close
Αρχική
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
    • Ιδιωτική Ασφάλιση
    • Κοινωνική Ασφάλιση
    • Επαγγελματικά Ταμεία
  • ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
    • Υγεία
    • Αυτοκίνητο
    • Οικονομία
    • Τράπεζες
    • Πολιτική
    • Κοινωνία
    • Bancassurance
    • Διεθνή
    • Πολιτισμός
    • Τεχνολογία
    • Καταναλωτικά Νέα
    • Αθλητικά
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΗΣ
    • Διαμεσολάβηση
    • Ασφαλιστικά Γραφεία
    • Πωλήσεις
    • Εκπαίδευση
    • Γυναίκα και Ασφάλιση
    • Αγγελίες
    • Λεξικό
  • ΠΡΟΪΟΝΤΑ
    • Σύνταξη
    • Υγεία
    • Περιουσία
    • Αυτοκίνητο
    • Bancassurance
    • Τραπεζικά
    • Λοιποί Κλάδοι
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡA
    • Ασφαλιστικές Εταιρείες
    • Θεσμικοί Φορείς
      • Ενώσεις - Σύλλογοι - Οργανισμοί - Διεύθυνση Εποπτείας
      • Διεθνείς Οργανισμοί
    • Φορείς Υγείας
    • Νομοθεσία
    • Μελέτες / Στατιστικά
    • Οικονομικά Αποτελέσματα
    • Άλλοι φορείς
      • Επιμελητήρια
      • ΕΦΚΑ - Ασφαλιστικά Ταμεία
      • Εφορίες
      • ΟΤΑ
      • Υπουργεία
  • ΑΠΟΨΕΙΣ
    • Άρθρα
    • Αρθρογράφοι
    • Βήμα Αναγνωστών
    • Ψηφοφορίες
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
  • Υγεία

ΥΓΕΙΑ

Το κατράνι του Δίστρατου στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά
Nextdeal newsroom
Nextdeal newsroom,
16/5/2025 - 13:03
  • facebook
  • twitter
  • linkedin

Το κατράνι του Δίστρατου στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά

Nextdeal newsroom, 16/5/2025
  • facebook
  • twitter
  • linkedin

Ένα «ταξίδι» στον καιρό των κατρανάδων

«Αιώνιο μνημόσυνο στους προγόνους τους κατρανάδες» χαρακτηρίζουν στο Δίστρατο της Κόνιτσας την εγγραφή στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, της παραδοσιακής τεχνικής παραγωγής κατραμιού ή κατρανιού, που αναδείχθηκε ως επάγγελμα, εξασφάλιζε τα προς το ζην και έδωσε ταυτότητα στην ορεινή κτηνοτροφική περιοχή τους.

Το κατράμι ή κατράνι είναι ένα παχύρευστο, κολλώδες, ελαιώδες μαύρο υγρό. Έχει έντονη οσμή. Για την παραγωγή του απαιτείται καύση του δαδιού, με ειδικό τρόπο. Το δαδί πρέπει να είναι από γέρικα ρητινούχα πεύκα.

Κατρανάς ήταν το κατ’ εξοχήν επάγγελμα των Βλάχων του Διστράτου που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.000 μέτρων στους πρόποδες του Σμόλικα και της Βασιλίτσας. Μέχρι πριν από πολλά χρόνια, ειδικά στην ορεινή ελληνική περιφέρεια, σε κτηνοτροφικές περιοχές στην Πίνδο και στον Όλυμπο, ήταν ένα χρήσιμο προϊόν για την καθημερινότητα.

Σήμερα, τα κατρανάδικα στο Δίστρατο δεν καπνίζουν. Κάποιοι ελάχιστοι παράγουν το μαύρο υγρό, από μεράκι. Ο 86χρονος Ιωάννης Ζήσης στο Δίστρατο της Κόνιτσας είναι ο τελευταίος κατρανάς ο οποίος συνταξιοδοτήθηκε. Όμως, οι γνώσεις του είναι πολύτιμες για τους νεότερους που ασχολούνται ερασιτεχνικά, γιατί αν και ακολούθησαν άλλες επιλογές στην ζωή τους, δεν ξέχασαν ποτέ πώς μεγάλωσαν, πώς στηρίχτηκε η οικογένειά τους. Στο τέλος του Μαΐου, για ακόμη μία φορά, θα παράγει κατράνι ο πρώην κοινοτάρχης Διστράτου Κώστας Παγανιάς. Είναι ένα ταξίδι στο παρελθόν οι πληροφορίες που με ενθουσιασμό δίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την τέχνη που γέννησε η ιδιαιτερότητα της περιοχής.

«Το κατράνι αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής μας που ήταν γεμάτη κατρανάδικα ή κατρανοκάμινα. Οι Διστρατιώτες μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970 ήταν αποκλειστικοί παραγωγοί και έμποροι του κατραμιού», επισημαίνει.

Το επάγγελμα είχε μυστικά

Ερασιτέχνης ο Κώστας Παγανιάς, αλλά με γνώσεις από την οικογένεια του, περιγράφει παραστατικά τη διαδικασία: «Η παραγωγή του κατρανιού ήταν κοπιαστική. Γινόταν με τα χέρια και απαιτούσε γνώσεις. Ο έμπειρος κατρανάς με μια ματιά μπορούσε να καταλάβει ποιο πεύκο είχε δαδί. Δεν είναι κατάλληλα όλα τα πεύκα που υπάρχουν στο δάσος, ενώ απαιτούνται ειδικές συνθήκες για την παραγωγή. Πρώτα έκανε την επιλογή. Στη συνέχεια έκοβε το δέντρο και αφαιρούσε το δαδί. Με τσεκούρι το έσχιζε σε κομμάτια μήκους 1,5 μέτρου και τα μετέφερε με τα ζώα κοντά στο κατρανάδικο.

»Συνολικά χρειάζονταν 3-4 τόνοι καλής ποιότητας δαδιού, πλούσιου σε ρητίνη, προκειμένου να παραχθεί ικανή ποσότητα προϊόντος για να καλυφθεί το κόστος και να έχει συμφέρον η δουλειά.

»Κοντά στο σημείο όπου είχαν συγκεντρώσει τα δαδιά, άνοιγαν μια ειδική στο έδαφος γούρνα 50 εκατοστών βάθους και διαμέτρου 2 μέτρων, σε επικλινές έδαφος. Τα τοιχώματα της γούρνας κάλυπταν με ειδική λάσπη, ώστε το προϊόν να μην απορροφάται από το χώμα, αλλά να ρέει. Εκεί μέσα τοποθετούσαν επιμελώς τα δαδιά σε σχήμα κώνου.

»Στην συνέχεια, τα σκέπαζαν με φτέρη και στρώμα χώματος, έτσι ώστε η καύση να είναι ατελής, με ελάχιστη ποσότητα οξυγόνου και διαρκούσε 15 ημέρες. Γι’ αυτό ο κατρανάς μέρα νύχτα έπρεπε να είναι παρών, να επιτηρεί συνεχώς τη διαδικασία της καύσης.

»Μέσω ειδικού ξύλινου σωλήνα, που είχε τοποθετηθεί στη βάση της γούρνας, το κατράνι διοχετευόταν στη δεξαμενή συγκέντρωσης. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, το κατράνι αποθηκευόταν σε ασκιά από δέρμα κατσικιών. Ο κατρανάς φόρτωνε το προϊόν σε ζώα, συνήθως μουλάρια, και άρχιζε το μεγάλο ταξίδι στην ενδοχώρα και στα Βαλκάνια για την πώλησή του. Αγοραστές ήταν οι κτηνοτρόφοι. Το χρησιμοποιούσαν για τη επούλωση και τη θεραπεία των πληγών στα ζώα τους.

»Ήταν αποτελεσματικό στην απώθηση των εντόμων, που αποτελούσαν τους κατ΄ εξοχήν φορείς μετάδοσης διαφόρων ασθενειών. Μάλιστα θεωρείται πως η επάλειψη των ζώων με κατράνι απωθεί τα κουνούπια και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σήμερα για την πρόληψη του καταρροϊκού πυρετού. Οι κτηνοτρόφοι καθώς και άλλοι άνθρωποι το χρησιμοποιούσαν για απολύμανση, επούλωση πληγών και για δερματικές παθήσεις».

Μία κατηγορία αγοραστών ήταν, επίσης, οι κατασκευαστές πλοίων και άλλων ενάλιων κατασκευών. Το κατράνι, όπως εξηγεί ο κ. Παγανιάς, αποτελεί ισχυρό αδιάβροχο, λιπαντικό και στεγανοποιητικό μέσο και συνεχίζει: «Σημαντικοί επίσης πελάτες ήταν οι φαρμακευτικές εταιρείες που το χρησιμοποιούσαν για κατασκευή φαρμάκων και αλοιφών κατάλληλων για την καταπολέμηση δερματικών παθήσεων, εκζεμάτων, ψωριάσεων, μυκητιάσεων, καθώς και τη θεραπεία κάθε είδους πληγών και τραυματισμών».

Aναφορές στο κατράνι συναντάμε και κατά την αρχαιότητα. Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε ως φάρμακο. Ήταν χρήσιμο ως μονωτικό στα ξύλινα σκάφη. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, ήταν γνωστό από την Εποχή του Σιδήρου στη Σκανδιναβία.

Πηγή: archaiologia.gr

Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

  • Επιστημονική Ημερίδα στην Τήνο για την Γονιμότητα και την Υπογεννητικότητα με χορηγό το Health Next Generation
    Άρης Μπερζοβίτης, 12/6/2025

    Επιστημονική Ημερίδα στην Τήνο για την Γονιμότητα και την Υπογεννητικότητα με χορηγό το Health Next Generation

  • ΙΑΣΩ Γενική Κλινική: Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης και Επίδειξης για την πλέον προηγμένη τεχνική αντιμετώπισης της Καλοήθους Υπερπλασίας του Προστάτη
    Nextdeal newsroom, 12/6/2025

    ΙΑΣΩ Γενική Κλινική: Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης και Επίδειξης για την πλέον προηγμένη τεχνική αντιμετώπισης της Καλοήθους Υπερπλασίας του Προστάτη

  • ΠΦΣ: Παραπληροφόρηση από δημοσίευμα για (δήθεν)  δυνατότητα διάθεσης των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ εκτός του φαρμακείου

    ΠΦΣ: Παραπληροφόρηση από δημοσίευμα για (δήθεν) δυνατότητα διάθεσης των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ εκτός του φαρμακείου

    Για παραπληροφόρηση μέσω δημοσιεύματος ότι μέσω ΚΥΑ δίνεται δήθεν η δυνατότητα διάθεσης των ΜΗΣΥΦΑ εκτός του χώρου του φαρμακείου, μιλάει...
    Nextdeal newsroom, 12/06/2025 - 10:24 12/6/2025
  • Αποκαλυπτική έρευνα για την υπερκατανάλωση αντιβιοτικών: 1 στους 4 τα προμηθεύεται, χωρίς να επισκεφθεί γιατρό

    Αποκαλυπτική έρευνα για την υπερκατανάλωση αντιβιοτικών: 1 στους 4 τα προμηθεύεται, χωρίς να επισκεφθεί γιατρό

    Η θλιβερή πρωτιά της Ελλάδας στην κατάχρηση αντιβιοτικών, στη μικροβιακή αντοχή και στους θανάτους από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, αναδείχθηκε στο πλαίσιο...
    Nextdeal newsroom, 12/06/2025 - 10:00 12/6/2025

Εφημερεύοντα Φαρμακεία σε όλη την Ελλάδα

Εφημερεύοντα Νοσοκομεία σε όλη την Ελλάδα

Γιατροί ΕΟΠΥΥ σε όλη την Ελλάδα

Ιδιωτικά θεραπευτήρια σε όλη την Ελλάδα

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Η ΙΝΤΕΡΣΑΛΟΝΙΚΑ αναβαθμίζει την εξυπηρέτηση πελατών με τη Νέα Ψηφιακή Πύλη «Σύνδεση Πελάτη»
13:30 Η ΙΝΤΕΡΣΑΛΟΝΙΚΑ αναβαθμίζει την εξυπηρέτηση πελατών με τη Νέα Ψηφιακή Πύλη «Σύνδεση Πελάτη»
  • 12:32 Αντώνης Δουνδουλάκης: Έκδοση τριών νέων λογοτεχνικών βιβλίων
  • 12:17 Επιστημονική Ημερίδα στην Τήνο για την Γονιμότητα και την Υπογεννητικότητα με χορηγό το Health Next Generation
  • 11:37 Οργανωτικές αλλαγές στην NN Hellas
  • 11:30 ΙΕΛΚΑ: Χαμηλότερες οι τιμές του τυπικού καλαθιού του νοικοκυριού στα ελληνικά σούπερ μάρκετ σε σχέση με επτά άλλες χώρες της ΕΕ
  • 11:20 Η πανσέληνος στην κορυφή της Τριανταφυλλιάς
  • 11:06 Κυριάκος Πιερρακάκης: Διπλασιάζεται το ημερήσιο όριο συναλλαγών IRIS μέχρι τέλος του έτους
  • 11:00 ΙΑΣΩ Γενική Κλινική: Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης και Επίδειξης για την πλέον προηγμένη τεχνική αντιμετώπισης της Καλοήθους Υπερπλασίας του Προστάτη
  • 10:35 Κ.Κυρανάκης: «Πιλοτική 24ωρη λειτουργία των ΜΜΜ το Σάββατο 5 Ιουλίου»
  • 10:30 «Ένα Ψέμα που λέει πάντα την Αλήθεια!»: Μια βραδιά με αναγνώσματα και αφηγήσεις
  • 10:24 ΠΦΣ: Παραπληροφόρηση από δημοσίευμα για (δήθεν) δυνατότητα διάθεσης των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ εκτός του φαρμακείου
  • 10:17 Το Μουσικό Σχολείο Αγρινίου τίμησε την Απελευθέρωση της πόλης
  • 10:13 Φωκίων Καραβίας (Eurobank): Ο τουρισμός κάλυψε πάνω από το 70% του ελλείμματος στο ισοζύγιο αγαθών - Στροφή στην Ινδία
  • 10:06 Η Φύση είναι τόπος ζωής και απαιτεί σεβασμό και γνώση
  • 10:00 Αποκαλυπτική έρευνα για την υπερκατανάλωση αντιβιοτικών: 1 στους 4 τα προμηθεύεται, χωρίς να επισκεφθεί γιατρό
  • 09:40 Η Daiichi Sankyo Γιορτάζει Ένα Χρόνο Παρουσίας στην Ελλάδα: Εξελίσσοντας τη Θεραπεία του Καρκίνου μέσω Καινοτομίας και Συνεργασίας
  • 09:36 ΕΑΕΕ: Εκδήλωση DG FISMA με θέμα «Stakeholder Forum on Retirement Savings»
  • 09:20 Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών: Εκφράζει τη βαθύτατη θλίψη του για τη μεγάλη απώλεια του Καθηγητή Γιώργου Δαΐκου
  • 09:14 Κάθαρσις: Εικαστική έκθεση στο Δημόσιο Απολυμαντήριο - Λυσσιατρείο
  • 09:08 BMW M2 CS: Τι σημαίνει για τους ασφαλιστές η κορυφαία σπορ έκδοση της BMW;
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

  1. 6/6 Η Be Βrokers βραβεύει τους συνεργάτες της - Τι λένε στελέχη της αγοράς (βίντεο)
  2. 6/6 Η Allianz επιβράβευσε τους Συνεργάτες της με τον Διαγωνισμό «Οδήγησε και εσύ ένα Premium Αυτοκίνητο»
  3. 11/6 Το «προσκλητήριο» του Αλέξη, η…αμνησία και τα «μαχαίρια» της Ζωής, η νέα «ψήφος» στις ελληνικές τράπεζες, η Λάτση στην…Αττική Οδό και ο Παπαστράτος ο καλύτερος εργοδότης
  4. 12/6 Οργανωτικές αλλαγές στην NN Hellas
  5. 6/6 Επανεκλογή του Σπύρου Μπαρκούζου, Διευθυντή Διαχείρισης Κινδύνων της Syndea στο Διοικητικό Συμβούλιο της AMICE
  6. 10/6 Κ. Μητσοτάκης για νέο ΚΟΚ: Το 40% των νεκρών στα τροχαία είναι με μηχανή και το 25% δεν φορούσε ζώνη - Δεν θα συνθηκολογήσουμε με το χάος
  7. 10/6 Ένας Ασφαλιστικός Διαμεσολαβητής, μοιράζεται μαζί μας μυστικά επιτυχίας και αλήθειες!

Config Page Gr

Διεύθυνση: Φιλελλήνων 3, 10557
Σύνταγμα, Αθήνα
Τηλέφωνο: 210 3229394 Fax: 210 3257074 Email: [email protected]

NEWSLETTER

Λάβετε τα καλύτερα του Nextdeal στα εισερχόμενά σας, κάθε μέρα.

FOLLOW US

  • Facebook
  • Instagram
  • Linkedin
  • YouTube

QUICK LINKS

  • ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΜΑΣ
  • ΕΚΔΟΣΕΙΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

© 2018 Nextdeal.gr

  • Όροι Χρήσης
  • Πολιτική Απορρήτου
  • Newsletter
  • Like Us on
    Facebook

  • Follow Us on
    Twitter

  • Follow Us on
    Instagram

  • Follow Us on
    LinkedIn

  • Subscribe on
    YouYube