Έχει η Ελλάδα τις προϋποθέσεις αντίστασης στο πρωτοφανές φαινόμενο της Ευρωπαϊκής Κρίσης; Νέοι κανόνες Φερεγγυότητας (Solvency II) και η Μελλοντική κατάσταση των Ασφαλιστικών εταιριών… Επίκαιρα ερωτήματα που σε πολλούς φαντάζουν αναπάντητα,βρίσκουν την θέση που μόνο ένας ειδικός μπορεί να τους δώσει. Μια αποκλειστική συνέντευξη από τον Renzo Giovanni Avesani, Chief Risk Of ficer του Ομίλου Unipol και μέλους του Δ.Σ. της Συνεταιριστικής Ασφαλιστικής*, που θα συζητηθεί. Η κυριότερη θέση της, είναι οι θετικές προβλέψεις, πράγμα σπάνιο για την εποχή και τις περιρρέουσες απόψεις πολλών…

Ποια εκτιμάτε είναι η σημερινή κατάσταση στην Ευρώπη και τι πιστεύετε ότι θα συμβεί στο άμεσο μέλλον;

Ζούμε μία κρίση που δείχνει να μην έχει τέλος. Ξέσπασε το 2007 και παρά τις παρεμβάσεις των νομισματικών αρχών, πήρε τεράστιες διαστάσεις και εξαπλώθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 2010 δημιουργήθηκε μια νέα εστία, αυτή τη φορά στη
ζώνη του Ευρώ και το 2011 ακολούθησαν νέες «αναταράξεις»σε σχέση με το δημόσιο χρέος των χωρών. Η απάντηση των κυβερνήσεων στην κρίση δημοσίου χρέους ήρθε μέσω του εξορθολογισμού των κρατικών δαπανών, των μηχανισμών πρό
ληψης των προβλημάτων των χωρών-μελών και της ενίσχυσης
της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης.Προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις προαναφερθείσες αναταράξεις, οι κυβερνήσεις και οι αρχές της Ευρωζώνης προχώρησαν σε επιπλέον ενέργειες, ενισχύοντας παράλληλα τις ήδη
υπάρχουσες. Είναι όμως προφανές ότι οι παρεμβάσεις που έγιναν στη ζώνη του Ευρώ θα αποδειχθούν ανεπαρκείς εάν δεν δοθεί μία πειστική απάντηση στις διεθνείς αγορές, οι οποίες αμφιβάλλουν για τη θέληση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να
διατηρήσουν το ενιαίο νόμισμα. Η νομισματική πολιτική μπορεί να συγκρατήσει την εξάπλωση της κρίσης και να μετριάσει τις εντάσεις των αγορών, αλλά δεν είναι μόνη της αρκετή να «διορθώσει» όλες τις ανισορροπίες στη ζώνη του Ευρώ. Η νομισματική ένωση πρέπει να υποστηριχθεί και από μία πολιτική
ένωση ικανή να θέσει κανόνες και να προχωρήσει σε ενέργειες
που θα εφαρμοστούν συνολικά στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και τις τράπεζες.

Πιστεύετε ότι η Ελλάδα έχει τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για να μπορέσει να αντισταθεί σε αυτό το πρωτοφανές για τα ευρωπαϊκά δεδομένα φαινόμενο;

Η ελληνική κυβέρνηση πάσχισε να πραγματοποιήσει ένα πρόγραμμα οικονομικής και δημοσιονομικής προσαρμογής. Όμως,δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο να μην επιτευχθούν οι στόχοι του προϋπολογισμού. Αυτό θα μπορούσε να
συμβεί για διάφορους λόγους μεταξύ των οποίων η επιδείνωση της οικονομικής συγκυρίας και οι υφεσιακές επιπτώσεις των μέτρων. Ένα πρώτο πρόβλημα είναι η έκθεση των τραπεζών  των  άλλων χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο ελληνικό κράτος και το τραπεζικό του σύστημα. Ένα πιθανό default
του κράτους θα μπορούσε να επιφέρει σοβαρότατες συνέπειες
στις τράπεζες, οι οποίες διακρατούν ομόλογα ελληνικού δημοσίου και τα χρησιμοποιούν ως εγγυήσεις προκειμένου να έχουν πρόσβαση στα δάνεια που εκταμιεύονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Μία κρίση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος θα επέφερε σοβαρότατες συνέπειες στο σύνολο του
τραπεζικού συστήματος της ζώνης του Ευρώ, το οποίο είναι
ακόμη ιδιαίτερα «εύθραστο» εξαιτίας της ύφεσης.Μένει ακόμη να διευκρινιστεί με ποιον τρόπο πρέπει να ενεργήσουμε προκειμένου να αποφύγουμε την μελλοντική επανεμφάνιση προβλημάτων όμοιων με το ελληνικό και εάν είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμη μία νομισματική ένωση, με μέλη ικανά να διατηρήσουν τα δημοσιονομικά τους υπό έλεγχο.

Στην Ευρώπη οι συνεταιριστικές οργανώσεις κερδίζουν ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς και μάλιστα σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες αποτελούν την πρώτη επιλογή των καταναλωτών. Τι ιδιαίτερο έχει μια συνεταιριστική επιχείρηση και γιατί θα μπορούσε να αποτελεί την απάντηση στην οικονομική κρίση;

Οι συνεταιριστικές οργανώσεις είναι η εξαίρεση του κανόνα της καπιταλιστικής επιχειρηματικότητας. Πρόκειται για οικονομικές και νομικές οντότητες με δραστηριότητες κοινωνικού, τοπικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος που αντιμετωπίζουν τις σύγχρονες προκλήσεις της αγοράς χωρίς να παραμελούν την αλληλεγγύη, την αλληλοβοήθεια και την συνεργασία. Πρέπει ακόμη να προσθέσουμε ότι καταφέρνουν να διατηρήσουν τη σταθερότητα που χαρακτηρίζει την πραγματική οικονομία, μέσω και των δεσμών τους με τις τοπικές κοινωνίες. Επίσης, διέπονται από τις αρχές του συνεργατισμού, της αλληλοβοήθειας και της συνεισφοράς σε τοπικό επίπεδο, που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο των επιχειρήσεων με διευρυμένη ιδιοκτησία, προσανατολισμό στη βιωσιμότητα και στενούς δεσμούς με τις τοπικές κοινωνίες. Οι δραστηριότητές τους δεν επιδιώκουν αποκλειστικά την «ιδιωτική κερδοσκοπία» και η τοπικότητα αποδεικνύεται μέσα από την ιδιοκτησία τους καθώς και από τη συμμετοχή τους σ’ένα περιβάλλον από το οποίο οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις δεν θέλουν να απομακρυνθούν προκειμένου u957 να «αποτοπικοποιηθούν. Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι δεδομένων των
ανωτέρω χαρακτηριστικών, οι συνεταιριστικές αντέδρασαν και αντιστάθηκαν στην κρίση καλύτερα από άλλες επιχειρήσεις, γεγονός που καταδεικνύει της προσαρμοστικότητα και την ικανότητά τους να εξοικειώνονται με τα εναλλασσόμενα οικονομικά σενάρια.

Έχοντας υπόψη τις αβέβαιες συνθήκες της Αγοράς,όπου η επιχείρηση καλείται να διαχειριστεί τα κεφάλαιά της με τον πιο ασφαλή τρόπο και να επενδύει αποσκοπώντας στη κερδοφορία, το Risk Management είναι πιο απαραίτητο από ποτέ. Έχει αναπτυχθεί όμως, όσο χρειάζεται στις ασφαλιστικές εταιρίες;

Η προσοχή που, σύμφωνα με την Εποπτική Αρχή, επιβάλλεται να δίδεται στο σύστημα εσωτερικού ελέγχου και στο risk management, έχει οδηγήσει στην τάση να προσανατολιζόμαστε προς μια πιο συγκεκριμένη διαχείρισή τους. Η αναθεώρηση των οργανωτικών διαδικασιών του risk management δεν μπορεί παρά να ενδυναμωθεί μόλις τεθεί σε ισχύ η Κοινοτική Οδηγία SOLVENCY II. Αποστολή του risk management είναι να «προλάβει» τις αλλαγές, αναπτύσσοντας μοντέλα που να μην είναι αποκομμένα από τις εργασίες της επιχείρησης, αντίθετα να ενσωματώνονται στο σύνολο της παραγωγικής διαδικασίας.Βέβαια, για να μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο, πρέπει να κατέχει σημαντικό ρόλο. Ο Chief Risk Officer οφείλει να «εκπαιδεύσει» το Διοικητικό Συμβούλιο ώστε να λαμβάνει αποφάσεις με βάση λογικές που διέπονται από τις αρχές της διαχείρισης κινδύνων. Πρέπει επίσης να γνωρίζει όλες τις εταιρικές διαδικασίες έτσι ώστε να έχει τη δυνατότητα να προάγει τη διάδοση της λογικής του κινδύνου και τη χρήση δεικτών σταθμισμένων κατά κινδύνων (risk adjusted metrics) κατά τη λήψη καθημερινών αποφάσεων. Ως τώρα έχει σημειωθεί αξιόλογη πρόοδος. Οι αρμοδιότητες και οι διάφοροι ρόλοι που συνδέονται με το risk management έχουν, σε γενικές γραμμές, καθοριστεί. Τα Διοικητικά Συμβούλια ασχολούνται περισσότερο με την ανάλυση των κινδύνων. Υπάρχει πια ο θεσμός του Chief Risk Officer και διευρύνθηκε η σφαίρα των αρμοδιοτήτων του, αν και, υπάρχουν ακόμη σημεία που επιδέχονται βελτιώσεις. Πρέπει να προωθηθούν πιο δραστικές ενέργειες με σαφή προσανατολισμό τη διάδοση μιας κουλτούρας βασισμένης στην ορθή, ως προς τη διαχείριση κινδύνων, λειτουργία της επιχείρησης. Υπάρχει η ανάγκη διεύρυνσης των γνώσεων σχετικά με το risk management, ιδίως σε όργανα  συμβουλίων μικρότερων επιχειρήσεων. Ακόμη, είναι απαραίτητο να ενισχυθούν όλοι εκείνοι οι ανθρώπινοι πόροι που απασχολούνται για την εύρυθμη λειτουργία του risk
management. Δεν πρέπει να ξεχνάμε την συνεισφορά που προέρχεται από άλλους τομείς μιας επιχείρησης, μεταξύ των οποίων το τμήμα IT. Η ενσωμάτωση των πληροφοριακών συστημάτων είναι απαραίτητη και μπορούμε να την κατακτήσουμε μέσω της τυποποίησης διαφόρων λογισμικών, της δημιουργίας κοινών αποθηκών δεδομένων (data warehouse) και της σύνδεση μεταξύ διαδικασιών που ακολουθούνται για διαφορετικούς σκοπούς. Προς βελτίωση είναι επίσης η διαδικασία επαλήθευσης της ποιότητας των δεδομένων. Συνοπτικά, το risk management αποτελεί όλο και πιο έντονα μια λειτουργία στρατηγικής σημασίας, που με την κατάλληλη δομή οδηγεί στον έλεγχο και την αποτελεσματική αντιμετώπιση των επιχειρησιακών κινδύνων.

Όλες οι ασφαλιστικές εταιρίες της Ευρώπης οφείλουν να υπακούσουν στους Νέους Κανόνες Φερεγγυότητας (Solvency II). Πόσο εφικτό είναι να εναρμονιστούν όλες στο ακέραιο δεδομένης της οικονομικής κρίσης και πως αυτοί οι κανόνες εξασφαλίζουν σταθερό περιβάλλον σε μια επιχείρηση;

Το SOLVENCY II αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις του κλάδου της ιδιωτικής ασφάλισης. Δεν συνεπάγεται μόνο μία νέα προσέγγιση της κεφαλαιακής επάρκειας, αλλά δίνει ιδιαίτερη σημασία στην επάρκεια της διαχείρισης κινδύνων και στη σταθερότητα του συστήματος εσωτερικού ελέγχου. Το νέο καθεστώς φερεγγυότητας έχει τις ρίζες του στους εποπτικούς μηχανισμούς που θεσπίστηκαν για τον τραπεζικό τομέα και αποτελεί σημαντική εξέλιξη σε σχέση με το παρόν σύστημα φερεγγυότητας, καθώς εκτιμά με σαφή τρόπο το προφίλ κινδύνου των ασφαλιστικών εταιριών και ομίλων, συνεπώς θεωρείται πιο κατάλληλο να εγγυηθεί την προστασία των Ευρωπαίων ασφαλισμένων.Το SOLVENCY II στοχεύει στην ενίσχυση των γνώσεων των Διοικητικών Συμβουλίων και των Γενικών Διευθύνσεων αναφορικά με τους κινδύνους που υφίστανται σε μία επιχείρηση. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω μιας δομής τριών πυλώνων, βασισμένης στην «ευθυγράμμιση» της μέτρησης, της διαχείρισης και της παρουσίασης των κινδύνων που υπάρχουν σε μία ασφαλιστικής
επιχείρηση. Οι τρεις πυλώνες της οδηγίας SOLVENCY II πρέπει να θεωρούνται ένα οργανικό σύνολο «εφοδίων» που είναι απαραίτητα για την υποστήριξη του νέου κανονιστικού πλαισίου. Με εφαρμογή σε όλο το φάσμα εργασιών μιας ασφαλιστικής, ο πρώτος πυλώνας εγγυάται τον σωστό υπολογισμό των κινδύνων,ο δεύτερος πυλώνας διασφαλίζει τη διαχείριση μέσα από “τα μάτια του Management” και ο τρίτος πυλώνας επικεντρώνεται στις μεθόδους επικοινωνίας και ενημέρωσης προς τις Εποπτικές Αρχές και την αγορά.Οι μελέτες ποσοτικών επιπτώσεων (QIS) αποτέλεσαν μια σημαντική διαδικασία για την μέτρηση των συνεπειών των νέων κεφαλαιακών απαιτήσεων στην ασφαλιστική αγορά, για τον έλεγχο των προτεινόμενων τύπων και απλοποιήσεων, καθώς και για τον εντοπισμό πιθανών εθνικών ιδιαιτεροτήτων που θα πρέπει να αποτυπωθούν στο σχεδιασμό του μελλοντικού καθεστώτος
φερεγγυότητας. Παρ’όλ’ αυτά, η ασφαλιστική βιομηχανία έθεσε στους επόπτες πολλά ζητήματα που μένει ακόμη να διευθετηθούν. Η απόλυτη εναρμόνιση των ασφαλιστικών εταιριών με τους Νέους Κανόνες Φερεγγυότητας θα εξαρτηθεί μεταξύ άλλων από τον τρόπο διευθέτησης των προαναφερθέντων ζητημάτων και από τις επιλογές που θα κάνει η κάθε εταιρία αναφορικά με την υιοθέτηση της τυποποιημένης μεθόδου υπολογισμού αντί ενός εσωτερικού εταιρικού μοντέλου. Ομοίως και οι τομείς στους οποίους θα πρέπει να επιστήσει την προσοχή της θα εξαρτηθούν από το προφίλ των κινδύνων της, την
οργανωτική της δομή και την διαθεσιμότητα των κεφαλαίων της.

Ποιος είναι ο RENZO GIOVANNI AVESANI

Ο Renzo G. Avesani, μετά την αρίστευσή του στις Οικονομικές και Κοινωνικές Επιστήμες από το διεθνούς κύρους Πανεπιστήμιο Bocconi του Μιλάνο, συνέχισε και ολοκλήρωσε την κατάρτισή του με σπουδές στο New York University, απ’όπου και απέκτησε Διδακτορικό τίτλο στις Διεθνείς Οικονομικές Σπουδές. Η επαγγελματική του σταδιοδρομία ξεκίνησε το 1986 στη Διεθνή Τράπεζα, όπου απασχολήθηκε ως σύμβουλος για δύο έτη. Η πορεία του συνεχίζει εξίσου εντυπωσιακά με σταθμούς όπως:

• Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τη θέση του συμβούλου
• Banca Intesa από τη θέση του Διευθυντή Risk Management
• Intesa BCI απο τη θέση του Διευθυντή Πιστωτικών Κινδύνων και Διαχείρισης Ενεργητικού-Παθητικού
• Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο τμήμα Διεθνών Κεφαλαιακών Αγορών κι έπειτα στο τμήμα Νομισματικών και
Χρηματοπιστωτικών Συστημάτων. Στα πλαίσια αυτής της συνεργασίας του υπήρξε υπεύθυνος για τη διαχείριση κινδύνων στον Τομέα των Κανονισμών που διέπουν την Εποπτεία των Τραπεζών, πραγματοποίησε αναλύσεις και αξιολογήσεις της σταθερότητας της παγκόσμιας οικονομίας (τράπεζες, ασφαλιστικές κ.α.), ενώ συμμετείχε σε αποστολές για την αξιολόγηση της οικονομικης σταθερότητας σε χώρες μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, η Ισπανία κλπ.
• Unipol Gruppo αρχικά από τη θέση του Οικονομικού Διευθυντή και του Γενικού Διευθυντή της Unipol Sgr., εταιρία του ομίλου που ασχολείται με τη διαχείριση των επενδύσεων, κι έπειτα από τη θέση του Chief Risk Officer και του Υπεύθυνου για το SOLVENCY II.

Αξιόλογες είναι όμως και άλλες επαγγελματικές συνεργασίες του, όπως εκείνες από τη θέση του Αναπληρωτή Καθηγητή στα Πανεπιστήμια του Palermo, της Brescia αλλά και στο Bocconi. Επίσης, είναι ιδιαίτερης σημασίας η συμβολή του στη δημιουργία της Ιταλικής Ένωσης των Risk Managers, της οποίας είναι Πρόεδρος. Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι ο κύριος Avesani συμμετείχε σε πολλές δημοσιεύσεις, τόσο στα πλαίσια της συνεργασίας του με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο όσο και πριν από αυτήν.

*Aναδημοσίευση απο το Νewsletter  συν της Συνεταιριστικής Ασφαλιστικής