close
Αρχική
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
    • Ιδιωτική Ασφάλιση
    • Κοινωνική Ασφάλιση
    • Επαγγελματικά Ταμεία
  • ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
    • Υγεία
    • Αυτοκίνητο
    • Οικονομία
    • Τράπεζες
    • Πολιτική
    • Κοινωνία
    • Bancassurance
    • Διεθνή
    • Πολιτισμός
    • Τεχνολογία
    • Καταναλωτικά Νέα
    • Αθλητικά
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΗΣ
    • Διαμεσολάβηση
    • Ασφαλιστικά Γραφεία
    • Πωλήσεις
    • Εκπαίδευση
    • Γυναίκα και Ασφάλιση
    • Αγγελίες
    • Λεξικό
  • ΠΡΟΪΟΝΤΑ
    • Σύνταξη
    • Υγεία
    • Περιουσία
    • Αυτοκίνητο
    • Bancassurance
    • Τραπεζικά
    • Λοιποί Κλάδοι
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡA
    • Ασφαλιστικές Εταιρείες
    • Θεσμικοί Φορείς
      • Ενώσεις - Σύλλογοι - Οργανισμοί - Διεύθυνση Εποπτείας
      • Διεθνείς Οργανισμοί
    • Φορείς Υγείας
    • Νομοθεσία
    • Μελέτες / Στατιστικά
    • Οικονομικά Αποτελέσματα
    • Άλλοι φορείς
      • Επιμελητήρια
      • ΕΦΚΑ - Ασφαλιστικά Ταμεία
      • Εφορίες
      • ΟΤΑ
      • Υπουργεία
  • ΑΠΟΨΕΙΣ
    • Άρθρα
    • Αρθρογράφοι
    • Βήμα Αναγνωστών
    • Ψηφοφορίες
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
  • Υγεία

ΥΓΕΙΑ

Το κατράνι του Δίστρατου στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά
Nextdeal newsroom
Nextdeal newsroom,
16/5/2025 - 13:03
  • facebook
  • twitter
  • linkedin

Το κατράνι του Δίστρατου στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά

Nextdeal newsroom, 16/5/2025
  • facebook
  • twitter
  • linkedin

Ένα «ταξίδι» στον καιρό των κατρανάδων

«Αιώνιο μνημόσυνο στους προγόνους τους κατρανάδες» χαρακτηρίζουν στο Δίστρατο της Κόνιτσας την εγγραφή στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, της παραδοσιακής τεχνικής παραγωγής κατραμιού ή κατρανιού, που αναδείχθηκε ως επάγγελμα, εξασφάλιζε τα προς το ζην και έδωσε ταυτότητα στην ορεινή κτηνοτροφική περιοχή τους.

Το κατράμι ή κατράνι είναι ένα παχύρευστο, κολλώδες, ελαιώδες μαύρο υγρό. Έχει έντονη οσμή. Για την παραγωγή του απαιτείται καύση του δαδιού, με ειδικό τρόπο. Το δαδί πρέπει να είναι από γέρικα ρητινούχα πεύκα.

Κατρανάς ήταν το κατ’ εξοχήν επάγγελμα των Βλάχων του Διστράτου που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.000 μέτρων στους πρόποδες του Σμόλικα και της Βασιλίτσας. Μέχρι πριν από πολλά χρόνια, ειδικά στην ορεινή ελληνική περιφέρεια, σε κτηνοτροφικές περιοχές στην Πίνδο και στον Όλυμπο, ήταν ένα χρήσιμο προϊόν για την καθημερινότητα.

Σήμερα, τα κατρανάδικα στο Δίστρατο δεν καπνίζουν. Κάποιοι ελάχιστοι παράγουν το μαύρο υγρό, από μεράκι. Ο 86χρονος Ιωάννης Ζήσης στο Δίστρατο της Κόνιτσας είναι ο τελευταίος κατρανάς ο οποίος συνταξιοδοτήθηκε. Όμως, οι γνώσεις του είναι πολύτιμες για τους νεότερους που ασχολούνται ερασιτεχνικά, γιατί αν και ακολούθησαν άλλες επιλογές στην ζωή τους, δεν ξέχασαν ποτέ πώς μεγάλωσαν, πώς στηρίχτηκε η οικογένειά τους. Στο τέλος του Μαΐου, για ακόμη μία φορά, θα παράγει κατράνι ο πρώην κοινοτάρχης Διστράτου Κώστας Παγανιάς. Είναι ένα ταξίδι στο παρελθόν οι πληροφορίες που με ενθουσιασμό δίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την τέχνη που γέννησε η ιδιαιτερότητα της περιοχής.

«Το κατράνι αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής μας που ήταν γεμάτη κατρανάδικα ή κατρανοκάμινα. Οι Διστρατιώτες μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970 ήταν αποκλειστικοί παραγωγοί και έμποροι του κατραμιού», επισημαίνει.

Το επάγγελμα είχε μυστικά

Ερασιτέχνης ο Κώστας Παγανιάς, αλλά με γνώσεις από την οικογένεια του, περιγράφει παραστατικά τη διαδικασία: «Η παραγωγή του κατρανιού ήταν κοπιαστική. Γινόταν με τα χέρια και απαιτούσε γνώσεις. Ο έμπειρος κατρανάς με μια ματιά μπορούσε να καταλάβει ποιο πεύκο είχε δαδί. Δεν είναι κατάλληλα όλα τα πεύκα που υπάρχουν στο δάσος, ενώ απαιτούνται ειδικές συνθήκες για την παραγωγή. Πρώτα έκανε την επιλογή. Στη συνέχεια έκοβε το δέντρο και αφαιρούσε το δαδί. Με τσεκούρι το έσχιζε σε κομμάτια μήκους 1,5 μέτρου και τα μετέφερε με τα ζώα κοντά στο κατρανάδικο.

»Συνολικά χρειάζονταν 3-4 τόνοι καλής ποιότητας δαδιού, πλούσιου σε ρητίνη, προκειμένου να παραχθεί ικανή ποσότητα προϊόντος για να καλυφθεί το κόστος και να έχει συμφέρον η δουλειά.

»Κοντά στο σημείο όπου είχαν συγκεντρώσει τα δαδιά, άνοιγαν μια ειδική στο έδαφος γούρνα 50 εκατοστών βάθους και διαμέτρου 2 μέτρων, σε επικλινές έδαφος. Τα τοιχώματα της γούρνας κάλυπταν με ειδική λάσπη, ώστε το προϊόν να μην απορροφάται από το χώμα, αλλά να ρέει. Εκεί μέσα τοποθετούσαν επιμελώς τα δαδιά σε σχήμα κώνου.

»Στην συνέχεια, τα σκέπαζαν με φτέρη και στρώμα χώματος, έτσι ώστε η καύση να είναι ατελής, με ελάχιστη ποσότητα οξυγόνου και διαρκούσε 15 ημέρες. Γι’ αυτό ο κατρανάς μέρα νύχτα έπρεπε να είναι παρών, να επιτηρεί συνεχώς τη διαδικασία της καύσης.

»Μέσω ειδικού ξύλινου σωλήνα, που είχε τοποθετηθεί στη βάση της γούρνας, το κατράνι διοχετευόταν στη δεξαμενή συγκέντρωσης. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, το κατράνι αποθηκευόταν σε ασκιά από δέρμα κατσικιών. Ο κατρανάς φόρτωνε το προϊόν σε ζώα, συνήθως μουλάρια, και άρχιζε το μεγάλο ταξίδι στην ενδοχώρα και στα Βαλκάνια για την πώλησή του. Αγοραστές ήταν οι κτηνοτρόφοι. Το χρησιμοποιούσαν για τη επούλωση και τη θεραπεία των πληγών στα ζώα τους.

»Ήταν αποτελεσματικό στην απώθηση των εντόμων, που αποτελούσαν τους κατ΄ εξοχήν φορείς μετάδοσης διαφόρων ασθενειών. Μάλιστα θεωρείται πως η επάλειψη των ζώων με κατράνι απωθεί τα κουνούπια και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σήμερα για την πρόληψη του καταρροϊκού πυρετού. Οι κτηνοτρόφοι καθώς και άλλοι άνθρωποι το χρησιμοποιούσαν για απολύμανση, επούλωση πληγών και για δερματικές παθήσεις».

Μία κατηγορία αγοραστών ήταν, επίσης, οι κατασκευαστές πλοίων και άλλων ενάλιων κατασκευών. Το κατράνι, όπως εξηγεί ο κ. Παγανιάς, αποτελεί ισχυρό αδιάβροχο, λιπαντικό και στεγανοποιητικό μέσο και συνεχίζει: «Σημαντικοί επίσης πελάτες ήταν οι φαρμακευτικές εταιρείες που το χρησιμοποιούσαν για κατασκευή φαρμάκων και αλοιφών κατάλληλων για την καταπολέμηση δερματικών παθήσεων, εκζεμάτων, ψωριάσεων, μυκητιάσεων, καθώς και τη θεραπεία κάθε είδους πληγών και τραυματισμών».

Aναφορές στο κατράνι συναντάμε και κατά την αρχαιότητα. Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε ως φάρμακο. Ήταν χρήσιμο ως μονωτικό στα ξύλινα σκάφη. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, ήταν γνωστό από την Εποχή του Σιδήρου στη Σκανδιναβία.

Πηγή: archaiologia.gr

Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

  • Νέα προγράμματα προληπτικών ελέγχων για σπάνια νοσήματα σε νεογνά και γυναίκες με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης
    Nextdeal newsroom, 20/6/2025

    Νέα προγράμματα προληπτικών ελέγχων για σπάνια νοσήματα σε νεογνά και γυναίκες με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης

  • Όμιλος Ιατρικού Αθηνών: Προληπτικοί έλεγχοι υγείας «Back to school» σε προνομιακές τιμές - Για μια σχολική χρονιά γεμάτη υγεία και ασφάλεια
    Nextdeal newsroom, 20/6/2025

    Όμιλος Ιατρικού Αθηνών: Προληπτικοί έλεγχοι υγείας «Back to school» σε προνομιακές τιμές - Για μια σχολική χρονιά γεμάτη υγεία και ασφάλεια

  • Νέα ανακοίνωση ΕΟΠΥΥ για απάτη: Επιτήδειοι με παραπλανητικές κλήσεις ζητούν αμοιβή για την κατ’ οίκον διανομή φαρμάκων

    Νέα ανακοίνωση ΕΟΠΥΥ για απάτη: Επιτήδειοι με παραπλανητικές κλήσεις ζητούν αμοιβή για την κατ’ οίκον διανομή φαρμάκων

    Νέα ανακοίνωση εξέδωσε ο ΕΟΠΥΥ σχετικά με νέα απάτη  όπου κάποιοι επικοινωνούν με ασθενείς, οι οποίοι έχουν υποβάλει αίτημα για...
    Γιώργος Καλούμενος, 20/06/2025 - 09:44 20/6/2025
  • ΒΙΑΝ: Νέα γενιά συμπληρωμάτων διατροφής σε μορφή ζελέ UPSA Nourished 7 in 1 Gummies!

    ΒΙΑΝ: Νέα γενιά συμπληρωμάτων διατροφής σε μορφή ζελέ UPSA Nourished 7 in 1 Gummies!

    Η εταιρεία ΒΙΑΝ, εταιρεία του ομίλου Γιαννακόπουλου, ενισχύει τη δυναμική της παρουσία στον τομέα των συμπληρωμάτων διατροφής, εισάγοντας στην ελληνική...
    Nextdeal newsroom, 19/06/2025 - 14:39 19/6/2025

Εφημερεύοντα Φαρμακεία σε όλη την Ελλάδα

Εφημερεύοντα Νοσοκομεία σε όλη την Ελλάδα

Γιατροί ΕΟΠΥΥ σε όλη την Ελλάδα

Ιδιωτικά θεραπευτήρια σε όλη την Ελλάδα

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

H Generali στο Release Athens Festival!
16:30 H Generali στο Release Athens Festival!
  • 15:30 Συνάντηση ΠΑΣΟΚ και Γιάννη Στουρνάρα για τράπεζες, ασφάλιστρα υγείας και ιδιωτικό χρέος
  • 15:00 Νέα προγράμματα προληπτικών ελέγχων για σπάνια νοσήματα σε νεογνά και γυναίκες με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης
  • 14:30 Το νέο διοικητικό συμβούλιο του ΕΙΑΣ
  • 14:20 Δημήτρης Τσεκούρας (CEO Arag Hellas): Όταν οι δείκτες ευημερούν, αλλά…
  • 14:09 LAMDA Flisvos Marina & WWF Ελλάς για την προστασία της θάλασσας που αγαπάμε
  • 13:52 Γιατί οι Κυβερνοεγκληματίες Στοχεύουν την Ψηφιακή Υγεία
  • 13:35 Όμιλος Ιατρικού Αθηνών: Προληπτικοί έλεγχοι υγείας «Back to school» σε προνομιακές τιμές - Για μια σχολική χρονιά γεμάτη υγεία και ασφάλεια
  • 13:20 Η Ελλάδα αποκαλύπτεται ως η δεύτερη χώρα με τις περισσότερες κλοπές αυτοκινήτων στην Ευρώπη
  • 12:53 ΕΣΑΠΕ: Μεγάλη επιτυχία για το σεμινάριο Επιχειρηματικών Ασφαλίσεων - Ισχυρό παρόν και δυναμική συνέχεια!
  • 12:48 S&P Global Ratings: Το κρατικά υποστηριζόμενο ασφαλιστικό σύστημα του Ισραήλ θα καλύψει την πλειονότητα των ζημιών από τη σύρραξη
  • 12:12 Netcompany: Τα έργα που υλοποιεί στον ασφαλιστικό κλάδο με ΙΝΤΕΡΣΑΛΟΝΙΚΑ και ERGO - Με ποιες εταιρίες είναι σε συζητήσεις για νέες συμφωνίες
  • 11:06 Η ασφάλιση είναι σαν τη διατροφή: Την κάνεις πριν αρρωστήσεις
  • 10:38 Η Πρώτη Συναυλία στην Ελλάδα από Άτομα με Απώλεια Ακοής
  • 10:33 Η Σπερχειάδα Μαρτυρική Πόλη: Δικαίωση 81 Χρόνια Μετά
  • 10:30 Κάλεσμα αλληλεγγύης από τον ΠΣΑΣ
  • 10:20 Διάκριση για ένα παραμύθι από το Καρπενήσι
  • 10:17 AEGEAN: Ανακοίνωση απόφασης Διοικητικού Συμβουλίου της «ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΝΩΝΥΜΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» σχετικά με την έκδοση κοινού ομολογιακού δανείου
  • 10:06 Παράσταση φιλανθρωπικού σκοπού
  • 10:00 Αυξήθηκαν κατά 61% οι εκταμιεύσεις δανείων προς τις επιχειρήσεις το 2024
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

  1. 18/6 Αποκλειστικό: Δημήτρης Σπυράκος - Ο Δείκτης ΙΟΒΕ δεν ίσχυσε ποτέ - Άκυρες οι αυξήσεις των ασφαλίστρων νοσοκομειακής περίθαλψης με βάση το Δείκτη ΙΟΒΕ
  2. 16/6 Οι «βόμβες» στην ελληνική οικονομία, η μεγάλη ανησυχία της κυβέρνησης, η «ιστορική» απόφαση του ΣτΕ και η ηγετική παρουσία της Aktor στη Ρουμανία
  3. 18/6 NN Hellas: Ο πελάτης δίνει το ρυθμό! (βίντεο)
  4. 20/6 Netcompany: Τα έργα που υλοποιεί στον ασφαλιστικό κλάδο με ΙΝΤΕΡΣΑΛΟΝΙΚΑ και ERGO - Με ποιες εταιρίες είναι σε συζητήσεις για νέες συμφωνίες
  5. 18/6 HDI Global SE: 30 χρόνια προσφοράς στις βιομηχανικές και επαγγελματικές ασφαλίσεις στην Ελλάδα (βίντεο)
  6. 16/6 ΤτΕ: Ανακοίνωση για την ασφαλιστική εταιρία "Insurance JSC Dallbogg: Life and Health"
  7. 18/6 Υπασφαλισμένος: Έρχονται τα "μπιλετάκια" για τα ανασφάλιστα αυτοκίνητα

Config Page Gr

Διεύθυνση: Φιλελλήνων 3, 10557
Σύνταγμα, Αθήνα
Τηλέφωνο: 210 3229394 Fax: 210 3257074 Email: [email protected]

NEWSLETTER

Λάβετε τα καλύτερα του Nextdeal στα εισερχόμενά σας, κάθε μέρα.

FOLLOW US

  • Facebook
  • Instagram
  • Linkedin
  • YouTube

QUICK LINKS

  • ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΜΑΣ
  • ΕΚΔΟΣΕΙΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

© 2018 Nextdeal.gr

  • Όροι Χρήσης
  • Πολιτική Απορρήτου
  • Newsletter
  • Like Us on
    Facebook

  • Follow Us on
    Twitter

  • Follow Us on
    Instagram

  • Follow Us on
    LinkedIn

  • Subscribe on
    YouYube