Σε πρόσθετη-καταναγκαστική εργασία έως 17 έτη και εκθεμελίωση των συνταξιοδοτικών τους δικαιωμάτων καταδικάζονται και οι ασφαλισμένοι στα ειδικά ταμεία οι οποία χάνουν και το δικαίωμα της εξόδου με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας (το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει δεχτεί την προστασία των ώριμων συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, πόσο μάλιστα των θεμελιωμένων!)

Ο σύλλογος εργαζομένων στην Εθνική Τράπεζα καταγράφοντας τις βασικότερες αλλαγές που ψηφίστηκαν ή θα ψηφιστούν και αφορούν τους υπαλλήλους σε τράπεζες και ΔΕΚΟ, σημειώνει ότι στα ειδικά ταμεία η απώλεια είναι βαρύτερη καθώς οι καταβαλλόμενες ασφαλιστικές εισφορές είναι σημαντικά μεγαλύτερες και αποδίδονται σε σταθερή βάση (σ.σ. κάτι που δεν ισχύει στο σύνολο της οικονομίας, δυστυχώς).

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΕΡΑΣΜΕΝΟ ΙΟΥΛΙΟ ΕΩΣ ΤΟΝ ΠΡΟΣΕΧΗ ΜΑΡΤΙΟ ΤΟΥ 2016, 8 ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΜΕΣΑ ΣΕ 8 ΜΗΝΕΣ

1) Νέος τρόπος υπολογισμού που οδηγεί σε μικρές, μέχρι στιγμής, περικοπές αλλά, όχι επουσιώδεις. Έτσι,

α) τα έτη ασφάλισης μέχρι 2010 θα υπολογίζονται με τον παλαιό τρόπο,

β) από 1/1/2011 και μετά ο υπολογισμός της σύνταξης θα γίνεται με βάση τις καταβληθείσες εισφορές, και

γ) θα χορηγείται αναλογία της βασικής σύνταξης (360 ευρώ με τους υπολογισμούς του 2010 αλλά, σαφώς μικρότερο ποσό σήμερα, λόγω της ενδιάμεσης μείωσης του ΑΕΠ).

Να σημειωθεί ότι στο νέο τρόπο υπολογισμού εντάσσονται όλοι όσοι συνταξιοδοτούνται από 1/1/2015 και μετά, ακόμη και εάν είχαν θεμελιώσει μέχρι 31/12/2014 και παρέμειναν στην εργασία τους αιμοδοτώντας για το ασφαλιστικό σύστημα. Αφενός καταβάλλοντας εισφορές και αφετέρου μη λαμβάνοντας παροχές (καίτοι τις δικαιούνταν). Στο δημόσιο δεν εντάσσονται στο νέο τρόπο υπολογισμού όσοι είχαν θεμελιώσει μέχρι 31/12/2014 και, επιπλέον, πρόλαβαν και υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης μέχρι την 31η/8/2015. Δηλαδή διασώζονται μόνο όσοι, ενώ είχαν θεμελιώσει μέχρι τα τέλη του 2014 και, παράλληλα, πρόλαβαν και κατέθεσαν αίτηση συνταξιοδότησης εντός του πρώτου οκταμήνου του 2015.

2) Όσοι συνταξιοδοτούνται με πρόωρη-μειωμένη σύνταξη υπόκεινται σε επιπλέον περικοπή 10% επί των αποδοχών, όπως αυτές θα διαμορφωθούν μετά την περικοπή κατά 6% για κάθε χρόνο πρόωρης εξόδου (και 30% την πενταετία). Απλώς, η επιπλέον περικοπή του 10% απαλείφεται μετά την συμπλήρωση της συμβατικής ηλικίας συνταξιοδότησης (συνήθως μετά την πάροδο 5ετίας).

3) Η κατώτατη σύνταξη (15ετία) διαμορφώνεται στα 392 ευρώ (αφορά τα έτη ασφάλισης από 1/1/2015 και μετά) από 486 που ήταν.

4) Η εισφορά υγείας (υπέρ ΕΟΠΥΥ) αυξήθηκε από 4% στο 6% στις κύριες συντάξεις και μάλιστα, επί του αρχικού ποσού (απονομής) της σύνταξης (του ποσού που προβλεπόταν το 2009) και όχι επί των καταβαλλομένων σήμερα, ενώ προβλέφθηκε και εισφορά 6% (δεν προβλεπόταν πριν) επί των επικουρικών συντάξεων (υπέρ ΕΟΠΥΥ).

5) Από την 1η Ιουλίου 2015 η κατώτατη σύνταξη δεν θα χορηγείται ολόκληρη στις περιπτώσεις πρόωρης εξόδου (προ του 67ου έτους). Αν κατά την «έξοδο» το αναλογικό τμήμα της σύνταξης (αυτό που προκύπτει από τις καταβληθείσες εισφορές και τα έτη ασφάλισης) υπολείπεται του ποσού της κατώτατης σύνταξης, τότε θα καταβάλλεται μόνο το οργανικό-ανταποδοτικό τμήμα, και το κοινωνικό μέρος της σύνταξης θα καταβάλλεται με την συμπλήρωση του συμβατικού ορίου ηλικίας για συνταξιοδότηση με λιγότερα από 40 έτη ασφάλισης (67). Δηλαδή, εάν οι καταβληθείσες εισφορές και τα έτη ασφάλισης (π.χ. για 15-17 έτη ασφάλισης) οδηγούν σε (ανταποδοτική-οργανική) σύνταξη 280 ευρώ, τότε ο δικαιούχος θα λαμβάνει μόνο αυτό το ποσό. Τα υπόλοιπα μέχρι τα 486 ευρώ (αναλογία επί 392 ευρώ για τα έτη από το 2015 και μετά, όπως περιγράψαμε ανωτέρω) θα αποδοθούν στο 67ο έτος της ηλικίας.

6) Μειώθηκαν τα μερίσματα του μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων λόγω αδυναμίας του ΜΤΠΥ να καταβάλει τις συντάξεις (μείωση εσόδων από εισφορές, διακοπή κρατικής ή κοινωνικής επιδότησης).

7) Από τον Μάρτιο του 2016 (διαγραφή 72.000 δικαιούχων, 20% στο σύνολο των 360.000 χαμηλοσυνταξιούχων σύμφωνα με το μνημόνιο) και μέχρι το 2019 καταργείται το ΕΚΑΣ.

8) Η όγδοη μείωση, εντός του 2015, αφορά στην περικοπή των συντάξεων με το νέο νόμο για το ασφαλιστικό ( μείωση ποσοστού αναπλήρωσης 50% -65%ης αντί του 70-80%).

ΤΑ ΝΕΑ ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑ ΣΤΑ ΕΙΔΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ - ΕΤΕ

1. Μητέρα ανηλίκου.

α) Με βάση τα έως 18 Αυγούστου 2015 ισχύοντα (καθώς την επομένη ετέθη σε ισχύ το γ’ μνημόνιο), μια μητέρα με ανήλικο και 25 έτη ασφάλισης το 2010 έβγαινε στη σύνταξη στο 50ό έτος. Αν είχε μόνο 18,4 έτη ασφάλισης (5.500 ημέρες ασφάλισης) συνταξιοδοτούνταν με τις διατάξεις του ΙΚΑ. Ελάμβανε δηλαδή στο 50ό μειωμένη σύνταξη, μείον 6% για κάθε χρόνο πρόωρης εξόδου (και 30% την πενταετία) και πλήρεις αποδοχές στο 55ο έτος.

Με βάση τις νέες διατάξεις, οι ασφαλισμένες που γεννήθηκαν μετά την 18η/8/1965 άρα, τον περασμένο Αύγουστο δεν είχαν κλείσει το 50ό έτος της ηλικίας, χάνουν το δικαίωμα εξόδου ως μητέρες με ανήλικο. Και αυτό καθώς τίθεται πλέον ηλικιακό όριο τα 55 έτη για σύνταξη με 25ετία (και ανήλικο το 2010, ακόμη και αν η ανηλικότητα του τέκνου δεν ισχύει και σήμερα). Το οποίο (ηλικιακό όριο), αυξάνεται για κάθε ένα από τα επόμενα χρόνια κατά 18 μήνες ώστε, το 2022, το ηλικιακό όριο για σύνταξη με λιγότερα από 35 έτη να ανέλθει στο 67ο έτος της ηλικίας.

Αναλυτικά, μετά την 19η Αυγούστου 2015 η ηλικία εξόδου γίνεται 55 ετών, το 2016 έχουμε το 56ο έτος και 9 μήνες, το 2017 το 58ο και 5 μήνες κ.ο.κ.

β) Η ασφαλισμένη με ανήλικο και 25ετία το 2011 είχε θεμελιώσει το 52ο έτος της ηλικίας (το 52ο για μειωμένη και 57ο για πλήρη με τις διατάξεις του ΙΚΑ και 5.500 ένσημα). Και σε αυτή την περίπτωση τίθεται ως ελάχιστο ηλικιακό κατώφλι το 55ο έτος και ακολουθεί η αναπροσαρμογή των ορίων με τέτοιο (μεγάλο) βηματισμό που είναι απλώς κοροϊδία η αναφορά ότι η σύνταξη θα αποδοθεί κάποια στιγμή πριν το 67ο έτος της ηλικίας. Και αυτό γιατί το ηλικιακό όριο εξόδου αυξάνεται κάθε 12μηνο (έτος) κατά... 21 μήνες.

γ) Μητέρα με ανήλικο και 25ετία το 2012 είχε θεμελιώσει το 55ο (55ο για μειωμένη και 60ο για πλήρη με τις διατάξεις του ΙΚΑ). Από τις 19/8/2015 και μέχρι 31/12/2015 ισχύει το 56ο και 6 μήνες. Ενώ για το 2016 ισχύει το 58ο έτος για συνταξιοδότηση.

(Σημείωση: η ανηλικότητα του τέκνου ισχύει μέχρι τα 18 έτη και έως την 31η/12 τους έτους ενηλικίωσης).

2. Μειωμένη με 25ετία.

Με 25ετία το 2010 οι άνδρες στα ειδικά ταμεία ελάμβαναν την σύνταξη τους στο 60ό έτος. Πλέον, το ηλικιακό όριο έχει φτάσει το 61ο και 11 μήνες. (Πάντα με την προϋπόθεση των 150 ενσήμων κατ’ έτος την τελευταία προ της συνταξιοδότησης πενταετία όπως προβλέπεται στα ειδικά ταμεία).

Με 25ετία το 2011 το ηλικιακό όριο ήταν το 61ο έτος και πλέον (από 19/8/2015), γίνεται 61 και 9 μήνες και 62 και 6 το 2016.

3. Σύνταξη με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας.

Όσοι έχουν έστω και μια ημέρα ασφάλισης προ του 1983, σε οποιοδήποτε ταμείο είχαν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας (ΧΟΗ). Όσοι συμπλήρωσαν τις 10.500 ημέρες ασφάλισης μπορούν να συνταξιοδοτηθούν οποτεδήποτε. Πλέον, όσοι συμπληρώνουν τις 10.500 ημέρες ασφάλισης μετά την 18η Αυγούστου 2015 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν μόνο όσοι έχουν γεννηθεί έως 30/6/1957. Κλείνουν δηλαδή μέσα στο χρόνο το 58ο έτος και 6 μήνες. Κάτι που ισχύει από 19/8/2015 και μετά.

Επαναλαμβάνουμε: όσοι και όσες έχουν συμπληρώσει 35ετία μέχρι τις 18/8/2015 και δεν έχουν ασκήσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, έστω και εάν είναι κάτω των 58 ετών σήμερα, δικαιούνται την σύνταξη χωρίς κανένα πρόβλημα.

Σε αυτή την περίπτωση, πρώτα υπολογίζουμε πότε συμπληρώνεται η 35ετία (σ.σ. ο στρατός αναγνωρίζεται για θεμελίωση στο 58ο έτος, ενώ νωρίτερα μόνο για προσαύξηση σύνταξης) και ακολούθως πάμε στον πίνακα και βλέπουμε την ηλικίας συνταξιοδότησης την συγκεκριμένη ηλικία.

Από 1/1/2016 προστίθεται ένα επιπλέον εξάμηνο στην ανωτέρω ορισθείσα ηλικία συνταξιοδότησης. Έτσι, με 35ετία το 2016 απαιτείται και η συμπλήρωση του 59ο έτους. Σταδιακά τα εν λόγω όρια αυξάνονται κατά 6 μήνες κάθε χρόνο μέχρι το 62ο έτος.

4. Σύνταξη στα 58 με 35ετία.

Οι προσληφθέντες (ή ασφαλισθέντες σε οποιοδήποτε ταμείο) πρώτη φορά από 1/1/1983 και μετά, και οι οποίοι είχαν 25ετία το 2010, δικαιούνταν σύνταξη στο 58ο έτος. Πλέον, από 19/8/2015 και μετά, απαιτείται το 58ο και 6 μήνες για την συνταξιοδότηση με 35ετία. Ακολούθως, από 1/1/2016 προστίθεται ένα ακόμη εξάμηνο (συνταξιοδότηση στο 59ο το 2016 με 35ετία).

Πρόσθετα, με 35ετία το 2010 και το 2011 ένας ασφαλισμένος στα ειδικά ταμεία είχε θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με πλήρεις αποδοχές στο 58ο (με 36 έτη ασφάλισης κατά την έξοδο στην περίπτωση θεμελίωσης το 2011). Τούτο πλέον δεν ισχύει και ακολουθεί την αύξηση των ορίων ηλικίας που περιγράψαμε ανωτέρω.

5. Κατοχύρωση το 2011.

Αντιστοίχως, με 25ετία το 2011 υπήρχε θεμελίωση του 58 αλλά, με 36 έτη ασφάλισης (έως 4 πλασματικά έτη από τέκνα, πτυχίο, στρατό, ασφαλιστικά κενά κ.α.) κατά την έξοδο. Και σε αυτή την περίπτωση προστίθενται εξάμηνο όπως στην περίπτωση (4).

6. Κατοχύρωση το 2012.

Με 25ετία το 2012 ένας ασφαλισμένος σε ειδικό ταμείο είχε θεμελιώσει το 59ο (και 37 έτη ασφάλισης κατά την έξοδο εκ των οποίων έως 5 από αναγνώριση). Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται ηλικία 59 ετών και 5 μηνών για συνταξιοδότηση μετά την 18η Αυγούστου 2015 και το 59ο και 9 μήνες κατά το 2016.

7. Σύνταξη με 15ετία.

Σε αυτή την περίπτωση παραμένει το 62ο έτος της ηλικίας αλλά, πέραν του ασφαλιστικού δεσμού που απαιτείται (150 ένσημα το χρόνο για μια πενταετία πριν την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης), θα χορηγείται πλέον μόνο το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης. Εάν με βάση τον υπολογισμό, το οργανικό (ανταποδοτικό) τμήμα της σύνταξης είναι μικρότερο από 486 ευρώ, τότε ο ασφαλισμένος θα λαμβάνει μόνο αυτό το ποσό. Και η κοινωνικό μέρος, την κρατική συμμετοχή δηλαδή, θα την λάβει στο 67ο έτος.

Επιπλέον, για τα έτη από το 2015 και μετά η βασική σύνταξη δεν θα είναι 486 ευρώ αλλά, 392. Και όλα αυτά σημαίνουν ότι η σύνταξη με 15ετία, ναι μεν θα συνεχίσει να χορηγείται στο 62ο έτος της ηλικίας αλλά, οι εν λόγω αποδοχές θα είναι ένα μικρό επίδομα. Κάτω ακόμη και το επίδομα του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

Περικοπή συντάξεων

Η κρατική συμμετοχή από το 8% του ΑΕΠ μειώνεται στο 5,5% (το πολύ έως 9,8 δις σε επίπεδα 2015), με βάση το οποίο θα αποδίδεται η «εθνική (λεγόμενη) σύνταξη» επί ενός πληθυσμού 3 εκ. συνταξιούχων από 2,7 εκ. το 2015. Οι ατομικοί λογαριασμοί θα αποδίδουν ότι εισπράξει… το ασφαλιστικό ταμείο από εισφορές, με το δεδομένο μάλιστα της ύφεσης, της υψηλής ανεργίας στο 27%, των μειωμένων αποδοχών, της μερικής απασχόλησης και του δημογραφικού προβλήματος.

Ουσιαστικά, αντί να καταργηθεί η σχετική πρόβλεψη που υπήρχε μόνο για τις επικουρικές, επανέρχεται η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στο σύνολο των συντάξεων...

Έχουμε μπροστά μας δηλαδή μια μεταβλητή που θα οδηγεί σε μικρές και αβέβαιες συνταξιοδοτικές αποδοχές στο μέλλον. Το μόνο εγγυημένο θα είναι οι πληρωμές (εισφορές). Οι αποδόσεις (συντάξεις) θα καθορίζονται κάθε στιγμή στο μέλλον, αναλόγως της συγκυρίας, ενώ το κράτος θα έχει αποσυρθεί μέσω της «εθνικής σύνταξης». Η δημόσια ευθύνη για ένα αξιοπρεπές εισόδημα στην τρίτη ηλικία θα περιοριστεί στα 300 ή 320 ευρώ το μήνα. Αναλόγως πάντα του συνολικού ΑΕΠ...

Να σημειωθεί ότι με τους προαναφερθέντες νόμους του γ’ μνημονίου, ανατράπηκαν τα ασφαλιστικά δεδομένα 25 ετών. Και αυτά είναι δικαιώματα τα οποία έμειναν ανέπαφα, δεν εθίγησαν μέχρι τώρα. Τα εν λόγω θεμελιωμένα δικαιώματα για τους παλαιούς ασφαλισμένους έγιναν σεβαστά από το νόμο 2084/92, το νόμο 3029/02, το νόμο 3865/08, το νόμο 3863/10 και το νόμο 4093/12. Δηλαδή, διασώθηκαν από την Σκύλλα του α’ μνημονίου και την Χάρυβδη του β’ μνημονίου αλλά, όχι από το γ’ μνημόνιο που έφερε τώρα η κυβέρνηση.

Γράφει η Μαίρη Λαμπαδίτη