1. Αυτοπεποίθηση με μέτρο!
Η αυτοπεποίθηση είναι ένα θετικό χαρακτηριστικό στα στελέχη. Αντιθέτως η υπερβολική αυτοπεποίθηση μπορεί να οδηγήσει στη λήψη αποφάσεων και ανάληψη δράσης, έχοντας αγνοήσει σημαντικές παραμέτρους, ή βάσει της πεποίθησης πως η σιγουριά μας αρκεί για την επιτυχή έκβαση. Ας είμαστε λιγότερο σίγουροι! Ας προτιμήσουμε την αυτοπεποίθηση από την υπερβολική εκδοχή της. Αν έχουμε εντοπίσει πως έχουμε ως προσωπικότητα το χαρακτηριστικό της υπερβολικής αυτοπεποίθησης, τότε καλό είναι να υιοθετήσουμε μια συγκεκριμένη μεθοδολογία λήψης αποφάσεων η οποία να λειτουργεί ως ο «συντηρητικός manager» στο μυαλό μας και να την εξασκήσουμε μέχρι να αυτοματοποιηθεί, ώστε να φιλτράρουμε πάντα σημαντικές αποφάσεις ή αποφάσεις που σχετίζονται με την επίλυση και διαχείριση κρίσεων. Με αυτόν τον τρόπο θα έχουμε καλύτερες πιθανότητες να δούμε όλα τα δεδομένα και να κάνουμε πιο ακριβείς προβλέψεις για τα αποτελέσματα της κάθε εναλλακτικής.
2. Δε χρειάζεται – γιατί δυστυχώς δεν μπορείς – να πάρεις την τέλεια απόφαση.
Αν έχουμε χαρακτηριστικά τελειομανίας ως προσωπικότητα, τότε θα μας είναι χρήσιμη η αντίθετη κατεύθυνση από τον πρώτο κανόνα. Η τελειομανία, οδηγεί σε μια μάταιη και αγχώδη επιδίωξη, η απόφαση που θα πάρουμε να είναι η τέλεια. Δυστυχώς σε αυτή τη ζωή, οι περισσότερες αποφάσεις που μπορούμε να πάρουμε χαρακτηρίζονται από την ύπαρξη μεγαλύτερου ή μικρότερου βαθμού αβεβαιότητας. Μπορούμε να πάρουμε την τέλεια απόφαση αν διψάμε και αποφασίσουμε να πιούμε νερό, όμως σε πιο σύνθετες περιπτώσεις, θα υπάρχουν πάντα παράμετροι πέραν του ελέγχου μας και πιθανότητες τα διαθέσιμα δεδομένα να αποδειχτούν στο μέλλον ανεπαρκή. Όμως οι αποφάσεις χρειάζεται να λαμβάνονται και είναι πολύ πιο αποδοτικό το να πάρουμε μια απόφαση και να αφιερώσουμε κάποια ενέργεια στο σχεδιασμό ενός πλάνου σεναρίων και εναλλακτικών τρόπων αντιμετώπισης, παρά να αφιερώσουμε την ίδια ενέργεια σε μια παράλογη προσπάθεια να ελέγξουμε παραμέτρους έξω από τον έλεγχό μας -ενώ παράλληλα παραμένουμε αδρανείς και άπραγοι-. Συνεπώς... αποδέξου την αβεβαιότητα και αποφάσισε!
3. Δεν είναι θέμα του τι μπορεί να πάει στραβά ή καλά, αλλά του πόσο πιθανό είναι το κάθε ενδεχόμενο.
Η απλή καταγραφή των απειλών και των ευκαιριών δεν είναι αρκετή. Χρειάζεται να έχουμε υπόψη και δύο ακόμα παραμέτρους: τη βαρύτητα των συνεπειών/ωφελειών και το πόσο πιθανό είναι το κάθε ενδεχόμενο. Το κάνουμε ούτως ή άλλως όταν σχεδιάζουμε το business plan για μεγάλα και σημαντικά projects και με έναν περίεργο τρόπο αμελούμε να σκεφτούμε με αυτή τη λογική στις αποφάσεις που παίρνουμε ειδικά αν αφορούν μικρότερης κλίμακας ζητήματα. Δε χρειάζεται να κάνουμε business plan για κάθε μας απόφαση, μπορούμε όμως να αποτυπώσουμε σε ένα κομμάτι χαρτί ένα βασικό flow chart ώστε να δούμε πιο αποστασιοποιημένα και ψύχραιμα ολόκληρη την εικόνα. Στελέχη που χαρακτηρίζονται από παρορμητισμό ή αντιθέτως στελέχη που είναι αγχώδη, συχνά δε λαμβάνουν υπόψη τη στατιστική που μπορεί η εμπειρία τους να τους προσφέρει. Η συνέπεια είναι είτε χαμένες ευκαιρίες λόγω υπερτίμησης των απειλών και απραξία, είτε λάθος αποφάσεις ενίοτε ιδιαίτερα σημαντικές (π.χ.. εμμονική προσήλωση στην υλοποίηση της εισαγωγής του facebook στο χρηματιστήριο βλ. εδώ για μια πολύ ενδιαφέρουσα εξιστόρηση).
Μπορούν να εξαχθούν διάφορα συμπεράσματα, από την εξέταση την διαδικασίας λήψης αποφάσεων, όμως εδώ μπορούμε να επιλέξουμε να τονίσουμε το πώς η προσωπικότητα και τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά του manager επηρεάζουν τη διαδικασία αυτή. Στοιχεία όπως η τελειομανία, ο μειωμένος έλεγχος παρορμήσεων σχετικά με τη λήψη αποφάσεων, το άγχος, ο θυμός, η χαμηλή ή η υπερβολική αυτοπεποίθηση και το επίπεδο ανθεκτικότητας (resilience) είναι σημαντικές παράμετροι οι οποίες μπορούν και είναι χρήσιμο να αξιολογούνται και να ενισχύονται μέσα από στοχευμένες δράσεις εκπαίδευσης ή coaching στους ανθρώπους που θέλουμε να επενδύσουμε (συμπεριλαμβανομένου του εαυτού μας!) και να εμπιστευτούμε τη λήψη αποφάσεων.
