Αναδρομικά τουλάχιστον 8 μηνών και αύξηση 75% στο μηνιαίο ποσό που εισπράττουν δικαιούνται 20.000 εργαζόμενοι συνταξιούχοι. Η μείωση του «πέναλτι» στους συνταξιούχους που εργάζονται από 60% σε 30% ψηφίστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο, ισχύει από την σύνταξη Μαρτίου, αλλά δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί. Η νέα, μειωμένη ποινή αναμένεται να υλοποιηθεί στην πράξη τον προσεχή Οκτώβριο ή το αργότερο τον Νοέμβριο.

Ειδικοί εκτιμούν πως από τους 70.000 εργαζόμενους συνταξιούχους, αύξηση δικαιούνται τώρα οι 20.000, επειδή ξεκίνησαν να εργάζονται από τον Μάιο του 2016 και μετά. Οι συνταξιούχοι που εργάζονταν νωρίτερα διατηρούν την σύνταξή τους ως έχει μέχρι τον Μάρτιο του 2022.

Η νέα μειωμένη ποινή του 30% εφαρμόζεται οριζόντια σε όλους και αφορά το άθροισμα των συντάξεων, κύριων και επικουρικών. Η αναστολή ή η περικοπή της σύνταξης λαμβάνει χώρα για όσο χρονικό διάστημα ο συνταξιούχος απασχολείται και εφόσον για την εργασία του αυτή έχει την υποχρέωση καταβολής εισφορών στους κλάδους κύριας και επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ.

Σύμφωνα με αναλυτική εγκύκλιο που εξέδωσε η Γενική Διεύθυνση Συντάξεων του Δημόσιου Τομέα διευκρινίζονται σημαντικές πτυχές του νέου πλαισίου:

• Η καταβαλλόμενη στον απασχολούμενο συνταξιούχο επικουρική σύνταξη, αναστέλλεται ή περικόπτεται μόνο εφόσον προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ (τ. ΕΤΕΑΕΠ). Αυτό σημαίνει πως πρώην μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα ή δημόσιοι υπάλληλοι οι οποίοι εισπράττουν επικουρική σύνταξη από το τ. ΙΚΑ – ΕΤΕΑΜ ή το τ. ΤΕΑΔΥ και εργάζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες, με υποχρέωση ασφάλισης στον πρ. ΟΑΕΕ, μπορούν να εισπράττουν την επικουρική τους ολόκληρη χωρίς περικοπή παρά την ενασχόλησή τους με το ελεύθερο επάγγελμα.
• Από την έναρξη ισχύος του νέου νόμου δεν υφίσταται η δυνατότητα αναλογικής περικοπής της σύνταξης βάσει των ημερών απασχόλησης ανά μήνα. Ως εκ τούτου το ποσό της σύνταξης, που λαμβάνει ο εργαζόμενος συνταξιούχος, καταβάλλεται μειωμένο κατά 30% για όλο το χρονικό διάστημα (μήνες) για το οποίο προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης. Η πρόβλεψη αυτή δεν ευνοεί συνταξιούχους που απασχολούνται με μερική απασχόληση και μειωμένα ωράρια, καθώς δικαιούνταν σύμφωνα με το προισχύον καθεστώς αναλογική περικοπή της σύνταξης βάσει των ημερών ασφάλισης ανά μήνα. Είχαν δηλαδή μικρότερη περικοπή, εφόσον εργάζονταν μερικώς ή εκ περιτροπής, και όχι με πλήρες ωράριο εργασίας. 
• Ο απασχολούμενος συνταξιούχος υποχρεούται στην καταβολή εισφοράς ασθένειας, ενώ γίνεται και η σχετική παρακράτηση από την σύνταξή του. Υποχρεούται, δηλαδή, να καταβάλλει διπλή εισφορά υπέρ υγείας, επί του μισθού / εισοδήματος που εισπράττει και επί της σύνταξής του. Οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι που υπάγονται για παροχή υγειονομικής περίθαλψης εκτός ΕΟΠΥΥ, δεν καταβάλουν διπλή εισφορά συνταξιούχων και απασχολούμενων, αλλά εξακολουθούν να ισχύουν τα προβλεπόμενα από τους κανονισμούς των φορέων ασθένειας που έχουν διατηρήσει την αυτοτέλεια τους.
• Η αναστολή της σύνταξης όσων αναλαμβάνουν εργασία σε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης εξακολουθεί να ισχύει εφόσον αυτοί δεν έχουν συμπληρώσει το 61ο έτος της ηλικίας τους έως 28.02.2021 και από 01.03.2022 για όσους δεν έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας τους.

Οι παλαιοί εργαζόμενοι συνταξιούχοι

Οι συνταξιούχοι που είχαν ήδη αναλάβει εργασία πριν από την έναρξη ισχύος του νόμου Κατρούγκαλου, δηλαδή πριν από τις 13 Μαίου του 2016 εξαιρούνταν από τον «κόφτη» του 60% και εξακολουθούν να εξαιρούνται.

Ειδικά γι αυτή την κατηγορία των συνταξιούχων, ο πρόσφατος ασφαλιστικός νόμος Βρούτση, προβλέπει μεταβατική περίοδο έως τον Μάρτιο του 2022. Μέχρι τότε, οι εν λόγω συνταξιούχοι διατηρούν το παλαιότερο του νόμου Κατρούγκαλου καθεστώς το οποίο διαχωρίζει τις ποινές ανάλογα με την απασχόληση:

• Όσοι εργάζονται ως μισθωτοί χάνουν το 70% του ποσού που υπερβαίνει τα 30 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη. Όποιος έχει σύνταξη έως 871 ευρώ δεν χάνει τίποτα. Όσοι έχουν υψηλότερη σύνταξη χάνουν το 70% του ποσού που υπερβαίνει τα 871. Η επικουρική καταβάλλεται ολόκληρη. (Όσοι είναι κάτω των 55 ετών χάνουν εντελώς την σύνταξη).
• Όσοι εργάζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες χάνουν εντελώς το ποσό που υπερβαίνει τα 60 ημερομίσθια. Όσοι είναι κάτω των 55 χάνουν εντελώς την σύνταξη. Όσοι είναι πάνω από 55 και λαμβάνουν σύνταξη έως 1.742 ευρώ δεν χάνουν τίποτα.

Οι συνταξιούχοι αναπηρίας

Επισημαίνεται ότι στους απασχολούμενους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας / ανικανότητας δεν έχει εφαρμογή το οριζόντιο «πέναλτι» του 30%, αλλά εφαρμόζονται οι διατάξεις της νομοθεσίας των εντασσομένων στον e-ΕΦΚΑ φορέων.

Η μείωση δεν εφαρμόζεται αν δεν προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης ακόμη και εάν προκύπτει εισόδημα, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τα έξοδα κίνησης. Για παράδειγμα:

• Συνταξιούχος ΙΚΑ με κύρια σύνταξη 1.702 ευρώ και επικουρική 266 ευρώ μεικτά, που ταυτόχρονα εργάζεται. Λαμβάνει σήμερα 788 ευρώ. Δικαιούται σύνταξη 1.378 ευρώ από 1η Μαρτίου και αναδρομικά 4.720 ευρώ.
• Συνταξιούχος ΕΤΑΑ με κύρια σύνταξη 1.133 ευρώ και επικουρική 459 ευρώ μικτά που ταυτόχρονα εργάζεται. Λαμβάνει σήμερα 637 ευρώ. Δικαιούται σύνταξη 1.115 ευρώ από 1η Μαρτίου και αναδρομικά 3.824 ευρώ.

Καταβολή Εισφορών - Αξιοποίηση χρόνου ασφάλισης

Κατά το χρόνο απασχόλησης του συνταξιούχου καταβάλλονται, ανάλογα με την αναληφθείσα απασχόληση, εργασία ή ιδιότητα, οι προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές. Οι καταβληθείσες εισφορές χρησιμοποιούνται για την προσαύξηση του ανταποδοτικού μέρους της κύριας σύνταξης και της επικουρικής σύνταξης των εργαζόμενων συνταξιούχων. Οι συνταξιούχοι υποχρεούνται πριν αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχοληθούν, να το δηλώσουν στους ασφαλιστικούς τους οργανισμούς. Παράλειψη της δήλωσης συνεπάγεται καταλογισμό σε βάρος του συνταξιούχου ποσού ίσου με το ύψος 12 μηνιαίων συντάξεων.

Εξαιρέσεις

Από τον οριζόντιο κόφτη του 30% εξαιρούνται:

• Οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν αυτοτελή ή αναλογική σύνταξη από τον e-ΕΦΚΑ, με βάση τις διατάξεις περί συνυπολογισμού περιόδων ασφάλισης, οι οποίοι αναλαμβάνουν εργασία σε άλλο κράτος – μέλος της ΕΕ
• Οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ οι οποίοι ασκούν απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του τ. ΟΓΑ – απασχολούνται δηλαδή ως αγρότες.
• Οι ψυχικά ασθενείς, για τους οποίους η απασχόληση ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης
• Συνταξιούχοι του Δημοσίου που λαμβάνουν σύνταξη ως πάσχοντες από παρα-τετραπληγία
• Όσοι λαμβάνουν το εξωϊδρυματικό επίδομα
• Οι πολύτεκνοι των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζων έως το 24ο έτος της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.