Καθώς το εορτολόγιο έφτασε να επιβιώνει πλέον μόνο στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα της Εκκλησίας και στις σελίδες του Καζαμία και των ημερολογίων, οι ημέρες πια στον καιρό μας ξεχωρίζουν χάρη αυτών που είναι αφιερωμένες. Πράγματα που ενώ είναι στη ζωή μας και την επηρεάζουν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, καθιερώνεται μια ημέρα του έτους για να τους δώσουμε υποτίθεται περισσότερη προσοχή και την επομένη, ως συνήθως ξεχνιούνται…
Δεν θα μπούμε στο θέμα γιατί και πως λειτουργούν αυτές οι «ημέρες» αλλά θα σταθούμε στη σημερινή που είναι αφιερωμένη στα ζώα, την μεγαλύτερη και πιο ποικίλη ομάδα πλασμάτων στον πλανήτη μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και ο άνθρωπος. Με χαρακτηριστικά ίδια με όλα τ’ άλλα, αυτός ξεχωρίζει γιατί διαθέτει νου και λογική και ως εκ τούτου έχει, μέσα στο πέρασμα των αιώνων καταφέρει να υπερισχύσει και να καθυποτάξει στις ανάγκες του όλα τ’ άλλα ζώα, να αφανίσει ένα μεγάλο αριθμό ειδών και να περιορίσει όσα θεωρεί είναι επικίνδυνα. Όπως και να’ χει όμως και με κάθε τρόπο ο άνθρωπος, εκμεταλλεύτηκε είτε εξημερώνοντας πολλά είδη, είτε κυνηγώντας τα να επικρατήσει και σήμερα, από αναγνώριση του ρόλου τους στη ζωή του, τα θυμάται και τα τιμά.
Αν και σε πολλούς φαίνεται πως η τιμή αυτή είναι κάπως υποκριτική, η εντύπωση χάνεται στο πλήθος των κατοικιδίων που στην ουσία είναι αφιερωμένη η ημέρα και εν μέρει σε κάποια από τα πιο σημαντικά από τα εξημερωμένα που υπηρετούν τον άνθρωπο. Το χάσμα μεταξύ της πρώτης κατηγορίας και της δεύτερης συνεχώς διευρύνεται καθώς τα παραγωγικά κατοικίδια σταδιακά χάνουν και την ελάχιστη δικαίωμα να ζουν και να αποδίδουν στη φύση και οδηγούνται όλο και περισσότερα σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις όπου κάτω από απίστευτες τεχνικές συνθήκες ζουν μια σύντομη ζωή με μοναδικό στόχο την απόδοση με ελάχιστο κόστος. Δεν είναι μόνο τα κοτόπουλα, τα κουνέλια και τα βοοειδή που ζουν με αυτό τον τρόπο, στο μαντρί της στυγνής απόδοσης ζουν ήδη τα περισσότερα πρόβατα και όπου να’ ναι θα οδηγηθούν και τα κατσίκια. Έτσι με αυτό τον τρόπο ερημώνεται η ύπαιθρος χώρα και κλείνουν και τα τελευταία νοικοκυριά κτηνοτρόφων.
Το να αδειάζει η ύπαιθρος χώρα από παραγωγικά ζώα είναι ένα φαινόμενο που δεν έχει ξανασυμβεί σε τέτοια έκταση στην ιστορία του πλανήτη και οι συνέπειες είναι ήδη ορατές καθώς σε ολόκληρα χωριά, όπως το δικό μου δεν υπάρχουν πια ούτε μια αγελάδα, ούτε ένα μουλάρι, ούτε ένα γαϊδούρι. Πριν από 50 χρόνια στο χωριό υπήρχαν 40 αγελάδες, ένα βόδι, 32 μουλάρια, πέντε γαϊδούρια, αμέτρητες κότες και αρκετά γουρούνια από τα οποία οι 100 περίπου συγχωριανοί έπαιρναν γάλα, αυγά και κρέας και τα χρησιμοποιούσαν για τις μεταφορές τους στο δύσκολο ανάγλυφο του τόπου μας. Όλα αυτά, όπως και τα καμιά 300 αιγοπρόβατα βοσκούσαν μέσα και γύρω από το χωριό, απασχολούσαν αρκετά άτομα στη φύλαξή τους γιατί ήταν ο πιο σημαντικός πόρος στην οικονομία τους και έπαιζαν έναν σημαντικό ρόλο στον περιορισμό του δάσους στα φυσικά του όρια. Εννοείται ότι για να είναι παραγωγικά αυτά τα ζώα, είχαν όλες τις ημέρες του χρόνου και την καλύτερη φροντίδα, τέτοια που σε αρκετές περιπτώσεις κάποια παιδιά και άνθρωποι δεν είχαν.
Σήμερα στο χωριό δεν υπάρχουν παρά καμιά 300 αιγοπρόβατα με τα οποία ασχολούνται τρεις οικογένειες, τα μόνα ζώα που βλέπουμε και ακούμε στη Μεγάλη Κάψη Φθιώτιδας. Ούτε αγελάδες, ούτε μουλάρια, ούτε γαϊδούρια υπάρχουν. Αντιθέτως έχουμε πολλά σκυλιά και άπειρες γάτες. Οι γάτες πολλαπλασιάζονται ασύστολα και καθώς δεν υπάρχουν άνθρωποι να τις ταΐσουν, έχουν εξολοθρεύσει κάθε άλλο είδος άγριας πανίδας σε ακτίνα ένα χιλιόμετρο από το χωριό. Τα σκυλιά πάλι, εκτός από λίγα που φυλάνε τα κοπάδια από τους λύκους (γιατί υπάρχουν και αυτοί) και λίγα δεσποζόμενα είναι ένα κοπάδι αδέσποτων που κινείται γύρω από όποιο σπίτι μπορούν να βρουν λίγο φαγητό. Το καλοκαίρι βρίσκουν αρκετό αλλά το χειμώνα που φεύγουν οι παραθεριστές, τα πράγματα δυσκολεύουν. Γι’ αυτό ο Δήμος Μακρακώμης έχει φροντίσει και έχει φτιάξει κάποιες ταΐστρες όπου βρίσκουν λίγη τροφή. Οι λίγοι χωριανοί έχουν το νου τους και σε αυτά, αλλά τους εξοργίζει το γεγονός ότι κάποιοι παραθεριστές αφού τα φέρουν στο χωριό, τα φροντίζουν όσες μέρες είναι εκεί και μετά φεύγοντας τα παρατάνε στην τύχη τους. Οι ίδιοι ποτέ δεν θα φέρονταν έτσι στα δικά τους ενώ θα εύρισκαν τρόπο να περιορίσουν τον αριθμό τους από απόλυτα αναγκαίο για την φύλαξη των σπιτιών και κοπαδιών, το κυνήγι καθώς και τη συντροφιά.
Στο χωριό λοιπόν η ημέρα των ζώων θα περάσει όπως όλες οι άλλες και πιθανόν μόνο ο Άρης, ο τεράστιος σκύλος που τον παράτησαν τραυματισμένο και σε άθλια κατάσταση πριν από λίγα χρόνια κάποιοι άγνωστοι και τον οποίο μάζεψαν και φρόντισαν ο Δημήτρης και η Ζωή θα καταλάβει, χάρη σε αυτούς το νόημα της ημέρας. Ο Άρης βρήκε άσυλο και στέγη στην μικρή αυλή τους και από εκεί ελέγχει με τον τρόπο του την κίνηση στον κεντρικό δρόμο του χωριού και συμμετάσχει διακριτικά σε όλες τις εκδηλώσεις, όπως στην γιορτή της Αγίας Τριάδας (φωτογραφία). Ο Άρης έχει την αγάπη όλων των συγχωριανών κάθε μέρα του χρόνου και την ανταποδίδει με σε όλους με ένα γενναίο κούνημα της ουράς του...
Ο Ηλίας Γ. Προβόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μεγάλη Κάψη της Δυτικής Φθιώτιδας. Έγινε δημοσιογράφος και εργάστηκε επί πολλά χρόνια και αποκλειστικά στις εφημερίδες, κυρίως στην «Ελευθεροτυπία» από τις στήλες της οποίας οργάνωσε και προέβαλλε μια ειδική αρθρογραφία με τον τίτλο «Μικρές Πατρίδες» για την ελληνική περιφέρεια και τους ανθρώπους της καθώς και για την Αθήνα, τα τελευταία χρόνια. Συνεχίζει να γράφει και να δημοσιεύει φωτογραφίες με την ίδια θεματογραφία στο actimon.blogspot.com ενώ εκδίδει και βιβλία που έχουν σχέση με την τοπική ιστορία.
*Αραρίσκω = Συνάπτω, συνδέω, προσαρμόζω
