Εκτροπή ΙΧΕ Οχήματος και Πρόσκρουση αρχικά σε κολώνα ΟΤΕ και εν συνεχεία σε τσιμεντένιο τοιχείο παρόδιας ιδιοκτησίας

Αποκλειστική υπαιτιότητα οδηγού ΙΧΕ οχήματος ο οποίος υπό την επίδραση τοξικών ουσιών (κοκαϊνης και εκγονίνης) αλλά και οινοπνεύματος (1,71 gr/lt αίματος) , κινούμενος με υπερβολική ταχύτητα, έχοντας μειωμένη την αίσθηση της οδικής ευθύνης του και συνεπακολούθως, στερούμενος της φυσιολογικής ικανότητας αποτελεσματικού ελέγχου του αυτοκινήτου, εξετράπη της πορείας του με αποτέλεσμα να προσκρούσει με σφοδρότητα αρχικά επί ξύλινης κολώνας ΟΤΕ και στη συνέχεια σε τσιμεντένιο τοιχίο παρόδιας ιδιοκτησίας (άρθρα 12 § 1 εδ.β’, 19 §§ 1-3, 20 και 42 § 1 ΚΟΚ).

Ενδεχόμενος δόλος του υπό την επήρεια τοξικών ουσιών και μέθης οδηγού
Απορριπτέος

Η προβληθείσα εκ μέρους της εναγομένης ασφαλιστικής εταιρίας ένστασης υπό την μορφή διακωλυτικής του ένδικου αποζημιωτικού δικαιώματος των εναγόντων, για την απαλλαγή της από την ασφαλιστική κάλυψη της οικείας ευθύνης, κατ’εφαρμογήν της διάταξης του άρθρου 6 § 1 Ν. 489/1976, διότι ο εναγόμενος υπαίτιος οδηγός, γνωρίζοντας ότι διατελεί σε κατάσταση διέγερσης του ΚΝΣ, αλλά και μέθης, αποφάσισε και θέλησε να οδηγήσει, προβλέποντας ότι, από την εν λόγω πράξη του είναι δυνατόν να προκαλέσει τροχαίο ατύχημα και να εκθέσει σε κίνδυνο την σωματική ακεραιότητα της συνεπιβαίνουσας του οχήματος (ΠΚ 306), αποδεχόμενος με τον τρόπο αυτόν την παραγωγή του επελθόντος για την ανωτέρω επιβάτη, επιζήμιου αποτελέσματος, τυγχάνουν αβάσιμα και εντεύθεν απορριπτέα.

Η παραπάνω γνώση και θέληση του συγκεκριμένου οδηγού, που συγκροτεί το βουλητικό στοιχείο του ενδεχόμενου δόλου (ΠΚ 27 § 1 ΑΚ 330 εδ.α’) ανάγεται και εξικνείται στην απόφασή του να οδηγήσει, μολονότι βρισκόταν στην παραπάνω κατάσταση, μη λαμβάνοντας υπόψη και μη συνεκτιμώντας τις συντρέχουσες υποκειμενικές του περιστάσεις, με κίνδυνο και της δικής του σωματικής ακεραιότητας και ανεξαρτήτως του εάν δέχθηκε να μεταφέρει με το όχημα την συνεπιβάτιδά του και δεν εκτείνεται (και) στον αιτιώδη σύνδεσμο της, μετά ταύτα, επιδειχθείσας συμπεριφοράς του με το επελθόν τροχαίο (και θανατηφόρο για την εν λόγω επιβάτη) συμβάν.

Εταιρία Ενοικίασης Αυτοκινήτων
Δεν ευθύνεται εκ Προστήσεως για ατυχήματα που προκαλεί ο εκμισθωτής

Περιστατικά που να θεμελιώνουν ειδικότερη σχέση πρόστησης μεταξύ των εναγόμενων και συνακόλουθα, επιπρόσθετη αντικειμενική αστική (αδικοπρακτική) ευθύνη της εταιρίας εκμισθώσεως αυτοκινήτων, με βάση την ΑΚ 922 δεν εκτίθενται με την ένδικη κύρια αγωγή, η δε προεκτιθέμενη μισθωτική σχέση δεν μπορεί, άνευ άλλου τινός, να στηρίξει μεταξύ τους σχέση εξάρτησης. Επομένως εταιρία ενοικίασης αυτοκινήτων, ενεχόμενη στην υπό κρίση υπόθεση με την ιδιότητά της ως κυρίας του ζημιογόνου οχήματος (άρθρο 4 Ν. ΓΠΝ/1911), δεν ευθύνεται για την επελθούσα στην επιβαίνουσα του παραπάνω αυτοκινήτου ζημία (άρθρο 12 Ν. ΓΠΝ/1911).

Ένσταση Συντρέχοντος Πταίσματος – ΑΚ 300
Επιβίβαση σε όχημα με γνώση ότι ο οδηγός τελεί σε κατάσταση μέθης
Έλλειψη Ζώνης Ασφαλείας (1)

Η θανούσα συνεπιβαίνουσα δέχθηκε να επιβιβασθεί στο όχημα παρότι είχε, εκ του ασφαλούς, λάβει γνώση, ότι ο οδηγός είχε καταναλώσει αρκετή ποσότητα οινοπνεύματος στο αμέσως προηγούμενο χρονικό διάστημα, κατά το οποίο συνδιασκέδαζαν στο «πάρτι γενεθλίων» του, και επομένως ήταν υπό την επίδραση οινοπνεύματος, με αποτέλεσμα τη μειωμένη ικανότητά του σε οδήγηση (άρθρο 13 § 2 και 42 § 1 ΚΟΚ, όπως τροπ. με το άρθρο 11 Ν. 3542/07).

Επιπρόσθετα δεν έκανε χρήση της ζώνης ασφαλείας (άρθρο 12 §§ 5 και 11 εδ.α’ ΚΟΚ, όπως η § 5 αντικ. με την § 1 του άρθρου 10 του ν. 3542/07.

Εκ των ανωτέρω κρίθηκε ότι η θανούσα βαρύνεται σωρευτικά και συλλήβδην με επάλληλη συνυπαιτιότητα στην πρόκληση του θανάσιμου τραυματισμού της σε ποσοστό 50%.

Ψυχική Οδύνη

Συνεκτιμώντας τις συνθήκες του ατυχήματος, την συνυπαιτιότητα της 28χρονης θανούσας στην επέλευση του θανάσιμου τραυματισμού της (σε ποσοστό 50%), επιδικάσθηκαν εξ ΑΚ 932:

• ανά 50.000 ευρώ σε καθένα εκ των γονέων
• 25.000 ευρώ στον αδελφό

Εξαίρεση Ασφαλιστικής Κάλυψης
Οδήγηση υπό την επήρεια Τοξικών Ουσιών ΚΑΙ Μέθης
Παρεμπίπτουσα Αγωγή Ασφαλιστικής Εταιρίας
Δεκτή κατά του εν μέθη Οδηγού μη κυρίου
Απορριπτέα κατά της ιδιοκτήτριας εταιρίας ενοικιάσεως αυτοκινήτων (2)

Εξ ουδενός αποδεικτικού μέσου προέκυψε, ότι κάποιος από τους νομίμους εκπροσώπους της συνεναγόμενης ιδιοκτήτριας του ζημιογόνου οχήματος (εταιρία ενοικιάσεως αυτοκινήτων) ή έστω κάποιος εντεταλμένος υπάλληλός της, προέστησε τον πρώτο των εναγομένων στην οδήγηση του παραπάνω οχήματός της, γνωρίζοντας ότι ο τελευταίος την συγκεκριμένη ημέρα και ώρα βρισκόταν υπό την επίδραση ναρκωτικών ουσιών και οινοπνεύματος. Επομένως απορρίπτεται η κατ΄αυτής παρεμπίπτουσα αγωγή, η οποία όμως γίνεται δεκτή ως ουσία βάσιμη κατά του οδηγού, αναγνωριζομένης της υποχρέωσής του να καταβάλει στην (παρεμπιπτόντως) ενάγουσα ό,τι ποσό (αυτή) καταβάλει σε καθένα των κυρίως εναγόντων.

Σχόλια – Παρατηρήσεις

1. Φρονούμε ότι ο αθροιστικός καταλογισμός της συνυπαιτιότητας στη θανούσα επιβαίνουσα σε ποσοστό 50%, αφενός μεν διότι δέχθηκε να αυτοδιακινδυνεύσει εφόσον επιβιβάστηκε σε όχημα γνωρίζοντας ότι ο οδηγός τελούσε υπό την επίδραση ναρκωτικών ουσιών και μέθης, αφετέρου δε διότι δεν φορούσε ζώνη ασφαλείας, όφειλε να επιμεριστεί για την κάθε εκ μέρους της επιβαίνουσας παράβασής της.

2. Παρεμπίτουσα Αγωγή Ασφαλιστή λόγω Μέθης κατά του ιδιοκτήτη αλλά μη οδηγού.

Ο ασφαλιστής δεν δικαιούται να στραφεί κατά του ιδιοκτήτη και μη οδηγού του ζημιογόνου οχήματος λόγω μέθης του οδηγού. Τον λήπτη της ασφάλισης βαρύνουν όλες οι υποχρεώσεις που απορρέουν από την ασφαλιστική σύμβαση, εκτός από εκείνες που από τη φύση τους πρέπει να εκπληρωθούν από τον ασφαλισμένο. Συνεπώς η ρήτρα στο ασφαλιστήριο για εξαίρεση από την ασφαλιστική κάλυψη των ζημιών που προκαλούνται από τον εν μέθη οδηγό, αποτελεί καλυμμένο συμβατικό ασφαλιστικό βάρος. Όμως προϋπόθεση για την λειτουργία αυτής, σε βάρος του λήπτη της ασφάλισης, ο οποίος δεν έχει τις υποχρεώσεις από την ασφαλιστική σύμβαση που μπορούν να εκπληρωθούν μόνο από τον ασφαλισμένο οδηγό του αυτοκινήτου, είναι να υφίσταται υπαιτιότητα αυτού (άρθρο 330 ΑΚ). Επομένως ο ασφαλιστής που υποχρεώθηκε να καταβάλει αποζημίωση σε ζημιωθέντα τρίτο χωρίς να έχει ευθύνη, λόγω της συμβατικής εξαίρεσης από την ασφαλιστική κάλυψη των ζημιών που προκαλούνται όταν ο οδηγός του ασφαλισμένου αυτοκινήτου ευρίσκεται σε μέθη, δεν δικαιούται να στραφεί αναγωγικά κατά του κυρίου και μη οδηγού του ζημιογόνου αυτοκινήτου και να αξιώσει από αυτόν τα καταβληθέντα ποσά, αν τον τελευταίο δεν βαρύνει υπαιτιότητα, σε σχέση με το γεγονός ότι, ο οδηγός του αυτοκινήτου του, βρισκόταν υπό την επίδραση οινοπνεύματος όταν προξένησε το ατύχημα.

Αναιρείται Εφετειακή απόφαση κατ΄άρθρ. 559 αρ.1 ΚΠολΔ που έκρινε διαφορετικά. ΑΠ 991/2011, ΕΣυγκΔ 2012/9.

Διαβάστε εδώ την απόφαση, όπως δημοσιεύθηκε στην Επιθεώρηση Συγκοινωνιακού Δικαίου.