*Γράφει ο δικηγόρος Αθηνών Βαγγέλης Αυγουλάς

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα τελεσίδικη καταδικαστική απόφαση κατά επαγγελματία οδηγού που αρνήθηκε να επιβιβάσει τυφλή κοπέλα εξαιτίας του σκύλου-οδηγού της.

Την 29.9.2023 δεσμευθήκαμε στην εκδήλωση του Δ.Σ.Α. στα πλαίσια της ARAG DAY, να διευκολύνουμε με τις μικρές μας δυνάμεις την πρόσβαση των τυφλών συμπολιτών μας στη δικαιοσύνη.

Συμπαραστάτης στη προσπάθειά μας ο διακεκριμένος δικηγόρος κ. Βαγγέλης Αυγουλάς και οι εξέχοντες συνάδελφοί του.

Ακολουθεί το παρακάτω άρθρο-σχόλιο του κ. Αυγουλά για μια μεμονωμένη περίπτωση παραβίασης δικαιωμάτων μιας τυφλής συμπολίτου μας με την οποία η δικαιοσύνη έλυσε το πρόβλημα μεγάλου αριθμού τυφλών ανθρώπων.

“Πλέον, μετά και την εκδίκαση της έφεσης, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, πετύχαμε τελεσίδικη, καταδικαστική απόφαση σε βάρος επαγγελματία οδηγού ταξί ο οποίος αρνήθηκε να επιβιβάσει τυφλή κοπέλα εξαιτίας του σκύλου-οδηγού που χειριζόταν, ασκώντας μάλιστα βία κατά του εκπαιδευμένου Labrador. Μετά την παραδειγματική κρίση της Δικαιοσύνης, η ανάγκη του κοινωνικού διαλόγου για τη συμπερίληψη και την προσβασιμότητα των τυφλών χειριστών σκύλων-οδηγών είναι τόσο ορατή όσο και ο καθημερινός αγώνας των ανάπηρων πολιτών αυτής της χώρας για τα αυτονόητα! Ευχαριστώ το Κέντρο “Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος” για την εμπιστοσύνη στο πρόσωπό μου αλλά και τους συναδέλφους Θέμη Σοφό και Αναστασία Γιαρένη για την πολύτιμη υποστήριξη τους από την αρχή αυτής της υπόθεσης", δήλωσε στις 15 Νοεμβρίου 2023 ο Βαγγέλης Αυγουλάς, τυφλός Δικηγόρος, Μέλος ΔΣ ΔΣΑ. Υπενθυμίζουμε ότι, το ΣΤ’ Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, στη συνεδρίαση της 23ης.06.2022, δίκασε ποινική υπόθεση με κατηγορούμενο τον Κ.Χ., οδηγό ταξί, ο οποίος κατηγορείτο ως υπαίτιος του ότι στις 25 Απριλίου 2018, παραβίασε την κατά το νόμο απαγόρευση της διακριτικής μεταχείρισης για λόγους αναπηρίας, δηλαδή για παραβίαση του άρθρου 11 παρ. 1 του Ν. 4443/2016. Συγκεκριμένα, ο άνω οδηγός ταξί κατηγορείτο ότι ευρισκόμενος με το ταξί του έξωθεν της στάσης του μετρό «ΠΑΝΟΡΜΟΥ», αρνήθηκε την επιβίβαση σε αυτό του Χ.Α., της κας Τ. Μ. και του σκύλου-οδηγού της, επειδή και οι δύο τύγχαναν άτομα με αναπηρία (ολικά τυφλοί).

Κατά την αποδεικτική διαδικασία, τόσο η μηνύτρια–εντολέας του γραφείου μας, κα. Τ. Μ., όσο και ο τυφλός αθλητής στο Γκόλμπολ Χ.Α. που ήταν παρών στο άνω συμβάν, περιέγραψαν με κάθε λεπτομέρεια τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης. Συγκεκριμένα, αποδείχθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου ότι όταν η κα. Τ. Μ. και ο Χ.Α. έφθασαν στην πιάτσα ταξί του μετρό «ΠΑΝΟΡΜΟΥ» και ρώτησαν τον κατηγορούμενο, που ήταν πρώτος στην πιάτσα, εάν είναι ελεύθερος, εκείνος απάντησε θετικά. Κατά την είσοδο της Τ.Μ. και του σκύλου-οδηγού της στο ταξί, ο κατηγορούμενος μόλις αντιλήφθηκε την παρουσία του σκύλου, παντελώς απροειδοποίητα έσπρωξε με δύναμη τον σκύλο-οδηγό έξω από το ταξί, εξαναγκάζοντας έτσι την τυφλή χειρίστρια αυτού Τ. Μ. να βγει και εκείνη από το όχημα. Κατόπιν, ο κατηγορούμενος επαναλάμβανε στη Τ. Μ. στον Χ.Α. και σε όλους τους περαστικούς που συγκεντρώθηκαν στο σημείο, ότι «δεν δέχομαι σκυλιά στο ταξί παρά μόνο εάν έχουν φίμωτρο και είναι μέσα σε κλουβί μεταφοράς όπως αναφέρει ο ΣΑΤΑ», ότι «δεν με νοιάζει τι λέει ο Νόμος για τους σκύλους- οδηγούς», αρνείτο να ακούσει τις εξηγήσεις της κυρίας Τ. Μ. και να δει τα νόμιμα έγγραφα που πάντα έχει μαζί της σχετικά με τον σκύλο-οδηγό της. Σημειώνουμε ότι και τις δύο φορές κατέθεσε ενώπιον του Δικαστηρίου, ως μάρτυρας υπέρ της κα. Τ. Μ., η κα. Ζ. Γ., υπό την ιδιότητά της ως Πρόεδρος του Κέντρου «Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος». Η κα. Ζ. Γ. ανέπτυξε ενώπιον του Δικαστηρίου τον ρόλο του σκύλου-οδηγού για ένα άτομο με οπτική αναπηρία, τη διαδικασία και τα προσόντα που απαιτούνται για να εκπαιδευθεί και να πιστοποιηθεί ένα σκυλί, ως σκύλος-οδηγός, τη διαδικασία και την αξιολόγηση που υφίσταται ένα τυφλό άτομο που επιθυμεί αποκτήσει σκύλο-οδηγό, τις πλείστες δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης καθώς και τις θεσμικές παρεμβάσεις που έχει πραγματοποιήσει το Κέντρο «Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος» προς τα Υπουργεία και τους λοιπούς Φορείς του Δημόσιου Τομέα είτε για τη θέσπιση είτε για την εφαρμογή νόμων και εγκυκλίων που αφορούν στα δικαιώματα και την ομαλή μετακίνηση των τυφλών και των σκύλων-οδηγών τους. Ενώπιον του Δικαστηρίου, ο κατηγορούμενος Κ.Χ. ισχυρίστηκε ότι δεν αρνήθηκε την επιβίβαση στο ταξί των άνω δύο ΑμεΑ και του σκύλου-οδηγού, ότι δεν κατάλαβε ότι πρόκειται για άτομα με οπτική αναπηρία, ότι δεν είδε τον σκύλο-οδηγό της τυφλής χειρίστριας Τ. Μ., και ότι απλώς έσπρωξε τον σκύλο-οδηγό έξω από τη θέση του συνοδηγού «επειδή τρόμαξε». Οι εν λόγω ισχυρισμοί του κατηγορουμένου οδηγού ταξί δεν είχαν γίνει δεκτοί, πέρυσι, ούτε, αρχικά, από τον Εισαγγελέα της Έδρας, ο οποίος με την Πρότασή του ζήτησε την ενοχή του, ούτε από το Δικαστήριο. Ειδικότερα, το ΣΤ’ Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών εξέδωσε την υπ’ αριθμό 2681/2022 απόφασή του και επέβαλε στον κατηγορούμενο ποινή φυλάκισης τριών ετών με αναστολή καθώς και χρηματική ποινή 3.000 ευρώ. Αξιοσημείωτη είναι η ανθρωπιά της μηνύτριας, η οποία όταν ακούστηκε η εισαγγελική πρόταση για άμεση αφαίρεση της επαγγελματικής άδειας οδήγησης του κατηγορουμένου για ένα έτος, μέσα σε κλάματα ζήτησε την επιείκεια του δικαστηρίου, κάτι που έγινε δεκτό και έτσι δε διακινδύνευσε το μεροκάματο του οδηγού ταξί και η διαβίωση των παιδιών του. Επιπλέον, για πρώτη φορά κατά την εκδίκαση της έφεσης, στις 15/11/23, ο κατηγορούμενος ισχυρίστηκε επιπρόσθετα ότι "πρόκειται για παρεξήγηση", ότι "φοβάται τα σκυλιά", ότι "φοβήθηκε όταν μπήκε ο σκύλος οδηγός στο ταξί του", και ότι "το όλο θέμα το δημιούργησαν οι περαστικοί που τον πίεζαν να μεταφέρει την παθούσα και τον φίλο της, και παρακίνησαν αυτούς να υποβάλλουν μήνυση".

Με την υπ' αριθμ. 2922/2023 απόφαση του Η' Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, επιβλήθηκε εν τέλει ποινή φυλάκισης ενός (1) έτους με αναστολή, στον οδηγό ταξί, ο οποίος είχε ασκήσει βία κατά ενός σκύλου οδηγού τυφλών και είχε αρνηθεί τις υπηρεσίες του στην τυφλή χειρίστρια του σκύλου.

Δεν επιβλήθηκε η παρεπόμενη, χρηματική ποινή, καθώς το Δικαστήριο κατά την εκδίκαση της έφεσης στις 15/11/23, αναγνώρισε στον κατηγορούμενο το ελαφρυντικό του πρότερου σύννομου βίου, κατ' άρθρ. 84 παρ. 2α' Π.Κ.

“Η παράσταση στο δικαστήριο για την υποστήριξη της κατηγορίας για διακριτική μεταχείριση σε βάρος ατόμων με προβλήματα όρασης ή αναπηρίας αποτελεί κοινό καθήκον που υπερβαίνει το λειτούργημά μας ως δικηγόρων. Η προσβασιμότητα είναι στη συνείδησή μας, είναι τρόπος ζωής κι έκφρασης αγάπης και κοινωνικής ευαισθησίας προς τα πρόσωπα με αδυναμία όρασης και άλλη σωματική αναπηρία.”, δήλωσε ο γνωστός ποινικολόγος κ. Θέμης Σοφός, αμέσως μετά την έκδοση της απόφασης.

“Το να διεκδικώ τα αυτονόητα δε συμβαίνει πρώτη φορά, είναι όμως η πρώτη φορά που κάποιος επαγγελματίας ασκεί βία σε σκύλο-οδηγό. Γνωρίζουμε πολύ καλά πως δεν επιτρέπεται να ασκείς βία σε σκύλο αλλά ειδικά στο σκύλο-οδηγό θα πρέπει να μάθουμε πως μπορεί με τέτοιες συμπεριφορές να αναιρεθεί η εκπαίδευση και η ιδιότητα του. Δε θέλω να πω πολλά, παρά μόνο ότι έχει αρχίσει να φαίνεται από μικρές στιγμές της καθημερινότητας ότι το να παίρνει έκταση το θέμα, δηλαδή το να ενημερώνεται το κοινό που συμπεριλαμβάνει πολλούς επαγγελματίες οι οποίοι πρέπει να μάθουν να φέρονται, είναι καλό και μάλλον απαραίτητο. Γι’ αυτό θα ήθελα, για άλλη μια φορά, να ευχαριστήσω τα ΜΜΕ που μιλούν για τα αυτονόητα και συμβάλλουν σε αυτό που εμείς ονομάζουμε ενημέρωση κοινού και κάνουμε καθημερινά.”, δηλώνει η μηνύτρια κα. Τ. Μ.

“Είναι μεγάλη τιμή για εμένα η εμπιστοσύνη που έδειξε ο αγαπητός συνάδελφος Βαγγέλης Αυγουλάς προς το πρόσωπό μου, και με συμπεριέλαβε στη νομική ομάδα υποστήριξης της κατηγορίας. Οι δικηγόροι, ως συλλειτουργοί στην απονομή της Δικαιοσύνης, οφείλουμε να επιδεικνύουμε αυξημένα αντανακλαστικά υπέρ των δικαιωμάτων των συμπολιτών μας με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, και της ανεμπόδιστης πρόσβασης αυτών στην κοινωνική, οικονομική και επαγγελματική ζωή του τόπου. Με ιδιαίτερη ικανοποίηση δεχθήκαμε την απόφαση του Δικαστηρίου, το οποίο φάνηκε ότι αντιλήφθηκε πλήρως τις περιστάσεις υπό τις οποίες ο κατηγορούμενος απώθησε βίαια τον σκύλο-οδηγό έξω από το ταξί, και αρνήθηκε τη μετακίνηση της τυφλής χειρίστριας αυτού κα. Τ. Μ., και του ομοίως τυφλού συναθλητή της Χ.Α., και με την απόφασή του κατέδειξε ότι περιστατικά διακριτικής μεταχείρισης σε βάρος ατόμων με κάθε μορφής αναπηρία τιμωρούνται παραδειγματικά από την Ελληνική Δικαιοσύνη.”, σημειώνει η δικηγόρος κ. Γιαρένη.

Σημειώνουμε ότι Η νίκη αυτή είναι μία αρχή προκειμένου να γίνει αντιληπτό ότι απέναντι στην Ομάδα Χειριστής/Χειρίστρια και Σκύλος Οδηγός ο κόσμος πρέπει να δείχνει Σεβασμό και να μην καταστρατηγούνται οι ισχύοντες Νόμοι, όπως συμβαίνει δυστυχώς σήμερα στην Ελλάδα καθημερινά, όχι μόνο από οδηγούς ταξί, αλλά και από επιχειρήσεις διαμονής και εστίασης κ.α.