Τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο τομέας της ιδιωτικής ασφάλισης στην αντιμετώπιση των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής αλλά και ειδικότερα στον τομέα των βιώσιμων επενδύσεων παρουσίασε στη Βουλή των Ελλήνων η Γενική Διευθύντρια της ΕΑΕΕ, Μαργαρίτα Αντωνάκη.

Ειδικότερα, η κα Αντωνάκη μίλησε στη Συνεδρίαση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος με θάμα: "Προς ένα βιώσιμο και περιβαλλοντικά υπεύθυνο χρηματοπιστωτικό και τραπεζικό σύστημα", στην οποία συμμετείχαν διεθνείς, ευρωπαϊκοί και εθνικοί εκπρόσωποι.

Ακολουθεί η εισήγηση:

"Σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δίνει η Επιτροπή σας να παρουσιάσω τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο τομέας της ιδιωτικής ασφάλισης στην αντιμετώπιση των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής αλλά και ειδικότερα στον τομέα των βιώσιμων επενδύσεων. 

Η κλιματική αλλαγή είναι υπαρκτή, παγκόσμια και ήδη συντελείται με ραγδαίους ρυθμούς. Tα τελευταία χρόνια η σφοδρότητα του φαινομένου είναι πέρα από ορατή καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη για λήψη συντονισμένων δράσεων και στρατηγικών που έχουν σαν στόχο τον μετριασμό των επιπτώσεών του. Ανταποκρινόμενη στην επιταγή αυτή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάρτιο του 2018 εγκαινίασε, μεταξύ πολλών άλλων πρωτοβουλιών, το περίφημο πρόγραμμα δράσης της με τον τίτλο βιώσιμη χρηματοδότηση (sustainable finance) εμπλέκοντας επίσημα το χρηματοπιστωτικό σύστημα στον στόχο της διαμόρφωσης μίας πιο πράσινης, πιο καθαρής και σταθερής οικονομίας και καθοδηγώντας τις κεφαλαιακές ροές που κινούνται εντός αυτού προς βιώσιμες επενδύσεις.

Πριν προχωρήσω στην επενδυτική διάσταση των εργασιών των ασφαλιστικών επιχειρήσεων που είναι άλλωστε το κεντρικό θέμα της εκδήλωσης, επιτρέψτε μου να παρουσιάσω το πώς συμβάλλουν οι ασφαλιστές σήμερα στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. 

1. Ενημέρωση για τους κινδύνους και προώθηση της ιδέας της πρόληψης:

Οι ασφαλιστές ως διαχειριστές κινδύνων μελετούν και έχουν γνώση των κινδύνων που αναλαμβάνουν, συγχρόνως όμως δίνουν έμφαση στην αξία της πρόληψης, στο βαθμό που αυτή συμβάλλει στη μείωση της έκθεσής τους και στην εξισορρόπηση των αποτελεσμάτων υπέρ των ασφαλισμένων τους.

Έτσι, οι ασφαλιστές παραδοσιακά επενδύουν στην ενημέρωση των πολιτών για τους κινδύνους και τους τρόπους αποφυγής τους, ώστε να μην επιβαρύνονται με αποζημιώσεις που θα μπορούσαν να αποφευχθούν με τα κατάλληλα μέτρα, καθιστώντας το προϊόν οικονομικά προσιτό και διοχετεύοντας τα ασφαλιστικά κεφάλαια για την αποκατάσταση σημαντικών ζημιών.

2. Χρηματοδότηση των οικονομικών επιπτώσεων των κινδύνων

Η κάλυψη των οικονομικών επιπτώσεων των κινδύνων είναι ο φυσικός χώρος δραστηριοποίησης των ασφαλιστικών επιχειρήσεων. Ανά τον κόσμο οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις ως διαχειριστές κινδύνων καλούνται σήμερα να απορροφήσουν μέσω του σχεδιασμού εξειδικευμένων προϊόντων- τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. 

Μεγάλο όμως στοίχημα παραμένει το πρόβλημα της υπασφάλισης. Μελέτη αντασφαλιστικού οργανισμού έδειξε παγκοσμίως την ύπαρξη κενού προστασίας της τάξης των 200 δισ. ευρώ, καθώς μόλις το 40% των ζημιών που προξενήθηκαν το 2017 από φυσικές καταστροφές καλύφθηκαν από ασφαλιστικές επιχειρήσεις. Επομένως, θα πρέπει σε διεθνές πολιτικό επίπεδο να διερευνηθεί πώς το κενό αυτό θα καλυφθεί μέσω του εργαλείου της ιδιωτικής ασφάλισης προς όφελος των κρατικών προϋπολογισμών και των ίδιων των κοινωνιών.

3. Χρηματοδότηση της επιστημονικής έρευνας

Η ασφαλιστική αγορά αξιοποιώντας το μεγάλο όγκο δεδομένων που διαθέτει και με τη χρήση της τεχνολογίας των πληροφοριών επιτυγχάνει βαθύτερη κατανόηση των τάσεων και διαμορφώνει μοντέλα πρόβλεψης που οδηγούν σε καλύτερη διαχείριση των κινδύνων προς όφελος των ασφαλισμένων τους. 

Εκτός από την παραπάνω οπτική, η οποία συνδέεται με την ασφαλιστική εργασία καθεαυτή, ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης έχει μια ακόμη, εξίσου σημαντική συμβολή. 

4. Επενδύσεις

Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις ως ισχυροί θεσμικοί επενδυτές ήδη διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη διοχέτευση κεφαλαίων προς επενδύσεις με πράσινο πρόσημο ή επενδύσεις κοινωνικής ευθύνης και μπορούν στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου επιχειρηματικού τους πλάνου να επαναπροσανατολίσουν τις κεφαλαιακές ροές σε πιο πράσινες επενδύσεις. Αυτός είναι άλλωστε ένας από τους θεμελιώδεις στόχους του προγράμματος «sustainable finance».

Αξίζει βέβαια να αναφέρω ότι η ευρωπαϊκή ασφαλιστική αγορά αποτελεί τον μεγαλύτερο θεσμικό επενδυτή στην Ευρώπη, με επενδύσεις που αγγίζουν τα 10,3 τρισ. ευρώ με ποσοστό συμμετοχής στο ευρωπαϊκό Α.Ε.Π. 58%. Στην Ελλάδα όπου η ασφαλιστική διείσδυση είναι ακόμη χαμηλή, οι επενδύσεις ανέρχονται 14 δισ. ευρώ με ποσοστό συμμετοχής στο εθνικό Α.Ε.Π. 7,5%. Από τα παραπάνω στοιχεία είναι προφανές ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε κάθε λόγο να συμπεριλάβει τον χώρο της ιδιωτικής ασφάλισης στις πρωτοβουλίες για την βιώσιμη ανάπτυξη, εστιάζοντας όχι μόνο στην φυσική του ιδιότητα ως διαχειριστή κινδύνων όσο και ως διαχειριστή μεγάλου όγκου κεφαλαίων έτοιμων να  τοποθετηθούν σε επενδύσεις με πρόσημο βιωσιμότητας.  

Ωστόσο, η συμβολή αυτή για να βελτιστοποιηθεί προϋποθέτει επιμέρους βελτιώσεις στην τομεακή νομοθεσία (Solvency II) με την άρση εμποδίων που υπάρχουν για τις μακροπρόσθεσμες επενδύσεις (π.χ. ηπιότερες κεφαλαιακές επιβαρύνσεις) αλλά και με τη θέσπιση θετικών μέτρων - κινήτρων. Βασικό επίσης προαπαιτούμενο είναι να υπάρχουν διαθέσιμες τέτοιες επενδυτικές επιλογές, δεδομένου ότι μέχρι σήμερα υπάρχει σχετικά περιορισμένος αριθμός πράσινων επενδύσεων.

Είναι σαφές πάντως ότι θα πρέπει να υπάρχει κοινά αποδεκτός ορισμός της «βιωσιμότητας» και ολοκλήρωση των κριτηρίων ταξινόμησης των βιώσιμων επενδύσεων.

Ο ασφαλιστικός κλάδος είναι εδώ για να συνδράμει με πραγματικούς όρους στο όραμα της Ευρώπης για μια ήπειρο κλιματικά ουδέτερη με μηδενικές εκπομπές αερίων αλλά και για κοινωνίες ίσες, αξιοκρατικές και δίκαιες."