Ποιοι οι κλάδοι που θα προσελκύσουν δάνεια και επιδοτήσεις, το χρονοδιάγραμμα, τα κριτήρια και ο μηχανισμός αξιολόγησης - Μέχρι τον Ιούνιο η νομοθεσία για την επιλεξιμότητα και τις προδιαγραφές, προανήγγειλε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης. Έτοιμες να δώσουν δάνεια σε βιώσιμες επενδύσεις οι τράπεζες, δήλωσε ο γενικός διευθυντής εταιρικής και επενδυτικής τραπεζικής της ΕΤΕ κ. Βασίλης Καραμούζης

Με αυτόματες και ταχύτατες διαδικασίες μέσω κυρίως του τραπεζικού συστήματος (εθνικού και ευρωπαϊκού), θα αξιολογούνται τα επενδυτικά έργα που θα χρηματοδοτηθούν από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, υπογράμμισε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης, στο "Fin Forum 2021, Shaping the future of banking & finance".

Μάλιστα, ο κ. Σκυλακάκης κάλεσε τους επενδυτές που έχουν προετοιμάσει επιχειρηματικά σχέδια, στους επιλέξιμους κλάδους, να ξεκινήσουν άμεσα τις διαδικασίες αξιολόγησης με τις τράπεζες, καθώς θα τηρηθεί ο κανόνας "first-in-first-out" (FIFO). Όπως διευκρίνισε, η σχετική νομοθεσία για την επιλεξιμότητα και τις προδιαγραφές θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το Μάιο - Ιούνιο, επομένως, οι επενδυτές δεν έχουν καιρό για καθυστέρηση. Συνεπώς, "είναι ρεαλιστικός ο στόχος να δούμε τις πρώτες εκταμιεύσεις εντός του καλοκαιριού", δήλωσε. Εξάλλου, τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης δεν πρόκειται να εισρεύσουν μαζικά, αλλά σταδιακά, για λόγους δημοσίου χρέους. Στόχος είναι να υπάρξει εμπροσθοβαρής χρηματοδότηση αν και το πρόγραμμα θα είναι ανοικτό για τρία με τέσσερα χρόνια.

Αναφερόμενος στη διαδικασία αξιολόγησης και χρηματοδότησης, ο κ. Σκυλακάκης διευκρίνισε ότι από τη στιγμή που έχουν καθοριστεί τα επιλέξιμα σχέδια και δεν θα γίνεται υπέρβαση των προβλεπόμενων για την επένδυση ποσοστών κρατικών ενισχύσεων, η τελική αξιολόγηση και δανειοδότηση θα γίνεται μέσω του τραπεζικού συστήματος. Ο μηχανισμός προβλέπει την ενίσχυση επενδυτικών έργων με επιλεξιμότητες την πράσινη ενέργεια, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την έρευνα και ανάπτυξη, αλλά και την αναβάθμιση επιχειρηματικών στρατηγικών μέσω εξαγορών, συγχωνεύσεων και συνεργασιών ώστε να αυξηθεί το μέγεθος και η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Σε ό,τι αφορά στα ποσοστά ενίσχυσης, το δάνειο μηδενικού επιτοκίου θα ανέρχεται σε 30-50%, η ίδια συμμετοχή σε τουλάχιστον 20% και το υπόλοιπο από ποσοστό θα καλύπτεται από τις τράπεζες.

Σε αυτό το σημείο αναδεικνύεται ο κομβικός ρόλος των τραπεζών για την αξιοποίηση των κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και για τη σημασία της μόχλευσης, με πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, συμπλήρωσε ο γενικός διευθυντής εταιρικής και επενδυτικής τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας κ. Βασίλης Καραμούζης.

Στην παρέμβασή του, ο κ. Καραμούζης εξήγησε ότι οι  πόροι που θα διατεθούν στη χώρα μας είναι περίπου 32 δισ. ευρώ. Από αυτά περίπου τα 17,8 δισ. θα έχουν τη μορφή επιχορηγήσεων που κυρίως θα χρησιμοποιηθούν για δημόσια έργα. Τα υπόλοιπα 12,7 δισ θα έχουν τη μορφή δανεισμού και θα κατευθυνθούν σε ιδιωτικά έργα.

Αυτά τα 12,7 δισ. είναι που καλείται το τραπεζικό σύστημα να μοχλεύσει και να κατευθύνει αποτελεσματικά στην ιδιωτική πρωτοβουλία και επιχειρηματικότητα. Πιο συγκεκριμένα η εκτίμηση είναι, πρόσθεσε ο κ. Καραμούζης, ότι αυτά τα 12,7 δισ. μπορούν να οδηγήσουν σε ιδιωτικές επενδύσεις που θα ξεπεράσουν τα 30 δισ. ευρώ. Ο κ. Καραμούζης έδωσε το εξής παράδειγμα: Μια ενδεικτική δομή χρηματοδότησης θα μπορούσε να είναι: 40% δάνειο Ταμείου Ανάκαμψης, 30% δάνειο συγχρηματοδότησης από εμπορική τράπεζα (co-financing) και 30% ιδία συμμετοχή του φορέα της επένδυσης (κύριου του έργου).

Τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν θα πρέπει να κινούνται, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του Ταμείου, στους βασικούς άξονες:

• Πράσινη μετάβαση (37%)
• Ψηφιακή μετάβαση (20%)
• Απασχόληση και κοινωνική συνοχή
• Ιδιωτικές επενδύσεις και οικονομικός μετασχηματισμός

Προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν οι επιχειρήσεις  ή τα έργα είναι:

• Οι επιχειρήσεις που θα χρηματοδοτηθούν πρέπει καταρχήν να είναι αξιόχρεες (Bankable) και επιπλέον το έργο για το οποίο αιτούνται χρηματοδότησης να πληροί τα κριτήρια επιλεξιμότητας του ταμείου.
• Η δυνατότητα του φορέα της επένδυσης να συνεισφέρει ιδία συμμετοχή και το ύψος αυτής αποτελεί σημαντικό παράγοντα.

Καταλήγοντας, ο κ. Καραμούζης ανέφερε ότι "στην Εθνική Τράπεζα έχουμε δημιουργήσει εσωτερικά Task Force με τη συνεργασία των σχετικών διευθύνσεων (Structured Finance, Investment Banking, Corporate Business Development), που ήδη συζητά με πελάτες πιθανές επενδύσεις και δρα συμβουλευτικά με στόχο την επιτυχή ένταξη των έργων στο Ταμείο αλλά και την εξασφάλιση του απαιτούμενου τραπεζικού δανεισμού. Στη συγκεκριμένη συγκυρία, η ταχύτητα δεν είναι μόνο σημαντική ως προς την απορρόφηση του προγράμματος. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι και οι άλλες χώρες θα έχουν προγράμματα στήριξης και ότι θα ανταγωνιστούμε μαζί τους για την προσέλκυση ξένων επενδυτών. Το να φτιαχτεί ένα πλαίσιο ένταξης απλό, κατανοητό και γρήγορο, το οποίο θα συνοδεύεται από ένα ευέλικτο και γρήγορο τραπεζικό σύστημα θα είναι  συνταγή επιτυχίας για την προσέλκυση σημαντικών έργων στη χώρα μας".

Χριστίνα Θεοφιλίδη: Οι ελληνικές τράπεζες στο νέο μοντέλου του retail banking

Το κατάστημα θα παραμείνει, αλλά ο ρόλος του θα είναι συμβουλευτικός, δήλωσε η γενική διευθύντρια λιανικής τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας, Χριστίνα Θεοφιλίδη. Σε όλη την αγορά διαμορφώνεται ένα νέο περιβάλλον με την ιλιγγιώδη ανάπτυξη του τεχνολογικού τομέα επιφέροντας αλλαγές και στις καταναλωτικές συνήθειες, στις οποίες προσαρμόζεται το τραπεζικό σύστημα.

Σύμφωνα με τη γενική διευθύντρια λιανικής τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας κυρία Χριστίνα Θεοφιλίδη, τα χαρακτηριστικά της νέας ψηφιακής εποχής είναι: ταχύτητα και ευκολία στη συναλλαγή με αυξημένη ασφάλεια, εύκολη μεταφορά δεδομένων, εξοικονόμηση χρόνου. Όπως εξήγησε στην ομιλία της, σήμερα ενισχύεται η ιδέα που συνοψίζεται στη φράση "η τράπεζα μαζί μου, παντού, από το κινητό μου ή τον υπολογιστή μου".

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, στο νέο τοπίο, η αγορά δεν έχει και τόσο αυστηρά «σύνορα» και όρια, οπότε οι τράπεζες συγκρίνονται με τις πλατφόρμες όπως το Netflix, η Amazon, το Spotify, και οδηγούμαστε στο να παρέχουμε υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης και παροχής υπηρεσιών.

Ειδικά στη χώρα μας, συμπλήρωσε η κα Θεοφιλίδη, την τελευταία δεκαετία μπορεί κανείς να ξεχωρίσει δύο γεγονότα που επιτάχυναν έως και επέβαλαν την ψηφιακή μας εκπαίδευση, όσον αφορά σε τραπεζικές υπηρεσίες.

Το πρώτο γεγονός συνδέεται με τα capital controls, όταν μάθαμε να χρησιμοποιούμε τις χρεωστικές κάρτες, έξω από τα ΑΤΜ και πέρα από την ανάληψη μετρητών, στην πληρωμή προϊόντων και υπηρεσιών.

Το δεύτερο γεγονός έρχεται λίγα χρόνια μετά, με τα απαραίτητα μέτρα κατά της πανδημίας, όταν γνωρίσαμε τις ψηφιακές τραπεζικές υπηρεσίες.

"Μάθαμε να ανοίγουμε τον πρώτο μας λογαριασμό στην τράπεζα από το κινητό μας, μια υπηρεσία που πρώτη η Εθνική παρουσίασε στην αγορά, να μεταφέρουμε χρήματα, να πληρώνουμε λογαριασμούς, να αγοράζουμε προϊόντα, όπως κάρτες, προθεσμιακές καταθέσεις, ασφάλεια αυτοκινήτου, ακόμα και να παίρνουμε ένα προσωπικό δάνειο, με τα χρήματα να πιστώνονται στο λογαριασμό μας μέσα σε λίγα λεπτά. Όλα αυτά χωρίς την ανάγκη επίσκεψης στο κατάστημα, από όπου και όποτε θέλουμε", σημείωσε.

Παρ’ όλα αυτά, η κα Θεοφιλίδη ανέφερε ότι το τραπεζικό κατάστημα δεν θα καταργηθεί αλλά θα αλλάξει ρόλο. Εξήγησε ότι το δίκτυο των καταστημάτων είναι το βασικό συστατικό της σχέσης εμπιστοσύνης που δημιουργεί η τράπεζα με τον πελάτη. Παραμένει δε, ένα από τα πιο σημαντικά κριτήρια επιλογής τράπεζας, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα. Συνεπώς, μπορεί τα δίκτυα των τραπεζών να έχουν περιορίσει την παρουσία τους τα τελευταία χρόνια, όμως δεν πρόκειται να εξαφανιστούν. "Σήμερα έχουμε φθάσει σε μία ισορροπία, με τον αριθμό καταστημάτων ανά 1000 κατοίκους να είναι κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, γύρω στα 20", ανέφερε.

Έτσι, στο νέο retail banking, κυρίως, μεταβάλλεται η φύση των εργασιών μέσα στο κατάστημα. Εξάλλου ήδη πάνω από το 90% των εγχρήματων συναλλαγών πραγματοποιείται σε αυτόματες μηχανές όπως ATM και APS και φυσικά online. Χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες. Με την τάση αυτή, συνέχισε η κα Θεοφιλίδη, απελευθερώνεται πολύτιμος χρόνος που μπορεί να αξιοποιηθεί για την παροχή αναβαθμισμένων υπηρεσιών, όπως συμβουλευτικών υπηρεσιών για την καλύτερη καθημερινή διαχείριση των οικονομικών της οικογένειας και τον προγραμματισμό και κάλυψη των αναγκών ρευστότητας μιας επιχείρησης.

"Στην Εθνική δίνουμε μεγάλο βάρος σε αυτόν τον μετασχηματισμό. Πέρα από την ανάπτυξη χρήσιμων υπηρεσιών για τους πελάτες μας και την εκπαίδευσή τους ώστε να μπορέσουν να τις αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, επενδύουμε με πάθος στα στελέχη μας και ειδικά στα στελέχη της πρώτης γραμμής, ώστε να αναπτύξουν τις δεξιότητες εκείνες που θα τους καταστίσουν πολύτιμους συνεργάτες σε κάθε πελάτη μας. Δεν θέλουμε να διεκπεραιώνουμε ούτε να πουλάμε - αναπτύσσουμε συμβούλους με γνώση και σεβασμό στον πελάτη μας. Και αυτή είναι μία επιθυμητή εξέλιξη και για τα στελέχη που βρίσκονται στα καταστήματα. Αυτός είναι και ο νέος ρόλος του δικτύου στην ψηφιακή μας εποχή", πρόσθεσε.