Η Αγία Κυριακή, το μοναδικό παιδί της Ευσεβίας και του Δωρόθεου από την Νικομήδεια, πέθανε πριν αποκεφαλιστεί, μετά από φριχτά βασανιστήρια σε ηλικία μόνο 21 χρονών. Τίποτα δεν μπορούσε να κλονίσει την πίστη της στο Χριστό. Η εκκλησία την ονόμασε Μεγαλομάρτυρα.
H Αγία Κυριακή γεννήθηκε στη Νικομήδεια, η μοναδική κόρη του Δωρόθεου και της Ευσεβίας. Οι γονείς της ήταν Έλληνες, ευσεβείς χριστιανοί και πλούσιοι. Δεν είχαν όμως παιδιά και προσευχόντουσαν να αποκτήσουν. Απέκτησαν μία κόρη την Κυριακή η οποία ονομάστηκε έτσι γιατί γεννήθηκε την ημέρα του κυρίου, την Κυριακή. Ήταν όμορφη κόρη και στο σώμα και στην ψυχή, μεγαλωμένη με χριστιανικές αρχές. Πολλοί την ζήτησαν σε γάμο, αλλά δεν ήθελε κανέναν, λέγοντας ότι είναι αρραβωνιασμένη με τον Χριστό και ότι δεν ήθελε τίποτε άλλο παρά να πεθάνει παρθένα. Ένας δικαστής από την Νικομήδεια θέλησε την Κυριακή για τν γιο του αλλά και η δική του πρόταση απορρίφθηκε. Τότε για εκδίκηση κατήγγειλε την Κυριακή και τους γονείς της ως Χριστιανούς στον αυτοκράτορα Διοκλητιανό.
Ο αυτοκράτορας διέταξε να υποβληθούν σε βασανιστήρια. Ο Δωρόθεος ξυλοκοπήθηκε άγρια, αλλά χωρίς αποτέλεσμα, δεν αλλαξοπιστούσαν. Στο τέλος ο Δωρόθεος και η Ευσεβία εξορίσθηκαν, όπου πέθαναν υπομένοντας πολλά δεινά για τον Χριστό. Ήρθε και η σειρά της Κυριακής να ανακριθεί από τον Μαξιμιανό.
Η Κυριακή αρνήθηκε να προσκυνήσει τα είδωλα. Ο Μαξιμιανός διέταξε να τη μαστιγώσουν. Οι άνδρες του αυτοκράτορα τη βασάνισαν με κάθε δυνατό τρόπο, αλλά η πίστη της ήταν ακλόνητη. Ένα βράδυ, καθώς βρισκόταν στο πάτωμα του κελλιού της, άκουσε τη φωνή του Θεού να της λέει: «Μη φοβάσαι τα βασανιστήρια Κυριακή, το πνεύμα μου είναι μαζί σου». Έπειτα από πολλές δοκιμασίες, ο Μαξιμιανός απέτυχε να πείσει τη νεαρή γυναίκα να αλλάξει την πίστη της. Την έστειλε τότε στον έπαρχο της Βιθυνίας Ιλαρίωνα, από τον οποίο ζήτησε να κάνει την Κυριακή ειδωλολάτρη ή να του την ξαναστείλει.
Ο Ιλαρίων έβαλε τα δυνατά του για να το πετύχει αυτό. Ένα από τα βασανιστήρια που δοκίμασε ήταν να την βάζει να κρέμεται από τα μαλλιά της αρκετές ώρες ενώ στρατιώτες της έκαιγαν το σώμα με αναμμένες δάδες. Τέλος, την έριξαν σε ένα κελί φυλακής. Εκείνη τη νύχτα ο Χριστός εμφανίστηκε και της θεράπευσε τις πληγές. Βλέποντας τη θαυματουργή σωτηρία της Κυριακής πολλοί ειδωλολάτρες πίστεψαν στο Χριστό και αποκεφαλίστηκαν για αυτό.
Αφού δεν τους έμενε τίποτα άλλο να κάνουν, οδήγησαν την Κυριακή στο ναό να θυσιάσει στα είδωλα. Στο δρόμο εκείνη παρακαλούσε τον Θεό να την βοηθήσει να μην κάνει κάτι τέτοιο.Την στιγμή που έφτασαν στον ναό, ένας δυνατός σεισμός κατατρόμαξε τους δημίους και τα αγάλματα του ναού έπεσαν από τα βάθρα τους κι έγιναν θρύψαλα. Η Κυριακή παρ όλα αυτά βασανίστηκε ακομα μια φορά από τον Απολλώνιο. Όταν όμως την έριχναν στη φωτιά, οι φλόγες δεν την έκαιγαν. Όταν την έριχναν στα άγρια θηρία αυτά ημέρευαν. Στο τέλος ο Απολλώνιος την καταδίκασε σε αποκεφαλισμό. Της δόθηκαν λίγα λεπτά για να προσευχηθεί, και ζήτησε από το Θεό να παραλάβει την ψυχή της. Πριν ο δήμιος πλησίασε για την εκτέλεση είδε ότι η Κυριακή ήταν ήδη νεκρή.·Ήταν μόλις 21 χρονών.
Η Αγία Κυριακή τιμάται στη συνοικία Βόσπορος Μενεμένης Θεσσαλονίκης, στα Σέρβια ως πολιούχος και σε πολλά μέρη της Ελλάδας, όπου υπάρχουν εκκλησάκια που γιορτάζουν τη μνήμη της, όπως στον οικισμό Βραϊλα Δωρίδας.
Απολυτίκιο
Ως βρύσις πολύκρουνος παρθενομάρτυς Χριστού, κατήρδευσας πάνσοφε την Εκκλησίαν αυτού, και ήθλησας άριστα. Έσωσας τους εν σκότει της ειδωλομανίας, αίγλη των σων θαυμάτων, Κυριακή αθλοφόρε. Διό εν παρρησία Χριστώ πρέσβευε σωθήναι ημάς.
