Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε σήμερα συμπεράσματα με τα οποία καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν περαιτέρω το πλαίσιο διαχείρισης κρίσεων κυβερνοασφάλειας της ΕΕ, μεταξύ άλλων διερευνώντας τις δυνατότητες για μια κοινή κυβερνομονάδα.

Στα συμπεράσματά του, το Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη να παγιωθούν τα υφιστάμενα δίκτυα και να χαρτογραφηθούν ενδεχόμενα κενά και ανάγκες εντός και μεταξύ των κοινοτήτων του κυβερνοχώρου. Αυτό θα πρέπει στη συνέχεια να οδηγήσει σε συμφωνία σχετικά με ενδεχόμενους πρωταρχικούς στόχους και προτεραιότητες της δυνητικής κοινής κυβερνομονάδας. Πρόκειται για κλιμακωτή, διαφανή και συμμετοχική διαδικασία, αναγκαία για την επίρρωση της εμπιστοσύνης. Το Συμβούλιο συμβάλλει καθοριστικά στη λειτουργία χάραξης πολιτικής και συντονισμού όσον αφορά την περαιτέρω ανάπτυξη του πλαισίου της ΕΕ για τη διαχείριση κρίσεων ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και θα παρακολουθεί την πρόοδο και θα παρέχει καθοδήγηση για τη συμπλήρωση του πλαισίου αυτού.

Το Συμβούλιο τόνισε επίσης την ανάγκη θέσπισης κατάλληλων μεθόδων εργασίας και διακυβέρνησης, με σκοπό να καταστεί δυνατή η συμμετοχή όλων των κρατών μελών στις διαδικασίες συζήτησης, ανάπτυξης και αποτελεσματικής λήψης αποφάσεων. Η δυνητική κοινή κυβερνομονάδα πρέπει να σέβεται τις αρμοδιότητες, τις εντολές και τις νομικές εξουσίες των ενδεχόμενων μελλοντικών συμμετεχόντων σε αυτήν και κάθε συμμετοχή κρατών μελών θα έχει εθελοντικό χαρακτήρα.

Το Συμβούλιο ζητεί περαιτέρω μελέτη επιμέρους στοιχείων της σύστασης σχετικά με τη δημιουργία κοινής κυβερνομονάδας, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ιδέα των ομάδων ταχείας αντίδρασης της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια, καθώς και το ενωσιακό σχέδιο αντιμετώπισης περιστατικών και κρίσεων κυβερνοασφάλειας.

Υπενθυμίζεται ότι στις 23 Ιουνίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε σύσταση σχετικά με τη δημιουργία κοινής κυβερνομονάδας για την αναχαίτιση του αυξανόμενου αριθμού σοβαρών περιστατικών στον κυβερνοχώρο τα οποία πλήττουν τις δημόσιες υπηρεσίες, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες σε ολόκληρη την ΕΕ. Σύμφωνα με τη σύσταση αυτή, η κοινή κυβερνομονάδα θα λειτουργεί ως πλατφόρμα που θα συγκεντρώνει πόρους και εμπειρογνωμοσύνη από τις διάφορες κοινότητες του κυβερνοχώρου στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της για την αποτελεσματική πρόληψη, αποτροπή και αντιμετώπιση μαζικών συμβάντων στον κυβερνοχώρο.

Γιατί η κυβερνοασφάλεια είναι τόσο σημαντική για την ΕΕ;

Η πανδημία του κορονοϊού επιτάχυνε τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνία καθώς έφερε νέες ευκαιρίες και προκλήσεις στο προσκήνιο. 125 δισεκατομμύρια συσκευές θα έχουν συνδεθεί στο διαδίκτυο μέχρι το 2030, από 27 δισεκατομμύρια το 2021, και το 90% των ανθρώπων άνω των 6 ετών εκτιμάται ότι θα έχει διαδικτυακή παρουσία. Ο κυβερνοχώρος από την φύση του βασίζεται στη διασύνδεση των κοινοτήτων κάθε μορφής και καθώς ο ψηφιακός και φυσικός κόσμος είναι όλο και πιο αλληλένδετοι, προκύπτουν νέοι κίνδυνοι.

Κυβερνοεπιθέσεις, κυβερνοασφάλεια, κυβερνοάμυνα: ορισμοί

Οι κυβερνοεπιθέσεις συνιστούν προσπάθειες κατάχρησης της πληροφορίας, μέσω της κλοπής, της καταστροφής ή της έκθεσής της, και έχουν ως στόχο να διακόψουν ή να καταστρέψουν συστήματα και δίκτυα υπολογιστών.

Η κυβερνοασφάλεια αφορά την ασφάλεια πληροφοριών και επικοινωνιών, τις λειτουργικές τεχνολογίες και τις πλατφόρμες πληροφορικής που απαιτούνται για τη διασφάλιση των ψηφιακών συστημάτων.

Η κυβερνοάμυνα περιλαμβάνει την κυβερνοασφάλεια, τις αναλύσεις απειλών και τις στρατηγικές που στοχεύουν στην προστασία έναντι των απειλών που αφορούν πολίτες, οργανισμούς και κυβερνήσεις.

Κυβερνοαπειλές στην ΕΕ: προσωπικά και κοινωνικά κόστη

Όλο και περισσότερος κόσμος χρησιμοποιεί ψηφιακά εργαλεία στην καθημερινότητά του. Η τηλεργασία, οι διαδικτυακές αγορές και η επικοινωνία μέσω διαδικτύου αυξήσαν τη ζήτηση τους κατακόρυφα κατά την περίοδο του εγκλεισμού. Οι ψηφιακές αυτές λύσεις μπορούν να είναι ωφέλιμες για τους καταναλωτές και να συμβάλουν στην ανάκαψη της οικονομίας από τον κορωνοϊό. Στον αντίποδα βρίσκεται, ωστόσο, η αύξηση των κακόβουλων διαδικτυακών δραστηριοτήτων.

22,3 δισεκατομμύρια διαδικτυακές συσκευές αναμένεται να είναι σε χρήση μέχρι το 2024

Οι απατεώνες χρησιμοποιούν ιστοσελίδες και email "ψαρέματος" που περιέχουν κακόβουλους συνδέσμους και συνημμένα με σκοπό να υποκλέψουν τραπεζικά στοιχεία ή να εκβιάσουν οργανισμούς αφού αποκλείσουν τα πληροφοριακά τους συστήματα και δεδομένα.

Το ασφαλές διαδίκτυο αποτελεί το θεμέλιο της ενιαίας ψηφιακής αγοράς της ΕΕ : προωθώντας λύσεις και απελευθερώνοντας το πλήρες δυναμικό του ώστε ο κόσμος να αισθάνεται ασφαλής στο διαδίκτυο. Ο Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) του 2019 έδειξε ότι η ανησυχία για ζητήματα ασφαλείας περιόρισε ή εμπόδισε το 50% των χρηστών του διαδικτύου της ΕΕ από το να συμμετέχουν σε διαδικτυακές δραστηριότητες. Ο δείκτης DESI για το 2020 έδειξε ότι το 39% των ευρωπαίων πολιτών που χρησιμοποίησε το διαδίκτυο ήρθε αντιμέτωπο με προβλήματα ασφαλείας.

5,5 τρις ευρώ
Οι κυβερνοεπιθέσεις είναι από τις γρηγορότερα αναπτυσσόμενες μορφές εγκλήματος παγκοσμίως. Το 2020 το ετήσιο κόστος του κυβερνοεγκλήματος για την παγκόσμια οικονομία υπολογίζεται να φτάσει τα 5,5 τρις ευρώ, ποσό διπλάσιο από εκείνο του 2015.

Η ζημιά που προκαλείται από τις κυβερνοεπιθέσεις δεν αφορά μόνο την οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά επηρεάζει τα δημοκρατικά θεμέλια της ΕΕ και απειλεί τις βασικές λειτουργίες της κοινωνίας.

Βασικές υπηρεσίες και τομείς ζωτικής σημασίας, όπως οι μεταφορές και η υγεία, εξαρτώνται όλο και περισσότερo από την ψηφιακή τεχνολογία. Η εξάρτηση αυτή, σε συνδυασμό με την ολοένα και διασύνδεση των υλικών αντικειμένων με το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, μπορεί να έχει άμεσες συνέπειες, καθιστώντας την κυβερνοασφάλεια ζήτημα ζωής και θανάτου.

Παράδειγμα αποτελούν οι κυβερνοεπιθέσεις έναντι νοσοκομείων, τα οποία αναγκάστηκαν να αναβάλλουν επείγουσες χειρουργικές επεμβάσεις, ή οι επιθέσεις έναντι δικτύων παροχής ενέργειας και νερούπου απειλούν τη λειτουργία υπηρεσιών ζωτικής σημασίας για την κοινωνία.

Επιπλέον, καθώς πολλές λειτουργίες των αυτοκινήτων και των σπιτιών συνδέονται ολοένα και περισσότερο στο διαδίκτυο, καθίστανται και αυτά με τη σειρά τους αντικείμενο απειλών και εκμετάλλευσης που μπορούν να πάρουν απρόβλεπτες μορφές.

Οι κυβερνοεπιθέσεις, μαζί την παραπληροφόρηση, την οικονομική πίεση και τις συμβατικές ένοπλες επιθέσεις, δοκιμάζουν την ανθεκτικότητα των δημοκρατικών κρατών και οργανισμών, στοχεύοντας απευθείας στην ειρήνη και στην ασφάλεια στην ΕΕ.

Κυβερνοασφάλεια στην ΕΕ

Οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί στην ΕΕ επενδυθούν 41% λιγότερο στην κυβερνοασφάλεια από ότι οι αντίστοιχοι στις ΗΠΑ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζεται για την ενδυνάμωση της κυβερνοασφάλειας ώστε η ΕΕ να αναλάβει ηγετικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι ευρωβουλευτές πρόσφατα ζήτησαν κοινές ικανότητες κυβερνοάμυνας για την ΕΕ και εργάζονται για να εξασφαλίσουν ένα κοινό υψηλό επίπεδο κυβερνοασφάλειας στην ΕΕ.

Με πληροφορίες από europarl.europa.eu