Έχοντας δημοσιευθεί για πρώτη φορά το 1993, η έκθεση σχετικά με την πληροφόρηση για τη βιωσιμότητα “KPMG Survey of Sustainability Reporting” δημοσιεύεται κάθε δύο χρόνια, με την φετινή έκδοση να αναλύει εκθέσεις για τη βιωσιμότητα και για θέματα Περιβάλλοντος, Κοινωνίας και Διακυβέρνησης (ESG) από 5 800 εταιρείες σε 58 χώρες και περιφέρειες. Τα ευρήματα που παρουσιάζονται δείχνουν ότι συνεχίζει να υπάρχει μια έλλειψη σύνδεσης μεταξύ της επιτακτικότητας της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της κοινωνικής δικαιοσύνης, και των μετρήσιμων αποτελεσμάτων που παρέχουν οι επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα ευρήματα, η πληροφόρηση για τη βιωσιμότητα αυξάνεται σταθερά. Οι κορυφαίες 250 εταιρείες παγκοσμίως - γνωστές και ως G250 - όλες σχεδόν δημοσιεύουν κάποια μορφή έκθεσης βιωσιμότητας, με το 96% αυτής της ομάδας να παρέχει πληροφόρηση για τη βιωσιμότητα ή για ζητήματα ESG. 

Επιπλέον, έχει καταγραφεί μια σταθερή και συνεπής αύξηση της πληροφόρησης από τις αποκαλούμενες N100 (οι κορυφαίες 100 χώρες σε κάθε χώρα ή περιφέρεια που αναλύεται). Πριν δέκα χρόνια, περίπου τα δύο τρίτα της ομάδας των εταιρειών Ν100 δημοσίευαν εκθέσεις βιωσιμότητας. Το ποσοστό αυτό πλέον αγγίζει το 79%. 

H ανησυχία για την κλιματική αλλαγή εξακολουθεί να κυριαρχεί

Τα πιο πρόσφατα ευρήματα αναδεικνύουν ότι οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο ότι είναι ουσιαστικός ο ρόλος τους στην επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή, με ένα εντυπωσιακό 71% των Ν100 και 80% των G250 να θέτουν στόχους μείωσης του αποτυπώματος άνθρακα. Είναι καθησυχαστικό το γεγονός ότι οι περισσότερες εταιρείες αναγνωρίζουν ότι πρέπει να μειώσουν τις δικές τους εκπομπές για να επιτύχουν τους στόχους τους για τον άνθρακα, παρά να βασίζονται αποκλειστικά στις πιστώσεις άνθρακα. Ο αριθμός των εταιρειών που παρέχει πληροφόρηση με βάση τις οδηγίες της Ομάδας Εργασίας για τις Χρηματοοικονομικές Δημοσιοποιήσεις που σχετίζονται με το Κλίμα (TCFD) έχει σχεδόν διπλασιαστεί, που σημαίνει ότι έχουν βελτιωθεί οι γνωστοποιήσεις σε σχέση με το κλίμα.

Ωστόσο, η έκθεση επισημαίνει και κάποιους βασικούς τομείς όπου απαιτείται ταχύτερη πρόοδος. Μόλις 64% των εταιρειών G250 αναγνωρίζει επίσημα ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί κίνδυνο για την επιχείρησή τους, και λιγότερες από τις μισές εταιρείες αναγνωρίζουν επί του παρόντος την απώλεια βιοποικιλότητας ως κίνδυνο. 

Πληροφόρηση βιωσιμότητας μέσα από το πρίσμα των ESG 

Η φετινή έκθεση υπογραμμίζει κάποιες επιπλέον προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σημαντικότερες εταιρείες του κόσμου στην πληροφόρηση για τα ζητήματα ESG. Μεταξύ των χιλιάδων εκθέσεων που αναλύθηκαν, λιγότερες από τις μισές από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου δημοσιεύουν στοιχεία για την «κοινωνική» πτυχή (π.χ. σύγχρονη δουλεία, διαφορετικότητα, ένταξη και ισότητα, συμμετοχή της κοινότητας και εργασιακά θέματα), παρότι αυξάνεται η συνειδητοποίηση της σύνδεσης μεταξύ της κλιματικής κρίσης και της κοινωνικής ανισότητας. Ταυτόχρονα, λιγότερες από τις μισές εταιρείες γνωστοποίησαν στοιχεία σχετικά με τους κινδύνους διακυβέρνησης (π.χ. διαφθορά, δωροδοκία και καταπολέμηση της διαφθοράς, αντιανταγωνιστική συμπεριφορά ή πολιτικές εισφορές). Επίσης, μόλις το ένα τρίτο των εταιρειών Ν100 διαθέτουν συγκεκριμένα άτομο από την ομάδα ηγεσίας υπεύθυνο για τη βιωσιμότητα και λιγότερες από το ένα τέταρτο αυτών των εταιρειών συνδέουν τη βιωσιμότητα με τις αμοιβές των επικεφαλής των επιχειρήσεων.

Οι γνωστοποιήσεις για τα ESG συνεχίζουν σε μεγάλο βαθμό να στηρίζονται σε περιγραφές, και όχι στη δημοσιοποίηση ποσοτικών ή οικονομικών δεδομένων σε σχέση με το αντίκτυπο. Σίγουρα υπάρχει περιθώριο βελτίωσης για τις εταιρείες σε ολόκληρο τον κόσμο. 

Από μια θετική σκοπιά, σχεδόν τα τρία τέταρτα των εταιρειών πραγματοποίησαν αξιολογήσεις σημαντικότητας και γνωστοποιούν ουσιαστικά θέματα.

Ο John McCalla-Leacy, Global Head της KPMG στα ESG, αναφέρει «Πέρυσι, οι επιστήμονες από τη Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) εξέπεμψε «κόκκινο συναγερμό» για την υπερθέρμανση του πλανήτη που προκαλείται από τον άνθρωπο. Ακολούθησαν μια σειρά από δεσμεύσεις από πολιτικούς ηγέτες στη σύνοδο COP26. Καθώς κατευθυνόμαστε προς την COP27, είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρξει άμεση δράση για την αποτροπή ανθρώπινων και οικολογικών καταστροφών σε όλο και μεγαλύτερη κλίμακα. Η έρευνα της KPMG “2022 Survey of Sustainability Reporting” αποκαλύπτει ότι οι κανονισμοί και οι ρυθμίσεις κάνουν τη διαφορά. Άποψή μου είναι ότι η παροχή καθοδήγησης και προσανατολισμού στις εταιρείες είναι κρίσιμης σημασίας, όπως και η προώθηση της αλλαγής κουλτούρας. Οι επικεφαλής των επιχειρήσεων έχουν αποδεχτεί ότι έχουν ευθύνη και ρόλο να διαδραματίσουν προκειμένου να επιβραδυνθεί και ίσως να αποτραπεί η επικείμενη κρίση. Αυτό που πλέον είναι απαραίτητο περισσότερο από ποτέ είναι να θεσπιστούν παγκόσμια ενιαία πρότυπα από τις κυβερνήσεις και μια συλλογική προσπάθεια από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου για πληροφόρηση σχετικά με όλες τις πτυχές των ESG, αναγνωρίζοντας τις σαφείς συνδέσεις μεταξύ των ζητημάτων του περιβάλλοντος και της ευρύτερης κοινωνικής ισότητας». 

Η Jennifer Shulman, μία από τους συγγραφείς της έκθεσης και Global Lead για το Global ESG Advisory Hub της KPMG, σχολιάζει «Η σύνοδος COP26 έδωσε ανθρώπινο πρόσωπο στην κλιματική τραγωδία που ξεδιπλώνεται στον πλανήτη. Εκπρόσωποι από κάποια από τα πιο απομακρυσμένα έθνη και περιφέρειες του κόσμου, τα οποία και επηρεάζονται περισσότερο, παραβρέθηκαν για να μοιραστούν την ιστορία τους. Παρά την αυξανόμενη αναγνώριση της ανθρώπινης πλευράς των ESG, η πρόσφατη έρευνά μας αναδεικνύει ξανά την πραγματική δυσκολία που αντιμετωπίζουν τα ανώτερα στελέχη των επιχειρήσεων: πώς να τεκμηριώσουν και να εξετάσουν τον ευρύτερο κοινωνικό αντίκτυπο των εταιρειών τους. Θα πρέπει να αρχίσουμε να βλέπουμε κάποια πρόοδο την επόμενη χρονιά καθώς οργανώσεις όπως το Διεθνές Συμβούλιο Προτύπων Αειφορίας (ISSB) θα αρχίσουν να εκδίδουν νέα πρότυπα για τις γνωστοποιήσεις. Οι εταιρείες ωστόσο δεν χρειάζεται να περιμένουν οδηγίες. Η ηγεσία από την κορυφή είναι θεμελιώδης. Η παγκόσμια πανδημία και η σύνοδος COP26 έριξαν φως στις αυξανόμενες κοινωνικές ανισότητες. Πολλοί μεγάλοι οργανισμοί απαντούν με μέτρα πρόληψης που θα πρέπει να επικροτούνται. Βλέπουμε πολύ περισσότερες ενέργειες να γίνονται στην ισότητα των φύλων, την ισότητα των αμοιβών και τις εκτιμήσεις των επιπτώσεων στην κοινότητα. Έχει έρθει η ώρα για τις επιχειρήσεις να παρέχουν πληροφόρηση με διαφάνεια, αναδεικνύοντας τα επιτεύγματά τους αλλά και αναγνωρίζοντας τους τομείς όπου απαιτείται περαιτέρω πρόοδος». 

Η εικόνα ανά περιοχή 

Υπήρξε σημαντική ανάπτυξη στην πληροφόρηση σχετικά με τη βιωσιμότητα σε τρεις χώρες από το 2020: Ισλανδία (+39%), Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (+22) και Νότια Κορέα (+22%). 

Η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού βρίσκεται στις πρώτες θέσεις, με 89% των εταιρειών να δημοσιεύουν εκθέσεις βιωσιμότητας. Δεύτερη ακολουθεί η Ευρώπη (82%), και στη συνέχεια η Αμερικανική ήπειρος (74%) και η Μέση Ανατολή και Αφρική (56%). 

Η φετινή έκθεση υπογραμμίζει τις τοπικές παραλλαγές στα περιεχόμενα των εκθέσεων βιωσιμότητας, κυρίως λόγω των βασικών ανησυχιών και των ρυθμιστικών διαφορών. Ενώ η Βόρεια Αμερική (97%) και η Δυτική Ευρώπη (85%) ξεχωρίζουν με τα υψηλότερα γενικά ποσοστά πληροφόρησης, η Μέση Ανατολή (55%) και η περιοχή Ασίας Ειρηνικού (30%) ξεχωρίζουν για την ενιαία πληροφόρηση. Εν τω μεταξύ, η Λατινική Αμερική (50%) ξεχωρίζει για την πληροφόρηση σε σχέση με τη βιοποικιλότητα και η Αφρική ξεχωρίζει για την πληροφόρηση σε θέματα κοινωνίας και διακυβέρνησης (51% και 49%, αντίστοιχα).

Κάλεσμα για δράση

Οι νέες απαιτήσεις για τα ESG θέτουν υπό διαφορετικό πρίσμα και αλλάζουν τη συζήτηση στις αίθουσες των διοικητικών συμβουλίων, οδηγώντας τους επικεφαλής των επιχειρήσεων να επεκτείνουν τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται και να διασφαλίσουν ότι παίρνουν στρατηγικές αποφάσεις που λαμβάνουν περισσότερο υπόψη το κλίμα και τα ευρύτερα ζητήματα ESG. 

Η έκθεση της KPMG περιγράφει τους απτούς τρόπους με τους οποίους οι επιχειρήσεις μπορούν να επενδύσουν στην πληροφόρηση για τη βιωσιμότητα:

• Κατανόηση των προσδοκιών των ενδιαφερόμενων μερών
• Ενσωμάτωση των αξιολογήσεων σημαντικότητας στην πληροφόρηση
• Ευθυγράμμιση της πληροφόρησης με υποχρεωτικά ή εθελοντικά πλαίσια
• Επένδυση σε ποιοτική διαχείριση μη χρηματοοικονομικών δεδομένων
• Κατανόηση του αντίκτυπου της κλιματικής αλλαγής και των κοινωνικών ζητημάτων στις επιχειρήσεις

Αναμένεται ότι η πίεση στις επιχειρήσεις για πληροφόρηση σε σχέση με μη οικονομικούς δείκτες θα αυξηθεί καθώς εξελίσσονται οι ρυθμίσεις. Εάν προχωρήσουν τώρα σε ενέργειες, οι εταιρείες μπορούν να κάνουν τεκμηριωμένες επιλογές για να φέρουν την αλλαγή που τόσο χρειάζεται ώστε να είναι κάποιος καλός εταιρικός πολίτης στον σύγχρονο κόσμο.