Στις 5 Δεκεμβρίου 1979, αναχώρησε για την Σουηδία, για την τελετή απονομής του Nobel λογοτεχνίας, ο ποιητής μας Οδυσσέας Ελύτης, στις 10 Δεκ. 1979.

«Οι κακοί ποιητές τρέφονται από τα γεγονότα, οι μέτριοι από τα αισθήματα και οι καλοί από την μετατροπή του τίποτα σε κάτι» θα γράψει αργότερα το 1998 στο έργο του «εκ του πλησίον». Στον λόγο που εξεφώνησε στις 8 Δεκ. 1979 στην μεγάλη αίθουσα της Σουηδικής Ακαδημίας λίγο πριν την τελετή απονομής του Nobel στις 10/12/1979 τόνισε μεταξύ των άλλων: «Ας μου επιτραπεί παρακαλώ να μιλήσω στο όνομα της φωτεινότητας και της διαφάνειας. Επειδή οι ιδιότητες αυτές είναι που καθορίσανε το χώρο μέσα στον οποίο μου ετάχθη να μεγαλώσω και να ζήσω… Είναι σωστό να προσκομίζει κανείς στην τέχνη αυτά που του υπαγορεύουν η προσωπική του εμπειρία και οι αρετές της γλώσσας του. Πολύ περισσότερο όταν οι καιροί είναι σκοτεινοί και αυτό που του υπαγορεύουν είναι μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ορατότητα…»

Η λέξη «αναχώρηση» που διάβασα στην πρόσφατη έκδοση(2011) ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ, Ο ΝΑΥΤΙΛΟΣ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ μου προξένησε ιδιαίτερη αίσθηση μέσα μου στις σκοτεινές εποχές του σήμερα της Ελλάδος.

Πότε θα «αναχωρήσει» η Ελλάδα και ο Έλληνας από αυτή την χώρα της σημερινής παρακμής; Η Ελλάδα των δύο Nobel λογοτεχνίας που πήραν οι ποιητές μας Γ. Σεφέρης στις 24 Μαΐου 1963 και Οδυσσέας Ελύτης στις 10 Δεκ. 1979, πώς ζει σε μια τόσο ακαλαίσθητη κατάσταση γεμάτης μαυρίλα; Είναι ευκαιρία, μέρες λαμπρές Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς να πάρει απόφαση ο καθ’ ένας να «αναχωρήσει». Αρκετά πια έμεινε ή επέτρεψε στον εαυτό του να ζήσει εκεί που τον έβαλαν «τρίτοι» ξένοι και Έλληνες οπαδοί του «μαύρου». Δεν τελείωσε ο κόσμος ούτε σταμάτησε ο τροχός των εποχών να «γυρίζει». Χρειάζεται ο καθ’ ένας μας να φροντίσει για την προσωπική του «αναχώρηση» που όπως λένε τα λεξικά είναι «η απομάκρυνση από κάποιον τόπο για κάποιον άλλο». Λένε ακόμα ότι «αναχώρηση είναι και η απομάκρυνση από την κοινωνία για μοναχική διαβίωση». Πολλοί «μοναχοί» όμως προσεύχονται για τον κόσμο και τις ανάγκες του. Αναχωρητής είναι ο ασκητής. Ο αναχωρητισμός είναι μια τάση προς τον μοναχικό βίο. Αναχωρώ σημαίνει φεύγω. Να φύγουμε λοιπόν! Να αναχωρήσουμε και να πάμε ίσως στην άλλη έννοια του αναχωρώ που σημαίνει ξεκινώ, αφορμώμαι από κάποιο δοσμένο και πάω σε νέα δεδομένα.

Στο τέλος του ταξιδιού, μας περιμένει ένα Νόμπελ επιτυχίας; Να ένα ερώτημα που μας θυμίζει το ταξίδι του Οδυσσέα Ελύτη στις 5 Δεκ. 1979. Έχουμε ένα έργο να δείξουμε; Καταφέραμε η ίδια η ζωή μας να είναι ΕΝΑ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΠΟΙΗΜΑ ΑΝΘΡΩΠΙΑΣ άξια για βραβείο; Και επειδή η ζωή μας είναι κομμάτια – ποιήματα καθημερινότητας ας πάρουμε αφορμή απ’ την βράβευση Ο. Ελύτη να αναρωτηθούμε αν απλώς διαχειρισθήκαμε ότι βρήκαμε, ότι είχαμε, ότι έτυχε, ότι μας επέβαλλαν ή τολμήσαμε να ονειρευτούμε το πρέπον, αυτό που έπρεπε το κάτι διαφορετικό το κάτι ανοιχτόμυαλο… Πολλοί γύρω μας δεν άλλαξαν ούτε την καρέκλα τους λίγο αριστερά ή δεξιά για να «δουν» καλύτερα, λίγο περισσότερο, έξω απ’ το παράθυρο και έμειναν να κοιτάζουν τον «τοίχο». Ίσως αυτή η «λογιστική» αναφορά να έφτιαξε αλυσίδες που έδεσαν τον κόσμο σε αυτό που έγινε και όχι στο τι μπορούσε να γίνει. Άτομα, οικογένειες, ομάδες, εταιρίες, κόμματα πολιτικής, πρωθυπουργοί δεν θέλησαν να «τρυπήσουν» την πραγματικότητα και να πετάξουν πιο πάνω απ’ το χώμα σε κορυφές και ορίζοντες… Στον λόγο του στην Ακαδημία της Στοκχόλμης στις 8.12.1979 ο Οδυσσέας Ελύτης μίλησε γι’ αυτό το θέμα και είπε: «…Μιαν τέτοια, διεισδυτική και συνάμα μεταμορφωτική, επέμβαση μέσα στην πραγματικότητα επιχείρησε, πιστεύω, ανέκαθεν και κάθε υψηλή ποίηση. Όχι ν’ αρκεσθεί στο «νυν έχον» αλλά να επεκταθεί στο «δυνατόν γενέσθαι». Κάτι που είναι αλήθεια δεν εκτιμήθηκε πάντοτε. Ίσως γιατί οι ομαδικές νευρώσεις δεν το επέτρεψαν. Ίσως γιατί ο ωφελισμός δεν άφησε τα μάτια των ανθρώπων ανοιχτά όσο χρειάζεται…».

Λίγο πριν πεθάνει ο Οδυσσέας Ελύτης στις 18 Μαρτίου 1996 εργαζότανε συστηματικά στο έργο του «ΕΚ ΤΟΥ ΠΛΗΣΙΟΝ» «Η ποίηση αρχίζει από εκεί που την τελευταία λέξη δεν την έχει ο Θάνατος…» είχε γράψει στο «Πρώτα – Πρώτα η ποίηση» “Είναι η λήξη μιας ζωής και η έναρξη μιας άλλης που είναι η ίδια με την πρώτη αλλά που πάει πιο βαθιά ως το ακρότατο σημείο που μπόρεσε να ανιχνεύσει η ψυχή, στα σύνορα των αντιθέτων, εκεί που ο Ήλιος κι ο Άδης αγγίζονται. Η ατελεύτητη προς το Φως το φυσικό που είναι ο Λόγος και το Φως το Άκτιστον που είναι ο Θεός. Γι’ αυτό γράφω. Γιατί με γοητεύει να υπακούω σ’ αυτόν που δεν γνωρίζω , που είναι ο εαυτός μου ολάκερος, όχι ο μισός – που ανεβοκατεβαίνει τους δρόμους και «φέρεται εγγεγραμμένος στα μητρώα αρρένων του Δήμου». Είναι σωστό να δίνουμε στο άγνωστο το μέρος που του ανήκει, να γιατί πρέπει να γράφουμε. Γιατί η ποίηση μας ξεμαθαίνει από τον κόσμο, τέτοιον που τον βρήκαμε: τον κόσμο της φθοράς, που έρχεται κάποια στιγμή να δούμε ότι είναι η μόνη οδός για να υπερβούμε την φθορά, με την έννοια που ο θάνατος είναι η μόνη οδός για την Ανάσταση”(«Πρώτα – Πρώτα η Ποίηση» Ανοιχτά χαρτιά).

Αυτές οι μέρες της αναχώρησης του Οδ. Ελύτη για την απονομή του Νόμπελ λογοτεχνίας ας μας θυμίσει να βάλουμε την ΠΟΙΗΣΗ στην ζωή μας. Τα ποιήματα του Ελύτη που αγάπησε όλος ο κόσμος στη Υφήλιο γράφτηκαν μεταξύ 1940 (προσανατολισμοί) και 1996 (εκ του πλησίον). Ο ποιητής γεννήθηκε ξημερώματα της 2ας Νοεμβρίου 1911 στο Ηράκλειο, στη συνοικία «Εφτά Μπαλτάδες» οδός Αριάδνης και Πασιφάης γωνία, έκτο παιδί της οικογένειας Παναγιώτη και Μαρίας Αλεπουδέλη το γένος Βρανά (καταγωγή πατέρα από το χωριό Καλαμιάρη Μυτιλήνης Εργοστασιάρχη σαπωνοποιίας στο Ηράκλειο). Ο Ελευθέριος Βενιζέλος φιλοξενήθηκε στην έπαυλη του αδερφού του πατέρα του όπου η οικογένειά τους έκανε διακοπές. Σε σχολικούς αγώνες ο ποιητής βγήκε πρώτος στα 100 μέτρα. Καθηγητής του ο Ι.Θ. Κακριδής, ο Γιάννης Αποστολάκης και ο Ιων. Σαρρής. Δεκαέξι ετών οργανώνει χειρόγραφο περιοδικό με τίτλο Ιξός. Το απολυτήριο Γυμνασίου το πήρε με βαθμό 7 και 3/11. Γράφει με Καβαφική τεχνοτροπία τα πρώτα του ποιήματα. Το 1914 έμεινε στην οδό Σόλωνος 98α, το 1930 στην οδό Μοσχονησίων 14β ως το 1940 . Το 1930 εγγράφεται στη Νομική Αθηνών. Το 1933 μετέχει σε ομάδες με Ι. Συκουτρή, Δ. Τσάτσο, Π. Κανελλόπουλο, Ι. Θεωδορακόπουλο. Το 1937 είναι στην Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών στην Κέρκυρα. Το 1938 με το Νίκο Γκάτσο καθιερώνει φιλολογικά κέντρα. Το 1940 μένει στην Οδό Ιθάκης 31. Επιστρατεύεται και φθάνει στην ζώνη πυρός και Χριστούγεννα προωθείται στην Γραμμή Καλλαράτες – Μπολένα. (εκεί ήταν και ο πατέρας μου Γ. Σπύρου). Το 1941 είναι στο Τεπελένι και άρρωστος γυρίζει στο Νοσοκομείο Ιωαννίνων και από εκεί στον Ευαγγελισμό Αθήνας… Το 1942 γράφει το Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθ/γο της Αλβανίας. 1943 κυκλοφορεί ο Ήλιος ο Πρώτος. Το 1944 η Γερμανική λογοκρισία τον καλεί σε ακρόαση. Το 1945 διορίζεται στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας. Το 1946 και 1947 στο Παρίσι τον καλούν στο Παρίσι. Επισκέπτεται τα Δωδεκάνησα. Το 1948- 49 το Υπουργικό Συμβούλιο του χορηγεί Διπλωματικό Διαβατήριο. Συναντάται με μεγάλα παγκόσμια ονόματα της τέχνης: Τ. Ελιοτ, E. Teriade, Pablo Picasso, Matisse, Chagall, Νταλί. 1950-57 ταξίδια σε Ισπανία, Αγγλία, Ιταλία, Γαλλία, πολλές διεθνές συναντήσεις και ποίηση! Το 1957 μετακομίζει στην οδό Πελλήνης 1. Συνεχίζει εκδόσεις βιβλίων και ποιημάτων. Το 1961 πάει Αμερική. Το 1962 εγκαθίσταται στο διαμέρισμα οδού Σκουφά 23. Επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη και Μόσχα. Γνωρίζει τον Γεφτουσενκο. Το 1964 πρεμιέρα Άξιον Εστί με Μίκη Θεοδωράκη. Το 1965 στην Βουλγαρία. Το 1966 στο BBC παρουσιάζονται ποιήματα του. Το 1967 πάει Αίγυπτο. 1968: εκδίδονται ξανά έργα του και στην Ιταλία όπως πριν στην Γερμανία (1966) Σουηδία (1963) Ρωσία (1962) Αμερική (1961) Ελβετία (1961) Ρώμη – Γαλλία (1952) (Γαλλία 1948), Αγγλία (1947) , Γαλλία (1946). Το 1968 στην Νέα Υόρκη ανεβαίνει ως χορόδραμα το Άξιον Εστί . Το 1969 αυτοεξόριστος στο Παρίσι. Το 1970 επισκέφθηκε την Κύπρο συναντά τον Μακάριο. Το 1971 είναι στις Βρυξέλλες. Το 1972 αρνείται το βραβείο λογοτεχνίας από τους δικτάτορες. Το 1974 πρόεδρος ΔΣ του ΕΙΡ και Τηλεόρασης. Απορρίπτει πρόταση ΝΔ για το ψηφοδέλτιο Επικρατείας. Το 1975 στην Villa Νατάσσα στην Γαλλία, Νίκαια(στο σπίτι αυτό ζωγράφισε ο Πικάσσο, ο Ματίς, ο Νταλί και έγραψε ποιήματα ο Ελύτης). Το 1976 ο ΕΟΤ προβάλλει τις Κυκλάδες με στίχους Άξιον Εστί το 1977 αρνείται πρόταση να γίνει Ακαδημαϊκός. Στην Γαλλία εκδίδονται ξανά έργα του. Το 1978 συναντά τον Elia Kazan και Ιονέσκο. Επίτιμος δημότης Μυτιλήνης. Το 1979 επίτιμος δημότης Ηρακλείου. Βραβείο 10/12/1979, ποιήματα που κυκλοφορούν σε Δανία, Σουηδία, Γερμανία. Το 1980 επίτιμος δημότης Τολέδου Ισπανίας. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Σορβόννης. Μεταφράσεις έργων ακόμα πάλι στην Ισπανία και Βενεζουέλα, Ρουμανία κα  Γιουγκοσλαβία και Σερβοκροατικά. Το 1981 νέες εκδόσεις στην Ρουμανία, Γαλλία, Γερμανία, Εσθονική γλώσσα, Βενεζουέλα, ΗΠΑ, Βουλγαρία, Αγγλία. Αναγόρευση επιτίμου διδάκτορα στο Παν/μιο Λονδίνου από πριγκίπισσα Άννα. Το 1982 επισκέπτεται την Κρήτη σε μνημόσυνο του Ελευθέριου Βενιζέλου . Πάει Βρυξέλλες , Λονδίνο και μέσα στη χρονιά νέες κυκλοφορίες στη Βουδαπέστη , ΗΠΑ, Ισπανία, Αργεντινή,  Ιταλία και Παρίσι. Το 1983 νέες εκδόσεις στο Ελσίνκι, Ισπανία , Αργεντινή, Γαλλία Ανατολ. Γερμανία, Νορβηγία.   Ταξιδεύει στην Μυτιλήνη με το πλοίο της Ναυτιλιακής Λέσβου «Οδυσσέας Ελύτης». Στο 1984 συνεχίζοντας στο εξωτερικό εκδόσεις ποιημάτων και εγκαινιάζεται στις ΗΠΑ στο Jersey «έδρα Ελύτη» . Από το 1984 ως το 1989 συνεχίζεται το έργο του σε όλη την Υφήλιο . Το 1989 υπογράφει διαμαρτυρία διανοούμενων για την ηθική κατάπτωση της χώρας μας . Οι εκδόσεις , επανεκδόσεις και μεταφράσεις όλο το 1990 συνεχίζοντας σε όλο τον κόσμο και στην Τουρκία. Το 1991 το CNN έχει αφιέρωμα Ελύτη. Το 1992 συνυπογράφουν Μελίνα Μερκούρη, Ελένη Αρβέλερ , Κ. Τσάτσο κ.α. Διαμαρτυρία όρου «Μακεδονία» από τα Σκόπια. Το 1993 , 1994 κυκλοφορούν συνεχώς έργα του. Εκδόσεις γίνονται και στην Κολομβία . Δρόμοι παίρνουν και το όνομα του. Το 1994 αρνείται πρόταση για την Προεδρία Δημοκρατίας. Το 1995 είναι στην επιτροπή εκδηλώσεων εορτασμού 1900 χρόνων από την συγγραφή αποκάλυψη Ιωάννου. Το Ασφαλιστικό ΝΑΙ στο Τεύχος 39 τον είχε εξώφυλλο. Στις 18 Μαρτίου 1996 πεθαίνει στο σπίτι του…

Η 10Η  Δεκεμβρίου , ας μας θυμίζει ότι την Ελλάδα την γνωρίζει ο κόσμος στη γη μας από τους ποιητές και την ποίηση. Έχει να πει κάτι σε μας η ποίηση; Οι ποιητές μας ήταν αυτοί που έκαναν τους λαούς της γης να την προσέχουν. Στη χειμωνιάτικη εποχή που ζούμε η ποίηση μπορεί να μας ζεστάνει.Κάντε αυτές τις γιορτές δώρο στον εαυτό σας βιβλία του Οδυσσέα Ελύτη και διαβάστε τα με συντροφιά μουσική Μίκη Θεοδωράκη.


Ως τότε πάρτε μια γευση από ποιήματα Ελύτη πατώντας εδώ.

* Ο Ευάγγελος Γ. Σπύρου είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Από το 1989 έως σήμερα εκδίδει το περιοδικό "Ασφαλιστικό ΝΑΙ" και  από το 2000 έως σήμερα την εφημερίδα NEXTDEAL. Από το 2007 προΐσταται του www.nextdeal.gr. Παράλληλα ίδρυσε το Νηπιακό Κέντρο "ΜΑΝΤΑΡΙΝΙ" και την εφημερίδα "Παιδικός Σταθμός για Γονείς". Σήμερα είναι μέλος του ΔΣ της Ένωσης Δημοσιογράφων Ιδιοκτητών Περιοδικού Τύπου -ΕΔΙΠΤ και μέλος του ΔΣ του Ενιαίου Ταμείου Ασφαλίσεως Προσωπικού-Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης-ΕΤΑΠ-ΜΜΕ ως εκπρόσωπος ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ ΤΥΠΟΥ (αριθμ. 10070/24682/1465/435 φύλλο Εφ. Κυβερν.). Ήταν πρωτεργάτης στην τηλεοπτική εκπομπή  «ΩΡΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ» , που μεταδιδότανε το 2011 από το Κανάλι 9 και το2012 από τοExtra 3, με στόχο την ενημέρωση του καταναλωτή κάτι που έκανε και σε εκπομπές στο ΚΥΔΩΝ TV και στο BLUE SKY TV. Εργάσθηκε από το 1973 ως το 1990 στην INTERAMERICAN ως ασφαλιστής, Unit Manager, Agency Manager και επιθεωρητής Πωλήσεων. Έγραψε χιλιάδες άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες, συγγραφέας του βιβλίου «Ασφαλιστές, Έμποροι και Ιστορία Ελληνικού Έθνους» (2011), «ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ» (1996), «ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΑΠΟΤΥΧΙΑ», «Παπαδιαμάντης». Έγραψε πρώτος «Ασφαλιστικά Διηγήματα» πρώτος λειτούργησε καθημερινό Ασφαλιστικό ιστότοπο www.nextdeal.gr από το 2007, πρώτος εξέδωσε παιδική εφημερίδα για γονείς τον «Παιδικό Σταθμό για γονείς» μαζί με τον ευρείας κυκλοφορίας ιστότοπο www.psgg.gr μέσα από τον οποίο προώθησε πρώτος την ασφάλιση για παιδιά. Πρόεδρος και Μέλος ΔΣ συλλόγων: Σύλλογος Συντονιστών Ελλάδος, Σύλλογος 18ου Δημοτικού Σχολείου, Σύλλογος Διστρατιωτών Άρτας, Σύλλογος ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ για Βόρειο Ήπειρο, Σύλλογος Μικρασιατών «Γκιούλμπαξε» Μελισσίων, Ιδρυτής Συλλόγου μοναδικού στην Ελλάδα για αποφυλάκιση παιδιών προσχολικής ηλικίας (2011) "Ελεύθερο Παιδί". Δωρητής ανδριάντα Μιλτιάδη στον Τύμβο Μαραθώνος (2004).