Είναι εργαστήρια που όταν διαβαίνεις την πόρτα τους αμέσως αντιλαμβάνεσαι ότι βρίσκεσαι σε ένα περιβάλλον όπου η ύλη δεν είναι κάτι που επιβάλλεται σε αυτόν που θα την πιάσει στα χέρια του να την επεξεργαστεί αλλά αντιθέτως, πράα και υπομονετική, περιμένει τον μάστορα και να της δώσει με τέχνη και σεβασμό μορφή και σχήμα.
Ένα απ’ αυτά τα εργαστήρια είναι το ξυλουργείο «Ξυλουργική Δυτικής Φθιώτιδας» του Κώστα Μαστρογιάννη στο Κλωνί, ένα μικρό χωριό κοντά στην Σπερχειάδα. Ένα ξυλουργείο γεμάτο λογής – λογής ξύλα, πριόνια, πλάνες και άλλα ποικίλα εργαλεία για την επεξεργασία του ξύλου, κουτιά με κόλλες, χρώματα και φυσικά με πολύ μεράκι για τη δουλειά που γίνεται εκεί μέσα. Ένα μεράκι που ξεκινάει από τον πατέρα του Χρήστο, με καταγωγή από την Γραμμένη Οξιά που έμαθε πολύ νέος την τέχνη του ξυλουργού στο Αγρίνιο και στις αρχές της δεκαετίας του ’70, μετά από ένα πέρασμα στο ξυλουργείο των Αδελφών Καραγιάννη στη Μακρακώμη έστησε το δικό του ξυλουργείο στο Κλωνί και έφτιαχνε έπιπλα, κουφώματα και άλλα πράγματα από ξύλο που του παρήγγειλλαν στην περιοχή. Με την επιμονή που τον διακρίνει, την προσοχή στη δουλειά του και το φύσημα ζωής που έδινε στα ξύλα, τον έκαναν ένα σπουδαίο ξυλουργό. Αυτή την τέχνη επέλεξε να συνεχίσει ο γιός του Κώστας ο οποίος μέσα στο ξυλουργείο μεγάλωσε και έμαθε στιγμή τη στιγμή την τέχνη του ξυλουργού. Εδώ και πέντε χρόνια μάλιστα ανέλαβε την οικογενειακή επιχείρηση και ακολουθώντας τον τρόπο και τα χνάρια του πατέρα του έγινε κι αυτός καλός μάστορας.
Ο Κώστας είχε επιλογές να φύγει να εργαστεί αλλού, με άλλες συνθήκες και απολαβές αλλά προτίμησε να μείνει στο Κλωνί και να συνεχίσει την δουλειά του πατέρα του, ο οποίος σημειωτέον όλα τα χρόνια βελτίωνε τον εξοπλισμό του ξυλουργείου αλλά ποτέ δεν εγκατέλειψε τον παραδοσιακό τρόπο επεξεργασίας του ξύλου και η πείρα που πέρασε στον γιό του είναι πολύ σημαντική. Για πατέρα και γιο, η καλή γνώση του ξύλου ήταν η προϋπόθεση για την επεξεργασία του και γι’ αυτό τα έργα τους διακρίθηκαν και στολίζουν πολλά σπίτια στη περιοχή αλλά ακόμη και πολύ πιο πέρα. Κάθε ξύλο θέλει διαφορετική προσέγγιση και φυσικά προορισμό. Άλλα κάνουν για κουφώματα, άλλα για επενδύσεις, άλλα για έπιπλα. Στα καλύτερα ο Κώστας βάζει την καρυδιά, το ξύλο της οποίας ακόμη χρησιμοποιείται σε πολλές εφαρμογές αλλά εκείνο που θεωρεί πιο δυνατό είναι της καστανιάς και χαίρεται πολύ όταν δουλεύει με τέτοια γιατί τα έργα του θα είναι αθάνατα.
Η επίσκεψη στο ξυλουργείο των Μαστρογιανναίων στο Κλωνί προκλήθηκε και έγινε από μια ωραία φωτογραφία που έδειχνε πατέρα και γιο να κατασκευάζουν ένα παχνί για αιγοπρόβατα. Δεν είχε τίποτα περίεργο, ένα απλό παχνί έφτιαχναν αλλά πίσω από την εικόνα αποκαλύπτονταν η ύπαρξη ακόμη κτηνοτρόφων που ταΐζουν τα ζωντανά τους με αυτό τον τρόπο και όχι με αυτόν που επιβάλλει η βιομηχανική κτηνοτροφία. Ένα τέτοιο ξύλινο παχνί και μάλιστα φτιαγμένο από ξυλουργό και με καλά ξύλα δηλώνει από πλευράς του κτηνοτρόφου πρώτα – πρώτα σεβασμό στο ζωντανό του και φυσικά τροφή η οποία είναι ποιοτικά ελεγμένη και το κυριότερο, μοιρασμένη ισόποσα σε καθένα.
Παλιότερα ανάλογα παχνιά έφτιαχνε ο καθένας με κλαδιά αλλά οι μερακλήδες κτηνοτρόφοι που δεν έπιαναν τα χέρια τους παράγγελναν στους ξυλουργούς και όσο υπήρχε οικόσιτη κτηνοτροφία στα χωριά, εξυπηρετούσαν αυτή την ανάγκη. Τελευταία στη Δυτική Φθιώτιδα και σίγουρα στις όμορες περιοχές με την Ευρυτανία και την Φωκίδα, η κτηνοτροφία έσβησε και έτσι όταν βλέπει κάποιος να φτιάχνουν ένα παχνί σε ξυλουργείο, τρίβει τα μάτια του και νομίζει πως ζει ένα θαύμα ή την επιστροφή σε μια άλλη εποχή.
Αυτό προκάλεσε η φωτογραφία με το παχνί στο ξυλουργείο του Μπακογιάννη και ευχόμαστε να βλέπουμε συχνότερα τέτοιες… Για όποιον τώρα ενδιαφέρεται να παραγγείλει κάποιο έπιπλο ή και παχνί ακόμα ή απλά να γνωρίσει τον Χρήστο και τον Κώστα στο ξυλουργείο τους στο Κλωνί, τα τηλέφωνα είναι 2236043863 και 6972012670.
