζουν υποψήφιους ευρωβουλευτές Κάθε μέρα που περνάει, όλο και κάποιος υποψήφιος, ανθυποψήφιος, ή επιλαχών στις λίστες των Ευρωεκλογών, λέει, ή κάνει μια χοντράδα... Πλαγίως, 24/04/2024 - 08:57 24/4/2024