Συμπληρώνονται εφέτος, 220 χρόνια από τo ζοφερό και ανείπωτο εκείνο διήμερο της 22/23ης-Απριλίου του 1804 όταν συντελέστηκε το Ολοκαύτωμα των 1.300 και πλέον Σουλιωτών και Ραδοβιζινών στο Σέλτσο της Βρεστενίτσας - σημερινές Πηγές, Ιστορική έδρα του Δήμου Γ. Καραισκάκη. Μέχρι τότε άντεξαν οι δύστυχοι την σκληρή τετράμηνη πολιορκία του Αλή Πασά πού ξεκίνησε στις αρχές του 1804,λίγες μέρες μόνο αφ’ ότου εγκατέλειψαν τις πατρογονικές τους εστίες στο Σούλι.
Το χρονικό της Μάχης και η θυσία
Μετά την παράδοση του Σουλίου, τον Δεκέμβριο του 1803 οι Σουλιώτες άρχισαν να εγκαταλείπουν το Σούλι κατά ομάδες. Η πιο τυχερη, η ομάδα του Φώτου Τζαβέλα, θα καταφέρει με αρκετές δυσκολίες να φτάσει σώα και αβλαβής στην Πάργα, και από κει στα Ιόνια νησιά. Η δεύτερη ομάδα όμως, αυτή, στο Ζάλογγο θα χτυπηθεί από τα στρατεύματα του Αλή Πασά (που παραβίασε τους όρους της συνθήκης, και άρχισε να κυνηγάει τους Σουλιώτες με σκοπό να τους σκοτώσει).
Η τρίτη από τις ομάδες που δημιουργήθηκαν, αυτή με αρχηγό τον Νότη Μπότσαρη, αν και κατάφερε να φτάσει με ασφάλεια στο χωριό Βουργαρέλι, —χωριό στο οποίο είχαν αποφασίσει να κατοικήσουν μόνιμα— μόλις έμαθαν την παραβίαση των όρων της συνθήκης από τον Αλή Πασά και τις επιθέσεις των στρατιωτών του στους Σουλιώτες, αποφάσισε να φύγει από το χωριό.
Έτσι, γύρω στα τέλη Δεκεμβρίου του 1803, 1140 άνθρωποι περίπου ξεκίνησαν, για να πάνε στο χωριό Βρεστενίτσα (σημ. Πηγές Άρτας) με σκοπό να περάσουν στο αρματολίκι των Αγράφων. Οι αρματωλοί των Αγράφων όμως δεν τους άφησαν να περάσουν, φοβούμενοι την οργή του Αλή Πασά, και έτσι η ομάδα γύρισε και πάλι πίσω στη Βρεστενίτσα. Όταν έμαθαν ότι καταφτάνουν οι στρατιώτες του πασά των Ιωαννίνων, αποφάσισαν να πολεμήσουν, αμυνόμενοι στο μοναστήρι του Σέλτσου, το οποίο απέχει 5 χλμ από το χωριό Βρεστενίτσα. Η τοποθεσία αυτή, ιδανικό σημείο άμυνας καθώς είναι σχεδόν απροσπέλαστη, ωστόσο δεν έχει καμία έξοδο διαφυγής. Οι Σουλιώτες αποφάσισαν ή να νικήσουν τους στρατιώτες και να φύγουν από εκεί ή να πεθάνουν.
Στις 12 Ιανουαρίου του 1804, 5000 Τουρκαλβανοί στρατιώτες και αρκετοί Έλληνες αρματολοί της περιοχής περικύκλωσαν την ευρύτερη περιοχή και στις 15 Ιανουαρίου επιχείρησαν την πρώτη επίθεσή τους. Ωστόσο, δεν κατάφεραν να εκπορθήσουν τις οχυρωματικές κατασκευές που είχαν εν τω μεταξύ φτιάξει οι Σουλιώτες, και έτσι αποφάσισαν να προχωρήσουν σε αποκλεισμό, με σκοπό να αναγκάσουν τους Σουλιώτες να παραδοθούν, για να μην πεθάνουν από την πείνα.
Οι Σουλιώτες, με την βοήθεια των γειτονικών χωριών —που κατάφερναν να τους προσφέρουν τα στοιχειώδη για την επιβίωσή τους— άντεξαν πολιορκία 3 μηνών. Στις 21 Απριλίου του 1804 ωστόσο, μια ομάδα στρατιωτών κατάφερε να εισχωρήσει στο χώρο του μοναστηριού. Στη μάχη που ακολούθησε σκοτώθηκαν οι περισσότεροι Σουλιώτες —μόνο 65 κατάφεραν τελικά να περάσουν τον Αχελώο και να ξεφύγουν— ενώ πολλά γυναικόπαιδα προτίμησαν να πέσουν από τον γκρεμό, ύψους 300 μέτρων, και να πεθάνουν έτσι.
Οι στρατιώτες του Αλή Πασά, συνέλαβαν αιχμάλωτους τον Νότη Μπότσαρη και τη γυναίκα του Χριστίνα, και τα παιδιά του Κίτσου Μπότσαρη, Κώστα, Δέσποινα και Αγγελική. Από τις γυναίκες που έπεσαν στο γκρεμό, αναφέρεται η Λένω Μπότσαρη, κόρη του Κίτσου. Οι Κίτσος και Μάρκος Μπότσαρης (πατέρας και γιος) κατάφεραν να επιζήσουν, κρυμμένοι σε μια σπηλιά, και τελικά να φτάσουν στην Πάργα.
Η αυριανή εκδήλωση
Για να τιμηθεί αυτή η ημέρα της ανείπωτης αυτής θυσίας, το δεύτερο Ζάλογγο, ο δήμος Γ. Καραϊσκάκη σε συνεργασία με την Αδελφότητα Πηγιωτών Άρτας θα προβεί στη διοργάνωση λιτής εκδήλωσης μνήμης στο χώρο της Ιεράς Μονής Σέλτσου, αύριο 23 Απριλίου, ημέρα Τρίτη και ώρα 10.00 η οποία θα περιλαμβάνει: Τέλεση Επιμνημόσυνης δέησης, Ρίψη στεφάνων στο όπισθεν της μονής φοβερό βάραθρο της Γκούρας τον΄΄Πέτακα΄΄ όπου θυσιάστηκαν 250 και πλέον γυναικόπαιδα των Σουλιωτών, Σύντομη ενημερωτική ομιλία από τον κ. Θωμά Μπάκα τ. αναπληρωτή καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Δρώμενα των μαθητών των σχολείων του δήμου μας και απαγγελίες ποιημάτων και θα τέλος προσφορά γλυκών και αναψυκτικών.
Στην εκδήλωση θα παραστεί ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΝΑΒΙΩΣΗΣ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ΄΄Ο ΕΠΑΧΤΟΣ΄΄, μαζί με προσκυνητές και απόγονους των Ηρώων του Σέλτσου που μας τιμούν συνεχώς την εκδήλωση.
Η Αδελφότητα Πηγιωτών Άρτας
Πέρασαν 113 χρόνια από τότε που ως προσκυνητής επισκέφτηκε για πρώτη φορά τον χώρο αυτό, ο απόγονος των Μποτσαραίων, αείμνηστος στρατηγός Δημήτρης Τ. Νότη Μπότσαρης. Ήταν νεαρός ανθυπολοχαγός όταν στις 7 Ιουλίου του 1911 άφηνε την παραπλεύρως έγγραφη μαρτυρία σε ξύλινο στασίδι της Μονής η οποία φυλάσσεται ως κειμήλιο. Επίσης προ 7ετίας παρέστη σε παρόμοια εκδήλωση ένας άλλος απευθείας συγγενής εξ αίματος των Μποτσαραίων Σουλιωτών, ο Κίτσος Μπότσαρης, ο αείμνηστος Δημήτρης Μπότσαρης, αλλα και απόγονοι από τις φάρες Κουτσονικαίων και Ζερβαίων, τιμώντας την μνήμη των προγόνων τους.
Για την ημέρα της εκδήλωσης θα παραστεί αντιπροσωπεία μαθητών των σχολείων του δήμου μας με δρώμενα σύμφωνα με το πρόγραμμα της ημέρας. Θυμίζουμε δε ότι πολλά χρόνια πριν, τα σχολεία πήγαιναν την ημέρα αυτή στο Σέλτσο και με τα πόδια, αφού δεν υπήρχε ολοκληρωμένη οδική πρόσβαση μέχρι εκεί. Επισημαίνουμε ότι η ημέρα αυτή είναι ανεξάρτητη του πατροπαράδοτου επίσημου πανηγυρικού εορτασμού 23ης Αυγούστου «Ημέρα Μνήμης» της Θυσίας του Σέλτσου και εορτής της Μονής και η οποία 23η Αυγούστου καθιερώθηκε ως Ημέρα μνήμης και επίσημη εορτή του Δήμου Γ. Καραϊσκάκη με Προεδρικό Διαταγμα της 27-5-2022
Ήρθε η ώρα, οι νέες γενιές να μάθουν και να γνωρίσουν από κοντά τον άγνωστο για πολλούς ακόμη σπουδαίο και μοναδικό Ιερό αυτό τόπο, όπου οι πρόγονοί μας έχυσαν το αίμα τους, για να φυτρώσει ο σπόρος της ελευθερίας του γένους μας και να αποδοθεί η πρέπουσα τιμή στον τόπο θυσίας των Σουλιωτών.
Να εμπεδώσουν όλοι ότι το Σέλτσο δεν είναι ένα ακόμη μοναστήρι αλλά είναι «Το Μεσολόγγι της Ηπείρου»- Ιερά Κιβωτός της Θυσίας των Σουλιωτών, πολύτιμο και ακατέργαστο πετράδι της Ιστορίας του Έθνους μας.
Καλούμε όλους τους συγχωριανούς, συνδημότες, όλους τους Ηπειρώτες φίλους και ευλαβείς προσκυνητές, να παρευρεθούν μαζί μας στο Σέλτσο την Τρίτη 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2024 και ώρα 10.00 π.μ, για να αποτίσουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στους «αγνοούμενους της Ιστορίας » ήρωες Σουλιώτες.
Άγιο ήταν το Σέλτσο, μα αγίασε ακόμα ποιο πολύ.
Κοινώνησε των Σουλιωτών το Αίμα..........
Για το Δ.Σ
Χρήστος Β.Καπερώνης
Πρόεδρος της Αδελφότητας Πηγιωτών Αρτας
