Ερώτηση προς την Ευρ. Επιτροπή για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ευρώπη κατέθεσε ο Ευρωβουλευτής της Ν.Δ., Καθηγητής κ. Ιωάννης Α. Τσουκαλάς, ζητώντας, μεταξύ άλλων, στοιχεία για τα συστήματα εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση που εφαρμόζουν τα Κράτη-Μέλη και τη μέση επίδοση εισαγωγής των φοιτητών στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στην ερώτησή του ο Έλληνας Ευρωβουλευτής ζητά, επίσης, στοιχεία για την συγκριτική αξιολόγηση των συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης των Κρατών-Μελών της ΕΕ, τον αριθμό των πανεπιστημίων ανά χώρα, το ποσοστό των φοιτητών που τελικά λαμβάνουν πτυχίο, καθώς και τις δαπάνες ανά χώρα για σπουδές στο εξωτερικό.

Η παιδεία αποτελεί αρμοδιότητα του κάθε Κράτους-Μέλους, εντούτοις η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναλάβει τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο της Στρατηγικής της Λισαβόνας, σημαντικές πρωτοβουλίες για τον εκσυγχρονισμό και τη σύγκλιση των συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τόσο ως προς τη διοίκηση και τη χρηματοδότησή τους, όσο και ως προς τα προγράμματα σπουδών και τις ακαδημαϊκές πιστοποιήσεις (π.χ. μέσω της Διαδικασίας της Μπολόνια). Σύμφωνα με την Ευρ. Επιτροπή, η ποιοτική ανώτατη εκπαίδευση είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για την ανάπτυξη της Κοινωνίας της Γνώσης, η οποία βασίζεται σε υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό. Όλοι οι δείκτες οικονομικής και κοινωνικής προόδου μιας χώρας (κατά κεφαλήν ΑΕΠ, απασχόληση, ανταγωνιστικότητα, επίπεδο μισθών κλπ) συνδέονται στενά με τους δείκτες επιδόσεων της ανώτατης εκπαίδευσης.

Τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια υστερούν σημαντικά έναντι των αμερικανικών, σε όλους τους σημαντικούς δείκτες έρευνας, καινοτομίας, παραγωγικότητας, επαγγελματικής αποκατάστασης, κλπ, ενώ πλέον απειλούνται και από τα πανεπιστήμια αναδυόμενων οικονομιών (Κίνα, Ινδία). Παρόλο που εξακολουθούν να παίζουν σημαντικό ρόλο στην παραγωγή υψηλής ποιότητας επιστημονικών αποτελεσμάτων, αδυνατούν να μετατρέψουν τη γνώση σε καινοτόμα προϊόντα και να ενισχύσουν την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή και ευημερία. Σύμφωνα με εκθέσεις της Ευρ. Επιτροπής, τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια βρίσκονται σε κρίση, θέτοντας σε κίνδυνο την ικανότητα της ΕΕ να είναι ανταγωνιστική επί ίσοις όροις στην αναδυόμενη «οικονομία της γνώσης».

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat (2009), η Ελλάδα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά χρηματοδότησης για την τριτοβάθμια εκπαίδευση (1,4% του ΑΕΠ όταν ο μέσος όρος των ΕΕ27 είναι 1,1%). Ωστόσο, ο μεγάλος αριθμός εισακτέων σημαίνει ότι η Ελλάδα παρουσιάζει έναν από τους χαμηλότερους λόγους δαπανών ανά φοιτητή στην ΕΕ (5200 ευρώ ανά φοιτητή όταν ο μέσος όρος των ΕΕ27 είναι 8400 ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία του 2006). Επιπλέον, στη χώρα μας παρατηρείται το μεγαλύτερο στην ΕΕ ποσοστό φοιτητών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ως προς το σύνολο του μαθητικού δυναμικού (30%, όταν ο μέσος όρος των ΕΕ27 είναι 17,5%), στοιχείο που αποδίδεται κυρίως στη μεγάλη μέση διάρκεια σπουδών, δηλαδή τους «αιώνιους φοιτητές».

Σε δήλωσή του ο κ. Τσουκαλάς ανέφερε τα παρακάτω: «Μέσα σε ένα σκηνικό έντονης κρίσης και παρακμής, από το οποίο η μόνη διέξοδος μοιάζει να είναι ο μετασχηματισμός της Ελληνικής κοινωνίας και η ραγδαία οικονομική, κοινωνική και ηθική ανασύνταξη του τόπου, η απόφαση της Υπουργού Παιδείας για κατάργηση της βάσης του 10 για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια είναι παντελώς ακατανόητη, αν όχι και ύποπτη. Αντί να προσπαθούμε να αναβαθμίσουμε την παιδεία που παρέχουμε στους νέους μας και να τους προσφέρουμε επιτέλους τα πανεπιστήμια που τους αξίζουν, καταργούμε ακόμη κι αυτό το στοιχειώδες και αυτονόητο όριο, απλώς και μόνο για να «παρκάρουμε» φοιτητές σε κάποια περιφερειακά «πανεπιστημιακά» τμήματα, με προφανή στόχο να χρηματοδοτήσουμε την οικονομία της περιφέρειας και να κρύψουμε τα ποσοστά ανεργίας των νέων. Η κυρία Υπουργός, αντί να καταργεί τη βάση του 10 θα έπρεπε να ασχολείται περισσότερο με το γιατί υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες μαθητές λυκείου που δεν μπορούν να την υπερβούν. Και αντί να εξωθεί όλους τους μαθητές, τυφλά και αδιακρίτως, στην ψευδεπίγραφη «ανωτατοποιημένη» εκπαίδευση, ας ασχοληθεί με τη σχεδίαση ενός ουσιαστικού συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, που θα δίνει διέξοδο και ευκαιρίες στους νέους. Το ΠΑΣΟΚ επιμένει να αντιμετωπίζει διαχρονικά την παιδεία ως ένα πεδίο για την άσκηση λαϊκιστικής πολιτικής. Η κατάργηση της βάσης του 10 δεν είναι μέτρο φιλολαϊκό αλλά βαθύτατα αντιπαραγωγικό και αντικοινωνικό, που αντιστρατεύεται κάθε αρχή της παιδαγωγικής επιστήμης και εκμηδενίζει οποιαδήποτε προοπτική αριστείας και προόδου για τον τόπο. Θα πρέπει ολόκληρη η ακαδημαϊκή και εκπαιδευτική κοινότητα, οι κομματικές νεολαίες και οι συνήθως λαλίστατοι συνδικαλιστές της εκπαίδευσης να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να τοποθετηθούν με ειλικρίνεια απέναντι στην ελληνική νεολαία για το θέμα αυτό. Το παγκοσμίως πρωτότυπο σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, σύμφωνα με το οποίο τα πανεπιστήμια δεν επιτρέπεται να παρέμβουν στην επιλογή των φοιτητών (όπου η επιλογή γίνεται με βάση την απομνημόνευση μάλλον παρά την κριτική σκέψη), μαζί με την εσωτερική κατοχή των πανεπιστημίων από τις κομματικές νεολαίες (άλλη παγκόσμια πρωτοτυπία!) με την ολοπρόθυμη σύμπραξη διαφόρων μωροφιλόδοξων πανεπιστημιακών και συντεχνιακά συνασπισμένων εργαζομένων οδήγησαν με ευθύνη όλων μας - άλλων από εμάς ενεργητικά και άλλων παθητικά θεωμένων - όχι μόνο στη διάλυση της ακαδημαϊκής κοινότητας αλλά και της κεντρικής πολιτικής σκηνής».