Επανεκκινούν όπως όλα δείχνουν οι συζητήσεις για τη δημιουργία ενός ταμείου επαγγελματικής ασφάλισης για περισσότερους από 2 εκατ. εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα και αυτοαπασχολουμένους, με συμπληρωματικές παροχές, είτε με εφάπαξ βοηθήματα, είτε με συμπληρωματική επικουρική μηνιαία σύνταξη.
Πρόκειται για μια παλαιότερη συμφωνία των κοινωνικών εταίρων που συμπεριλήφθηκε ως πρόθεση στη σύμβαση του 2018, όμως παρότι το ενδιάμεσο διάστημα οι συζητήσεις προχώρησαν δεν υπήρξε οριστική απόφαση. Το 2021 επανήλθαν στο τραπέζι οι συζητήσεις σε τεχνικό επίπεδο για τη συνέχιση των προσπαθειών προκειμένου να δημιουργηθεί ένα εθνικό επαγγελματικό ταμείο ασφάλισης «ΕΘΕΤ» για το σύνολο των εργαζομένων, ενώ αναμένονται περαιτέρω εξελίξεις στις φετινές συζητήσεις.
Στις μέχρι σήμερα συζητήσεις και ιδιαίτερα από την πλευρά των εργοδοτών, εύλογα εκφράζονται ενστάσεις αναφορικά με το κόστος χρηματοδότησης του εγχειρήματος. Οι επιφυλάξεις επικεντρώνονται στην επιπλέον επιβάρυνση του μη μισθολογικού κόστους που θα προκύψει με τη νέα εισφορά η οποία θα προβλεφθεί για τη χρηματοδότηση του Ταμείου. Σε μία μάλιστα εποχή που οι εργοδοτικές οργανώσεις προβάλλουν ως αίτημα την ανάγκη περαιτέρω μείωσης του κόστους των εισφορών. Για τον λόγο αυτόν αναζητούνται φορολογικά μέτρα ελάφρυνσης, τα οποία θα εφαρμοστούν παράλληλα με τη λειτουργία του Ταμείου και την επιβολή της επιπλέον εισφοράς.
Το αρχικό κείμενο θέσεων και προτάσεων που έχει καταγράφει μπορεί να μην είναι δεσμευτικό, αλλά τουλάχιστον αποτελεί μια πρώτη προσέγγιση. Το ασφαλιστικό μας σύστημα είναι αναδιανεμητικό, που σημαίνει ότι οι συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων πρέπει να καλύπτονται σε μεγάλο βαθμό από τις εισφορές των εν ενεργεία ασφαλισμένων. Διαφορετικά το ασφαλιστικό σύστημα θα μπει και πάλι σε έναν φαύλο κύκλο αυξανόμενων ελλειμμάτων με προφανείς κινδύνους για τη βιωσιμότητά του.
Από την πλευρά της κυβέρνησης, το υπουργείο Εργασίας, εδώ και καιρό, σχεδιάζει προσεκτικά την αναμόρφωση της λειτουργίας του τρίτου πυλώνα ασφάλισης, ώστε να επιτρέπεται η σύσταση πολυεργοδοτικών ταμείων για συμπληρωματικές παροχές. Η αρχική ιδέα για την σημαντικότερη ίσως αλλαγή στο ασφαλιστικό στηρίζεται στο γεγονός ότι έχει δημιουργηθεί «ασφαλιστικό κενό» μετά την κατάρρευση του δεύτερου πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος, αλλά και στις δυνατότητες κάλυψής του μέσω ενός πρόσθετου «διακόπτη ασφαλείας» για τους απόμαχους της εργασίας. Το ΕΘΕΤ θα μπορεί να ενταχθεί στο νομικό πλαίσιο που υπάρχει από το 2002 με το νόμο 3029, ενώ η νομική του μορφή όπως ορίζεται από την ΕΕ θα είναι ΝΠΙΔ.
Συνολικά στη χώρα μας έχουν δημιουργηθεί τριάντα επαγγελματικά ταμεία ασφάλισης με κεφάλαια που ξεπερνούν τα 1,7 δις ευρώ και με ασφαλισμένα μέλη πάνω από 200.000, κάτι που δείχνει μια αυξανόμενη ζήτηση στη κάλυψη του μεγαλύτερου μέρους των εργαζομένων και αυτοαπασχολούμενων με επιπλέον παροχές. Την ζήτηση αυτή επιχειρεί να διευκολύνει το υπουργείο Εργασίας, υιοθετώντας ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο με σημαντικότερη αλλαγή τη παροχή δυνατότητας σύστασης Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης με ενιαίους όρους λειτουργίας και εποπτείας.
Οι αλλαγές που εξετάζονται να συμπεριληφθούν σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας εστιάζουν στη μείωση της γραφειοκρατίας και του διοικητικού βάρους μέσω της απλοποίησης διαδικασίας αδειοδότησης ενός Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης «ΤΕΑ» σε μια εποχή που ο συγκεκριμένος κλάδος βρίσκεται σε ανοδική πορεία. Το επαγγελματικό ταμείο όπως σχεδιάζεται θα μπορεί να καλύψει πολλές επαγγελματικές τάξεις, θα μπορεί να ασφαλίζει τους μισθωτούς επιχειρήσεων, ενώ θα μπορούν να ενταχθούν σε αυτό οι αυτοαπασχολούμενοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες με το σύστημα της αυτασφάλισης. Πρόκειται δηλαδή για τη δυνατότητα δημιουργίας ασφαλιστικής ομάδας ανθρώπων που δεν έχουν κάποιον επαγγελματικό δεσμό, δεν ανήκουν στην ίδια επαγγελματική ομάδα, δεν κάνουν το ίδιο επάγγελμα και δεν απασχολούνται στην ίδια επιχείρηση. Άλλωστε, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, πάνω από το 88% των επιχειρήσεων απασχολούν από 1 έως 10 άτομα προσωπικό και συνολικά το 98,4% των επιχειρήσεων απασχολεί έως 50 άτομα. Άρα ίσως είναι χρήσιμο για την Ελλάδα, όπου κυριαρχούν οι πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, να δίνεται η επιλογή δημιουργίας επαγγελματικού ταμείου σε εργασιακές ομάδες που σήμερα δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα. Η διαχείριση, η διασφάλιση και η διάθεση κεφαλαίων και παροχών, εξαιτίας του «πρότερου μη έντιμου βίου» των ασφαλιστικών ταμείων στη χώρα μας, είμαι βέβαιος πως θα είναι στο επίκεντρο των μελλοντικών συζητήσεων.
