Έτυχε τα περασμένα χρόνια που ανθούσαν τα ειδικά περιοδικά και ιδιαίτερα εκείνα που φιλοξενούσαν θέματα από την ελληνική ύπαιθρο, τουριστικά στην πλειονότητα μιας και το χρήμα που κυκλοφορούσε άφθονο έπρεπε κάπου να «επενδυθεί» και να ξοδευτεί και προς τούτο δημιουργούνταν ένα σωρό προορισμοί, να συνεργάζομαι με κάποια περιοδικά και να γράφω σ’ αυτά για πράγματα και ανθρώπους που πολλές φορές ήταν... εκτός ύλης!!!
Χάρη σε αυτή την συνεργασία η οποία ομολογώ μου άρεσε πολύ γιατί περπάτησα όλη την Ελλάδα, γνώρισα και ανθρώπους που διατηρούσαν μια άλλη σχέση με τη φύση και τον περιβάλλοντα σε αυτός κόσμο. Απ’ αυτούς έμαθα ένα σωρό πολύτιμα πράγματα, κάποια από τα οποία ασφαλώς και ξένιζαν και τότε αρκετούς ενώ σήμερα τα περισσότερα είναι παντελώς άγνωστα και προκαλούν αμηχανία όταν πέφτουν σε κάποια κουβέντα.
Ένα απ’ αυτά είναι το κυνήγι, στο οποίο σφόδρα αντιδρούν πολλοί, άλλοι δικαιολογημένα γιατί και σ’ αυτό η ποικιλία των κυνηγών αντανακλά και τα ένστικτα της κοινωνίας κι άλλοι εντελώς επιπόλαια και χάρη του συρμού της φιλοζωίας και των επιλεκτικών δικαιωμάτων. Το θυμήθηκα σήμερα που στο διάλογο για την πανδημία έχουν ένα θέμα που απασχολεί γιατρούς, επιχειρηματίες, κυβέρνηση και κοινωνία, είναι τα μινκ (κουνάβια) που από τα κλουβιά που μεγαλώνουν και όσο ζουν, αποτελούν, μέσω μιας αλληλεπίδρασης με αυτούς που τα φροντίζουν να είναι υγιή μέχρι να σφαχτούν και να γδαρθούν, μια τεράστια πηγή μετάδοσης του ιού στις τοπικές κοινωνίες όπου κοντά τους υπάρχουν τέτοιες φάρμες.
Το φαινόμενο της εκτροφής αγρίων ζώων για διάφορους λόγους δεν είναι σημερινό, οι ρίζες του χάνονται στο βάθος της ιστορίας της ανθρωπότητας αλλά σε τέτοιες διαστάσεις μόνο στην εποχή μας συμβαίνει. Μπορεί ο αρχαίοι άνθρωποι αλλά και των νεώτερων χρόνων να εξέτρεφαν αγρίμια για «ψυχαγωγικούς» λόγους στα αμφιθέατρα, στα τσίρκα και στους ζωολογικούς κήπους αλλά στην κλίμακα και τους λόγους που συμβαίνει σήμερα, είναι κάτι αδιανόητο. Εκατομμύρια μινκ μαθαίνουμε εκτρέφονται σε τεράστιες φάρμες για να πάρουν απ’ αυτά το δέρμα τους το οποίο μετά από διάφορα στάδια επεξεργασίας φτάνει στον καταναλωτή σε αρκετά τσουχτερή τιμή. Την μοίρα των μινκ έχουν και άλλα ασφαλώς ζώα, οι στρουθοκάμηλοι ας πούμε, αλλά όχι σε τέτοιους τρομακτικούς αριθμούς.
Το κυνήγι του κουναβιού για τη γούνα του σταμάτησε όχι γιατί αντικαταστάθηκε όπως πολλοί πιστεύουν από τις πλαστικές, ούτε γιατί έπαψαν να υπάρχουν οι ντόπιοι κυνηγοί που ήξεραν σπιθαμή τη σπιθαμή τον τόπο. Από τη στιγμή που η φύση όπου ζούσε αυτό το αρπακτικό αντικαταστάθηκε με τη φάρμα όπου τα πάντα σχετικά με την εκτροφή του ρυθμίζονται από ένα πρωτόκολλο ποιος θα βγει στο βουνό μέσα στο καταχείμωνο να κυνηγήσει; Είναι πολύ ευκολότερο πλέον η γούνα, να παραχθεί σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον αλλά παράλληλα είναι και πιο εύκολο να παραχθούν και ένας μεγάλος αριθμός ανθρωποζωονόσων τις οποίες η ιατρική επιστήμη δεν είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει.
Πριν από καμιά δεκαριά χρόνια, στο Κεφαλοχώρι της Κόνιτσας είχα γνωρίσει τον Γεώργιο (Γεωργούλη) Σδούκο (1923 – 2015) ο οποίος και μου αφηγήθηκε πολλά για το κυνήγι των κουναβιών από την εποχή ακόμη πριν από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο ως το 1960 περίπου. Τότε δεν είχαν τις ευκολίες που έδωσε η τεχνολογία σε όπλα και εξοπλισμό και η αναμέτρησή τους με το θήραμα ήταν σχεδόν επί ίσοις όροις και η επιτυχία εξαρτιόνταν από τις κινήσεις που έκανε ο κυνηγός ή το κουνάβι. Αν δεν τα κατάφερναν το παράταγαν και γύριζαν παγωμένοι στο σπίτι και το σκέφτονταν αν το επαναλάβουν. Οι ανάγκες όμως που αντιμετώπιζαν τους υποχρέωναν να βγαίνουν τακτικά στο κυνήγι αψηφώντας το κρύο το οποίο πάλευαν όχι με τις γούνες που αποκτούσαν αλλά με χοντρά μάλλινα ρούχα.
Φυσικά, κανένας απ’ εκείνους τους ανθρώπους δεν σκέφτηκε ποτέ πως θα τάιζε όπως τις κότες κουνάβι στο κλουβί και να περιμένει πότε θα έρθει η ώρα του να το σφάξει και να το γδάρει για τη γούνα του. Το κυνήγι γι’ αυτούς είχε άλλους κώδικες, ήταν ζήτημα επιβίωσης και γίνονταν με αρχές που σήμερα έχουν ξεχαστεί όχι μόνο από τους κυνηγούς αλλά και πολλούς άλλους που σχετίζονται με την ύπαιθρο. Τώρα θεωρείται φυσική η εκτροφή αγρίων ζώων για το κρέας τους, τη γούνα τους, για πειράματα, για καλλυντικά.
Η επιδημία κάποια στιγμή θα περάσει, αλλά στα ερωτήματα που θα αφήσει πίσω της και θα μας απασχολούν για πολύ καιρό κατόπιν, ασφαλώς και θα μείνει και θα ερευνάτε συνέχεια η σχέση των άγριων ζώων με τον άνθρωπο κυρίως στην μετάδοση των ιών.
Στη φωτογραφία, ο Γεώργιος (Γεωργούλης) Σδούκος το 2008 σε μια συνέντευξη ποταμός για την ζωή που πέρασε οκτώ δεκαετίες στο Κεφαλοχώρι (Λυκόραχη) Κόνιτσας.
Ο Ηλίας Γ. Προβόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μεγάλη Κάψη της Δυτικής Φθιώτιδας. Έγινε δημοσιογράφος και εργάστηκε επί πολλά χρόνια και αποκλειστικά στις εφημερίδες, κυρίως στην «Ελευθεροτυπία» από τις στήλες της οποίας οργάνωσε και προέβαλλε μια ειδική αρθρογραφία με τον τίτλο «Μικρές Πατρίδες» για την ελληνική περιφέρεια και τους ανθρώπους της καθώς και για την Αθήνα, τα τελευταία χρόνια. Συνεχίζει να γράφει και να δημοσιεύει φωτογραφίες με την ίδια θεματογραφία στο actimon.blogspot.com ενώ εκδίδει και βιβλία που έχουν σχέση με την τοπική ιστορία.
