Όλοι οι γονείς παροτρύνουν τα παιδιά να τρώνε από όλα τα τρόφιμα, προκειμένου να αναπτυχθούν σωστά. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει όλοι μας όταν ήμασταν παιδιά «Πιες γάλα για να ψηλώσεις!» ή «Φάε ψάρι για να βλέπεις καλά!». Πράγματι η ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη για την καλύτερη λειτουργία της όρασης και ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία, όπου χτίζονται τα θεμέλια για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού.

Έτσι, η διατροφή των παιδιών θα πρέπει να είναι πλούσια στα ακόλουθα θρεπτικά συστατικά, προκειμένου τα μάτια τους να λάμπουν από υγεία:

Βιταμίνη Α (ρετινόλη):  Συμμετέχει στο σχηματισμό ουσιών που είναι απαραίτητες για την όραση στο ημίφως και στην περίπτωση ανεπαρκούς πρόσληψης εμφανίζεται ξηροφθαλμία. Εξίσου σημαντική είναι και η προβιταμίνη Α (β-καροτένιο). Κύριες πηγές βιταμίνης Α είναι το ψάρι, τα ιχθυέλαια, το συκώτι, το γάλα, ο κρόκος αυγού, τα βαθυπράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, μπρόκολο), ενώ το β-καροτένιο το βρίσκουμε άφθονο στα φρούτα και λαχανικά με έντονο πορτοκαλί χρώμα (βερίκοκο, μάνγκο, μανταρίνια, καρότο). Ωστόσο, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, διότι όταν υπερπροσλαμβάνεται η βιταμίνη Α (διπλάσια της συνιστώμενης) μπορεί να οδηγήσει σε τοξικότητα με κυριότερο σύμπτωμα την διπλωπία (να βλέπουμε δύο φορές το κάθε αντικείμενο).

Βιταμίνη D (καλσιτριόλη): Ανωμαλίες όρασης παρατηρούνται επίσης και μετά από έλλειψη βιταμίνης D καθώς η λιποδιαλυτή αυτή βιταμίνη συμμετέχει στο μηχανισμό της όρασης. Κύριες πηγές της είναι το γάλα, το αυγό, οι μαργαρίνες, τα ψάρια, ενώ συντίθεται και στο δέρμα με τη βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας.

Ω3 λιπαρά οξέα: Βελτιώνουν τη λειτουργία της όρασης προστατεύοντας τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού. Για παράδειγμα έχει βρεθεί ότι η συχνή κατανάλωση λιπαρών ψαριών, 1-2 φορές εβδομαδιαία, πλούσιων σε ω3 λιπαρά οξέα, μειώνει την πιθανότητα εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Επίσης, η υψηλή πρόσληψη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων μειώνει κατά 20% τις πιθανότητες εμφάνισης ξηροφθαλμίας. Πηγές ω3 λιπαρών οξέων είναι: τα ιχθυέλαια, τα λιπαρά ψάρια (σολομός, τόνος, σκουμπρί, σαρδέλα, κολιός), τα καρύδια, ο λιναρόσπορος, τα σαλιγκάρια, η αντράκλα (γλιστρίδα) και οι εμπλουτισμένες μαργαρίνες.

Φυλικό οξύ: προστατεύει το οπτικό νεύρο και βρίσκεται άφθονο στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και στα φρούτα.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε και τι θα πρέπει να αποφεύγουμε προκειμένου να προστατεύουμε την καλή λειτουργία της όρασης.

Πρώτα από όλα η διατήρηση του σωματικού βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα είναι απαραίτητη μιας και η παχυσαρκία έχει αρχίσει να θεωρείται από τους ειδικούς ότι σχετίζεται με ορισμένες οφθαλμολογικές παθήσεις, μπορεί επίσης να επηρεάσει τα μάτια μας και ως έμμεσος παράγοντας, καθώς συνδέεται με νόσους όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η αρτηριοσκλήρυνση ή η υπέρταση, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρά οφθαλμολογικά προβλήματα όπως η ξηροφθαλμία, ο καταρράκτης, η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια, το γλαύκωμα και οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις του αμφιβληστροειδούς. Όλες αυτές οι ασθένειες μπορούν να προκαλέσουν σημαντική έως και ολική απώλεια της όρασης.

Η καλή λειτουργία της όρασης διασφαλίζεται και από τη μείωση της κατανάλωσης τροφίμων πλούσιων σε κορεσμένά (κακά) λιπαρά και αλάτι, όπως είναι το κόκκινο κρέας, τα γλυκά, τα πατατάκια, οι σάλτσες και το πρόχειρο φαγητό τύπου fast-food. Έτσι, εξασφαλίζεται η διατήρηση της υγείας του αμφιβληστροειδούς χιτώνα και προλαμβάνεται η εμφάνιση υψηλής αρτηριακής πίεσης, η οποία επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργία της όρασης.

Συνεπώς, η διατροφή των παιδιών μας θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από τις βασικές αρχές της μεσογειακής διατροφής, προκειμένου να έχουν όσο το δυνατόν πιο λαμπερά μάτια.

• Μικρά και συχνά γεύματα.
• Επαρκής πρόσληψη υγρών: 8-10 ποτήρια την ημέρα.
• Καθημερινά κατανάλωση 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών.
• Καθημερινά πρόσληψη 2 μερίδων γαλακτοκομικών χαμηλών σε λιπαρών.
• Προσεκτική κατανάλωση πρόσθετου αλατιού.
• Εβδομαδιαία κατανάλωση τουλάχιστον 2 φορές ψάρι.
• Να μην παραλείπετε πρωινό.
• Αποφυγή λιπαρών τροφίμων: κέικ, πάστες, μαγιονέζα, κρέμα γάλακτος, ντρέσινγκ, βούτυρο, πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα.
• Διατήρηση σωματικού βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα.

*Δημήτρης Γρηγοράκης, Κλινικός διαιτολόγος - διατροφολόγος, Επιστημονικός Διευθυντής  ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Κέντρο Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου