Το Α΄ Τεστ  είναι μια σύντομη Ανιχνευτική Διαδικασία που σχεδιάστηκε για να απαντήσει με αντικειμενικό και αξιόπιστο τρόπο στο ερώτημα: «Είναι το παιδί έτοιμο για να φοιτήσει στο σχολείο; ΝΑΙ ή ΟΧΙ;». Το  Αθηνά Τεστ Διάγνωσης Δυσκολιών Μάθησης είναι ένα ψυχοπαιδαγωγικό διαγνωστικό μέσο, το οποίο κατασκευάστηκε, για να το χρησιμοποιούν οι δάσκαλοι και οι νηπιαγωγοί με τους μαθητές της τάξης τους, μετά από ειδική εκπαίδευση καθώς και όσοι άλλοι ειδικοί ασχολούνται με τα προβλήματα της παιδικής ηλικίας, για να εντοπίσουν παιδιά που παρουσιάζουν δυσκολίες να ανταποκριθούν στις μαθησιακές απαιτήσεις του σχολείου.

Το Α΄ Τεστ  είναι το πρώτο Ελληνικό Τεστ Ανίχνευσης της Σχολικής Ετοιμότητας για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Δημιουργήθηκε το 2007, στο Ιατρείο της Αναπτυξιακής Παιδιατρικής του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία», από τους κ. Στέλιο Μαντούδη, Αναπτυξιακό Εργοθεραπευτή και την κ. Λωρέττα Θωμαΐδου, Παιδίατρο- Αναπτυξιολόγο. Είναι απλό, σύντομο εύχρηστο κι ευχάριστο στην εφαρμογή του.
Το Α΄ Τεστ δεν είναι τεστ Νοημοσύνης. Είναι μια σύντομη, αξιόπιστη Ανιχνευτική Διαδικασία. Αυτό σημαίνει ότι  σχεδιάστηκε για να απαντήσει με αντικειμενικό  και αξιόπιστο τρόπο στο ερώτημα: «Είναι το παιδί έτοιμο για να φοιτήσει στο σχολείο; ΝΑΙ ή ΟΧΙ;»
Το Α΄ Τεστ δεν είναι Διαγνωστική Δοκιμασία δηλαδή δε διερευνά τα αίτια και δεν απαντά στο ερώτημα γιατί  δεν είναι έτοιμο το παιδί να φοιτήσει ή τι φταίει και συμβαίνει αυτό. Το Τεστ χορηγείται από ειδικά εκπαιδευμένους επιστήμονες του χώρου της υγείας.
Το Α΄ Τεστ απευθύνεται σε όλα τα παιδιά ηλικίας 5 έως 6,5 ετών που πρόκειται να φοιτήσουν σύμφωνα με τη νομοθεσία αλλά και τη χρονική ηλικία την επόμενη σχολική χρονιά στη Α΄Τάξη του Δημοτικού Σχολείου. Έχει στόχο την Πρώιμη επισήμανση παιδιών που δε διαθέτουν ακόμη τις αναπτυξιακές ικανότητες που είναι απαραίτητες για την ομαλή φοίτηση στο σχολείο. Τα παιδιά που αποτυγχάνουν στο Α΄ Τεστ θα πρέπει να παραπέμπονται για λεπτομερέστερη εκτίμηση, έλεγχο και παρέμβαση από ειδικούς.

Το Α΄ Τεστ ελέγχει:

• Τη Σχολική Ετοιμότητα.
• Την Υπερκινητικότητα/ Διάσπαση της Προσοχής.
• Τη Συμπεριφορά κατά την εξέταση.

Η Σχολική Ετοιμότητα ελέγχεται με 7 επιμέρους κλίμακες οι οποίες αξιολογούν διαφορετικές μαθησιακές και γλωσσικές λειτουργίες και καλύπτουν όλες τις απαραίτητες δεξιότητες για τη φοίτηση στο σχολείο. Πρόκειται για:

1. Την κριτική ικανότητα.
2. Τις γλωσσικές αναλογίες,
3. Την πρώιμη αφαιρετική σκέψη.
4. Τον οπτικοκινητικό συντονισμό.
5. Την οπτική αντίληψη.
6. Την αδρή κινητικότητα.
7. Τις ακολουθίες.

Το Α΄ Τεστ περιλαμβάνει επίσης συμπληρωματικές κλίμακες που κρίθηκαν απαραίτητες γιατί πολλά παιδιά παρά την καλή ανταπόκριση στις κύριες κλίμακες παρουσιάζουν δυσκολία στη συγκέντρωση της προσοχής. Πρόκειται για κλίμακες που αφορούν την Υπερκινητικότητα/ Διάσπαση της Προσοχής και τη Συμπεριφορά κατά την εξέταση. Η Υπερκινητικότητα/Διάσπαση της Προσοχής ελέγχεται με ερωτηματολόγιο που αποτελείται από 14 ερωτήματα τα οποία απαντά ο κηδεμόνας ή η νηπιαγωγός από τις παρατηρήσεις τους  στην καθημερινή επαφή με το παιδί. Η Συμπεριφορά κατά την εξέταση καταγράφεται σε κλίμακα από τον εξεταστή  κι  εκτιμά την προσαρμοστική ικανότητα του παιδιού και την ικανότητα να ανταπεξέλθει σε καθημερινές απαιτήσεις.
Το Α΄Τεστ δίνει την ευκαιρία να εντοπιστούν έγκαιρα και να αντιμετωπιστούν στη συνέχεια, αναπτυξιακά προβλήματα που εμποδίζουν την ομαλή ένταξη του παιδιού στο σχολικό περιβάλλον και έτσι να προληφθεί η σχολική αποτυχία με όλες τις σοβαρές κοινωνικές και ψυχικές διαταραχές που αυτή συνεπάγεται.

Το  Αθηνά Τεστ Διάγνωσης Δυσκολιών Μάθησης κατασκευάστηκε και σταθμίστηκε στη χώρα μας, το 1999, στο Ψυχομετρικό εργαστήριο του Τομέα Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών από τους καθηγητές ψυχολογίας κ.Ιωάννη Παρασκευόπουλο, την κ.Αναστασία Καλαντζή-Αζίζι τον κ.Νικόλαο Γιαννίτσα. Σύμφωνα με τους κατασκευαστές του είναι ένα ψυχοπαιδαγωγικό διαγνωστικό μέσο, το οποίο κατασκευάστηκε, για να το χρησιμοποιούν οι δάσκαλοι και οι νηπιαγωγοί με τους μαθητές της τάξης τους, μετά από ειδική εκπαίδευση  καθώς και όσοι άλλοι ειδικοί ασχολούνται με τα προβλήματα της παιδικής ηλικίας, για να εντοπίσουν παιδιά που παρουσιάζουν δυσκολίες να ανταποκριθούν στις μαθησιακές απαιτήσεις του σχολείου. Το Αθηνά Τεστ είναι ένα πολυθεματικό τεστ ενδοατομικής αξιολόγησης δίνει μια αναλυτική εικόνα της παρούσας κατάστασης του παιδιού σε καίριους τομείς της ανάπτυξης και εντοπίζει συγκεκριμένες περιοχές που είναι ελλειμματικές. Οι περιοχές αυτές αφού εντοπιστούν χρήζουν ιδιαίτερης διδακτικοθεραπευτικής παρέμβασης. Το Αθηνά τεστ είναι μια δέσμη από επιμέρους διαγνωστικές δοκιμασίες, δεκατέσσερις κύριες και μια συμπληρωματική, οι οποίες αξιολογούν ένα ευρύτατο φάσμα  κινητικών αντιληπτικών, νοητικών και ψυχογλωσσικών διεργασιών .Οι κλίμακες αυτές ελέγχουν και αξιολογούν  πλευρές της ανάπτυξης του παιδιού που θεωρούνται κρίσιμες για τη σχολική μάθηση και προσαρμογή.
Οι δεκατέσσερις κλίμακες του Αθηνά Τεστ με τη σειρά που χορηγούνται στο παιδί κατά τομείς ανάπτυξης είναι οι εξής :

• Ι. Νοητική ικανότητα

1. Γλωσσικές αναλογίες.
2. Αντιγραφή σχημάτων.
3. Λεξιλόγιο.

• ΙΙ. Μνήμη ακολουθιών

4. Μνήμη αριθμών και κοινές ακολουθίες(συμπληρωματική).
5. Μνήμη εικόνων.
6. Μνήμη σχημάτων.

• ΙΙΙ. Ολοκλήρωση ελλιπών παραστάσεων

7. Ολοκλήρωση προτάσεων.
8. Ολοκλήρωση λέξεων.

• ΙV. Γραφο-φωνολογική ενημερότητα

9. Διάκριση γραφημάτων.
10. Διάκριση φθόγγων.
11. Σύνθεση φθόγγων.

• V. Νευρο-ψυχολογική ωριμότητα

12. Οπτικο-κινητικός συντονισμός.
13. Αντίληψη  δεξιού-αριστερού
14. Πλευρίωση.

Το Αθηνά Τεστ επειδή αποσκοπεί στην έγκαιρη διάγνωση έχει κατασκευαστεί  για να χρησιμοποιείται σε παιδιά που βρίσκονται στα πρώτα στάδια- χρόνια της φοίτησής τους στο σχολείο. Καλύπτει πρωτίστως παιδιά ηλικίας 5 έως και 9 ετών (δηλαδή Νηπιαγωγείου, Α΄, Β΄, Γ΄ & Δ΄ Δημοτικού), αλλά μπορεί να χορηγηθεί και σε μεγαλύτερα παιδιά, τα οποία παρουσιάζουν σοβαρές μαθησιακές ανεπάρκειες, ενώ ορισμένες κλίμακες μπορούν να χρησιμοποιηθούν με παιδιά όλων των ηλικιών. Το Αθηνά τεστ μπορεί να χορηγηθεί με τρεις τρόπους ανάλογα με τον επιδιωκόμενο σκοπό: την πλήρη, τη βραχεία και την επιλεκτική χορήγηση. Σε κάθε περίπτωση ο εξεταστής θα πρέπει να αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητες που του παρέχει αυτό το τεστ (και όχι μόνο αυτές) ώστε κάθε περαιτέρω ενέργειά του (π.χ. παραπομπή σε άλλη υπηρεσία για συστηματικότερη διερεύνηση ή προγραμματισμός κατάλληλης διδακτικοθεραπευτικής παρέμβασης)  να στηρίζεται σε μια ευρύτερη βάση ψυχοπαιδαγωγικών διαγνωστικών δεδομένων.

*Ευρυδίκη Παυλάτου, Ψυχολόγος, εκπαιδευτικός, υπεύθυνη αγωγής υγείας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση