«H Πνευματική Πορεία του Γένους με Όχημα το Χειρόγραφο και το Έντυπο Βιβλίο» (13ος αιώνας - μέσα 16ου), του Κ. Σπ. Στάικου

Μια μοναδική ερευνητική και συγγραφική προσέγγιση για την «Πνευματική Πορεία του Γένους με όχημα το χειρόγραφο και το έντυπο βιβλίο (13ος αιώνας - μέσα 16ου)» παρουσιάστηκε στις 8 Δεκεμβρίου, από τον ακαδημαϊκό Θεοδόση Π. Τάσιο και τον συγγραφέα Κωνσταντίνο Σπ. Στάικο. Σκοπός του πονήματος είναι να καταδειχθεί ο ακριβής ρόλος και η αξία του βιβλίου και του χειρογράφου, όχι μόνον ως φορέων εκπαίδευσης και γνώσης αλλά και ως συνδετικών κρίκων για τη διαμόρφωση της συνείδησης του Γένους, από την Άλωση έως τα προεπαναστατικά χρόνια. Το βιβλίο, εξαιρετικής ποιότητας και αισθητικής, εκδόθηκε με την υποστήριξη της INTERAMERICAN, στα κεντρικά γραφεία της οποίας πραγματοποιήθηκε και η εκδήλωση της παρουσίασής του. Η εταιρεία έχει δεσμευτεί για την υποστήριξη της ολοκληρωμένης έκδοσης του έργου του Κ. Στάικου, δεδομένου ότι θα ακολουθήσουν τρεις τόμοι ακόμη έως το 2020.

Ο πρώτος τόμος πραγματεύεται τις απαρχές της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας και γραμματείας, αρχικά στην Ιταλία και στη συνέχεια στον Βορρά. Η ελληνική γλώσσα αποτέλεσε λειτουργικό στοιχείο για την ολοκλήρωση του ουμανιστικού κινήματος, που άρχισε να εκδηλώνεται από τα μέσα του 14ου αιώνα. Στο βιβλίο, γίνεται εκτεταμένα λόγος για την αναζήτηση και τη συλλογή ελληνικών χειρογράφων, το μεταφραστικό ρεύμα, τη διαμάχη για το φιλοσοφικό πρωτείο μεταξύ Πλάτωνα και Αριστοτέλη, τις απαρχές της διδασκαλίας των Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβας και τον ρόλο του έντυπου βιβλίου στη διάδοση της αρχαίας ελληνικής και βυζαντινής γραμματείας. Ακόμη, εξαίρεται ο ρόλος της Εκκλησίας με τα τρία Πατριαρχεία της Ανατολής, αλλά και τα μοναστηριακά κέντρα -το Άγιον Όρος δηλαδή και τα Μετέωρα-, που προσέφεραν ασφαλή στέγη στον πνευματικό κόσμο ο οποίος διαβιούσε υπό ξένη κυριαρχία, ενώ υπογραμμίζεται και ο ρόλος των κωδικογράφων στην αναπαραγωγή της πνευματικής παράδοσης - και όχι μόνον.

Όπως επεσήμανε ο Θεοδόσης Π. Τάσιος, ο συγγραφέας δεν αναφέρεται στις συνθήκες της ελληνικής εθνογένεσης και από την πολλαπλή πορεία του Γένους -συνειδησιακή, πολιτική, οικονομολογική κ.λπ.- ασχολείται μόνο με τη λεγόμενη «πνευματική» και μάλιστα, μόνο με εκείνη που εκφράζεται με τις εκδόσεις εντύπων βιβλίων. «Στην πραγματικότητα, όμως, ετούτη η μερική θεώρηση δεν είναι και τόσο μερική (…). Δεν πρόκειται για βιβλίο-όχημα, αλλά για συρμό ολόκληρον! Πολύ δε περισσότερο -και μάς το θυμίζει ο συγγραφέας- που στην περίπτωση του ελληνικού έθνους, φαίνεται και στην πράξη ότι ίσχυσε συχνότατα το Ισοκρατικόν περί Κοινής Παιδείας» τόνισε, μεταξύ άλλων, ο ομιλητής.

Την υπερηφάνεια των ανθρώπων της εταιρείας για την υποστήριξη της έκδοσης εξέφρασε ο Γιάννης Καντώρος, διευθύνων σύμβουλος της INTERAMERICAN, παρατηρώντας στον πρόλογό του πως «το Γένος έχει ασκηθεί να επιβιώνει με τη δύναμη των Γραμμάτων». O Γιάννης Ρούντος, διευθυντής εταιρικών σχέσεων και υπευθυνότητας, υπογράμμισε τη συνειδητή επιλογή της εταιρείας για τη συνδρομή αναλόγων έργων, εφ’ όσον «για κάθε αναγκαία επανεκκίνηση σε παράξενες εποχές -όπως σήμερα- είναι περισσότερο απαραίτητη η γνώση μέσα από την ιστορική και πολιτισμική μνήμη, ως αφετηρία για τον δημιουργικό στοχασμό, την ανασύνταξη και τη συνέχεια των πραγμάτων».

Στην εκδήλωση παρουσίασης παρευρέθηκαν πρόσωπα των Γραμμάτων και των Τεχνών, φίλοι του βιβλίου και στελέχη της χορηγού εταιρείας.

Φωτογραφία: Στο πάνελ των ομιλητών, από αριστερά: Γιάννης Ρούντος, Θεοδόσης Π. Τάσιος και ο συγγραφέας Κ. Σπ. Στάικος.