Γράφει ο Ευάγγελος Γ. Σπύρου
Ο οικονομολόγος και Τραπεζικός Δροσόπουλος Ιωάννης, πέρασε όλη την ιεραρχία της Εθνικής Τραπέζης Ελλάδος, όπου διορίσθηκε το 1888 στην Λαμία, με τον κατώτερο υπαλληλικό βαθμό και το 1928 ήταν Διοικητής της (διετέλεσε και υπουργός οικονομικών), ως διοικητής της ΕΤΕ πήγε στην Δρέσδη Γερμανίας όπως διηγείται ο Ευάγγελος Α. Παπαστράτος στο βιβλίο του ‘Η δουλειά κι ο κόπος της, από την ζωή μου’ (εκδόσεις GEMA, β’ έκδοση 2012, α’ 1964), για να μελετήσει την οικονομική κατάσταση και ‘να βρει κάποιον συνδυασμό για να διατεθούν οι πολύ μεγάλες ποσότητες ελληνικών καπνών που έμειναν απούλητες και προκαλούσαν ζημίες σοβαρότερες σε ελληνικά κεφάλαια. Δεν τα κατάφερε όμως…’ Ο Ευάγγελος Α. Παπαστράτος με θλίψη σημειώνει στο βιβλίο:
"Κυριαρχούσε εκείνη την εποχή τραπεζικό πνεύμα αντί του εμπορικού με την ευρύτερη έννοια, που θα μπορούσε με την καθοδήγηση του ελληνικού καπνεμπορίου να συντελέσει στο ν' αυξηθεί η εισαγωγή των ελληνικών καπνών στη Γερμανία, προς όφελος της παραγωγής. Αλλά και το ελληνικό καπνεμπόριο εργαζόταν τότε κι αυτό χωρίς κανένα σύστημα.
Η τακτική που ακολουθούσε ως το 1920 η Τράπεζα Αθηνών και λίγα χρόνια αργότερα κι η Εθνική Τράπεζα, ήταν να στέλνουν μεγάλες ποσότητες καπνών στη Γερμανία για να πουληθούν για λογαριασμό των πελατών τους. Αυτό έγινε αιτία να δημιουργηθούν εκεί επανειλημμένες κρίσεις στα ελληνικά καπνά. Κρίσεις που υπήρξαν καταστρεπτικές για την παραγωγή και για το καπνεμπόριο, αλλά τελικά επιζήμιες και για τις Τράπεζες τις ίδιες. Με τις αθρόες αποστολές καπνών, δίχως να έχει προκαταβολικά εξασφαλιστεί η διάθεσή τους, δημιουργούσαν προσφορά δυσανάλογα μεγαλύτερη από τη ζήτηση καπνών, με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται με υπερβολικά έξοδα τα καπνά που έμεναν απούλητα και να ξεπετούν ελεεινά οι τιμές τους, προς μεγάλη ζημιά του εθνικού πλούτου της Ελλάδος.
Στο ζήτημα τούτο μεγάλη ήταν η ευθύνη και πολλών διευθυντών Τραπεζών στα καπνοπαραγωγά μέρη. Αποβλέποντας στο να τοποθετούν κεφάλαια των Τραπεζών σε δάνεια στους πελάτες τους, για να εισπράττουν τόκους και προμήθειες, όχι μόνο χορηγούσαν στο καπνεμπόριο ποσά αδικαιολόγητα μεγάλα, αλλά και δημιουργούσαν πληθώρα ερασιτεχνών εμπόρων — "παραμπάτηδων" όπως τους λέγαμε — που ασχολούνταν με το εμπόριο του καπνού πάρεργα, και φυσικά χωρίς καμμιά πείρα και δίχως σύστημα. Κι επειδή τα καπνά δεν είχαν ζήτηση στους τόπους της παραγωγής, τους ενθάρρυναν να τα στέλνουν στο εξωτερικό να πουληθούν για λογαριασμό τους.
Όταν αργότερα πλάκωσε η μεγάλη κρίση του 1929-1930 και τα καπνά έμεναν απούλητα στη Γερμανία, άρχισαν να φτάνουν εκεί κάθε λογής αυτοσχέδιοι Έλληνες καπνέμποροι, ακόμη και παπάδες και δάσκαλοι, για να προσπαθήσουν να βρουν αγοραστές. Ήταν να τους λυπάται κανένας."
Γι'αυτούς τους λόγους πήγε στην Δρέσδη της Γερμανίας ο Ι. Δροσόπουλος, διοικητής της ΕΤΕ ΤΟ 1928.
Ο Ευάγγελος Α. Παπαστράτος, άριστος γνώστης του καπνεμπορίου, ταξίδεψε σε πολλές χώρες για την προώθηση των Ελληνικών καπνών περιοχής Αγρινίου αλλά και άλλων περιοχών Θεσσαλίας, Μακεδονίας, Θράκη, Ηπείρου κ.λπ., στην Γερμανία, Αίγυπτο, Ελβετία, Τουρκία, Ρωσία, Γαλλία, Ολλανδία, Αμερική, κ.α. και προωθώντας την εταιρεία Παπαστράτος οι καλλιέργειες καπνού οδήγησαν σε όλη την Ελλάδα να απασχολούνται περίπου άμεσα 750.000 και έμμεσα 1.000.000 άτομα (λιμάνια, ακίνητα, μεταφορές, κρατικοί υπάλληλοι). Περίπου 40-50% των χρημάτων που έρχονταν στην Ελλάδα από εξωτερικό ήταν από τα καπνά εκεί στην δεκαετία 1925-1940 και τα άλλα από ελιές, λάδι, σταφίδα, μεταλλεύματα.
Εκεί λοιπόν στην εποχή ’20-΄30 υπήρξαν μεγάλες κρίσεις στην παραγωγή και καπνεμπόριο, που δημιουργούνταν εκτός των άλλων και οι ‘αλεξιπτωτιστές’ μεσάζοντες και ‘τρίτοι’ εκτός του κλάδου των καπνών, μειώνοντας και το είδος και την εργασία και τον κλάδο και την Ελλάδα που είχε ανταγωνισμό από Τούρκους, Βούλγαρους, Γερμανούς και Αμερικανούς. ‘Μεγάλη και η ευθύνη πολλών διευθυντών Τραπεζών στα καπνοπαράγωγα μέρη’ επεσήμανε στο βιβλίο του ο Ευάγγελος Α. Παπαστράτος που ευεργέτησε πολλαπλώς εκείνες τις εποχές την Ελλάδα αλλά και αργότερα με διεθνείς ιδιότητες του στον Ερυθρό Σταυρό στην Γερμανική κατοχή.
Αυτές τις μακρινές ιστορίες τις γράφω σήμερα (2025) που οι Τράπεζες και Τραπεζικοί εκτός της Τραπεζικής επιστήμης ‘διεισδύουν’ και στον Ασφαλιστικό κλάδο που είναι διαφορετική επιστήμη από την Τραπεζική. Τώρα που οι Τράπεζες επιδιώκουν νέες συνεργασίες με ασφαλιστικές. Τώρα που στην Τράπεζα Πειραιώς μαζί με NN και ERGO έρχεται και η ΕΘΝΙΚΗ η οποία στρέφεται πιο πολύ στις Γενικές Ασφάλειες (μακράν των Unit Linked). Τώρα που στο 2027 προβλέπεται μεγάλη ΑΝΑΤΡΟΠΗ στις πρώτες θέσεις των ασφαλιστικών εταιρειών. Τώρα που οι Τράπεζες ‘νικάνε’ τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές και πάνε να επιβάλλουν την άποψη ότι αυτές είναι οι διαμορφωτές της ασφαλιστικής αγοράς κρατώντας το ‘μαχαίρι’ και το ‘πεπόνι’. Τώρα που η ΔΕΙΑ της ΤτΕ εποπτεύει. Τώρα που το Bancassurance φέρνει το σχεδόν 50% παραγωγής ατομικών ζωής και υγείας. Τώρα που οι Τράπεζες μεγαλώνουν σχέσεις και μερίδια με ασφαλιστικές εταιρείες. Τα γράφω τώρα που οι ασφαλιστικές συμμορφώνονται σιγά-σιγά σε κανόνες και νόμους που ισχύουν στην Ευρώπη και που σιγά-σιγά (δυστυχώς όχι πλήρως) εγκαταλείπουν όλες τις κακές συνήθειες που είχαν ως την 1η Δεκ 2010 που η ΤτΕ ανέλαβε την εποπτεία και το 2014 που η Τράπεζα της Ελλάδος έβαλε το ‘τυπώνω-πληρώνω’…
Τα γράφω τώρα, ώστε ο Διοικητής της ΤτΕ κ Ι. Στουρνάρας, που έχει όλες τις αρμοδιότητες να ΑΠΑΙΤΉΣΕΙ συμμόρφωση στους ρόλους των Τραπεζών και ασφαλιστικών εταιρειών ώστε να μη αναγκαστεί να ‘τρέχει’ σαν τον Ι. Δροσόπουλο για να μαζέψει δύσκολες καταστάσεις ανθρώπων ‘τρίτων’ με το επάγγελμα του Τραπεζίτη ή του Ασφαλιστή. (Ακούστηκαν έπαινοι για τον κ. Στουρνάρα από υψηλόβαθμα στελέχη της ασφαλιστικής αγοράς και τον θετικό ρόλο του στις αποφάσεις του υπουργού ανάπτυξης σχετικά με τα αυξήσεις στο χώρο υγείας, όπου εμπλέκονται και τα νοσηλευτικά ιδρύματα).
Τώρα πρέπει να επισημάνω ότι απαιτείται ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ ώστε ο καθένας τομέας να συμπράξει για το καλό των καταναλωτών αλλά και για το συμφέρον και των δύο μερών. Το μέλλον επειδή είναι ρευστό και για τα δύο μέρη ο κ. Στουρνάρας να καθιερώσει τακτές συναντήσεις τραπεζικών και ασφαλιστικών ηγετών ώστε τα σύνορα και όρια να διατηρούνται σε θεσμικά πλαίσια. Οι τραπεζίτες είναι τραπεζίτες και οι ασφαλιστικές, ασφαλιστικές. Ευτυχώς ο κ Στουρνάρας γνωρίζει καλά τι ισχύει στην πράξη αλλά και στην νομοθεσία και είναι ο καλύτερος σύμμαχος και πρεσβευτής τους στην Κυβέρνηση.
Υ.Σ.: Από 01/01 του 2025 η ΔΕΙΑ έγινε ΔΕΕΙΑ (Διεύθυνση Εποπτείας Επαγγελματικής και Ιδιωτικής Ασφάλισης).
