Αυτή την περίοδο ζούμε μια ιδιαίτερη και πρωτόγνωρη κατάσταση. Καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε έναν ιο και για να το πετύχουμε αυτό έχουμε να κάνουμε οι ίδιοι κάποια πράγματα, ένα εκ των οποίων είναι το να μένουμε μέσα στο σπίτι μας, κάτι το οποίο μπορεί να είναι δύσκολο για τον καθένα μας. Πόσο μάλλον για τα παιδιά. 

Αν σκεφτούμε πως τα παιδιά έχουν συνηθίσει να λείπουν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας από το σπίτι στο σχολείο και τις άλλες δραστηριότητες και προσθέσουμε την ζωηράδα και την ενέργεια της ηλικίας τους, καταλαβαίνουμε πως για εκείνα είναι ακόμα περισσότερο δύσκολη η μακροχρόνια παραμονή στο σπίτι. Ας δούμε μερικά πράγματα που θα μας βοηθήσουν να τα βοηθήσουμε.

Τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των παιδιών

1. Οι ενήλικες μπορούμε πολύ πιο εύκολα να κάτσουμε στον καναπέ και να κοιτάμε το ταβάνι. Ξεκουραζόμαστε και έχουμε να σκεφτούμε τόσα πολλά που νιώθουμε να δικαιούμαστε αυτή την χαλάρωση η οποία μάλιστα δε μας κάνει να πλήττουμε τόσο εύκολα όσο κάνει η απραξία στα παιδιά. Τα παιδιά είναι ζωντανοί οργανισμοί που τρέφονται από νέα ερεθίσματα και ζητούν να διοχετεύσουν την ενέργειά τους. Είναι λογικό και ωφέλιμο αυτό για τα παιδιά καθώς η φύση τα προετοιμάζει ώστε να αποκτούν τις γνώσεις και τις πληροφορίες μέσω της δίψας για νέα ερεθίσματα και τις κοινωνικές και άλλες δεξιότητες μέσα από το παιχνίδι, τον πειραματισμό και την αλληλεπίδραση με άλλους.

2. Τα παιδιά σκέφτονται, αλλά όχι όπως εμείς οι ενήλικες. Δεν έχουν την ικανότητα για στοχασμούς στους οποίους μπορούν να χαθούν όπως εμείς, ενόσω είναι ξαπλωμένα και αμίλητα σε έναν καναπέ. Η σκέψη τους είναι πιο συγκεκριμένη και σχετίζεται με τις επιθυμίες τους και τις ανησυχίες τους με πολύ πιο απλό τρόπο από ότι αυτό συμβαίνει στους εφήβους και τους ενήλικες.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε το παιδί να μην πλήξει (και τον εαυτό μας να μην αναστατώνεται!)

1. Η τεχνολογία ήταν ήδη στη ζωή του. Ας το βοηθήσουμε να τη χρησιμοποιεί με περισσότερο ωφέλιμο τρόπο. Αν το παιδί μας παίζει video games μπορούμε να συμφωνήσουμε μαζί του ή να το κατευθύνουμε εμείς (αναλόγως της ηλικίας του) να παίζει κάποια παιχνίδια που απαιτούν από εκείνο να κινείται ή να ασκείται, π.χ. τένις με το ειδικό joystick που απαιτεί ο παίκτης να είναι όρθιος και να παίζει στην κυριολεξία με τον αντίπαλό του, ή άλλες εφαρμογές με παιχνίδια κίνησης.

2. Φτιάχνουμε μαζί με το παιδί ένα λεπτομερές ημερήσιο πρόγραμμα με ακρίβεια ώρας, ώστε να ξέρει τι ακριβώς έχει να κάνει μέσα στην ημέρα του και να δημιουργεί έτσι την αίσθηση πως είναι η μέρα του δραστήρια και γεμάτη. Μπορεί να μην πηγαίνει σχολείο όμως θα κάνει κανονικά το διάβασμά του, με τη βοήθεια είτε των σημειώσεων και της δουλειάς για το σπίτι που του έχουν στείλει από το σχολείο, είτε αξιοποιώντας πλατφόρμες φορέων και εταιρειών με διαδικτυακά μαθήματα, εκπαιδευτικά παιχνίδια και σπαζοκεφαλιές. Μετά τις σχολικές υποχρεώσεις, το παιδί θα έχει να βοηθήσει σε κάποιες δουλειές του σπιτιού, αργότερα να κάνει γυμναστική είτε χρησιμοποιώντας κάποια παιχνίδια όπως είπαμε παραπάνω, είτε με τη συνοδεία κάποιου video από το youtube.

Αλλά ακόμα και χωρίς τη χρήση οθόνης, μπορούμε να προσφέρουμε στο παιδί εναλλακτικές με δραστηριότητες που είναι ‘εθιστικές’ με έναν καλό τρόπο, όπως για παράδειγμα ένα παζλ ή μια χειροτεχνία.

3. Το παιδί ζητά την προσοχή μας, ειδικά από τη στιγμή που μας βλέπει και εμάς μέσα στο σπίτι. Μπορούμε να συμφωνήσουμε μαζί του πως θα παίξουμε μαζί ή θα δούμε μια ταινία μαζί μια συγκεκριμένη ώρα (και όχι αόριστα ‘αργότερα’).

4. Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον και τα παιδιά ακόμα περισσότερο! Μπορούμε να κανονίσουμε ραντεβού για παιχνίδι με τους φίλους του, ή κοινή γυμναστική στο σπίτι, ή την παρακολούθηση μιας ταινίας μαζί με κάποιο φίλο του παιδιού, μέσω διαδικτύου, ώστε το παιδί να κάνει γυμναστική με παρέα και να μπορεί να μιλάει και να βλέπει τον φίλο/ τη φίλη του.

5. Μιλάμε και εξηγούμε στο παιδί την κατάσταση. Τα παιδιά ίσως αντιδράσουν αρνητικά σε εντολές και οδηγίες, όμως έχουν μια έμφυτη αίσθηση φιλότιμου και καθήκοντος. Είναι προτιμότερο να εξηγήσουμε στα παιδιά πως «Χρειάζομαι τη βοήθειά σου. Είναι κάτι πολύ σημαντικό και αναρωτιέμαι αν μπορείς να αναλάβουμε μαζί μια σημαντική αποστολή!». Ο σκοπός είναι να αντιληφθεί το παιδί πως μπορεί η απραξία και η κλεισούρα να είναι βαρετή, όμως είναι μια σημαντική δουλειά και πως το ίδιο το παιδί έχει έναν σημαντικό ρόλο. 

Σε εφήβους μπορούμε να μιλήσουμε για την ιστορία της Άννας Φρανκ, η οποία μαζί με την οικογένειά της είχαν μείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα σε ένα πολύ μικρό χώρο φυγαδευμένοι εκεί από τους ναζί διώκτες τους. (Θα είναι και μια ευκαιρία να μάθουν τα παιδιά και λίγη ιστορία). 

Σε πιο μικρά παιδιά μπορούμε να περάσουμε το μήνυμα που θέλουμε μέσα από μια ιστορία και στο τέλος να κάνουμε τη σύνδεση με αυτό που χρειάζεται να κάνουν τα ίδια. Για παράδειγμα μπορούμε να τους εξηγήσουμε πως ένας πυροσβέστης μπορεί να βαριέται που κάθεται μέσα στο πυροσβεστικό όχημα, όμως κάνει κάτι πολύ σημαντικό με το να είναι έτοιμος να πάει να σβήσει μια φωτιά. Έτσι και τώρα με το να είμαστε μέσα, βοηθάμε πολλούς ανθρώπους να έχουν την υγεία τους και αυτοί οι άνθρωποι θα μας ευγνωμονούν!

Συνοψίζοντας, θα μας βοηθήσει το να έχουμε υπόψη τις ιδιαιτερότητες των παιδών και να κάνουμε περισσότερο πρόληψη, προσφέροντάς τους εναλλακτικές και οργανωμένο πρόγραμμα δραστηριοτήτων παρά να αναστατωνόμαστε επειδή τα παιδιά δυσανασχετούν που είναι μέσα στο σπίτι.