Η αυτόνομη οδήγηση αλλάζει τα πάντα στην ασφάλιση οχημάτων: νέες ευθύνες, νέες προκλήσεις και ευκαιρίες για τους ασφαλιστές.
Η πρόοδος της τεχνολογίας στην αυτόνομη οδήγηση φέρνει δραματικές αλλαγές στον ασφαλιστικό κλάδο, δημιουργώντας νέα δεδομένα στον καθορισμό της ευθύνης σε ένα ατύχημα. Όταν το όχημα δεν καθοδηγείται πλέον από άνθρωπο, αλλά από αλγόριθμους και αισθητήρες, οι παραδοσιακές ασφαλιστικές φόρμουλες δεν αρκούν. Για τους επαγγελματίες του ασφαλιστικού χώρου, αυτή η μεταβολή δεν είναι μόνο πρόκληση προσαρμογής, αλλά και μοναδική ευκαιρία για καινοτομία και αναβάθμιση υπηρεσιών.
Από την ατομική στην τεχνολογική ευθύνη
Στο παραδοσιακό καθεστώς κυκλοφορίας, η ευθύνη ενός ατυχήματος βάρυνε κατά βάση τον οδηγό του οχήματος. Με την είσοδο της αυτόνομης τεχνολογίας στα αυτοκίνητα επιπέδου 3 και άνω, όπου το όχημα μπορεί να κινείται χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση υπό ορισμένες ή και όλες τις συνθήκες, το ζήτημα της ευθύνης μετατοπίζεται. Δεν είναι πλέον αυτονόητο ότι σε ένα ατύχημα φταίει ο επιβάτης-οδηγός. Εξίσου πιθανό είναι η αιτία να βρίσκεται σε αστοχία λογισμικού, δυσλειτουργία αισθητήρων ή ακόμα και σε λανθασμένα δεδομένα πλοήγησης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αναγνωρίζοντας τη νέα πραγματικότητα, προχώρησε στην αναθεώρηση του πλαισίου περί ευθύνης ελαττωματικών προϊόντων. Η νέα πρόταση οδηγίας (COM/2022/495) επιχειρεί να καλύψει τα κενά της παραδοσιακής νομοθεσίας, αποδίδοντας σαφέστερη ευθύνη σε κατασκευαστές hardware, προγραμματιστές λογισμικού και παρόχους υπηρεσιών τεχνητής νοημοσύνης. Παράλληλα, το Ηνωμένο Βασίλειο, μέσω του Automated and Electric Vehicles Act του 2018, καθιέρωσε ήδη υποχρεωτική κάλυψη για οχήματα σε κατάσταση αυτόνομης λειτουργίας, με την ασφαλιστική εταιρεία να αναλαμβάνει την αρχική αποζημίωση και να διατηρεί το δικαίωμα αναγωγής κατά του υπαίτιου κατασκευαστή.
Τι αλλάζει στα ασφαλιστήρια συμβόλαια
Αυτές οι εξελίξεις απαιτούν βαθιές προσαρμογές στα ασφαλιστήρια συμβόλαια. Τα παραδοσιακά προϊόντα αστικής ευθύνης οχήματος δεν επαρκούν πλέον, αφού καλύπτουν μόνο τις πράξεις ή παραλείψεις του οδηγού. Στη νέα πραγματικότητα, απαιτείται η δημιουργία συμβολαίων που λαμβάνουν υπόψη τα τεχνικά σφάλματα, τις κυβερνοαπειλές και την ευθύνη κατασκευαστών. Ειδικές καλύψεις για αποζημιώσεις λόγω δυσλειτουργίας λογισμικού ή επιθέσεων hacking θεωρούνται ήδη δεδομένες σε αγορές όπως η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Παράλληλα, η αξιολόγηση του κινδύνου περνά σε νέο επίπεδο. Η παρακολούθηση δεδομένων οδήγησης μέσω telematics, η καταγραφή συμβάντων από event data recorders και η συχνότητα ενημερώσεων λογισμικού αποτελούν κρίσιμα στοιχεία για τη σωστή τιμολόγηση ενός συμβολαίου. Η χρήση τεχνολογιών big data και τεχνητής νοημοσύνης επιτρέπει πλέον στους ασφαλιστές να δημιουργούν πιο δυναμικά, προσωποποιημένα προϊόντα, βασισμένα στην πραγματική συμπεριφορά των οχημάτων και όχι σε στατικά στατιστικά προφίλ.
Ευθύνες, αλλά και ευκαιρίες
Η αυτόνομη οδήγηση δεν αποτελεί απλώς τεχνολογική εξέλιξη· επηρεάζει θεμελιώδεις αρχές της ασφάλισης, μεταμορφώνοντας το πώς ορίζεται η ευθύνη και πώς διαχειρίζεται ο κίνδυνος. Για τους ασφαλιστές, η επιτυχία στην επόμενη μέρα θα κριθεί από την ταχύτητα προσαρμογής και την ικανότητα κατανόησης των νέων πολύπλοκων συστημάτων που καθορίζουν τη λειτουργία των οχημάτων. Η παρακολούθηση των νομοθετικών εξελίξεων, η επένδυση σε αναλυτικά εργαλεία και η ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων δεν είναι πλέον επιλογές, αλλά προαπαιτούμενα για όσους θέλουν να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους σε μια αγορά που αλλάζει γρήγορα. Όπως το αυτοκίνητο αναλαμβάνει το τιμόνι, έτσι και ο ασφαλιστικός κλάδος πρέπει να αναλάβει ενεργά το δικό του ρόλο στην οδήγηση της αλλαγής.
