close
Αρχική
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
    • Ιδιωτική Ασφάλιση
    • Κοινωνική Ασφάλιση
    • Επαγγελματικά Ταμεία
  • ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
    • Υγεία
    • Αυτοκίνητο
    • Οικονομία
    • Τράπεζες
    • Πολιτική
    • Κοινωνία
    • Bancassurance
    • Διεθνή
    • Πολιτισμός
    • Τεχνολογία
    • Καταναλωτικά Νέα
    • Αθλητικά
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΗΣ
    • Διαμεσολάβηση
    • Ασφαλιστικά Γραφεία
    • Πωλήσεις
    • Εκπαίδευση
    • Γυναίκα και Ασφάλιση
    • Αγγελίες
    • Λεξικό
  • ΠΡΟΪΟΝΤΑ
    • Σύνταξη
    • Υγεία
    • Περιουσία
    • Αυτοκίνητο
    • Bancassurance
    • Τραπεζικά
    • Λοιποί Κλάδοι
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡA
    • Ασφαλιστικές Εταιρείες
    • Θεσμικοί Φορείς
      • Ενώσεις - Σύλλογοι - Οργανισμοί - Διεύθυνση Εποπτείας
      • Διεθνείς Οργανισμοί
    • Φορείς Υγείας
    • Νομοθεσία
    • Μελέτες / Στατιστικά
    • Οικονομικά Αποτελέσματα
    • Άλλοι φορείς
      • Επιμελητήρια
      • ΕΦΚΑ - Ασφαλιστικά Ταμεία
      • Εφορίες
      • ΟΤΑ
      • Υπουργεία
  • ΑΠΟΨΕΙΣ
    • Άρθρα
    • Αρθρογράφοι
    • Βήμα Αναγνωστών
    • Ψηφοφορίες
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
  • Κοινωνία

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Μέρες γουρνοχαράς και γουρνοχλίψης
Ηλίας Προβόπουλος
Ηλίας Προβόπουλος,
22/12/2020 - 08:30
  • facebook
  • twitter
  • linkedin

Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Μέρες γουρνοχαράς και γουρνοχλίψης

Ηλίας Προβόπουλος, 22/12/2020
  • facebook
  • twitter
  • linkedin

Είναι τόσες πολλές οι πρακτικές της προετοιμασίας των Χριστουγέννων στην ύπαιθρο που μόνο η εμπειρία αυτών που τα έχουν ζήσει σε πραγματικό χρόνο και όχι σαν αναπαράσταση, μπορούν να τις μεταφέρουν ως αφήγηση. Εδώ και πολλά χρόνια έχουν σταματήσει πολλά από τα έθιμα γιατί άλλα ήταν κουραστικά, άλλα δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν από μια αόρατη δύναμη που κατέληγε σε αυτοπεριορισμό και άλλα γιατί θεωρήθηκε πως πέρασε ο καιρός τους και δεν ταίριαζαν στον πολιτισμό μας. Άλλα  πολλά ξενόφερτα όμως υιοθετήθηκαν με επιπόλαιο τρόπο και αλλοίωσαν σε μεγάλο βαθμό τα όσα ήξερε, έκανε και μέσα απ’ αυτά εννοούσε κάθε  Έλληνας στον τόπο του.   

Το κεντρικό στοιχείο ενός από τα πιο βασικά έθιμα που συνδύαζε αρχέγονες δοξασίες και πρακτικές θυσίας που στόχευαν και στις ανάγκες της επιβίωσης ήταν το γουρούνι, ο οικόσιτος χοίρος ο οποίος σφάζονταν τις παραμονές των Χριστουγέννων ή για τους πιο ορθόδοξους στην παράδοση ανήμερα, μετά μάλιστα τον πρωινό εκκλησιασμό. Η σφαγή γίνονταν με τελετουργικό τρόπο και ήταν θέαμα για όλη την οικογένεια, τη γειτονιά ακόμη και το χωριό και οι συμμετέχοντες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο «μάτωναν» και το αίμα στα χέρια ή στο μάτι, λειτουργούσε εξαγνιστικά και ευνοούσε την γονιμότητα των πάντων και η όλη διαδικασία, συχνά κατέληγε σε γλέντι που απολάμβαναν όλοι που συμμετείχαν.

Από τη στιγμή που μια ηλικιωμένη γυναίκα συνήθως λιβάνιζε τον κομμένο λαιμό του ζώου, μια ομάδα ανθρώπων άρχιζε με συγκεκριμένες κινήσεις που μόνο η εμπειρία καλλιεργεί, να εργάζονται πάνω στο κρεμασμένο κουφάρι του ζώου του οποίου κάθε κομμάτι επεξεργάζονταν με διαφορετικό τρόπο και αποκτούσε άλλη αξία. Είχε προηγηθεί το γδάρσιμο, με προσοχή γιατί το δέρμα του γουρουνιού ήταν πολύτιμο για την κατασκευή των λεγόμενων γουρνοτσάρουχων που με αυτά περπατούσαν επί αιώνες οι άνθρωποι μέχρι που αυτά αντικατέστησαν τα λαστιχοπάπουτσα και κατόπιν τα ελαστικά πριν βάλουν στα πόδια τους κανονικά παπούτσια. Το δέρμα κατόπιν αποτέλεσε την αμοιβή του σφάχτη και από τον οποίον τα προμηθεύονταν οι δερματέμποροι και τα εργαστήρια επεξεργασίας.

Από τα εντόσθια του γουρουνιού, το μόνο πράγμα που θεωρούσαν χωρίς καμιά αξία ήταν η κοιλιά την οποία πέταγαν στα σκυλιά που γλείφονταν κοντά στη γουρνοχαρά, όπως είχαν βαφτίσει την όλη διαδικασία τεμαχισμού και αξιοποίησης των τμημάτων του σφαγμένου γουρουνιού. Αλλού την έλεγαν και γουρνοχλίψη (από το ξεχασμένο ρήμα χλίβομαι, παράφραση του θλίβομαι που εκτός από την ψυχική διάθεση είχε να κάνει και με την σωματική ταλαιπωρία και κακοτυχιά) γιατί οι περισσότερες δουλειές γίνονταν μέσα στο κρύο και τις λάσπες, ενίοτε και με χιόνι ή σε τίποτα άθλιες παράγκες που η μόνη θέρμανση ήταν από τη φωτιά που έκαιγε κάτω από το καζάνι που έβραζε καυτό νερό, απαραίτητο για το ξεφλούδισμα της γουρουνοκεφαλής, των άκρων, των αυτιών ακόμη και της ουράς που προορίζονταν να γίνουν πατσάς και πηχτή. Αυτή ήταν μια δουλειά που έκαναν αποκλειστικά οι γυναίκες και το αποτέλεσμα της πηχτής ήταν ανάλογο της εμπειρίας τους.

Από το συκώτι έβγαινε και ο πρώτος μεζές που τηγανίζονταν επιτόπου για να  στηλώσει την ομάδα των εκδοροσφαγέων και στο μικρό διάλειμμα που έκαναν άρχιζαν και τα πιόματα, τσίπουρο συνήθως και λιγότερο κρασί, τόσο όσο για να έχουν σταθερό χέρι στο σφάξιμο και στο γδάρσιμο των γουρουνιών που περίμεναν με τη σειρά τους σε άλλα σπίτια. Τότε άρχιζαν και οι ευχές στον νοικοκύρη για καλοφάγωτο και του χρόνου να είναι βαρύτερο εννοώντας να είναι πιο παχύ καθώς το λίπος ήταν πολύτιμο. Στο μικρό αυτό τσιμπούσι μερίδιο είχαν και όσοι από την γειτονιά παρακολουθούσαν τη σφαγή και εύχονταν κι αυτοί να είναι καλοφάγωτο. Εννοείται ότι αν η σφαγή γίνονταν πριν από τα Χριστούγεννα που όλος ο κόσμος νήστευε, τέτοια μεζεδάκια δεν έμπαιναν στο τηγάνι και τα κεράσματα ήταν ξεροσφύρι, άντε να συνοδεύονταν και από κανένα καρύδι ή ελιά αν υπήρχε η ευχέρεια.

Από τα σωθικά του γουρουνιού πρώτη έβγαινε επίσης και η φούσκα, η ουροδόχος δηλαδή κύστη επειδή αδημονούσαν οι πιτσιρικάδες να αρχίσουν να ασχολούνται με αυτή για να φτιάξουν μπαλόνι. Τι τραβούσε αυτό το πράγμα στα χέρια τους δεν λέγεται. Το πασάλειβαν με στάχτη να φύγουν τα λίπη, το τέντωναν, το άπλωναν και σαν στέγνωνε κάπως, το φούσκωναν όσο μπορούσαν περισσότερο, του έβαζαν μέσα και λίγα σπυριά καλαμπόκι και το κρέμαγαν στον αέρα να ξεραθεί. Όντως όταν ξεραίνονταν, έπαυε και να μυρίζει η φούσκα, όπως και την έλεγαν, ήταν ένα πρώτης τάξεως μπαλόνι και με το οποίο συναγωνίζονταν ποιος θα έχει το μεγαλύτερο και φυσικά και το πιο ανθεκτικό. Η φούσκα ήταν ένα παιχνίδι το οποίο θυμούνται με νοσταλγία όσοι πρόλαβαν να ζήσουν αυτές τις στιγμές της ελληνικής επαρχίας ανεξάρτητα αν ήταν γουρνοχαρά ή γουρνοχλίψη.   

Από τα σωθικά του γουρουνιού ξεχώριζαν το συκώτι, τα πνευμόνια και την καρδιά που προορίζονταν για τα μπουμπάρια, από τα έντερα τα οποία έπιαναν αμέσως οι γυναίκες και καθάριζαν καλά με ζεστό νερό γιατί με αυτά θα έκαναν τα λουκάνικα και τις θηλιές. Αυτά μπορούσαν να περιμένουν, όπως και το λιώσιμο του λίπους τις επόμενες ημέρες γιατί ή κούραση μιας τέτοιας επιχείρησης ήταν μεγάλη και την έκαναν μεγαλύτερη η έλλειψη των μέσων καθώς και των κατάλληλων χώρων. Όταν ήρθε ο εκσυγχρονισμός των αγροτικών σπιτιών η γουρνοχαρά ήταν πια μια ανάμνηση καθώς τα γουρούνια απομακρύνθηκαν από τα σπίτια και μαζί με αυτά έπαψε απομακρύνθηκαν και οι ανάγκες που είχε ένα σπίτι και τα αγαθά που προέκυπταν από αυτά, βρίσκονταν πλέον πιο εύκολα στην αγορά. Επί πλέον, γλίτωνε και το σπίτι  από τις ατασθαλίες που δημιουργούνταν τόσο στην εκτροφή του όσο και στο σφάξιμο ενώ προφητικά κινούμενοι, γλίτωσαν και την κατακραυγή από τους ζωόφιλους και εσχάτως από τους αντιπισιστές που κάθε τρόπο προσπαθούν ν’ αλλάξουν την διατροφή του ανθρώπου προτείνοντας μαγικές συνταγές και σούπες από χόρτα...

Στις φωτογραφίες, σκηνές από «γουρνοχαρά» στο χωριό Μπαμπίνη της Αιτωλοακαρνανίας, δανεικές από την εξαιρετική ιστοσελίδα romianews.gr. Τους ευχαριστούμε και ευχόμαστε καλές γιορτές, με υγεία και αισιοδοξία η καινούργια χρονιά.


Ο Ηλίας Γ. Προβόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μεγάλη Κάψη της Δυτικής Φθιώτιδας. Έγινε δημοσιογράφος και εργάστηκε επί πολλά χρόνια και αποκλειστικά στις εφημερίδες, κυρίως στην «Ελευθεροτυπία» από τις στήλες της οποίας οργάνωσε και προέβαλλε μια ειδική αρθρογραφία με τον τίτλο «Μικρές Πατρίδες» για την ελληνική περιφέρεια και τους ανθρώπους της καθώς και για την Αθήνα, τα τελευταία χρόνια. Συνεχίζει να γράφει και να δημοσιεύει φωτογραφίες με την ίδια θεματογραφία στο actimon.blogspot.com ενώ εκδίδει και βιβλία που έχουν σχέση με την τοπική ιστορία.

 


*Αραρίσκω = Συνάπτω, συνδέω, προσαρμόζω

Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .
  • TAGS:
  • Αραρίσκοντας
  • Ηλίας Προβόπουλος
  • γουρούνια
  • Χριστούγεννα

ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ...

  • Ο Μπλάκυ δροσίζεται στο Μετρό των Σεπολίων
    Ηλίας Προβόπουλος, 10/07/2025 - 09:20

    Ο Μπλάκυ δροσίζεται στο Μετρό των Σεπολίων

  • Μια γνωριμία με τα αρχεία του Δήμου Αθηναίων
    Ηλίας Προβόπουλος, 10/07/2025 - 09:11

    Μια γνωριμία με τα αρχεία του Δήμου Αθηναίων

  • Απόψε βλέπουμε το φεγγάρι του ελαφιού!
    Ηλίας Προβόπουλος, 10/07/2025 - 09:00

    Απόψε βλέπουμε το φεγγάρι του ελαφιού!

  • Ο Άγιος Μιχαήλ Μπακνανάς ο Κηπουρός
    Ηλίας Προβόπουλος, 09/07/2025 - 09:00

    Ο Άγιος Μιχαήλ Μπακνανάς ο Κηπουρός

  • Ιστορική συνάντηση των Εθνικοτοπικών Ομοσπονδιών Ελλάδος

    Ιστορική συνάντηση των Εθνικοτοπικών Ομοσπονδιών Ελλάδος

    Iστορική σύσκεψη συνάντηση των προέδρων των εθνικοτοπικών φορέων της χώρας πραγματοποιηθήκε για πρώτη φορά στην αίθουσα συσκέψεων της Περιφέρειας Αττικής...
    Ηλίας Προβόπουλος, 08/07/2025 - 09:05
  • Tα ΓΑΚ στη γενέτειρα του ιδρυτή τους Γ. Βλαχογιάννη

    Tα ΓΑΚ στη γενέτειρα του ιδρυτή τους Γ. Βλαχογιάννη

    Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (Γ.Α.Κ.), ο Δήμος Ναυπακτίας και η Αδελφότητα Ναυπακτίων Νομού Αττικής «Ο Έπαχτος», με αφορμή τα...
    Ηλίας Προβόπουλος, 07/07/2025 - 09:17
  • Χρήστος Ζερεφός: Ανυπολόγιστο το κόστος της κλιματικής αλλαγής

    Χρήστος Ζερεφός: Ανυπολόγιστο το κόστος της κλιματικής αλλαγής

    Μία ιδιαίτερα μελανή εικόνα ως προς την πορεία της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων που αυτή θα έχει για τη...
    Ηλίας Προβόπουλος, 07/07/2025 - 09:06
  • Αγία Κυριακή, η προστάτιδα της σοδειάς

    Αγία Κυριακή, η προστάτιδα της σοδειάς

    Η Αγία Κυριακή η μνήμη της οποίας τιμάται σήμερα είναι μια από τις πιο αγαπημένες Αγίες της Ορθοδοξίας. Γεννήθηκε τον 2ο αιώνα...
    Ηλίας Προβόπουλος, 07/07/2025 - 09:00
  • Ο τάφος του Αγίου Ανδρέα Κρήτης στην Ερεσό της Λέσβου

    Ο τάφος του Αγίου Ανδρέα Κρήτης στην Ερεσό της Λέσβου

    Νοτιοανατολικά του οικισμού της Σκάλας Ερεσού ανακαλύφθηκαν τα ερείπια παλαιοχριστιανικής Βασιλικής από ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν από μοναχούς της μονής Πιθαρίου...
    Ηλίας Προβόπουλος, 04/07/2025 - 13:50
  • Ιστορικός τόπος ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Καρυάς Φθιώτιδας

    Ιστορικός τόπος ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Καρυάς Φθιώτιδας

    Στον χαρακτηρισμό του χώρου του Σιδηροδρομικού Σταθμού της Καρυάς στη Φθιώτιδα ως ιστορικού τόπου προχωρά το Υπουργείο Πολιτισμού, σε συνέχεια...
    Ηλίας Προβόπουλος, 04/07/2025 - 08:55

Σελίδες

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • …
  • ΕΠΟΜΕΝΗ
  • τελευταία »

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

ΕΑΕΕ: Έγγραφο της ΑΑΔΕ σχετικά με επανένταξη οφειλών σε ρύθμιση
16:34 ΕΑΕΕ: Έγγραφο της ΑΑΔΕ σχετικά με επανένταξη οφειλών σε ρύθμιση
  • 16:05 Στελέχη της Carglass® μεταξύ των εισηγητών στο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα του ΕΙΑΣ για Πραγματογνώμονες, Εκτιμητές και Διακανονιστές Ζημιών Αυτοκινήτου
  • 14:51 ΠΑΣΥΜΕΠ: Πρώτη ολοκληρωμένη εκπαίδευση με πιστοποίηση για Συμβούλους Επαγγελματικής Ασφάλειας στην Ελλάδα
  • 14:45 Τι προβλέπει ο Φιλικός Διακανονισμός για την αποζημίωση υλικών ζημιών με Συνυπαιτιότητα;
  • 14:34 ΑΑΔΕ: Ψηφιακά η απόδοση ΑΦΜ σε ανηλίκους άνω των 12 ετών, χωρίς ταυτότητα
  • 14:11 ΤτΕ: Αξιολόγηση των κυκλικών συστημικών κινδύνων στην Ελλάδα - γ΄ τρίμηνο 2025
  • 14:00 Η Aon λανσάρει νέο πρόγραμμα ασφάλισης κύκλου ζωής κέντρων δεδομένων για τους πελάτες της
  • 13:30 CrediaBank: H νέα επωνυμία του σχήματος Attica Bank - Παγκρήτια Τράπεζα
  • 13:17 Εθνική Τράπεζα: Η τεχνητή νοημοσύνη ως καταλύτης ανάπτυξης για τις ελληνικές επιχειρήσεις
  • 13:00 Piraeus-Equall: “GenAI Empowered Educators” - Ένα βήμα πιο κοντά στην εκπαίδευση του μέλλοντος
  • 12:55 Βιβλία Εκδόσεων Σπύρου: «Αριστοτέλης - Μαθήματα ρητορικής για στελέχη επικοινωνίας και ασφαλιστές»
  • 11:31 ΕΑΕΕ: Διοργάνωση ESAs Consumer Protection Day 5.11.2025 στην Ρίγα, Λετονία
  • 11:00 Credia Bank η νέα ταυτότητα της Attica Bank
  • 10:51 Υπασφαλισμένος: Οι βασικές αξίες του ΣΕΜΑ, και η άρνηση υπογραφής συλλογικής σύμβασης εργασίας
  • 10:45 Συμφωνία Πειραιώς με Σαρακακη στον τομέα του γεωργικών οχημάτων και εξοπλισμού
  • 10:10 Γεωργιάδης: Τη Δευτέρα η έναρξη του Ψηφιακού Εργαλείου Αξιολόγησης της Εμπειρίας Ασθενή στα Νοσοκομεία του ΕΣΥ
  • 09:54 Ακίνητα: Συνεχίζεται το ράλι στις τιμές - Οι ακριβές και οι πιο «φθηνές» περιοχές - Οι επιπτώσεις στην ασφαλιστική αγορά
  • 09:44 Ο ΙΣΑ ζητά την αναπροσαρμογή της αμοιβής της ιατρικής επίσκεψης από τον ΕΟΠΥΥ
  • 09:35 Αποχαιρετώντας έναν Άνθρωπο που άφησε πίσω του φως και πέρασε στο φως του Θεού
  • 09:30 Roche Hellas: Η Ελλάδα ως κόμβος καινοτομίας στις βιοεπιστήμες
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

  1. 7/7 Με ιστορικά παραγωγικά ρεκόρ γιόρτασαν οι πρωταγωνιστές της Interamerican που επιτυχώς επεκτείνεται και εκτός Ελλάδος! (Δείτε βίντεο και φωτογραφίες)
  2. 8/7 ΕΑΕΕ: Νέα Συλλογική Σύμβαση για τον ασφαλιστικό κλάδο
  3. 4/7 Τρεις άνθρωποι σημαντικοί με καλές ελπίδες στις σχέσεις ασφαλιστικών εταιρειών με ιδιωτικά νοσοκομεία
  4. 10/7 Αποχαιρετώντας έναν Άνθρωπο που άφησε πίσω του φως και πέρασε στο φως του Θεού
  5. 8/7 Ποιες δαπάνες αποζημιώνει η κάλυψη Έξοδα Προ και Μετά τη Νοσηλεία και επιστρέφει χρήματα;
  6. 7/7 Καλά τα νέα για τους πελάτες μετοχικών προϊόντων Unit Linked που επενδύουν στο Ελληνικό Χρηματιστήριο!
  7. 4/7 ΤτΕ: Ανακοίνωση για την ασφαλιστική εταιρία «Insurance JSC Dallbogg: Life and Health»

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΣΧΟΛΙΑ

Config Page Gr

Διεύθυνση: Φιλελλήνων 3, 10557
Σύνταγμα, Αθήνα
Τηλέφωνο: 210 3229394 Fax: 210 3257074 Email: [email protected]

NEWSLETTER

Λάβετε τα καλύτερα του Nextdeal στα εισερχόμενά σας, κάθε μέρα.

FOLLOW US

  • Facebook
  • Instagram
  • Linkedin
  • YouTube

QUICK LINKS

  • ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΜΑΣ
  • ΕΚΔΟΣΕΙΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

© 2018 Nextdeal.gr

  • Όροι Χρήσης
  • Πολιτική Απορρήτου
  • Newsletter
  • Like Us on
    Facebook

  • Follow Us on
    Twitter

  • Follow Us on
    Instagram

  • Follow Us on
    LinkedIn

  • Subscribe on
    YouYube