close
Αρχική
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
    • Ιδιωτική Ασφάλιση
    • Κοινωνική Ασφάλιση
    • Επαγγελματικά Ταμεία
  • ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
    • Υγεία
    • Αυτοκίνητο
    • Οικονομία
    • Τράπεζες
    • Πολιτική
    • Κοινωνία
    • Bancassurance
    • Διεθνή
    • Πολιτισμός
    • Τεχνολογία
    • Καταναλωτικά Νέα
    • Αθλητικά
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΗΣ
    • Διαμεσολάβηση
    • Ασφαλιστικά Γραφεία
    • Πωλήσεις
    • Εκπαίδευση
    • Γυναίκα και Ασφάλιση
    • Αγγελίες
    • Λεξικό
  • ΠΡΟΪΟΝΤΑ
    • Σύνταξη
    • Υγεία
    • Περιουσία
    • Αυτοκίνητο
    • Bancassurance
    • Τραπεζικά
    • Λοιποί Κλάδοι
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡA
    • Ασφαλιστικές Εταιρείες
    • Θεσμικοί Φορείς
      • Ενώσεις - Σύλλογοι - Οργανισμοί - Διεύθυνση Εποπτείας
      • Διεθνείς Οργανισμοί
    • Φορείς Υγείας
    • Νομοθεσία
    • Μελέτες / Στατιστικά
    • Οικονομικά Αποτελέσματα
    • Άλλοι φορείς
      • Επιμελητήρια
      • ΕΦΚΑ - Ασφαλιστικά Ταμεία
      • Εφορίες
      • ΟΤΑ
      • Υπουργεία
  • ΑΠΟΨΕΙΣ
    • Άρθρα
    • Αρθρογράφοι
    • Βήμα Αναγνωστών
    • Ψηφοφορίες
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
  • Πολιτισμός

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η Μελαγχολία των Παλαιολόγων, του Φώτη Κόντογλου
Ηλίας Προβόπουλος
Ηλίας Προβόπουλος,
29/5/2023 - 09:02
  • facebook
  • twitter
  • linkedin

Η Μελαγχολία των Παλαιολόγων, του Φώτη Κόντογλου

Ηλίας Προβόπουλος, 29/5/2023
  • facebook
  • twitter
  • linkedin

Για την επέτειο της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης

Τον καιρό που δούλευα στον Μυστρά, τύχαινε πολλές φορές να βρεθώ μοναχός μέσα στην Περίβλεπτο. Τ’ απόγεμα η εκκλησία σκοτείνιαζε κι αγρίευε. Από πάνου από την σκαλωσιά άκουγα πατήματα. «Κανένα φάντασμα θα περπατά», συλλογιζόμουνα, και γύριζα το κεφάλι μου πάντα κατά το μέρος που στεκόντανε ζωγραφισμένοι οι στρατιώτες και οι πολεμάρχοι. Στεκόντανε στη σειρά ένα γύρο, λίγο ψηλότερα από το χώμα, οι περισσότεροι με βγαλμένα μάτια, τρυπημένοι στο στήθος, πολλοί απ αὐτοὺς κομματιασμένοι από τις σπαθιές. Σε πολλά κεφάλια είχε απομείνει γερό ένα μάτι μοναχά, μα κείνο το μάτι έβλεπε σαν δέκα ζωντανά.

Μνήσθητί μου, Κύριε! Χρόνια πέρασα μέσα σε κείνη την εκκλησιά, και μ όλα τούτα ανατρίχιαζα, σύγκρυο με διαπερνούσε. Κείνοι οι χορταριασμένοι τοίχοι ήτανε ζωντανοί, καρδιές χτυπούσανε, νεύρα τανυζόντανε, σπαθιά, σαργίτες, ταρκάσια, σκουτάρια τρίζανε απάνω στα κορμιά. «Και ιδού, σεισμός και προσήγαγε τα οστά, εκάτερον προς την αρμονίαν αυτού. Και είδον· και ιδού επ αὐτὰ νεύρα και σάρκες εφύοντο, και ανέβαινεν επ αὐτὰ δέρμα επάνω. Και εισήλθεν εις αυτά το πνεύμα και έζησαν και έστησαν επί των ποδών αυτών, συναγωγή πολλή σφόδρα».

Ετούτοι είναι οι τελευταίοι στρατιώτες του Παλαιολόγου, τότε που ήρτανε και πιάσανε για μετερίζι της απελπισίας το φημισμένο βουνό του Ταϋγέτου, σιμά στην αρχαία Σπάρτη. Ανεμοδαρμένο απάνου στον βράχο, μαραζωμένο, τα μάτια τους μελανιασμένα και λαμπερά από την θέρμη, από την αγρύπνια και την αγωνία. Ανατολίτες, στρατολογημένοι από τα μέρη της Σηλύβριας, της Μαύρης Θάλασσας, την Αγχίαλο, την Καβάρνα, κι άλλοι ντόπιοι απ τὸν Δρόγγο των Σκορτών, το Σάλαβρο, το Βοίτουλο, τη Μάνη, τη Γρεμπενή, τον Αϊτό κ.α., αίματα παλιά. Δεν είναι στρατιώτες βαριοί, με κορμιά δυνατά. Τα χέρια τους και τα ποδάρια τους είναι κοκκαλιασμένα, τα κορμιά λιγνά, περπατάνε ελαφρά σαν φαντάσματα, πολεμιστές ενός βασιλείου που δεν είναι τούτου του κόσμου. «Θεία παρεμβολή, θεηγόροι οπλίται παρατάξεως Κυρίου». Σαν τον αφέντη τους τον Κωνσταντίνο, ξέρουνε το κακό το ριζικό τους.

Κι οι άλλοι οι σύντροφοί τους είναι παραπονεμένοι, μα τούτος είναι πολύ θλιμμένος, φαρμάκι στάζει από το στόμα του. Στέκεται σαν πουλί αναφτερουγιασμένο. Στο να χέρι του βαστά αλαφρά το δοξάρι και τ άλλο τ ακουμπά απάνω στο σπαθί. Από το λαιμό του είναι κρεμασμένη η περικεφαλαία πισ απὸ την ωραία κεφαλή του, στον έναν ώμο του έχει ριγμένο το ταρκάσι με τις σαγίτες και στον άλλον ώμο το σκουτάρι του.

Ώρες καθόμουνα και κουβέντιαζα μαζί του σε μια γλώσσα που δε χρειάζεται μηδέ στόμα για να τη πει, μηδέ αφτί, για να την ακούσει. Τον άκουγα που μου μιλούσε από τον άλλο κόσμο, σαν τ αγέρι που φυσά απάνου στ ἄγρια χορτάρια που ναι φυτρωμένα σε κάστρο ρημαγμένο, μα καταλάβαινα καθαρά τι μου λεγε.

Τούτος ο στρατιώτης δεν είναι κανένας άντρας δυνατός, με κορμί αντρειωμένο, χεροδύναμος και φοβερός. Το κορμί του είναι αλαφρό και λυγερό, τα ποδάρια του ψιλά και μακριά σαν του ζαρκαδιού. Κείνα τα δάχτυλα των χεριών του είναι ίδια κοντύλια ψιλοπελεκημένα, ίδια αγιοκέρια, κι απορείς πως κρατάνε άρματα. Το κεφάλι του γέρνει στον ώμο του σαν του Χριστού. Τέτοιο κεφάλι ποιό πινέλο να το ζωγράφισε! Ζωγράφος είμαι κι εγώ, κι όμως απορώ για την τόση τέχνη. Από ποιό μέρος ήρθε τούτο το χέρι, που κράτησε το πινέλο, για να τυπώσει αυτά τα πικραμένα μάτια, αυτό το πηγούνι, αυτό το στόμα, αυτά τα μαλλιά! Τι μυστήριο κρύβεται μέσα σ αὐτὸν τον καθρέφτη π ἀντιφεγγίζει τις χαρές ενός άλλου κόσμου! Και τι ευτυχία για μας, να φτάξει ίσαμε τα χρόνια μας ένα τέτοιο δώρο εξαίσιο! Πρόσωπο γλυκομελάχρινο, ψημένο από τον ήλιο της Ανατολής, στα μέρη που πολεμούσε για την πίστη του Χριστού. Από τα μισοσφαλισμένα μάτια του βγαίνει μία αντιφεγγιά γλυκιά, ήρεμη και θλιμμένη.

Σ όλο τον κόσμο δεν βρέθηκε, μηδέ θα βρεθεί τέχνη όμοια με της Ανατολής, να δίνει τέτοιο πάθος και τέτοιο γλυκό παράπονο στα πλάσματά της. Όποιος έχει καρδιά θερμή, εκείνος θα με καταλάβει. Καμιά τέχνη δε μεταχειρίστηκε τόσο απλά μέσα και καμιά τέχνη δεν έπιασε τέτοια πράματα. Από κοντά, τα μάτια είναι δυό πινελιές, μια μαύρη και μίαν άσπρη, η μύτη είναι καμωμένη με δυό ελαφρές γραμμές! Δεν είναι λοιπόν μεγάλο μυστήριο; Τι θέλουνε να πούνε αυτοί που μιλάνε για φυσικά και για ανατομίες και για επιστήμες και για οφθαλμολογίες και τέτοια; Εδώ δεν υπάρχει μηδέ φυσικό, μηδέ αφύσικο, μηδέ τίποτα. Εδώ υπάρχει αυτό το ανεξερεύνητο μυστήριο, που δεν μπορεί να το πιάσει μηδέ ο σοφός Σολομώντας, με λόγια, με σκολειά και με φιλοσοφίες. «Δώρημα τέλειον άνωθεν καταβαίνον εκ του πατρός των φώτων». Φλόγα άπιαστη, ακατανόητη πνοή!

Η τέχνη της ανατολικής χριστιανοσύνης είναι καθαρή θροφή για το πνεύμα και χαρά για τα μάτια. Το ιδεώδες της Ανατολής απέχει από το ιδεώδες της Δύσης όσο κι ο ουρανός από τη γη. Με το πάθος η Ανατολή πέτυχε το εξωτικό αποτέλεσμα που ζητά το πνεύμα σαν ελάφι διψασμένο. Η Δύση έκανε ανάμεσα στα έθνη εκείνα όπως ο Προμηθέας, και πήγε το φως σ εκείνους που ζούσανε στο σκοτάδι. Πήγε και κούρνιασε στην αϊτοφωλιά, στο Τολέδο, Ανατολίτης ντερβίσης, κήρυκας της εγκράτειας στην τέχνη της ζωγραφικής, βαριεστισμένος από τα πανηγύρια της Βενετιάς. Όπως ήτανε κατατρεγμένοι οι Βυζαντινοί που σκαλώνανε στα βράχια του Μυστρά, έτσι κι ο Θεοτοκόπουλος πήγε και φώλιασε στο Τολέδο.

Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .

ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ...

  • Ηλίας Προβόπουλος: Πανηγύρι στον Αη - Λιά του Επταχωριού!!
    Ηλίας Προβόπουλος, 19/07/2024 - 09:55

    Ηλίας Προβόπουλος: Πανηγύρι στον Αη - Λιά του Επταχωριού!!

  • Ηλίας Προβόπουλος: Η προσελήνωση και η Κόκα – κόλα!
    Ηλίας Προβόπουλος, 19/07/2024 - 09:44

    Ηλίας Προβόπουλος: Η προσελήνωση και η Κόκα – κόλα!

  • Ηλίας Προβόπουλος: Η χώρα στεγνώνει για την Αττική!
    Ηλίας Προβόπουλος, 18/07/2024 - 09:09

    Ηλίας Προβόπουλος: Η χώρα στεγνώνει για την Αττική!

  • Ηλίας Προβόπουλος: Καλοκαιρινό όνειρο στην πόλη!
    Ηλίας Προβόπουλος, 17/07/2024 - 09:10

    Ηλίας Προβόπουλος: Καλοκαιρινό όνειρο στην πόλη!

  • Ηλίας Προβόπουλος: Κάτω από μια κρεβατίνα!

    Ηλίας Προβόπουλος: Κάτω από μια κρεβατίνα!

    Το πότε ο άνθρωπος εκτίμησε το κλήμα που βγάζει σταφύλια, την άμπελο δηλαδή και την εξημέρωσε, προσπαθούμε να το μάθουμε...
    Ηλίας Προβόπουλος, 15/07/2024 - 09:03
  • Ηλίας Προβόπουλος: Ο Θωμάς Νταβαρίνος στην κορυφή!

    Ηλίας Προβόπουλος: Ο Θωμάς Νταβαρίνος στην κορυφή!

    Ο ορειβάτης - αλπινιστής και Πρόεδρος του Ορειβατικού Συλλόγου Αγράφων, ο δικός μας Θωμάς Νταβαρίνος* από τα Τοπόλιανα της Ευρυτανίας...
    Ηλίας Προβόπουλος, 11/07/2024 - 08:53
  • Ηλίας Προβόπουλος: Το αλώνι του Δημήτρη στη Μάνη

    Ηλίας Προβόπουλος: Το αλώνι του Δημήτρη στη Μάνη

    Αλώναρης ο Ιούλιος και όσοι θυμούνται τα αλωνίσματα νοσταλγούν την εικόνα των παλιότερων χρόνων αλλά έχουν ξεχάσει τι σήμαινε αυτό...
    Ηλίας Προβόπουλος, 10/07/2024 - 10:10
  • Ηλίας Προβόπουλος: Αντετοκούνμπο και Ντρισμπιώτη οι σημαιοφόροι!

    Ηλίας Προβόπουλος: Αντετοκούνμπο και Ντρισμπιώτη οι σημαιοφόροι!

    Έληξε χθες το βράδυ το ζήτημα για το ποιος και ποια θα κρατήσουν την ελληνική σημαία στους Ολυμπιακούς Αγώνες που...
    Ηλίας Προβόπουλος, 10/07/2024 - 08:53
  • Ηλίας Προβόπουλος: Οι κοντούλες που χάθηκαν

    Ηλίας Προβόπουλος: Οι κοντούλες που χάθηκαν

    Ας είναι καλά το διαδίκτυο πλέον που μας δίνει τη δυνατότητα, αν ψάξουμε βέβαια, να δούμε πως ήταν κάποτε τα...
    Ηλίας Προβόπουλος, 09/07/2024 - 11:51
  • Ηλίας Προβόπουλος: Εικαστικό αφιέρωμα στον Λόρδο Βύρωνα

    Ηλίας Προβόπουλος: Εικαστικό αφιέρωμα στον Λόρδο Βύρωνα

    «…Where grew the arts of war and peace…» «...Όπου μεγάλωσαν οι τέχνες του πολέμου και της ειρήνης...» Το Μουσείο Φιλελληνισμού και το...
    Ηλίας Προβόπουλος, 09/07/2024 - 09:19

Σελίδες

  • « πρώτη
  • ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ
  • …
  • 36
  • 37
  • 38
  • 39
  • 40
  • 41
  • 42
  • 43
  • 44
  • …
  • ΕΠΟΜΕΝΗ
  • τελευταία »

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Εν ολίγοις…Ιουλιανά ΄25
16:53 Εν ολίγοις…Ιουλιανά ΄25
  • 14:50 Κ. Μητσοτάκης: Στον μηχανισμό SAFE η Ελλάδα - Διεκδικεί 1,2 δισ. ευρώ για την άμυνα
  • 14:47 Worldline Greece: Δύο σύγχρονες λύσεις πληρωμών που διευκολύνουν τις online αγορές
  • 14:00 Έως 75% ενίσχυση για μικρές επιχειρήσεις από τον αναπτυξιακό νόμο - Ενεργοποιήθηκαν 3 νέες προσκλήσεις
  • 13:27 Greg Case (Aon): Οι παγκόσμιες δυνατότητες αντασφάλισης της Aon συνεχίζουν να ενισχύονται
  • 13:07 Rearm Greece: Κρίσιμες πρωτοβουλίες σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον
  • 12:47 Optima bank: Αποκλειστικός συντονιστής στην επιτυχημένη ΑΜΚ της PREMIA Properties
  • 12:35 Οι σύγχρονες μονάδες υγείας MEDIFIRST συμμετέχουν στο Εθνικό Πρόγραμμα «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ»
  • 12:30 Τράπεζες και πιστωτική επέκταση: Η Ελλάδα στις κορυφαίες θέσεις της ευρωζώνης
  • 11:12 Η Brokers Union φέρνει την τεχνητή νοημοσύνη στην υπηρεσία των συνεργατών της
  • 10:36 Οι μεγάλες φωτιές και τι συμβαίνει με την ασφάλιση επιχειρήσεων και την αποζημίωση τους
  • 10:12 Όμιλος Ιατρικού Αθηνών: Νέες συνεργασίες και νέα προϊόντα με τον ασφαλιστικό κλάδο
  • 10:05 Allianz Trade: Καύσωνας και Οικονομικές Επιπτώσεις - Η Ελλάδα προβλέπεται να αντιμετωπίσει μείωση -1,1% του ΑΕΠ το 2025
  • 09:45 Έρχεται η αυτόματη είσπραξη ΦΠΑ
  • 09:38 ΕΟΠΥΥ σε ΠΦΣ για τη διανομή ΦΥΚ: Μην εργαλειοποιείτε τους ασθενείς για την εξυπηρέτηση οικονομικών συμφερόντων
  • 09:27 Ο «χάρτης» των πληρωμών από e-ΕΦΚΑ, ΔΥΠΑ για την περίοδο 28 Ιουλίου έως 1 Αυγούστου
  • 09:13 Τι θα γινόταν ΑΝ (what if);
  • 09:09 Νικητής ο Τραμπ στον πόλεμο με την Ε.Ε, η πρόληψη των πυρκαγιών, καντηλανάφτης…στον Λυκαβηττό, οι μπαχαλάκηδες τώρα και στα πανηγύρια(!) και το ρεκόρ 15ετίας των καταθέσεων
  • 09:05 Πλαγίως: Έρχεται!
  • 09:00 Ο ήρωας της ΕΛΔΥΚ γύρισε στην πατρίδα του
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

  1. 22/7 H Generali προχωρά στην εξαγορά του Ομίλου της Ευρωκλινικής
  2. 22/7 Ο Τραμπ στην Αθήνα(;) και ιταλικοί ύμνοι για την Ελλάδα, ο Γιά(ν)ης ξαναχτυπά, το μήνυμα της Αθήνας στους μετανάστες, και άλλος «πράσινος φραπές»
  3. 25/7 Έφυγε από την ζωή ο Ιωάννης Μακρυμίχαλος, ιδρυτικό στέλεχος του ΣΕΜΑ
  4. 23/7 Brokers Union: Συνέδριο & Βραβεύσεις Συνεργατών 2024 - Μια βραδιά αφιερωμένη σε όσους χτίζουν το αύριο και φέρνουν στον όμιλο 57 εκατ. μικτά ασφάλιστρα
  5. 25/7 Ατύχημα στη Δονούσα: Τι θα γινόταν αν η ασθενής ήταν ασφαλισμένη;
  6. 24/7 ΑΤΜ: Στις 11 Αυγούστου σε εφαρμογή η νέα νομοθετική ρύθμιση για τις τραπεζικές προμήθειες σε αναλήψεις μετρητών - Η τροπολογία
  7. 22/7 Η Akkadia Holdings ανακοινώνει την πώληση της Ευρωκλινικής στη Generali Hellas

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΣΧΟΛΙΑ

Config Page Gr

Διεύθυνση: Φιλελλήνων 3, 10557
Σύνταγμα, Αθήνα
Τηλέφωνο: 210 3229394 Fax: 210 3257074 Email: [email protected]

NEWSLETTER

Λάβετε τα καλύτερα του Nextdeal στα εισερχόμενά σας, κάθε μέρα.

FOLLOW US

  • Facebook
  • Instagram
  • Linkedin
  • YouTube

QUICK LINKS

  • ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΜΑΣ
  • ΕΚΔΟΣΕΙΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

© 2018 Nextdeal.gr

  • Όροι Χρήσης
  • Πολιτική Απορρήτου
  • Newsletter
  • Like Us on
    Facebook

  • Follow Us on
    Twitter

  • Follow Us on
    Instagram

  • Follow Us on
    LinkedIn

  • Subscribe on
    YouYube