Την Τετάρτη 16 Μαρτίου 2016, και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή (15 Μαρτίου), η ΕΚΠΟΙΖΩ πραγματοποίησε σε συνεργασία με το Τμήμα Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ), ημερίδα με θέμα "Ψηφιακά Δικαιώματα".

Την ημερίδα χαιρέτησαν ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή κος Αντώνης Παπαδεράκης, η Πρόεδρος του Τμήματος Μάρκετινκ και Επικοινωνίας του ΟΠΑ κα Φλώρα Κοκκινάκη και η Πρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ κα Ελένη Αλευρίτου.

Η πολυπληθής συμμετοχή των μαθητών (Λυκείων), φοιτητών και σπουδαστών αποδεικνύει το μεγάλο ενδιαφέρον των νέων για τα θέματα που ανέπτυξαν οι έγκριτοι ομιλητές.

Στην ημερίδα ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποίησε ομάδα εθελοντών φοιτητών του ΟΠΑ, την οποία συντόνισε η Επίκουρη Καθηγήτρια Δρ. Ειρήνη Νικάνδρου.

Ειδικότερα:

Αποτελέσματα έρευνας για τα Ψηφιακά δικαιώματα

Ομάδα 20 εθελοντών φοιτητών του Τμήματος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του ΟΠΑ, παρουσίασαν τα αποτελέσματα έρευνας για τα "Ψηφιακά Δικαιώματα" που διεξήγαγαν κατά το δεύτερο δεκαπενθήμερο Φεβρουαρίου 2016 και το πρώτο δεκαήμερο Μαρτίου 2016.

Η έρευνα βασίστηκε σε ερωτηματολόγια τα οποία συμπλήρωσαν συνολικά 1.015 άτομα, ηλικίας -15 έως 45+, με μεγαλύτερη συμμετοχή (73,6%) εκείνη των νέων ηλικίας 15-24 ετών. Οι άνδρες αποτέλεσαν το 46,1% του δείγματος, ενώ οι γυναίκες το 53,9%.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το μεγαλύτερο μέρος των ερωτηθέντων δημοσιοποιεί το ονοματεπώνυμό (88,1%), το φύλο (90,7%) και την ηλικία (75,6%) του, καθώς και τις προτιμήσεις (64,9%) σε ταινίες, μουσική κλπ, και τους χώρους όπου συχνάζει (56,2%). Ένα μικρότερο ποσοστό δηλώνει τη διεύθυνση, τον αριθμό τηλεφώνου και τα στοιχεία της πιστωτικής κάρτας του σε ποσοστά 19,3%, 23,4% και 11% αντίστοιχα, ενώ ένα ελάχιστο ποσοστό 2,3% και 2,7% δεν δημοσιοποιεί κανένα στοιχείο ή δημοσιοποιεί κάποιο άλλο στοιχείο, αντίστοιχα.

Το 38,3% των ερωτηθέντων αποκαλύπτει σε μικρό βαθμό πληροφορίες για τον εαυτό του, ενώ το 33,3% σε ένα μέτριο επίπεδο. Το 18,5% δεν αποκαλύπτει καθόλου εύκολα προσωπικές πληροφορίες. Ωστόσο με μεγάλη ευκολία εκθέτει στο διαδίκτυο προσωπικά δεδομένα το 8,4% του δείγματος, ενώ μόλις το 1,4% παραθέτει αβίαστα ατομικά στοιχεία.

Τα 3/4 του δείγματος γνωρίζουν σε μεγάλο βαθμό τους κινδύνους του διαδικτύου (74,8%). Το 18,7% δηλώνει πως τους αντιλαμβάνεται σε μέτριο βαθμό, ενώ ελάχιστη ενημέρωση έχει το 6,5% των ερωτηθέντων (λίγο έως καθόλου).

Το 16,1% υποστηρίζει πως χρησιμοποιεί σε μεγάλο βαθμό τρόπους ασφαλούς πλοήγησης στο διαδίκτυο, ενώ ένα ποσοστό της τάξεως του 70% χρησιμοποιεί αυτούς σε ικανοποιητικό βαθμό. Ωστόσο, ένα σημαντικό ποσοστό του επιπέδου του 13,9% δεν εφαρμόζει καθόλου, ή (εφαρμόζει) σε μικρό βαθμό τρόπους ασφαλούς περιήγησης του διαδικτύου.

Οι ηλεκτρονικές αγορές εμπλέκουν αρκετά προσωπικά στοιχεία σε σημαντικό βαθμό. Είναι θετικό το γεγονός πως παραπάνω από τους μισούς χρήστες (61,6%) γνωρίζει τα δικαιώματά του στις ηλεκτρονικές αγορές. Παρ’ όλα αυτά είναι σημαντικό το πλήθος των ατόμων οι οποίοι γνωρίζουν λίγα (24,9%) έως και καθόλου (13,5%) από τα δικαιώματα τους στον τομέα αυτό.

Τέλος, περίπου το 1/4 των ερωτηθέντων (27,1%) αφιερώνει προσεγγιστικά το μισό χρόνο της καθημερινότητάς του στην ενασχόληση με το διαδίκτυο. Παραπάνω από τους μισούς κάνουν χρήση αυτού 2-6 ώρες (58,5%) , ένω ένα ποσοστό θετικό (14,4%) για τα σημερινά δεδομένα δηλώνει πως το διαδίκτυο απασχολεί λιγότερες από 2 ώρες ημερησίως.

Κατόπιν, ακολούθησαν εισηγήσεις όπου αναπτύχθηκαν τα παρακάτω θέματα:

Εθισμός στο διαδίκτυο

Η εισηγήτρια Στέλλα Χρηστίδη, Ψυχίατρος και Επιστημονική Υπεύθυνη Τμήματος Προβληματικής Χρήσης του Διαδικτύου 18 Άνω (Ψ.Ν.Α.) μεταξύ άλλων τόνισε:

"Το Διαδίκτυο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας. Η χρήση του διαδικτύου προσφέρει πολλές δυνατότητες στους νέους κυρίως στην εκπαίδευσή, στη μόρφωσή τους, στην αναζήτηση κάθε είδους πληροφορίας, στη διασκέδαση, στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Όμως το διαδίκτυο κρύβει και πολλούς κινδύνους και οι χρήστες συχνά είναι απροστάτευτοι και ανίκανοι να τους αναγνωρίσουν και να τους αντιμετωπίσουν.

Είναι γεγονός ότι ο εθισμός στο διαδίκτυο αποτελεί μια νέα, σημαντική πραγματικότητα και πρέπει να την δούμε σαν ένα σύνθετο και πολυπαραγοντικό φαινόμενο, όπου μια σειρά παραγόντων ατομικών, περιβαλλοντολογικών αλλά και τα χαρακτηριστικά του ίδιου του διαδικτύου σε μια πολύπλοκη σχέση μεταξύ τους διαμορφώνουν τους όρους εγκατάστασής του. Για την αντιμετώπιση του εθισμού στο διαδικτύου προτείνεται η εφαρμογή της γνωσιακής – συμπεριφοριστικής θεραπείας.

Αυτό όμως που έχει μεγάλη σημασία είναι η πρόληψη, γιατί μόνο μέσω της πρόληψης μπορούμε να έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα. Πρόληψη σημαίνει να διδάξουμε κυρίως τους νέους τους νέους ότι τους νέους ότι η πραγματική ζωή δεν είναι μέσα στον υπολογιστή, αλλά έξω από αυτόν. Το διαδίκτυο μας βοηθά να την κάνουμε ευκολότερη και πιο δημιουργική αλλά σίγουρα δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να την αντικαταστήσει.

Προσωπικά δεδομένα και ηλεκτρονικές συναλλαγές στο διαδίκτυο

Η εισηγήτρια Παναγιώτα Καλαποθαράκου, Δικηγόρος - Γεν. Διευθύντρια ΕΚΠΟΙΖΩ, μεταξύ άλλων ανέφερε:

"Το διαδίκτυο και η ψηφιακή τεχνολογία έχει αλλάξει θεμελιωδώς τον τρόπο που ζούμε: πως κάνουμε τα ψώνια μας, πως ταξιδεύουμε, πως οργανώνουμε τις συναλλαγές μας με τις τράπεζες, πως επικοινωνούμε με τους φίλους μας, πως επικοινωνούμε/συναλλασσόμαστε με τις δημόσιες αρχές.

Αυτή η αύξηση της ψηφιακής τεχνολογίας στις ηλεκτρονικές συναλλαγές επιτρέπει να συλλέγονται και να αποθηκεύονται τεράστιος όγκος πληροφοριών και προσωπικών μας δεδομένων. Λίγοι από εμάς συνειδητοποιούμε ότι όταν σερφάρουμε στο διαδίκτυο αφήνουμε ψηφιακά και πολύ προσωπικά ίχνη. Συνεπώς έχουμε να αντιμετωπίσουμε απειλές κατά της ιδιωτικότητάς μας και την έλλειψη του ελέγχου των προσωπικών μας δεδομένων.

Τόνισε ιδιαίτερα τα δικαιώματά μας και τους τρόπους διεκδίκησης, στην προστασία των προσωπικών μας δεδομένων και των διαδικτυακών αγορών: το δικαίωμα στην ενημέρωση, το δικαίωμα στην πρόσβαση, το δικαίωμα αντίρρησης (δικαίωμα στη λήθη) και το δικαίωμα υπαναχώρησης εντός 14 ημερών για τις αγορές στο διαδίκτυο"

Ψηφιακές ελευθερίες και ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο

Τέλος, την ημερίδα έκλεισε με την ομιλία του ο κ. Mάριος Νόττας, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Επικοινωνίας eci.edu.gr και μέλος ΔΣ της ΕΚΠΟΙΖΩ, ο οποίος συμμετείχε ηλεκτρονικά, παρουσιάζοντας μεταξύ άλλων τις ιδιαιτερότητες αυτού που αποκαλεί "ενεργός ψηφιακή πολιτειότητα".

Αναφέρθηκε στις διαφορές, σχέσεις, αντιστοιχίσεις αλλά και κοινά προβλήματα (πρακτικά, ηθικά, φιλοσοφικά, καταναλωτικά) των διαφορετικών ομάδων πολιτών, βάσει όχι τόσο της τεχνολογικής τους εξοικείωσης, αλλά της αντίληψής τους, του "νέου" περιβάλλοντος στο οποίο πλέον διεξάγεται το μεγάλο κομμάτι της ανθρώπινης (καθημερινής αλλά και ιδεολογικής) δραστηριότητας.

Ζήτησε από το κοινό εγρήγορση, αναφερόμενος στο 2016 ως "εποχή Ψηφιακής Πρωτογονίας". Υπογράμμισε την ανυπαρξία παιδείας περί τις νέες προκλήσεις στις ψηφιακές ελευθερίες των πολιτών και μάλιστα των νέων, ή των λιγότερο "πληροφορημένων" και εστίασε στην μεγάλη ευθύνη όλων, όχι για τις συνέπειες στην δική τους ζωή, αλλά για εκείνες που επέρχονται ως αποτέλεσμα και συνέπεια των νέων "συλλογικοτήτων" που επιβάλλει η κουλτούρα του 'sharing' στην ψηφιακή μας πολιτεία.