«Τους φθόγγους και τας συλλαβάς δεί επιστάσθαι τιθέναι» είπε ο Κρατύλος στον Πλάτωνα (που σημαίνει πρέπει σαφώς να γνωρίζεις να τοποθετείς τους φθόγγους και τας συλλαβάς). Έτσι οι Έλληνες δημιούργησαν την Ελληνική γλώσσα με ωραία αρμονία και μελωδία και με φιλοσοφημένες λέξεις που έκαναν τους Ρωμαίους να λένε ότι οι Έλληνες «ελάλουν ως αηδόνες» και έτρεχαν να ακούσουν την Ελληνική γλώσσα όσοι την εννοούσαν αλλά και οι «ασύνετοι φωνής Ελλάδος» (δηλαδή και όσοι δεν την καταλάβαιναν). Με ωραίες Ελληνικές λέξεις, ο Γιάννης Ρούντος, που περιέχουν συμπυκνωμένη σοφία και με βαθύτερο νόημα κρυμμένο μέσα στα λόγια, όπως ο Πλούταρχος έγραφε «βαθύτερος έστι νους εγκεκρυμμένος τοις έπεσιν», έγραψε ένα άρθρο στο Newsletter «INmail» της INTERAMERICAN από τη στήλη «ΘΕΩΡΕΙΟ ΙΔΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΑΞΕΩΝ», που εκδίδεται από την Διεύθυνση Εταιρικών Σχέσεων και Υπευθυνότητας για την εσωτερική επικοινωνία με τίτλο ΠΕΡΙ ΤΑΣΕΩΝ, ΑΞΙΩΝ και «ΕΘΟΥΣ».
Ευχαρίστως το δημοσιεύουμε, επειδή κάποια γραπτά αξίζουν να μένουν και να λειτουργούν ως πυξίδα, όχι μόνο για το προσωπικό μιας εταιρίας, αλλά και για πολλούς περισσότερους! Είμαστε ως εκδόσεις ΣΠΥΡΟΥ «ταχυδρόμοι ιδεών» και «συλλέκτες εμπειριών» και γι’ αυτό επιλέξαμε να το μοιραστούμε με τους χιλιάδες αναγνώστες μας σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Ε.Σ.
Περί Τάσεων, Αξιών και «Έθους»
Του Γιάννη Ρούντου,
Διευθυντή Εταιρικών Σχέσεων & Υπευθυνότητας
Ομίλου INTERAMERICAN
Αποτελεί κοινό τόπο η παραδοχή πως, για τη διαμόρφωση τάσεων και συμπεριφορών στην Αγορά, καθοριστικοί είναι -εκτός του οικονομικού- ψυχοκοινωνικοί και πολιτισμικοί παράγοντες. Πρόσφατα οργανώθηκε, για πρώτη φορά με συμμετοχή και της χώρας μας, η παγκόσμια έρευνα «World Values Survey», που διερευνά τις Αξίες και στάσεις των πολιτών στις σύγχρονες κοινωνίες. Τα ευρήματα για την Ελλάδα κατέδειξαν, ως βασικά χαρακτηριστικά, ανασφάλεια, εσωστρέφεια και καχυποψία.
Επιχειρώντας μία πρώτη μετάφραση των ευρημάτων της έρευνας, διακρίνω τη σχηματοποίηση για την κοινή γνώμη ορισμένων Αξιών, ως αναγκαίων για την ισορροπία της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Είναι Αξίες που σηματοδοτούν ελλείμματα αλλά και ζητούμενα σταθμά: διαφαίνεται ανάγκη για Μόρφωση, κατά την έννοια της γνώσης που ορίζει στάση ζωής με υπευθυνότητα, για Ευταξία, που παραπέμπει στην εύρυθμη λειτουργία πολιτειακών και κοινωνικών θεσμών (προστασία πολίτη, απόδοση δικαιοσύνης, αναγνώριση δικαιωμάτων, διαφάνεια/ακεραιότητα κ.ά.) και για Πίστη, ως δικλείδα προσδιορισμού της «ταυτότητας» σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο - με αναφορά θρησκευτική ή/και κοινωνικών θέσεων και προσανατολισμού, που πάλι παραπέμπει στην ανάγκη για αναγνώσιμη συμπεριφορά, συνοχή, συνέπεια και εμπιστοσύνη.
Διαφαίνεται, πιστεύω, η τάση στροφής του κοινωνικού σώματος της χώρας σε πιο παραδοσιακές και κλασσικές Αξίες, τις οποίες είναι λάθος να παραβλέπουν οι επιχειρηματικοί οργανισμοί στη σύνθεση των δικών τους Αξιών, όντας οι ίδιοι μέρος αυτού του σώματος. Πολύ περισσότερο σήμερα, που η κοινωνική αλληλεπίδραση για τις επιχειρήσεις -το «κοινωνικό είναι» τους- συνδέεται αναπόδραστα με τη Βιώσιμη Ανάπτυξή τους (εύλογη η παραπομπή στους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ), οι Αξίες μιάς εταιρείας δεν πρέπει να είναι «αυτοαναφορικές».
Στη βάση αυτής της προσέγγισης, μία «επιχειρηματική οντότητα» θα πρέπει να συνεκτιμά για τον προσδιορισμό των Αξιών της, σε συνδυασμό με το ιστορικά εξελικτικό αποτύπωμά της, την αναφορικότητά της ως προς την περιβάλλουσα ευρύτερη κοινωνία: οικονομικά, πολιτισμικά και ηθικά. Να διαμορφώνει, συνεπώς, «σταθερές» εντός της εταιρικής κοινωνίας και εκτός αυτής, βασισμένες στη βιωματική ωριμότητα της επιχειρηματικής διαδρομής της (σε χρόνο, τόπο και συνθήκες), ακολουθώντας τις συντεταγμένες του πολύτιμου ιζήματος που ο Αριστοτέλης ονόμαζε «‘Εθος». Αυτή η διαδρομή έχει στον άξονά της τα στοιχεία της εμπειρίας και αναγνώρισης των Αξιών και για τον μεταβολισμό τους, πρακτικές όπως το mentoring (βίωμα - γνώση - θέση και στάση/διδαχή) εντός της εταιρικής κοινότητας μπορούν να είναι αποτελεσματικές.
Η Βιώσιμη Ανάπτυξη απαιτεί μία εταιρική κουλτούρα για τις Αξίες με πορεία από το «σημαινόμενο» προς το «σημαίνον» και όχι αντίστροφα. Οι Αξίες εκπορεύονται, ομοίως και οι επιχειρήσεις που τις πρεσβεύουν. Δεν είναι ορθόδοξο να υιοθετείται πρώτα το «κέλυφος» με την προσδοκία να γεμίσει ακολούθως με περιεχόμενο (δηλαδή με νόημα) ερήμην της ιστορικότητας, εκτός αν ακυρώνεται το εταιρικό παρελθόν (ρήξη) ή συστήνεται εκ του μηδενός η εταιρεία και ταυτοχρόνως, αγνοείται το κοινωνικό περιβάλλον. Σε μία εποχή που οι έννοιες ευτελίζονται εύκολα, ως αναλώσιμες σε ρηχά στερεότυπα -το διαδίκτυο είναι πλούσιο σε τέτοιες «κονσέρβες»- στα οποία στερεότυπα διάφοροι τρόποι, μεθοδολογίες, συστήματα και πρακτικές ή δεξιότητες ονομάζονται επιπόλαια Αξίες, είναι κρίσιμο για κάθε Εταιρική Ιδεολογία (διάβαζε: οπτική, αποστολή/προορισμός) και Εταιρική Πρακτική (συμπεριφορές) να ακολουθείται μετά λόγου γνώσεως ο βιωματικός δρόμος προσδιορισμού των Αξιών στις οποίες μια εταιρεία βασίζεται.
Γνώμονας πρέπει να είναι η επιχειρηματική ηθική και η εταιρική, κοινωνική και πολιτισμική παράδοση, όσο κι αν αυτό θέλει τον χρόνο του, καθώς και τους έμπειρους θεματοφύλακες και καθοδηγητές (αυτοί είναι τόσο χρήσιμοι όσο και η ηγεσία). Προφανώς, οι Αξίες δεν έρχονται από το μέλλον αλλά φωτίζουν τον δρόμο για το μέλλον, εξασφαλίζοντας τη συνέχεια των πραγμάτων.
