Γράφει ο Ευάγγελος Σπύρου (*), 

Η πρόβλεψη είναι ένα από τα βασικότερα θέματα στην ασφαλιστική εργασία. Προβλέπω σημαίνει ότι βλέπω κάτι προτού γίνει, προϋπολογίζω, προμαντεύω, προαισθάνομαι.
Προνοώ σημαίνει φροντίζω έγκαιρα, ρυθμίζω από πριν.
Προβλεπτικός είναι ο προνοητικός.
Πρόβλημα είναι το ζήτημα που προβάλλεται για λύση.
Πρόβλημα είναι μια δύσκολη υπόθεση που πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Αναλογίζομαι σημαίνει σκέπτομαι, υπολογίζω.

Οι αναλογιστές των ασφαλιστικών εταιρειών υπολογίζουν τα κυριότερα τεχνικά στοιχεία στη διαδικασία παραγωγής ασφαλίσεων. Όπως γράφει ο Μιλτιάδης Νεκτάριος του Πανεπιστημίου Πειραιά στο βιβλίο του «Ασφαλίσεις Ζωής και Υγείας» (εκδόσεις Αθ. Σταμούλης) «Οι αναλογιστές καθορίζουν το ύψος των ασφαλίστρων και των απαραίτητων αποθεματικών χρησιμοποιώντας τις πιο εύστοχες εκτιμήσεις τους σχετικά με τις μελλοντικές ζημιές και τα έξοδα χωρίς να παραβλέπουν τον ανταγωνισμό». «Στις ασφαλίσεις ζωής οι αναλογιστές καθορίζουν τις απαιτήσεις των ασφαλισμένων προς την εταιρεία που αφορούν στις μελλοντικές αποζημιώσεις και τις αποκαλούμε μαθηματικό απόθεμα ασφαλιστηρίου, που βασίζεται σε μαθηματικούς τύπους, σε πίνακες θνησιμότητας και σε υποθετικές εισροές  που σχετίζονται με τις μελλοντικές αποδόσεις από τις επενδύσεις» (Μιλτιάδης Νεκτάριος .ε.α).

Πολλά ανώτερα στελέχη της ασφαλιστικής μας αγοράς είναι αναλογιστές και γνωρίζουν πολλές λεπτομέρειες γύρω από αυτά τα ζητήματα και τη στάση αρκετών αναλογιστών έναντι των μετόχων ή επικεφαλής. Στα διάφορα όργανα και φορείς αυτά είναι γνωστά όπως γνωστή είναι και η οικονομική διαχείριση που κάνουν οι αρμόδιοι των εταιρειών σχετικά με την ποιότητα και ποσότητα επενδύσεων, τη σύνθεση χαρτοφυλακίου καθώς και τη διαχείριση κινδύνων ενεργητικού-παθητικού.  Το κακό χαρτοφυλάκιο οδηγεί σε χαμηλές αποδόσεις και στη συνέχεια σε οικονομικές δυσχέρειες που κάποτε γίνονται ανυπέρβλητες και οδηγούν στην πτώχευση.

Αυτές τις μέρες η ΕΠΕΙΑ έχει μια λίστα με τα ονόματα 300.000 περίπου ασφαλισμένων που είχαν συμβόλαια στην ΑΣΠΙΣ-ΠΡΟΝΟΙΑ και Commercial Value. Όλοι αυτοί θα διεκδικήσουν τα χρήματα που δικαιούνται. Η διαδικασία μπορεί να κρατήσει 3-4 χρόνια και αυτοί που θα αποζημιωθούν θα είναι σίγουρα λιγότεροι από τους 300.000 (για τεχνικούς λόγους) και τα χρήματα που θα εισπράξουν υπολογίζονται ότι θα είναι λιγότερα από τα μισά. Ευλόγως αναρωτιόμαστε: Αυτός είναι ο ασφαλιστικός θεσμός; Έτσι λειτουργούν στην Ελλάδα; Όλες αυτές οι διαφημίσεις των εταιρειών και της Ένωσης Α.Ε.Ε. αυτά λέγανε;

Ο Μιλτιάδης Νεκτάριος που χρημάτισε επικεφαλής της Εθνικής Ασφαλιστικής, του ΙΚΑ και της Ένωσης Ασφ. Εταιρειών γράφει στο βιβλίο του και διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Πειραιά ότι το «σύστημα εθνικών κανονισμών εποπτείας της ασφάλισης καθορίζει συγκεκριμένα όρια και κανόνες βάσει των οποίων πρέπει να διενεργούνται οι επενδύσεις των ασφ. φορέων». Στην περίπτωση της ΑΣΠΙΔΟΣ τις έγινε;
Ενδιαφέρον (τραγικό) παρουσιάζει μια έκδοση-έρευνα της Ακαδημίας Αθηνών το 2004, με τίτλο «Οι Αρχαίοι Έλληνες για τους οικονομικούς κινδύνους και την κάλυψή τους». Στον πρόλογο του βιβλίου ο Ακαδημαϊκός Κων/νος Αρακάτος Επόπτης του Γραφείου Οικονομικών Μελετών της Ακαδημίας Αθηνών γράφει: «…πολλοί κίνδυνοι απειλούν τις οποιεσδήποτε οικονομικές δραστηριότητες, από τους οποίους φυσικό είναι να επιζητείται προστασία. Τέτοια προστασία παρέχει η ασφάλιση». Η πρωτοβουλία για την έρευνα ήταν της ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ – ΑΕΓΑ που επιχορήγησε τη συγγραφή της μελέτης που πραγματοποίησε ο ερευνητής Χρ. Μπαλόγλου Πανεπιστημίου Φρανκφούρτης και στην οποία εποικοδομητικές παρατηρήσεις διατύπωσε και στέλεχος της εταιρείας ΑΣΠΙΣ, οικονομολόγος (Χ. Χαρ.).
Αυτά και άλλα πολλά εγνώριζαν πολλοί αναλογιστές μεταξύ των οποίων οι Αναγνωστόπουλος Θεοδ. , Αλτιντζής Ι., Αντωνάκη Μαργαρίτα, Βαγενάς Δ., Βάσσης Δημ., Βιδάλης Δ., Γιονής Κ., Γριβογιάννης Επ., Δασκαλόπουλος Ηρ., Ζαμπέλης Π., Καραλής Π., Κοσμέας Ι., Κουγιουμτζής Κ., Κωνσταντάς Στ., Μαζαράκης Δ., Μακρυγιώργος Επ., Μαρκολέφας Γ., Μωϋσής Μ., Ξυνογαλάς Δ., Παγώνης Α., Περιστέρης Ι., Σπανός Δ., Χαλκιόπουλος Ν., και πολλοί άλλοι που στο μέτρο των δυνατοτήτων τους πληροφορούσαν άλλοι λιγότερο άλλοι περισσότερο κι άλλοι καθόλου…

Τα ίδια εγνώριζαν και αρκετοί επικεφαλής εταιρειών που πολλά διέδιδαν ιδιωτικά και περισσότερα «εκάλυπταν» ως αρμόδιοι παρά τη «διαφωνία» τους ίσως κάποιοι και για «προσωπική» τους άμυνα αφού και αυτοί κάπου-κάπου εφοβούντο για δικά τους προβλήματα. Άλλα στα χαρτιά, άλλα στις μελέτες, άλλα στην πράξη. Έτσι στην περίπτωση  ΑΣΠΙΔΟΣ που θα τραβήξει χρόνους το «ξέμπλεγμά» της, έβγαζε πελάτες και ασφαλιστές στους δρόμους εναντίον κομμάτων, προσώπων και θεσμ. φορέων. Είναι οι μόνοι «χαμένοι» από έναν θεσμό που φτιάχθηκε να έχει κερδισμένους. Οικογένειες ολόκληρες αναστατώθηκαν. Άρρωστοι κινδύνεψαν. Εισοδήματα τινάχτηκαν στον αέρα! Οι «ένοχοι» που είναι πολλοί δεν αποκαλύφθηκαν σύμφωνα με τους νόμους  της πολιτείας. Αυτοί που κέρδισαν τα λεφτά, δεν τα επέστρεψαν. Και μην πάει το μυαλό σας στον Ψωμιάδη. Το «χειροκρότημα» θέλει «δύο» χέρια… Σύμβουλοι, επενδυτές, πωλητές ακινήτων, χρηματιστές, δικηγόροι, μεγάλα ονόματα Διοικητικών Συμβουλίων, τραπεζίτες, αντασφαλιστές, πολιτικοί… Εδώ ταιριάζει το τραγούδι του Καζαντζίδη «οι μισοί καλοί σε μοναστηριού κελί και οι άλλοι στο τρελάδικο από κακό και απ’ άδικο»! Δίκιο έχουν οι αναγνώστες μας που καταγγέλλουν καθημερινά αυτό το όργιο της ΜΗ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ από το κράτος πολλών ασφ. εταιρειών που καρπώθηκαν τα χαρτοφυλάκια του ομίλου ΑΣΠΙΣ και τρέχουν «δήθεν» στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια. Δίκιο έχει και ο αναγνώστης μας με όσα λέει για τους συνδικαλιστές-προστάτες. (Διαβάστε μερικά από τα πολλά σχόλια στο θέμα «Διευκρινήσεις για τις λίστες με τα ονόματα των ασφαλισμένων σε ΑΣΠΙΣ και C.V. στο www.nextdeal.gr. Δείτε την πικρία που εκφράζει ο Βασίλης, ο Γιάννης, ο Αχιλλέας, ο Γιώργος, ο Λεωνίδας, ο Γεώργιος-είναι μερικοί από αυτούς που πόνεσαν ανάμεσα στις χιλιάδες).
Η όλη ιστορία είναι ένα μάθημα Ασφαλιστικής Επιστήμης όπου «άλλα λένε τα χαρτιά και άλλα η πράξη» στις ανθρώπινες σχέσεις. Τα ίδια έγιναν και με την ιστορία του AIG σε άλλους τομείς. Ας είμαστε ρεαλιστές και ας κάνουμε μερικά ερωτήματα προς κάθε κατεύθυνση (εταιρική-προσωπική):

• Ποιες είναι οι σημερινές προβλέψεις για κάθε εταιρεία και κάθε πρόσωπο για τα επόμενα χρόνια και ειδικότερα για το χρονικό διάστημα ως τη λήξη του κάθε συμβολαίου που είναι σε ισχύ σήμερα;
• Ποιες είναι οι προβλέψεις για κάθε προϊόν που πωλείται;
• Ποιες είναι οι προβλέψεις για κάθε διοικητικό υπάλληλο και κάθε ασφαλιστή; Μέχρι πότε θα έχουν δουλειά;

Ειδικότερα για τα δίκτυα πωλήσεων θα ήθελα κάποιες ερωτήσεις ακόμα:

• Γιατί αυτή η αναστάτωση με «διαρροές» δήθεν δημοσιογραφικές ότι δήθεν η ΕΘΝΙΚΗ και INTERAMERICAN προχωρούν σε αλλαγές που θα αποτελέσουν «πιλότο» για τις άλλες;
• Έχουν μυστικές συμμαχίες ο κ. Κώτσαλος με τον κ. Μωϋσή;
• Τι εννοούν οι γράφοντες που δεν διαψεύδονται;

Γιατί οι εταιρείες δεν περικόπτουν αναλόγως έξοδα σε άλλους τομείς και βάζουν «χέρι» -πέλευκυ στα δίκτυα; Οι ασφαλιστές θέλουν χέρια που χαϊδεύουν και όχι χέρια που υπογράφουν «καταδίκες» και παρεμβάσεις στην καριέρα των ασφαλιστών. «Χέρι» να βάλουν σ’ αυτούς που παίρνουν θέσεις, bonus, κάρτες, αυτοκίνητα, ταξίδια ως επικεφαλής και κάνουν λάθος προβλέψεις. Οι Γενικοί και Δ/ντές Marketing και Πωλήσεων σε συμφωνία με τους Διευθύνοντες ήταν αυτοί που ΠΡΟΕΒΛΕΨΑΝ να πέσουν έξω; Ας κόψουν τους μισθούς τους…

Έρχονται οι ασφαλιστές να πιάσουν δουλειά και τους «πετάνε από δω και από κει» αυτοί που τα τελευταία χρόνια ήταν σε κρίσιμες θέσεις , που πληρώνονταν να προβλέψουν. Σχεδίασαν γραφεία, περιοχές, κτίρια, προγράμματα, συμβάσεις και τώρα κάνουν «νάζια» επιτυχημένων. Σε πολλές εταιρείες «κρύβονται» «Ψωμιάδηδες» και «ΑΣΠΙΔΕΣ»… Δεν ήρθε ακόμα η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΟΝΤΩΝ ΤΟΥ AGENCY επειδή δεν έχουν δυναμικό Διοικητικό Συμβούλιο και Σύλλογο. Αλλά αλλοίμονο κι αρχίσουν οι μηνύσεις ηθικών και μη αυτουργών… Θα μας πάρει ο διάολος και θα μας σηκώσει ως αγορά… Στις κρατικές δεν έχουν καρέκλα να κάτσουν οι κομματικά διορισμένοι και αποσπασμένοι εδώ κι εκεί με τα αδέρφια τους και ξαδέρφια τους και συγγενείς τους που δε διαχειρίζονται όπως πρέπει τον ιδρώτα του ελληνικού λαού που ακουμπάει τις οικονομίες του στις ιδιωτικές ασφαλίσεις. Ρωτήστε τον κ. Μωϋσή τι παρέλαβε στην ΕΘΝΙΚΗ. Ρωτήστε για τους Δ/ντές του πρώην ΦΟΙΝΙΚΑ, της Αγροτικής, της Ιονικής, του ΑΣΤΕΡΑ… Ρωτήστε τι συντάξεις πήραν κάποια διευθυντικά στελέχη, τι πλήρωσαν αυτές οι εταιρείες για εθελούσιες εξόδους, ρωτήστε για το σύστημα ιεραρχίας και προώθησης στα διευθυντικά πόστα κτλ. Ποια δίκτυα είναι ακριβά; Αυτά που ανανεώνονται λες και είναι «μιας χρήσεως»; Δείτε ποιοι υπογράφουν τις επενδύσεις, τα ενοίκια, τα κτίρια, τις ανακαινίσεις, τις αγορές, τις πωλήσεις και θα δείτε πού πάνε τα λεφτά. Κύριοι αφήστε τα δίκτυα και την ιεραρχία τους και το μέλλον τους και κόψτε αυτούς που «ξημεροβραδιάζονται» στα δήθεν μήτινγκς και τις ημερίδες και τις «ψευτοεκδηλώσεις με τις πολυδάπανες χορηγίες σε συνέδρια επαναλήψεων ιδίων ομιλητών, ιδίων ακροατών, ιδίων συμπερασμάτων, με πληρωμένες θέσεις «χειροκροτητών» κάθε Δ/ντού που μιλάει… Δε θέλω να γράψω λεπτομέρειες… Ρίξτε μια ματιά ποιοι μιλάνε και τι λένε και πόσοι τους παρακολουθούν. Δείτε τους χορηγούς, δείτε το ακροατήριο. Δώστε τους βήμα και πληρώνουν όσο-όσο σε «έξυπνους» προστάτες του κλάδου… Ας σταματήσω και εδώ. Και δε λέω, ας γίνουν προδιαγραφές μακροχρόνιες τι θέλουν οι εταιρείες και το επάγγελμα, αλλά όχι Management για «καλές νύφες» να τις παντρέψουμε. Όχι ετοιμασίες για «πούλημα». Στο παιγνίδι είναι κι αυτά, αλλά όχι να μπούνε όλοι στο ίδιο «τσουβάλι» μικροί, μεγάλοι, απατεώνες, επαγγελματίες, κολοσσοί αιώνων και «μαγαζάκια» για μια σαιζόν. Κάποιες εταιρείες (;) μοιάζουν με καταστήματα εποχιακών ειδών, (χριστουγεννιάτικα στολίδια, στολές για απόκριες, πασχαλινά) στήνουν εταιρείες για γρήγορη "πάχυνση" και γρήγορη πώληση. Γέμισε η αγορά διαμεσολαβούντες περιφερόμενους και καμουφλαρισμένα agency δήθεν μεσίτες εταιρειών που έκλεισαν ή συγχωνεύτηκαν ή έκαναν περικοπές δικτύων. Διώχνονται από τη μία εταιρεία και προσλαμβάνονται στην άλλη. Κι όμως αυτοί οι "νομάδες" έχουν σπίτια, οικογένειες, παιδιά, υποχρεώσεις. Τους πωλούν και τους αγοράζουν ερήμην τους. Είναι η ΥΠΕΡΑΞΙΑ στις διαπραγματεύσεις και το πρώτο θύμα στις περικοπές. Δεν είναι καλοί στον Ψωμιάδη και τον Κοντομηνά αλλά είναι καλοί στον Γεωργακόπουλο, στον Μπράβο και στον Παλαιολόγο. Πραγματικό αλαλούμ! Αλλά η σωτηρία της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς είναι αυτοί οι ασφαλιστές (και μιλάμε για τη μεγάλη μερίδα των εντίμων επαγγελματιών που σε ποσοστό 80% προτιμούν οι πελάτες όλων των ασφαλιστικών εταιρειών. Οι πελάτες δεν επιλέγουν εταιρείες, επιλέγουν ασφαλιστές, δεν επιλέγουν μέσο διαφημίσεων, δεν επιλέγουν γι' αυτά που γράφουν οι εφημερίδες και οι δημοσιογράφοι που συνεχώς προκαλούν σύγχυση με τις αοριστίες τους όπως σήμερα 15/9/2010 στη ΝΕΤ που μιλούσαν για αυξήσεις 30-40% των ασφαλίστρων αυτοκινήτων ή όπως μάθαμε ότι πριν λίγο καιρό μέχρι αγωγές έκαναν σε δημοσιογράφο που ασχολείται με ασφαλιστικό ρεπορτάζ για ελλειπή στοιχεία ενημέρωσης). Περικοπές δικτύων επειδή «νομίζουν» κάποιοι άπειροι από δίκτυα σημαίνει περικοπή ασφαλισμένων. Τα δίκτυα φέρνουν λεφτά και πελάτες… Όλοι οι άλλοι διαχειρίζονται και μάλιστα οι πιο πολλοί ΚΑΚΩΣ…Το πρόβλημα είναι η διαχείρισή της. Οι ασφαλιστές φέρνουν παραγωγή. Όλοι οι άλλοι τη διαχειρίζονται. Ο καθένας μπορεί να κρίνει ποιος φταίει.

Και βέβαια όλα αυτά είναι απόψεις του γράφοντος που επηρεάστηκε από τον Αριστοτέλη που έγραψε ότι «Υπάρχουν δυο είδη στερήσεως, η στέρηση των αναγκαίων και η στέρηση των περιττών». Οι ασφαλιστές είναι αναγκαίοι κατά τη γνώμη μας.
Για το πρόβλημα που γράφουμε υπάρχει και μια άποψη του φιλοσόφου Αρίστιππου στην Αρχαία Ελλάδα: Απευθυνόμενος σε κάποιους που προσπαθούσαν να λύσουν ένα δυσκολότατον πρόβλημα τους συνέστησε να το εγκαταλείψουν αφού και «δεμένο» προκαλεί τόσα ζητήματα, σκεφθείτε τι θα κάνει «λυμένο»!

Ας «χαϊδέψουν λίγο αυτές τις δύσκολες εποχές τα δίκτυά τους οι εταιρείες. Είναι «μπερδεμένες εποχές». Δύσκολα τα βγάζουν πέρα και οι ασφαλιστές και οι πελάτες. Πείτε τους ένα ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΣ ΜΠΡΑΒΟ που σας μαζεύουν χρήματα να επιβιώσετε… Σε όλους τους «ειδικούς» των δικτύων θα αφιερώσω ένα ανέκδοτο μήπως και γελάσει λίγο το «δαγκωμένο στυφό χείλι τους»:
Κάποιος που έβλεπε σε έναν πίνακα ζωγραφικής Σπαρτιάτες να σφάζονται από Αθηναίους έλεγε: «Αλήθεια είναι πολύ ανδρείοι αυτοί οι Αθηναίοι». Ένας Σπαρτιάτης που τον άκουσε του είπε: «Στον πίνακα που έφτιαξε Αθηναίος είναι ανδρείοι»!

1. Μάθημα πρώτον λοιπόν: Τι προβλέπετε να γίνει στην πράξη κι όχι στα χαρτιά;
2. Μάθημα δεύτερον: Τι πέτυχαν αυτές οι εταιρείες που τις ξέρετε, που έκαναν περικοπές δικτύων για διαφόρους λόγους μεταξύ των οποίων και η χαμηλή παραγωγή από τη μια μεριά, και από την άλλη ζητιανεύουν συνεργασίες στα τραπεζικά γκισέ για να μετρήσουν παραγωγές από αδιάφορους τραπεζοϋπαλλήλους ή ταχυδρομικούς;
3. Μάθημα τρίτον: Τι σας ζητάνε οι ασφαλιστές; Λίγα ψίχουλα αγάπης σας γυρεύουν!

*Ο Ευάγγελος Γ. Σπύρου είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Από το 1989 έως σήμερα εκδίδει το περιοδικό Ασφαλιστικό ΝΑΙ και  από το 2000 έως σήμερα  την εφημερίδα NEXTDEAL.