Το να ξεχωρίζει ποιο κομμάτι του χωραφιού θα γίνει κήπος και ακόμη, σε αυτό να επιλέγει κάποιος σε ποια σημαία του θα φυτέψει το τάδε και το δείνα κηπευτικό και που θα σπείρει μυριστικά και άλλα είδη που νοστιμεύουν το τραπέζι, ασφαλώς και είναι τέχνη. Τέχνη που στηρίζεται πάντα στην εμπειρία που αποκτάται από την επανάληψη και μέσω της αναγνώρισης των λαθεμένων επιλογών και την ικανοποίηση φυσικά της όποιας επιτυχίας.
Από τα πρώτα στοιχεία που λαμβάνει υπ’ όψιν του ο καλλιεργητής είναι το χώμα. Δεν ξέρουμε πότε έγινε από κομμάτι του αρχαίου δάσους κήπος το λεγόμενο Χρυσογελέικο, κοντά στο σπίτι. Δεν είναι μεγάλο, περίπου 600 τετραγωνικά μέτρα επίπεδο και οι τοίχοι που το ορίζουν από την πάνω και την κάτω μεριά μαρτυρούν πως πρέπει να ήταν από τα πρώτους που σχηματίστηκαν στο χωριό και πρέπει να καλλιεργείται πολλούς αιώνες. Το χώμα του είναι σχετικά βαρύ αλλά γόνιμο και δυστυχώς έχει πολλές μικρές πέτρες πράγμα που δηλώνει πως εκεί κοντά υπήρχε κάποιο κτίριο. Τα τελευταία χρόνια είχε παρατηθεί και είχε γεμίσει τσουκνίδες και βάτακαι μετά από δυο χρόνια προσπάθεια τα ξεπάστρεψα. Εκεί επιχείρησα φέτος να φυτέψω εκεί κάποια πράγματα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι αυτό δικαιούται μια γούρνα (μια γεμάτη στέρνα νερό) από την λεγόμενη Παλιόγουρνα που συγκεντρώνει νερά από το ομώνυμο ρέμα που έρχεται από το Βελούχι, κάθε έξι μέρες.
Το νερό, της Παλιόγουρνας επί του προκειμένου για μένα, αλλά το νερό γενικώς για όλους είναι το δεύτερο στοιχείο που λαμβάνεται υπ’ όψιν και η επάρκειά του το καλοκαίρι είναι ένα ζήτημα που λαμβάνουν όλοι υπ’ όψιν και αναλόγως προχωρούν στην καλλιέργεια ελπίζοντας πάντα ότι δυο – τρεις βροχές Ιούλιο και Αύγουστο θα βοηθήσουν να μην διψάσουν οι κήποι. Παλιότερα που ο καιρός ήταν διαφορετικός, ο χειμώνας δηλαδή είχε πολλά χιόνια δεν υπήρχε πρόβλημα αλλά τελευταία που δεν συμβαίνει αυτό, τα πράγματα δυσκολεύουν όχι μόνο για τους κήπους αλλά και για τα χωράφια και το δάσος. Με το νερό της Παλιόγουρνας που λιγοστεύει μετά τον Σεπτέμβριο, είμαι βέβαιος πως αυτά που φύτεψα κι αυτά που έσπειρα δεν θα υποφέρουν και θα έχω μια καλή παραγωγή σε όλα.
Το τρίτο στοιχείο που λαμβάνεται υπ’ όψιν είναι η απόσταση από το σπίτι, γιατί ένας κήπος θέλει κάθε μέρα όλο το καλοκαίρι προσοχή και το περπάτημα για έναν που καλλιεργεί δεν είναι απόλαυση ή άθληση. Χώρια που κάθε φορά κουβαλάει και εργαλεία μαζί του. Γι’ αυτό τους κήπους τους έφτιαχναν κοντά στα σπίτια, κολλητά σχεδόν για να έχουν την ευχέρεια να βρίσκονται αμέσως μέσα σε αυτούς, για προστασία, πότισμα, βοτάνισμα και άλλες δουλειές. Το Χρυσογελέικο απέχει μόλις 10 μέτρα από την αυλή του σπιτιού και με λίγα βήματα είμαι εκεί.
Υπάρχει όμως και ένας άλλος λόγος που επέλεξα να φυτέψω εκεί ορισμένα πράγματα, ένας λόγος που κάποιοι πιο μυστικοί από μένα το έκαναν παλιότερα συνειδητά και πιστεύω πως και σήμερα ορισμένοι λίγοι το καταλαβαίνουν. Δεν διάλεγαν οποιοδήποτε σημείο του χωραφιού να κάνουν κήπο, αλλά κάποιο ωραίο. Βέβαια στην περίπτωση ενός χωραφιού το ωραίο είναι αόριστο και πολύ σχετικό. Ωραίο πάντως έλεγαν εκείνο που έχει καλή θέα και αερισμό ή πάλι εκείνο που η κλίση του βόλευε στο σκάψιμο. Ωραίο ήταν επίσης εκείνο που ήταν κοντά σε πολυσύχναστο μονοπάτι ή αν στην άκρη του είχε κάποιο μεγάλο δέντρο το οποίο δεν έκοβαν γιατί η σκιά του ήταν πολύτιμη τους καλοκαιρινούς μήνες.
Εγώ στην περίπτωση βρήκα ωραίο ότι στον παμπάλαιο τοίχο που στηρίζει έναν άλλο κήπο σε ψηλότερο επίπεδο, εδώ και χρόνια είχε φυτρώσει μια αφροξυλιά (σαμπούκο) και την οποία φρόντισα αρκετά, καθαρίζοντας τα ξερά κλαδιά της και αυτή θέριεψε. Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες γεμίζει με λουλούδια που έχουν ένα λεπτό άρωμα και σαν περάσει ο καιρός τους και δέσει ο καρπός της, τα πέταλά τους πέφτουν σαν απαλό χιόνι στο έδαφος. Φέτος όμως δεν θα πέσουν στα βάτα και στις τσουκνίδες αλλά στις βραγιές που έφτιαξα με προσοχή και φύτεψα μαϊντανό, σέλινο, δυόσμο, καρότα, παντζάρια και άλλα. Αγάπησα πολύ αυτό το κομμάτι του κήπου και χαίρομαι που βλέπω αυτές τις ημέρες τα φυτάκια να βγαίνουν από το χώμα και βλέπουν από πάνω τους έναν σύννεφο μυρωμένα λουλούδια.
ΥΓ. Ο κήπος Χρυσογελέϊκο πήρε την ονομασία του από έναν δάσκαλο, Χρυσόγελος στο επώνυμο που δίδαξε στο Σχολαρχείο του χωριού μου περί τα τέλη του 19ου αιώνα ο οποίος παντρεύτηκε μια χωριανή μου και αυτό ήταν προίκα της. Όταν έφυγε από το χωριό μαζί με τη γυναίκα του, πούλησαν τον κήπο στους προγόνους.
Ο Ηλίας Γ. Προβόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μεγάλη Κάψη της Δυτικής Φθιώτιδας. Έγινε δημοσιογράφος και εργάστηκε επί πολλά χρόνια και αποκλειστικά στις εφημερίδες, κυρίως στην «Ελευθεροτυπία» από τις στήλες της οποίας οργάνωσε και προέβαλλε μια ειδική αρθρογραφία με τον τίτλο «Μικρές Πατρίδες» για την ελληνική περιφέρεια και τους ανθρώπους της καθώς και για την Αθήνα, τα τελευταία χρόνια. Συνεχίζει να γράφει και να δημοσιεύει φωτογραφίες με την ίδια θεματογραφία στο actimon.blogspot.com ενώ εκδίδει και βιβλία που έχουν σχέση με την τοπική ιστορία.
*Αραρίσκω = Συνάπτω, συνδέω, προσαρμόζω
