Τα προϊόντα ασφάλισης ζωής διαφέρουν συνήθως από τη μια αγορά στην άλλη, καθώς τείνουν να προσαρμόζονται στον τρόπο οργάνωσης των εθνικών συστημάτων συνταξιοδότησης, προστασίας και αποταμίευσης.

Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία της Insurance Europe*, σε πολλές αγορές, η παραγωγή ασφαλίστρων ζωής (που αντιστοιχούν στο 59% της συνολικής παραγωγής ασφαλίστρων στην Ευρώπη το 2019) μειώθηκε το 2020, κάτι που πιθανώς εξηγείται από τις εκτεταμένες απώλειες θέσεων εργασίας, τα μειωμένα εισοδήματα και τη συνακόλουθη μειωμένη ικανότητα πολλών να εξοικονομήσουν χρήματα. Συγκεκριμένα, πολλές αναφέρουσες χώρες σημείωσαν έντονη πτώση των νέων εργασιών κατά το πρώτο lockdown, με την κατάσταση να σταθεροποιείται μετά την άρση των μέτρων, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις συνολικά καταγράφηκε πτώση. Καθ 'όλη τη διάρκεια του έτους, το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων συνέχισε να αποδεικνύεται δύσκολο για τις ασφαλιστικές κλάδου ζωής.

Η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Γαλλία -όπου κυριαρχούν προϊόντα εγγυημένου επιτοκίου- σημείωσαν τη μεγαλύτερη μείωση στην παραγωγή ασφαλίστρων ζωής, ενώ μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη Γαλλία έδειξε ότι αυξάνεται το ενδιαφέρον για εξοικονόμηση ρευστού και unit-linked προϊόντα.

Στην Ισπανία, γίνεται διάκριση μεταξύ προστασίας και αποταμίευσης. Το 2020, σημειώθηκε μείωση μόλις 0,38% στην παραγωγή ασφαλίστρων ζωής, ενώ οι αποταμιεύσεις στου κλάδου ζωής μειώθηκαν κατά 25%.

Στην Ελλάδα, τα εγγυημένα προϊόντα σημείωσαν πτώση 17,5%, ενώ τα unit-linked προϊόντα κατέγραψαν αύξηση 53%, αποδίδοντας συνολική μείωση στην παραγωγή ασφαλίστρων ζωής κατά 5%. Οι ομαδικές συνταξιοδοτικές εισφορές μειώθηκαν κατά 17,5%, πιθανότατα λόγω της εργασιακής αβεβαιότητας.

Στη Νορβηγία, προσφέρθηκε διακοπή των πληρωμών ασφαλίστρων στους ασφαλισμένους του πυλώνα 2 συνταξιοδοτικής ασφάλισης που είχαν απολυθεί, γιατί διαφορετικά θα είχαν αποκλειστεί ακόμη και οι προσωρινά απολυμένοι.

Στην Ιταλία, η παραγωγή ασφαλίστρων ζωής μειώθηκε απότομα το δεύτερο τρίμηνο του 2020 αλλά ανέκαμψε προς το τέλος του έτους λόγω της έντονης ανάκαμψης των unit-linked προϊόντων. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ισχυρή ανάκαμψη των χρηματοπιστωτικών αγορών ως αποτέλεσμα των μέτρων που έλαβε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και της ανανεωμένης εμπιστοσύνης μετά την έγκριση των πρώτων εμβολίων. Ως αποτέλεσμα, η μείωση κατά 5,8% στην παραγωγή ασφαλίστρων ζωής στην Ιταλία είναι μικρότερη από ό, τι αναμενόταν.

Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα από τη Σουηδία και τη Λετονία λένε μια διαφορετική ιστορία. Στη Σουηδία, η παραγωγή ασφαλίστρων ζωής αυξήθηκε κατά 15,1%, ενώ στη Λετονία η μεταφορά των συντάξεων του πυλώνα 2 από το κράτος σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση κατά 8,4% στην παραγωγή ασφαλίστρων ζωής. Ο αντίκτυπος της COVID-19 στην αγορά ασφάλισης ζωής ήταν επίσης περιορισμένος στις Κάτω Χώρες, όπου τα έσοδα από ασφάλιστρα παρέμειναν σε σχετικά σταθερό επίπεδο (-1,4%) και οι πελάτες συνέχισαν να πληρώνουν τις εισφορές τους.

Δείτε στον παρακάτω πίνακα την ετήσια μεταβολή στη συνολική παραγωγή ασφαλίστρων ζωής το 2020 σε σύγκριση με τη μέση μεταβολή τα έτη 2017-2019 (%):

Όσο αφορά τις καταβληθείσες παροχές στον κλάδο ζωής, επί του παρόντος δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για να εξαχθούν ευρέως συμπεράσματα. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, τα αποτελέσματα διέφεραν ευρέως στις λίγες χώρες που έδωσαν στη δημοσιότητα τα προκαταρκτικά στοιχεία.

Μία από τις πτυχές που επηρεάζουν τις απαιτήσεις στον κλάδο ζωής είναι η θνησιμότητα. Το 2020, τα ποσοστά θνησιμότητας, η οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην COVID-19, διέφεραν μεταξύ των χωρών και ο βαθμός στον οποίο η μεγάλη θνησιμότητα μεταφράζεται σε περισσότερες καταβληθείσες αποζημιώσεις, επίσης διαφέρει. Στην Ιταλία, οι απαιτήσεις λόγω θανάτου αυξήθηκαν κατά 14%. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ οι συνολικές απαιτήσεις κλάδου ζωής δεν είναι ακόμη διαθέσιμες, σε σχέση με την COVID-19 συγκεκριμένα, οι ασφαλιστικές πλήρωσαν 180 εκατ. ευρώ στις οικογένειες ανθρώπων που πέθαναν από COVID-19 το 2020, σε σύγκριση με τα 5,2 δισ. ευρώ που καταβλήθηκαν συνολικά για απαιτήσεις προστασίας το 2019. Απομένει να δούμε αν η COVID-19 θα οδηγήσει σε αύξηση των απαιτήσεων λόγω αναπηρίας από τις μακροχρόνιες επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει ο ιός.

Ένα άλλο ερώτημα για το οποίο υπάρχουν επί του παρόντος περιορισμένες πληροφορίες είναι εάν η πανδημία είχε ως αποτέλεσμα την εξαγορά ή την πρόωρη ανάκληση του συσσωρευμένου κεφαλαίου. Αν και δεν είναι ακόμη δυνατό να εξαχθούν τελικά συμπεράσματα, ορισμένες χώρες έχουν προκαταρκτικά στοιχεία. Στη Βουλγαρία, για παράδειγμα, πάνω από το ένα πέμπτο της αύξησης των παροχών που καταβλήθηκαν το 2020 αφορούσε εξαγορές, τόσο σε παραδοσιακά όσο και σε unit-linked συμβόλαια.

Οι προκαταρκτικές εκτιμήσεις των καταβαλλόμενων παροχών κλάδου ζωής δείχνουν μια απότομη αύξηση στην Ισπανία, πιθανώς λόγω της ακύρωσης ή της εξαγοράς των συμβολαίων αποταμίευσης.

Στην Ελλάδα, οι καταβληθείσες παροχές μειώθηκαν κατά 7% το 2020 ενώ στην Κύπρο αυξήθηκαν κατά 7%.

Δείτε στον παρακάτω πίνακα την ετήσια μεταβολή στις συνολικές παροχές που καταβλήθηκαν στον κλάδο ζωής το 2020 σε σύγκριση με τη μέση μεταβολή τα έτη 2017-2019 (%):

*Η «Ασφάλιση στην Ευρώπη: Προκαταρκτικά στοιχεία 2020» βασίζεται στα πρώτα στοιχεία που διατίθενται από 26 από τα 37 μέλη της Insurance Europe και παρέχει πρώιμες ενδείξεις για τις ποσοστιαίες μεταβολές στα ασφάλιστρα και τις επενδύσεις από το 2019 έως το 2020 ενώ εξετάζει και την εξέλιξη των απαιτήσεων. Η έκθεση περιγράφει επίσης τον αντίκτυπο της COVID-19 τόσο στους ασφαλιστικές όσο και στους πελάτες τους και υπογραμμίζει ορισμένα από τα σημαντικά βήματα που έλαβαν οι ασφαλιστικές για να βοηθήσουν στην ανακούφιση των επιπτώσεων της πανδημίας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι όλα τα στοιχεία υπόκεινται σε αλλαγές.

Διαβάστε εδώ αναλυτικά την έκθεση με τα προκαταρκτικά στοιχεία.