close
Αρχική
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
    • Ιδιωτική Ασφάλιση
    • Κοινωνική Ασφάλιση
    • Επαγγελματικά Ταμεία
  • ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
    • Υγεία
    • Αυτοκίνητο
    • Οικονομία
    • Τράπεζες
    • Πολιτική
    • Κοινωνία
    • Bancassurance
    • Διεθνή
    • Πολιτισμός
    • Τεχνολογία
    • Καταναλωτικά Νέα
    • Αθλητικά
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΗΣ
    • Διαμεσολάβηση
    • Ασφαλιστικά Γραφεία
    • Πωλήσεις
    • Εκπαίδευση
    • Γυναίκα και Ασφάλιση
    • Αγγελίες
    • Λεξικό
  • ΠΡΟΪΟΝΤΑ
    • Σύνταξη
    • Υγεία
    • Περιουσία
    • Αυτοκίνητο
    • Bancassurance
    • Τραπεζικά
    • Λοιποί Κλάδοι
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡA
    • Ασφαλιστικές Εταιρείες
    • Θεσμικοί Φορείς
      • Ενώσεις - Σύλλογοι - Οργανισμοί - Διεύθυνση Εποπτείας
      • Διεθνείς Οργανισμοί
    • Φορείς Υγείας
    • Νομοθεσία
    • Μελέτες / Στατιστικά
    • Οικονομικά Αποτελέσματα
    • Άλλοι φορείς
      • Επιμελητήρια
      • ΕΦΚΑ - Ασφαλιστικά Ταμεία
      • Εφορίες
      • ΟΤΑ
      • Υπουργεία
  • ΑΠΟΨΕΙΣ
    • Άρθρα
    • Αρθρογράφοι
    • Βήμα Αναγνωστών
    • Ψηφοφορίες
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
  • Πολιτισμός

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η Μελαγχολία των Παλαιολόγων, του Φώτη Κόντογλου
Ηλίας Προβόπουλος
Ηλίας Προβόπουλος,
29/5/2023 - 09:02
  • facebook
  • twitter
  • linkedin

Η Μελαγχολία των Παλαιολόγων, του Φώτη Κόντογλου

Ηλίας Προβόπουλος, 29/5/2023
  • facebook
  • twitter
  • linkedin

Για την επέτειο της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης

Τον καιρό που δούλευα στον Μυστρά, τύχαινε πολλές φορές να βρεθώ μοναχός μέσα στην Περίβλεπτο. Τ’ απόγεμα η εκκλησία σκοτείνιαζε κι αγρίευε. Από πάνου από την σκαλωσιά άκουγα πατήματα. «Κανένα φάντασμα θα περπατά», συλλογιζόμουνα, και γύριζα το κεφάλι μου πάντα κατά το μέρος που στεκόντανε ζωγραφισμένοι οι στρατιώτες και οι πολεμάρχοι. Στεκόντανε στη σειρά ένα γύρο, λίγο ψηλότερα από το χώμα, οι περισσότεροι με βγαλμένα μάτια, τρυπημένοι στο στήθος, πολλοί απ αὐτοὺς κομματιασμένοι από τις σπαθιές. Σε πολλά κεφάλια είχε απομείνει γερό ένα μάτι μοναχά, μα κείνο το μάτι έβλεπε σαν δέκα ζωντανά.

Μνήσθητί μου, Κύριε! Χρόνια πέρασα μέσα σε κείνη την εκκλησιά, και μ όλα τούτα ανατρίχιαζα, σύγκρυο με διαπερνούσε. Κείνοι οι χορταριασμένοι τοίχοι ήτανε ζωντανοί, καρδιές χτυπούσανε, νεύρα τανυζόντανε, σπαθιά, σαργίτες, ταρκάσια, σκουτάρια τρίζανε απάνω στα κορμιά. «Και ιδού, σεισμός και προσήγαγε τα οστά, εκάτερον προς την αρμονίαν αυτού. Και είδον· και ιδού επ αὐτὰ νεύρα και σάρκες εφύοντο, και ανέβαινεν επ αὐτὰ δέρμα επάνω. Και εισήλθεν εις αυτά το πνεύμα και έζησαν και έστησαν επί των ποδών αυτών, συναγωγή πολλή σφόδρα».

Ετούτοι είναι οι τελευταίοι στρατιώτες του Παλαιολόγου, τότε που ήρτανε και πιάσανε για μετερίζι της απελπισίας το φημισμένο βουνό του Ταϋγέτου, σιμά στην αρχαία Σπάρτη. Ανεμοδαρμένο απάνου στον βράχο, μαραζωμένο, τα μάτια τους μελανιασμένα και λαμπερά από την θέρμη, από την αγρύπνια και την αγωνία. Ανατολίτες, στρατολογημένοι από τα μέρη της Σηλύβριας, της Μαύρης Θάλασσας, την Αγχίαλο, την Καβάρνα, κι άλλοι ντόπιοι απ τὸν Δρόγγο των Σκορτών, το Σάλαβρο, το Βοίτουλο, τη Μάνη, τη Γρεμπενή, τον Αϊτό κ.α., αίματα παλιά. Δεν είναι στρατιώτες βαριοί, με κορμιά δυνατά. Τα χέρια τους και τα ποδάρια τους είναι κοκκαλιασμένα, τα κορμιά λιγνά, περπατάνε ελαφρά σαν φαντάσματα, πολεμιστές ενός βασιλείου που δεν είναι τούτου του κόσμου. «Θεία παρεμβολή, θεηγόροι οπλίται παρατάξεως Κυρίου». Σαν τον αφέντη τους τον Κωνσταντίνο, ξέρουνε το κακό το ριζικό τους.

Κι οι άλλοι οι σύντροφοί τους είναι παραπονεμένοι, μα τούτος είναι πολύ θλιμμένος, φαρμάκι στάζει από το στόμα του. Στέκεται σαν πουλί αναφτερουγιασμένο. Στο να χέρι του βαστά αλαφρά το δοξάρι και τ άλλο τ ακουμπά απάνω στο σπαθί. Από το λαιμό του είναι κρεμασμένη η περικεφαλαία πισ απὸ την ωραία κεφαλή του, στον έναν ώμο του έχει ριγμένο το ταρκάσι με τις σαγίτες και στον άλλον ώμο το σκουτάρι του.

Ώρες καθόμουνα και κουβέντιαζα μαζί του σε μια γλώσσα που δε χρειάζεται μηδέ στόμα για να τη πει, μηδέ αφτί, για να την ακούσει. Τον άκουγα που μου μιλούσε από τον άλλο κόσμο, σαν τ αγέρι που φυσά απάνου στ ἄγρια χορτάρια που ναι φυτρωμένα σε κάστρο ρημαγμένο, μα καταλάβαινα καθαρά τι μου λεγε.

Τούτος ο στρατιώτης δεν είναι κανένας άντρας δυνατός, με κορμί αντρειωμένο, χεροδύναμος και φοβερός. Το κορμί του είναι αλαφρό και λυγερό, τα ποδάρια του ψιλά και μακριά σαν του ζαρκαδιού. Κείνα τα δάχτυλα των χεριών του είναι ίδια κοντύλια ψιλοπελεκημένα, ίδια αγιοκέρια, κι απορείς πως κρατάνε άρματα. Το κεφάλι του γέρνει στον ώμο του σαν του Χριστού. Τέτοιο κεφάλι ποιό πινέλο να το ζωγράφισε! Ζωγράφος είμαι κι εγώ, κι όμως απορώ για την τόση τέχνη. Από ποιό μέρος ήρθε τούτο το χέρι, που κράτησε το πινέλο, για να τυπώσει αυτά τα πικραμένα μάτια, αυτό το πηγούνι, αυτό το στόμα, αυτά τα μαλλιά! Τι μυστήριο κρύβεται μέσα σ αὐτὸν τον καθρέφτη π ἀντιφεγγίζει τις χαρές ενός άλλου κόσμου! Και τι ευτυχία για μας, να φτάξει ίσαμε τα χρόνια μας ένα τέτοιο δώρο εξαίσιο! Πρόσωπο γλυκομελάχρινο, ψημένο από τον ήλιο της Ανατολής, στα μέρη που πολεμούσε για την πίστη του Χριστού. Από τα μισοσφαλισμένα μάτια του βγαίνει μία αντιφεγγιά γλυκιά, ήρεμη και θλιμμένη.

Σ όλο τον κόσμο δεν βρέθηκε, μηδέ θα βρεθεί τέχνη όμοια με της Ανατολής, να δίνει τέτοιο πάθος και τέτοιο γλυκό παράπονο στα πλάσματά της. Όποιος έχει καρδιά θερμή, εκείνος θα με καταλάβει. Καμιά τέχνη δε μεταχειρίστηκε τόσο απλά μέσα και καμιά τέχνη δεν έπιασε τέτοια πράματα. Από κοντά, τα μάτια είναι δυό πινελιές, μια μαύρη και μίαν άσπρη, η μύτη είναι καμωμένη με δυό ελαφρές γραμμές! Δεν είναι λοιπόν μεγάλο μυστήριο; Τι θέλουνε να πούνε αυτοί που μιλάνε για φυσικά και για ανατομίες και για επιστήμες και για οφθαλμολογίες και τέτοια; Εδώ δεν υπάρχει μηδέ φυσικό, μηδέ αφύσικο, μηδέ τίποτα. Εδώ υπάρχει αυτό το ανεξερεύνητο μυστήριο, που δεν μπορεί να το πιάσει μηδέ ο σοφός Σολομώντας, με λόγια, με σκολειά και με φιλοσοφίες. «Δώρημα τέλειον άνωθεν καταβαίνον εκ του πατρός των φώτων». Φλόγα άπιαστη, ακατανόητη πνοή!

Η τέχνη της ανατολικής χριστιανοσύνης είναι καθαρή θροφή για το πνεύμα και χαρά για τα μάτια. Το ιδεώδες της Ανατολής απέχει από το ιδεώδες της Δύσης όσο κι ο ουρανός από τη γη. Με το πάθος η Ανατολή πέτυχε το εξωτικό αποτέλεσμα που ζητά το πνεύμα σαν ελάφι διψασμένο. Η Δύση έκανε ανάμεσα στα έθνη εκείνα όπως ο Προμηθέας, και πήγε το φως σ εκείνους που ζούσανε στο σκοτάδι. Πήγε και κούρνιασε στην αϊτοφωλιά, στο Τολέδο, Ανατολίτης ντερβίσης, κήρυκας της εγκράτειας στην τέχνη της ζωγραφικής, βαριεστισμένος από τα πανηγύρια της Βενετιάς. Όπως ήτανε κατατρεγμένοι οι Βυζαντινοί που σκαλώνανε στα βράχια του Μυστρά, έτσι κι ο Θεοτοκόπουλος πήγε και φώλιασε στο Τολέδο.

Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .

ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ...

  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Ο φροντιστής των πηγαδιών
    Ηλίας Προβόπουλος, 30/07/2021 - 08:20

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Ο φροντιστής των πηγαδιών

  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Πειθαρχώντας τις ντοματιές στον κήπο
    Ηλίας Προβόπουλος, 28/07/2021 - 09:48

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Πειθαρχώντας τις ντοματιές στον κήπο

  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στην Αμοργό
    Ηλίας Προβόπουλος, 26/07/2021 - 08:55

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στην Αμοργό

  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: To «Πανηγύρι» του Σπύρου Νεραϊδιώτη
    Ηλίας Προβόπουλος, 25/07/2021 - 17:39

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: To «Πανηγύρι» του Σπύρου Νεραϊδιώτη

  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Του Αϊ - Λια στο Σελιανίτικο Στεφάνι

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Του Αϊ - Λια στο Σελιανίτικο Στεφάνι

    Είναι το Σελιανίτικο Στεφάνι μια μεγάλη άδεντρη απλωσιά πάνω από τον μεγάλο βράχο, ένα μοναδικό μέρος στις βορειοανατολικές πλαγιές των...
    Ηλίας Προβόπουλος, 21/07/2021 - 10:16
  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Τ’ Αϊ - Λια στο αντάμωμα των Δολιανών

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Τ’ Αϊ - Λια στο αντάμωμα των Δολιανών

    Είναι ασφαλώς τα μέτρα πρόληψης για την επιδημία για την οποία δεν επιτρέπουν και φέτος να γίνουν τα πανηγύρια του...
    Ηλίας Προβόπουλος, 20/07/2021 - 09:33
  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Η υποθήκη του Γιάννη Κ. Μπακατσά και η ξερολιθιά

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Η υποθήκη του Γιάννη Κ. Μπακατσά και η ξερολιθιά

    Από τους ανθρώπους  που αγαπάμε και θαυμάζουμε όταν αυτοί φεύγουν για τον ουρανό τα έργα που άφησαν πίσω τους, μικρά...
    Ηλίας Προβόπουλος, 19/07/2021 - 09:48
  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Προσκύνημα στα νερά της Σούδας

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Προσκύνημα στα νερά της Σούδας

    Τα σωθικά των βουνών που κλείνουν σαν τανάλια τα απόμακρα Άνω Σοχώρια του Προυσού, άδειαζαν πλήθος νερών το χειμώνα και...
    Ηλίας Προβόπουλος, 18/07/2021 - 20:25
  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Της Αγίας Μαρίνας στη Τζούρτζια

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Της Αγίας Μαρίνας στη Τζούρτζια

    Είναι ένα ξεχωριστό πανηγύρι, της Αγίας Μαρίνας στη Τζούρτζια (Αγία Παρασκευή) Αθαμανίας στα βουνά των Τρικάλων κι αυτό γιατί δεν...
    Ηλίας Προβόπουλος, 16/07/2021 - 12:36
  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Τα μελίσσια συντροφιά στο χωράφι

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Τα μελίσσια συντροφιά στο χωράφι

    Τον κύκλο που κάνει ένα χωράφι μέσα σε ένα έτος τον καταλαβαίνουμε από τις αλλαγές που συμβαίνουν στην κάθε εποχή...
    Ηλίας Προβόπουλος, 15/07/2021 - 14:43

Σελίδες

  • « πρώτη
  • ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ
  • …
  • 86
  • 87
  • 88
  • 89
  • 90
  • 91
  • 92
  • 93
  • 94
  • …
  • ΕΠΟΜΕΝΗ
  • τελευταία »

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Η IDEAL Holdings προχωρά σε Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου
16:36 Η IDEAL Holdings προχωρά σε Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου
  • 15:55 Κ. Μητσοτάκης για νέο ΚΟΚ: Το 40% των νεκρών στα τροχαία είναι με μηχανή και το 25% δεν φορούσε ζώνη - Δεν θα συνθηκολογήσουμε με το χάος
  • 15:40 Στεγαστικό: Το σχέδιο της κυβέρνησης για να βγουν στην αγορά δεκάδες χιλιάδες κατοικίες
  • 15:16 Visa - Ipsos: Νέα έρευνα για τις ταξιδιωτικές τάσεις στην Ελλάδα το 2025
  • 15:10 ΑΜΚΕ IASIS - «Γίνε Άνθρωπος»: Εκδήλωση για την Έμφυλη Βία «Μίλα του - Όχι Σ’ Εκείνη»
  • 14:50 «Ο Αιώνας του Μίμη Πλέσσα»: Ένα μοναδικό μουσικό αφιέρωμα για το MDA Ελλάς
  • 14:18 ΣΕΣΑΕ: Ετήσια καλοκαιρινή συνάντηση της Ασφαλιστικής Αγοράς
  • 14:00 Ορόσημο για την Hellas Direct: Με €20 εκατ. ομόλογο Tier 2 μπήκε στην Νεοαναπτυσσόμενων Εταιρειών Αγορά του Χρηματιστηρίου Κύπρου
  • 12:54 Όμιλος Ιατρικού Αθηνών: Η Κινητή Ιατρική Μονάδα ταξίδεψε στη Σάμο για δωρεάν εξετάσεις στους κατοίκους
  • 12:13 Εσύ ξέρεις τι σημαίνει «ασφαλιζόμενη αξία» και γιατί δεν πρέπει να ασφαλίσεις ένα σπίτι για την αντικειμενική του;
  • 12:05 Της Αγίας Τριάδας στο Επταχώρι Καστοριάς
  • 11:55 Η AEGEAN συνεχίζει να επενδύει στη δημιουργία μιας νέας γενιάς Μηχανικών Αεροσκαφών και ανακοινώνει την έναρξη νέου κύκλου Προγράμματος Υποτροφιών
  • 11:50 Η ευρωπαϊκή πραγματικότητα και η διαχείριση των άκρων
  • 11:46 Η σφαγή του Διστόμου μέσα από τα μάτια του Αργύρη Σφουντούρη
  • 11:11 Αύξηση 145% στις νέες αιτήσεις και ρυθμίσεις στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό
  • 11:05 Η συνεργασία ΒΙΑΝΕΞ και LEO Pharma εξασφαλίζει επάρκεια αντιπηκτικών φαρμάκων σε διεθνές επίπεδο!
  • 10:28 Ολοκλήρωση συμφωνίας μεταξύ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Latsco Family Office για απόκτηση ποσοστού 10% στην Αττική Οδό
  • 10:22 Πλαγίως: Για τον πυροσβέστη και το Μάτι
  • 10:15 Νοσοκομειακοί Γιατροί: Εκπέμπουν SOS για το Ιπποκράτειο - Καταγγέλλουν επικίνδυνες συνθήκες λειτουργίας στα δημόσια νοσοκομεία
  • 10:13 ΙΣΑ: Ζητά την ένταξη Κλάδου Υγείας στους ΚΑΔ της Δράσης «Ενίσχυση παραγωγικών επενδύσεων για την προσαρμογή/εκσυγχρονισμό και ανάκαμψη ΠΕΠ Αττικής»
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

  1. 6/6 Η Be Βrokers βραβεύει τους συνεργάτες της - Τι λένε στελέχη της αγοράς (βίντεο)
  2. 6/6 Η Allianz επιβράβευσε τους Συνεργάτες της με τον Διαγωνισμό «Οδήγησε και εσύ ένα Premium Αυτοκίνητο»
  3. 5/6 Πως να προστατευτούν οι επιχειρήσεις από την υπασφάλιση, εν όψει της υποχρεωτικής ασφάλισης έναντι φυσικών καταστροφών;
  4. 6/6 Επανεκλογή του Σπύρου Μπαρκούζου, Διευθυντή Διαχείρισης Κινδύνων της Syndea στο Διοικητικό Συμβούλιο της AMICE
  5. 4/6 Μπορεί το blockchain να σώσει την αγορά από τις ψευδείς ασφαλιστικές αξιώσεις;
  6. 10/6 Ένας Ασφαλιστικός Διαμεσολαβητής, μοιράζεται μαζί μας μυστικά επιτυχίας και αλήθειες!
  7. 10/6 Κ. Μητσοτάκης για νέο ΚΟΚ: Το 40% των νεκρών στα τροχαία είναι με μηχανή και το 25% δεν φορούσε ζώνη - Δεν θα συνθηκολογήσουμε με το χάος

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΣΧΟΛΙΑ

Config Page Gr

Διεύθυνση: Φιλελλήνων 3, 10557
Σύνταγμα, Αθήνα
Τηλέφωνο: 210 3229394 Fax: 210 3257074 Email: [email protected]

NEWSLETTER

Λάβετε τα καλύτερα του Nextdeal στα εισερχόμενά σας, κάθε μέρα.

FOLLOW US

  • Facebook
  • Instagram
  • Linkedin
  • YouTube

QUICK LINKS

  • ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΜΑΣ
  • ΕΚΔΟΣΕΙΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

© 2018 Nextdeal.gr

  • Όροι Χρήσης
  • Πολιτική Απορρήτου
  • Newsletter
  • Like Us on
    Facebook

  • Follow Us on
    Twitter

  • Follow Us on
    Instagram

  • Follow Us on
    LinkedIn

  • Subscribe on
    YouYube