*Γράφει ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΕΝΤΟΛΟΥΡΗΣ, καθηγητής Παθολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, υπεύθυνος του Διαβητολογικού Κέντρου, ΓΝΑ «Λαϊκό»

ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη εξέλκωσης, που συνήθως συνοδεύεται από καταστροφή των εν τω βάθει ιστών και επιλοίμωξη στον άκρο πόδα των ατόμων με διαβήτη, σε συνδυασμό με υποκειμενική περιφερειακή νευροπάθεια ή και ποικίλης βαρύτητας περιφερειακή αρτηριακή νόσο των κάτω άκρων. Οι ασθενείς με έλλειψη αισθητικότητας λόγω διαβητικής νευροπάθειας είναι ευάλωτοι σε τραυματισμούς, που μπορεί να καταλήξουν σε εξέλκωση. Η πρόληψη είναι το σημαντικότερο μέτρο αντιμετώπισης. Η γνώση, η σωστή και επιμελημένη φροντίδα στο διαβητικό πόδι μπορεί να προλάβει τους περισσότερους ακρωτηριασμούς. Η ξηροδερμία, οι κάλοι, τα νύχια που εισχωρούν στο δέρμα και διάφοροι άλλοι μικροτραυματισμοί δεν γίνονται αντιληπτοί, γι’ αυτόν το λόγο τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη πρέπει να επισκέπτονται προληπτικά τον γιατρό τους.

Η καθημερινή εξέταση των ποδιών από τον ίδιο τον ασθενή είναι επιβεβλημένη. Τα περισσότερα προβλήματα των ποδιών μπορούν να αποφευχθούν, αν τα άτομα με διαβήτη εξετάζουν τα πόδια τους προσεκτικά στο τέλος της ημέρας. Αν δεν μπορούν οι ίδιοι να το κάνουν, μπορεί να γίνει έλεγχος με τη βοήθεια ενός καθρέφτη ή με τη βοήθεια κάποιου συγγενή.

Θα πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους, αν παρατηρήσουν κάποιο τραυματισμό, λύση συνέχειας του δέρματος, αλλαγή χρώματος του δέρματος, διαφοροποίηση στο δέρμα ή στα νύχια γενικά.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ

• Κάντε καθημερινό ποδόλουτρο, το νερό σε θερμοκρασία 36°C, προσοχή ο έλεγχος της θερμοκρασίας να γίνεται με τον αγκώνα του χεριού και όχι με το πόδι. Στο νερό χρησιμοποιήστε σαπούνι με ουδέτερο PH, τα πόδια να παραμείνουν στο νερό για περίπου 5 λεπτά.
• Μία φορά την εβδομάδα χρησιμοποιήστε ελαφρόπετρα για τις πτέρνες και τα σκληρά σημεία του ποδιού (κεφαλές μεταταρσίων). Οι κινήσεις με την ελαφρόπετρα πρέπει να είναι ήπιες και όχι βίαιες.
• Πολύ καλό στέγνωμα κυρίως ανάμεσα στα δάχτυλα, γιατί δεν πρέπει να μείνει ίχνος υγρασίας, μπορείτε να χρησιμοποιείτε και το πιστολάκι που στεγνώνετε τα μαλλιά σας.
• Εφαρμόζετε ενυδατική κρέμα στη ραχιαία και πελματιαία επιφάνεια των ποδιών και όχι ανάμεσα στα δάχτυλα για αποφυγή υγρασίας.
• Φοράτε παπούτσια άνετα για να προστατεύσετε τα πόδια από τη δημιουργία σκληρύνσεων. Τα παπούτσια να είναι από μαλακό δέρμα και ένα νούμερο μεγαλύτερο από το κανονικό νούμερο που φοράτε. Αγοράζετε τα παπούτσια αργά το απόγευμα, όταν τα πόδια δεν είναι ξεκούραστα, για να πετύχετε το σωστό νούμερο.
• Κάνετε έλεγχο για ξένα σώματα στο εσωτερικό των παπουτσιών. Πολλές φορές τα άτομα με διαβήτη λόγω της νευροπάθειας δεν αντιλαμβάνονται το ξένο σώμα στο υπόδημα.

ΕΙΔΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

Μην περπατάτε ξυπόλητοι στην άμμο που μπορεί να είναι καυτή λόγω θερμοκρασίας. Συνιστάται τα πόδια να είναι προστατευμένα με τα ειδικά παπούτσια θαλάσσης όταν είστε στο νερό.

Αμέσως μετά το μπάνιο ελέγξτε την πελματιαία επιφάνεια των ποδιών, υπάρχει κίνδυνος να έχετε πατήσει κάποιο πετραδάκι ή γυαλάκι και να μην το έχετε αντιληφθεί. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, ταμπονάρετε ελαφρώς με Betadine, καλύψτε το με αποστειρωμένη γάζα και κάντε αλλαγές μία φορά την ημέρα. Αν παρ’ όλα αυτά επιμολυνθεί και παρατηρήσετε ερυθρότητα και οίδημα ή νιώσετε πόνο, ενημερώστε τον γιατρό σας.

ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΝΥΧΙΩΝ

Η ανάπτυξη των νυχιών του ποδιού, πέρα από την κοίτη της ονυχοφόρου φάλαγγας, είναι συνήθως αποτέλεσμα ανεπαρκούς τεχνικής κοψίματος, ενώ οι ακίδες των νυχιών που μένουν στην άκρη τους μπορούν να διεισδύσουν στην άκρη του νυχιού και να προκαλέσουν λοίμωξη (είσφρηση).

Μια άλλη κοινή αιτία δημιουργίας βλάβης στο νύχι είναι το βαθύ κόψιμο στο πλάι του για να αφαιρεθούν τα υπολείμματα. Η οποιαδήποτε πάχυνση της επιφάνειας του νυχιού, με ή χωρίς παραμόρφωση, χρειάζεται τακτική μείωση με λίμα ή νυστέρι από ειδικό. Ο λόγος είναι ότι το υπόδημα θα πιέζει συνεχώς την παχιά επιφάνεια του νυχιού και μπορεί να προκαλέσει έλκος κάτω από αυτό.

Συγκεκριμένα οι κυρίες που θέλουν να περιποιηθούν τα νύχια τους χρησιμοποιώντας βερνίκια θα πρέπει να προσέξουν:

• Να μην έχουν μύκητες τα νύχια (ονυχομυκητίαση), κατάσταση κατά την οποία το νύχι αποχρωματίζεται κυρίως στις άκρες (γίνεται πιο λευκό) ή παρατηρούνται ρωγμές. Σε αυτή την περίπτωση απευθύνεστε στον δερματολόγο σας και ακολουθείτε τη θεραπεία που σας συστήνει. Τοπικά μπορείτε να εφαρμόζετε καθημερινά μια ειδική λάκα από το φαρμακείο σε όλα τα νύχια.
• Να μην υπάρχει υποδόριο αιμάτωμα (στοιχείο αίματος κάτω από το νύχι). Αν δεν υποχωρήσει, δεν πρέπει να χρησιμοποιήσουν βερνίκι.
• Αν τα νύχια είναι παχιά και σας ενοχλούν, λιμάρετε τα νύχια σας με χάρτινη λίμα. Είναι ο καλύτερος και ο πιο ασφαλής τρόπος προς αποφυγή τραυματισμού. Επίσης, μπορείτε να κάνετε το πεντικιούρ εφόσον τα νύχια σας είναι υγιή, καλύτερα όμως να αποφύγετε το ημιμόνιμο πεντικιούρ. Ο λόγος της αποφυγής είναι ότι δεν ελέγχετε η επιφάνεια του νυχιού εύκολα επειδή αφαιρείται δύσκολα.
• Τέλος, αν δώσετε την απαιτούμενη προσοχή στην περιποίηση των νυχιών δεν θα έχετε κανένα απολύτως πρόβλημα, σε άλλη περίπτωση συμβουλευτείτε εγκαίρως τον ειδικό. ■

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

O Νικόλαος Τεντολούρης έλαβε το πτυχίο της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών το 1986 και τον τίτλο της ειδικότητας στην Εσωτερική Παθολογία το 1997.

Εργάστηκε ερευνητικά και κλινικά στον τομέα του σακχαρώδους διαβήτη, των μεταβολικών και ενδοκρινικών νοσημάτων στο Πανεπιστήμιο του Manchester (Manchester Royal Infirmary) στη Μ. Βρετανία. Έλαβε τη μετεκπαίδευση στον σακχαρώδη διαβήτη από το ΚΕΣΥ το 2000 και τον τίτλο της εξειδίκευσης στον σακχαρώδη διαβήτη το 2019.

Εργάστηκε ως επιμελητής Β′ ΕΣΥ, κατόπιν ως λέκτορας, επίκουρος καθηγητής, αναπληρωτής καθηγητής και από το 2018 ως καθηγητής στην Α′ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο ΓΝΑ «Λαϊκό». Από το 2007 είναι διευθυντής του Διαβητολογικού Κέντρου στο ίδιο Νοσοκομείο.

Συμμετέχει στην εκπαίδευση των ειδικευομένων ιατρών στην Παθολογία και των ιατρών παθολόγων που είναι επίσημα αποσπασμένοι από το υπουργείο Υγείας για εξειδίκευση στον σακχαρώδη διαβήτη. Έχει συμμετάσχει σε επιστημονικές και οργανωτικές επιτροπές πολλών διεθνών και ελληνικών συνεδρίων, είναι μέλος του Editorial Board σε 4 ιατρικά περιοδικά και σύμβουλος-κριτής σε 82 διεθνή περιοδικά.

Είναι συντονιστής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με τίτλο «Σακχαρώδης Διαβήτης-Παχυσαρκία». Το συγγραφικό έργο περιλαμβάνει συμμετοχή σε 7 διεθνή και 8 ελληνικά πολυσυγγραφικά ιατρικά συγγράμματα σχετικά με τον σακχαρώδη διαβήτη. Στο ερευνητικό του έργο περιλαμβάνονται περισσότερες από 290 δημοσιεύσεις σε ξενόγλωσσα περιοδικά που έχουν περισσότερες από 10.000 αναφορές στη διεθνή βιβλιογραφία και h-index 44 (Google Scholar).

Είναι πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εσωτερικής Παθολογίας και διετέλεσε επανειλημμένα μέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού, Scientific Secretary του Diabetic Foot Study Group (DFSG) και μέλος της Executive Committee της European Association for the Study of Diabetes (EASD).

Για μεγέθυνση πατήστε ΕΔΩ