Γράφει ο Ευάγ. Γ. Σπύρου (*), 

Δεοντολογία είναι η καθηκοντολογία. Είναι η άποψη που υποστηρίζει αυτό που πρέπει να γίνει, το δέον.
Η κοινωνία έφτιαξε το Δίκαιο που είναι ένα σύνολο κανόνων για να ρυθμίσει τις σχέσεις των ανθρώπων, για να μπορεί να λειτουργήσει. Όμως διαμέσου των αιώνων υπάρχει μια σύγκρουση μεταξύ κανόνων δικαίου και ηθικής που είναι κλάδος της φιλοσοφίας που ερευνά τους σκοπούς της Ζωής και τις αρχές της πράξης. Ηθική είναι σύνολο αρχών (όχι νόμων) που ρυθμίζουν τη συμπεριφορά του ανθρώπου προς τον εαυτό του και τους άλλους. Ηθική είναι τρόπος συμπεριφοράς σύμφωνος με κανόνες της ηθικής. Είναι η άποψη ατόμου ή ιδεολογίας για το τι είναι αγαθό ή κακό. Έτσι έχουμε Σωκρατική ηθική, Μαρξιστική ηθική, Χριστιανική ηθική κλπ.

Ηθικολογία είναι ηθικό κήρυγμα από ανθρώπους με φαρισαϊκό, υποκριτικό πνεύμα. Ηθικός είναι ο σύμφωνος με ηθικούς κανόνες και με ό,τι έχει σχέση με την ηθική (επιταγή, συνείδηση, αντοχή, ικανοποίηση, νίκη, ανωτερότητα). Ηθικός αυτουργός είναι ο υποκινητής μιας πράξης. Από την πρώτη στιγμή που «έπιασα» τσάντα στο χέρι ως ασφαλιστής το 1973 μέχρι σήμερα που πιάνω το στυλό να γράψω αυτά τα δύο, το Δίκαιο και η Ηθική ήταν μπροστά μου και με βασάνιζαν. Άλλοτε τα κατάφερνα να τα βάλω σε τάξη άλλοτε όχι. Φαντάζομαι το ίδιο θα συμβαίνει με πολλούς ανθρώπους… Το «Δέον» δεν είναι εύκολη υπόθεση. Αυτές  οι συγκρούσεις είναι και το μέτρο της «ανθρωπιάς»… Θέλει μεγάλη κατανόηση για το συνάνθρωπο και τις πράξεις του αυτή η ιστορία. Και φυσικά Παιδεία και μακρόχρονη εξάσκηση για την Αρετή.

Τέτοιες συγκρούσεις έχουν όλοι οι ασφαλιστές μεταξύ όρων του Συμβολαίου και συμφερόντων εταιρικών ή προσωπικών ή συναδελφικών.
Συγκρούσεις έχουν οι ηγέτες με τον εαυτό τους, τους συναδέλφους, τους συλλόγους και πελάτες τους.
Συγκρούσεις έχουν και οι μέτοχοι μεταξύ τους όπως δείχνει η απόφαση 7641 της Προέδρου Πρωτοδικών που απέρριψε προσφυγή 63 ομολογιούχων της Ασπίς Capital εναντίον Παύλου Ψωμιάδη. Τέτοιες δικαστικές διαμάχες ίσως να δούμε πολλές στην ΑΣΠΙΔΑ ΠΡΟΝΟΙΑ και είναι κάτι που «τρέμουν» οι εκκαθαριστές και πελάτες αφού θα τους ανατρέψει όλα τα χρονικά δεδομένα της μέχρι τώρα εργασίας τους. Πιθανόν ο Παύλος Ψωμιάδης να πει πράγματα που εμπλέκουν και άλλους για να δικαιολογήσει τις παρανομίες του. Στην υπόθεση Ασπίς Πρόνοια ο ασφαλιστικός χώρος είδε να κουρελιάζεται πλήρως αυτό που λέμε δεοντολογία.
Συγκρούσεις δεοντολογίας έχουν οι υπεύθυνοι ασφαλίσεων, οι υπάλληλοι αποζημιώσεων, αλλά και οι γιατροί, και τα νοσοκομεία.
Συγκρούσεις έχουν οι διαμεσολαβούντες μεταξύ τους και με τις εταιρείες τους.
Συγκρούσεις έχει το Δημόσιο με τον κλάδο ιδιωτικής ασφάλισης…
Συγκρούσεις έχουν οι Αντασφαλιστές μεταξύ τους και με τις εταιρείες…
Συγκρούσεις δεοντολογίας έχουν οι Τράπεζες με τις Ασφαλιστικές…
Τελευταία έντονες συγκρούσεις δεοντολογίας διεξάγονται και για το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο όπου προσωπικά, εταιρικά, Ασφαλιστικά, τραπεζικά, κομματικά συμφέροντα «σφάζονται» κυριολεκτικά γύρω από κάτι «σημαντικό» για μερικούς και για «ένα πτώμα» κατά την άποψη κάποιων άλλων που είναι σε εξελίξεις και αβέβαιης μελλοντικής σιγουριάς για όποιον διεξάγει εκεί συμβόλαια σε μια ρευστή προσωρινή κατάσταση.

Άλλοι βλέπουν «κάτι άλλο» λαμπερό μελλοντικό, άλλοι δε βλέπουν κάτι… Είναι θέμα του τι έχει στο μυαλό του ο καθένας ενδιαφερόμενος (και ήταν αρκετοί). Υπάρχουν «αποκλειστικότητες» σε τέτοιες δουλειές; Και πού; Στο προϊόν; Στον κλάδο; Στην εταιρεία; Και ως πού θα φθάσουν αυτές οι «υποχρεωτικές» ασφαλίσεις; Για πόσο θα κρατήσουν «κάποιου είδους προνόμια»; Και όταν «ξυπνήσουν» οι καταναλωτές και πουν «απεταξάμην» το ζυγό της υποχρεωτικότητας και «μονοπωλίου» και θέλω «ελεύθερα» να έχω συμβόλαιο από όπου επιθυμώ τι θα γίνει;

Και αυτή η άποψη κάποιων «προσωρινών» υπευθύνων ασφ. εταιρειών τραπεζών να δέχονται συμβόλαια οι τράπεζες από όπου αυτοί «γουστάρουν» σήμερα πόσο θα κρατήσει; Και είναι δυνατόν στέλεχος ασφ. τραπεζικής εταιρείας να το υποστηρίζει εναντίον πρώην και μελλοντικών συναδέλφων του στον κλάδο ελληνικών ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών;
Και πού είναι το νόμιμο και πού το ηθικό σε «πίεση» που ασκεί στέλεχος ξένης ασφ. εταιρείας εναντίον ασφαλιστών να μετατρέψουν συμβόλαια υγείας σε προτεινόμενα «μη ζημιογόνα»; Και πού είναι η δεοντολογία άλλου στελέχους Ελληνικής Ασφ. Εταιρείας να υποστηρίζει ότι η βασική μέτοχος της εταιρείας του (μεγάλη Τράπεζα) δεν υποχρεώνει τους πελάτες της να ασφαλισθεί μέσω αυτής όταν το «σύμπαν» βοά το αντίθετο…
Και πού είναι η δεοντολογία «να πληρώνεις» για να γίνεις ομιλητής, με χρήματα της εταιρείας σου και με «πληρωμένους» ακροατές υπαλλήλους σου; Και να πεις αυτά που σε βολεύουν»; Υπάρχουν πολλοί «άπιστοι Θωμάδες» του κλάδου που «περιφέρονται» κάνοντας τον παράγοντα κάτι που αρκετά έμπειροι συνάδελφοί τους δεν τολμούν ούτε να το σκεφθούν. Κάποτε πρέπει να θυμηθούμε και τη σχολή Πυθαγόρα όπου «απαγορευότανε» να μιλήσουν νέοι μαθητές τα πρώτα δύο χρόνια…
«Πήξαμε» από δασκάλους, αναλυτές και εκπαιδευόμενους μάγους… Τι είναι αυτοί που μας ήρθαν και «πλούτισαν» τους επαγγελματίες συνεδρίων και δημοσιοσχεσίτες! Έλεος!
Και πόσο θα αντέχει ο πολύπαθος ιδιωτικός ασφ. κλάδος  τις «λαβωματιές» της φήμης του με τα υποχρεωτικά ή άκυρα συμβόλαια του Bancassurance; Πόσα μέτρησαν εκτός Agency; Και πόσο θα «αγνοούν» τις επιταγές της δεοντολογίας κάποιοι δυστυχώς και με όχι επιτυχημένο παρελθόν στις προηγούμενες θέσεις τους και να προβαίνουν σε «προαγορές» ασφ. κινδύνων και σε μετακινήσεις «εδώ και εκεί» ασφαλιστικής παραγωγής;

Και για πόσο θεσμικά στελέχη της Ένωσης Ασφ. Εταιρειών θα «ανακατεύονται» σε τομείς που εγγίζουν τα σύνορα «ηθικού και νόμιμου» και ποιος εκχώρησε δικαιώματα που πιθανόν υπερβαίνουν τα «εσκαμμένα»; Τα «συγκοινωνούντα δοχεία» είναι καλός όρος της φυσικής αλλά όχι καλή επιλογή για θεσμικά όργανα. Ίσως να ξεκινάνε με καλή διάθεση αλλά…
Η δεοντολογία λείπει και στα τιμολόγια ασφαλίστρων και αντασφαλίστρων. Και στις εκπτώσεις ασφαλίστρων και προμηθειών. Και στις προσφορές. Και στην κατοχύρωση χαρτοφυλακίου. Και στις συμβάσεις διαμεσολαβούντων. Και στους νομικούς-καταχρηστικούς όρους. Και στην επιτροπή ανταγωνισμού. Και στις ενώσεις καταναλωτών. Και στις στρατολογήσεις στελεχών.
Συμβαίνουν τόσα πολλά στον ασφ. χώρο; Ναι, και ακόμη περισσότερα που πνίγουν προσπάθειες ανάκαμψής του και που μου θυμίζουν τις αρχές του 1990 τότε που ξεκίναγαν στον ασφ. κλάδο τα Αμοιβαία Κεφάλαια, η Οδική Προστασία, η Οδική Βοήθεια, τα Ιδιωτικά ασθενοφόρα, τα ελικόπτερα μεταφοράς ασθενών με πρωτοπόρους την INTERAMERICAN του Δημ. Κοντομηνά και ΙΝΤΕΡΣΑΛΟΝΙΚΑ του Μελά Γιαννιώτη… Με λύπη άκουγα τότε τα «νομικά προνόμια» του ΕΚΑΒ και τις δυσκολίες του Ασφαλιστικού κλάδου να μπορέσει να «καλύψει κενά» του Δημοσίου Κοινωνικού κράτους… Πέθαιναν άνθρωποι στους δρόμους, στα βουνά και τα λαγκάδια, στις θάλασσες και τα νησιά και «τράβαγαν το διάολό τους» οι άνθρωποι πρωτοπόροι όπως ο Μελάς Γιανιώτης  και ο Δ. Κοντομηνάς «καλοπιάνοντας» κομματικά στελέχη για μια άδεια, μια παράγραφο, μια «τρύπα» στο νόμο για να μπορέσουν να κάνουν το αυτονόητο… Να σώσουν ανθρώπους. Να μπορούν να τους μεταφέρουν στα νοσοκομεία όπου αποκλειστικότητα είχε το ΕΚΑΒ. Μισή ώρα απ’ τα νησιά, δύο ώρες Αεροδρόμιο Ελληνικού-ΚΑΤ. Η INTERAMERICAN μεταφέρει σήμερα 4500-5000 ανθρώπους ετησίως μ’ αυτά τα μέσα… Ήταν η εταιρεία που «σταμάτησε» το φαινόμενο να βλέπουμε ανθρώπους στους δρόμους να σπρώχνουν αυτοκίνητα ή να μεταφέρονται «ματωμένοι» τραυματίες σε καρότσες αγροτικών DATSUN… Και η δεοντολογία έλειπε… και έφεραν τον πολιτισμό στο αυτονόητο, που δεν έβλεπαν κάποια κρατικά όργανα που σήμερα δεν υπάρχουν.

Δεν ξέρω αν αυτές τις μέρες ο υπουργός υγείας κ. Λοβέρδος θα «ακούσει» ευνοϊκά το αίτημα των ασφαλιστών να μπουν στα Δημόσια νοσοκομεία με «θέσεις» και να «ανακουφίσουν» λίγο το Δημόσιο κόστος… Παλαιά όταν ήμουν αντιπρόεδρος στο Σύλλογο Συντονιστών Ελλάδος θυμάμαι τους «πρασινοφρουρούς» με τα ζιβάγκο δίπλα στον υπουργό Δ. Τσοβόλα να βάζουν αντιρρήσεις στο αίτημά μας για φορολογική απαλλαγή μεγαλύτερου ποσού στον κλάδο Ζωής…
Δεοντολογία! Πόσο την έχουμε ανάγκη σήμερα!
Μια λέξη που την ακούω να ‘ρχεται «σβησμένη» ηχητικά από πολύ μακριά!
Μακάρι να την ακούσω δυνατότερη κι εγώ και ο ασφ. κλάδος και οι ηγέτες του…!

*Ο Ευάγγελος Γ. Σπύρου είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Από το 1989 έως σήμερα εκδίδει το περιοδικό Ασφαλιστικό ΝΑΙ και  από το 2000 έως σήμερα  την εφημερίδα NEXTDEAL.

Σήμερα είναι μέλος του ΔΣ της Ένωσης Δημοσιογράφων Ιδιοκτητών Περιοδικού Τύπου -ΕΔΙΠΤ (Υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων) και μέλος του ΔΣ του Ενιαίου Ταμείου Ασφαλίσεως Προσωπικού-Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.